İsrail halkı demokratik sistemin geleceğine dair ‘iyimser değil’

Ulusal güvenliklerinin geleceği konusunda iyimser olan İsraillilerin yüzdesi azaldı. Ocak ayında yüzde 46 olan oran Şubat'ta yüzde 31'e düştü.

İsrail askeri, Batı Şeria'nın Sara köyündeki bir askeri karakolun yakınında mevziiyi koruyor (DPA)
İsrail askeri, Batı Şeria'nın Sara köyündeki bir askeri karakolun yakınında mevziiyi koruyor (DPA)
TT

İsrail halkı demokratik sistemin geleceğine dair ‘iyimser değil’

İsrail askeri, Batı Şeria'nın Sara köyündeki bir askeri karakolun yakınında mevziiyi koruyor (DPA)
İsrail askeri, Batı Şeria'nın Sara köyündeki bir askeri karakolun yakınında mevziiyi koruyor (DPA)

İsrail Demokrasi Enstitüsü tarafından yürütülen İsrail’in Sesi Endeksi’nin Şubat 2023 baskısına göre Şubat ayı, ülkelerinin genel durumunu “kötü veya çok kötü” olarak tanımlayan İsraillilerin yüzdesinde keskin bir artışa tanık oldu.
İsrail'in Sesi Endeksi, İsrail Vitarbi Kamuoyu ve Siyasi Araştırmalar Merkezi tarafından yürütülen aylık bir anket. Şubat ayı raporu Prof. Dr. Tamar Hirman ve Dr. Or Anabi tarafından derlendi.
Anket, 27 Şubat - 5 Mart 2023 tarihleri ​​arasında çevrimiçi ve telefonla gerçekleştirildi. 608 erkek ve kadınla 173'ü Arapça ve geri kalanı İbranice olarak yapılan anket, İsrail'deki yetişkin nüfusun ulusal bir örneklemini oluşturdu.
Jerusalem Post gazetesinin haberine göre, araştırmacılar, İsrail'in hem yurtiçinde hem de yurtdışında güvenliği konusunda iyimser olan İsraillilerin yüzdesinde önemli bir düşüşe dikkat çekti. İyimserler siyasi yelpazede azınlık olarak geldi: Solun yüzde 11’i, merkezin yüzde 22’si ve sağın yüzde 46’sı İsrail'in güvenliği konusunda iyimser. Enstitünün raporu, bu durumun Şubat ayında artan terör saldırılarından kaynaklanabileceğini belirtti.
Uluslararası Demokrasi Enstitüsü'nün raporlarına göre, demokrasinin geleceğine ilişkin iyimserlik düzeyi son birkaç aydır değişmedi. Ankete katılanların yalnızca yüzde 38'i İsrail'deki demokratik yönetimin geleceği konusunda iyimser olduğunu ifade etti. Yahudilerin yüzde 41'i ve İsrail vatandaşı Filistinlilerin sadece yüzde 19'u aynı duyguyu dile getirdi.
İsrail'deki genel duruma gelince, mevcut durumu ‘kötü veya çok kötü’ olarak nitelendiren katılımcıların oranı, bu sorunun sorulduğu Ekim 2022'den bu yana yüzde 30'dan yüzde 47'ye yükseldi. İsrail'deki durumu ‘istikrarlı’ olarak nitelendirenlerin sayısı yaklaşık yüzde 25 seviyesinde kaldı. Bu da kaymanın daha önce tarafsız görüşte olanlar arasında olduğu anlamına geliyor.
Yahudiler arasında durumu ‘kötü veya çok kötü’ olarak tanımlayanların oranı yüzde 28'den yüzde 43'e, İsrail vatandaşı Filistinliler arasında ise yüzde 41'den yüzde 66'ya yükseldi.



Arabulucular, Gazze ateşkesi için Hamas'a yeni bir öneri sundu

İsrail ordusu, halkı Gazze'nin güneyine nakletmeye hazırlanırken ailesinin sığındığı çadırdan dışarı bakan Filistinli bir kız çocuğu (Reuters)
İsrail ordusu, halkı Gazze'nin güneyine nakletmeye hazırlanırken ailesinin sığındığı çadırdan dışarı bakan Filistinli bir kız çocuğu (Reuters)
TT

Arabulucular, Gazze ateşkesi için Hamas'a yeni bir öneri sundu

İsrail ordusu, halkı Gazze'nin güneyine nakletmeye hazırlanırken ailesinin sığındığı çadırdan dışarı bakan Filistinli bir kız çocuğu (Reuters)
İsrail ordusu, halkı Gazze'nin güneyine nakletmeye hazırlanırken ailesinin sığındığı çadırdan dışarı bakan Filistinli bir kız çocuğu (Reuters)

Kahire'de bulunan Hamas heyeti, Mısırlı ve Katarlı arabuluculardan Gazze Şeridi'nde 60 günlük ateşkes ve İsrailli rehinelerin iki grup halinde serbest bırakılmasına ilişkin yeni bir öneri aldı.

22 aydan fazla bir süredir arabulucuların çabaları savaşta kalıcı bir ateşkes sağlanmasında başarısız oldu. Yeni öneri, İsrail güvenlik kabinesinin Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Gazze şehrini kontrol altına alma planını onaylamasının ve uluslararası toplumun, yıkılmış ve kuşatılmış Gazze Şeridi'nde açlığın yayılması ve kıtlığın eşiğine gelinmesi konusunda uyarıda bulunmasının ardından geldi.

İsminin açıklanmaması koşuluyla AFP’ye konuşan Filistinli bir yetkili, “Halil el-Hayye başkanlığındaki Hamas heyeti Kahire'de Mısırlı ve Katarlı arabuluculardan ateşkes için yeni bir öneri aldı. Bu öneri, ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un son önerisine dayanıyor ve 60 günlük ateşkes ile İsrailli rehinelerin iki grup halinde serbest bırakılmasını öngörüyor” dedi.

Kfkfk
Gazze Şeridi'nin güneyindeki el-Mevasi bölgesinde insani yardım malzemeleriyle dolu bir çanta taşıyan Filistinli kız çocuğu (AFP)

Yetkili bu önerinin, ‘iki taraf (İsrail ve Hamas) arasında kalıcı ateşkes konusunda dolaylı müzakerelerin başlatılmasına yönelik bir çerçeve anlaşması’ olduğunu belirterek, ‘Hamas'ın yeni öneri hakkında kendi lider kadrosu ve fraksiyon liderleriyle istişarelerde bulunacağını’ söyledi.

İslami Cihat Hareketi'nden bir kaynak, Mısır ve Katar temsilcilerinin ‘Filistinli gruplara yeni bir girişim ilettiklerini ve bu girişimin kısmi bir ateşkes anlaşmasını içerdiğini’ doğruladı. Girişimin ‘60 günlük geçici ateşkes ve bu süre zarfında on İsraillinin serbest bırakılması ve bir dizi cesedin (ölen rehinelerin) teslim edilmesini’ içerdiğini belirten kaynak, ‘daha kapsamlı bir anlaşma için acil müzakereler yapılacağını ve bu müzakerelerin, Gazze Şeridi'ndeki savaş ve saldırının sona ermesinden sonraki gün için garantiler içeren bir anlaşmaya varılmasını sağlayacağını’ ifade etti.

Kahire'deki grupların temsilcileri, ‘Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanması için arabulucuların önerdiği planı kabul ederek, Gazze Şeridi'nin işgal edilmesini ve bölge halkının yerinden edilmesini önlemeye’ çalıştıklarını vurguladı ve İslami Cihat Hareketi'nin ‘girişime olumlu ve esnek bir şekilde yaklaştığını, zira ateşkesin Filistin halkının insani acılarının hafifletilmesini sağlayacağını’ belirtti.

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas liderliğindeki Fetih Hareketi de Mısır'ın önerisini desteklediğini açıkladı.

Fetih Hareketi Sözcüsü Munzir el-Hayek, AFP’ye yaptığı açıklamada, Fetih Hareketi'nin ‘soykırım savaşını durdurmak için’ yeni öneriyi desteklediğini ve ‘halkımızın geri kalanını kurtarmak için Hamas'ı bu öneriyi derhal kabul etmeye’ çağırdığını söyledi.

“Hayal edilebilecek her şeyin ötesinde”

Hamas liderlerinden oluşan bir heyet, Halil el-Hayye başkanlığında geçtiğimiz çarşamba günü Kahire'ye geldi. Heyete, İslami Cihat Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nehhale ve Filistin Halk Kurtuluş Cephesi Başkan Yardımcısı Cemil Mazhar başta olmak üzere bir dizi fraksiyon yetkilisi eşlik etti. Heyet, Mısırlı yetkililerle günlük görüşmeler yürütüyor.

Mısır, Katar ve ABD ile birlikte arabuluculuk çabalarına katılıyor.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati bugün Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa'yı kabul ederken, Katar Başbakanı Muhammed Abdurrahman Al Sani'nin ‘en kısa sürede bir anlaşmaya varmak için her iki tarafa da azami baskı uygulamak amacıyla ortak çabaları güçlendirmek için’ Mısır'da olduğunu açıkladı.

Abdulati ve Mustafa bugün Refah Sınır Kapısı’nın Mısır tarafını ziyaret etti. Abdulati, sınır kapısının önünde yaptığı açıklamada, “Şu anda Filistin ve Katar heyetleri Mısır topraklarında bulunmakta ve sistematik öldürme ve aç bırakma eylemlerine son vermek ve masum Filistin halkının kanının akıtılmasını durdurmak için yoğun çabalar sarf etmektedir” dedi.

Abdulati geçen hafta Kahire'nin Doha ve Washington ile birlikte Gazze Şeridi'nde 60 günlük ateşkesi yeniden canlandırmak, bazı rehineleri ve Filistinli mahkûmları serbest bırakmak ve insani ve tıbbi yardımların engelsiz ve koşulsuz olarak ulaştırılmasını sağlamak için çaba gösterdiğini açıklamıştı.

İsrail ile Hamas arasında temmuz ayında Doha'da başlayan dolaylı müzakereler, başlamasından iki haftadan fazla bir süre sonra tıkanmıştı.

“Kasıtlı aç bırakma politikası”

Gazze Şeridi’ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü yetkilileri bugün, İsrail'in ateş açması sonucu farklı bölgelerde 11 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı.

Bu arada Uluslararası Af Örgütü bugün yayınladığı raporda İsrail'i Gazze Şeridi'nde ‘kasıtlı’ bir açlık politikası izlemekle suçlarken, Birleşmiş Milletler (BM) ve sivil toplum kuruluşları Filistin'in açlık sınırında olduğu uyarısında bulundu.

Kckxk
İsrail ordusu Gazze şehrinde bölge sakinlerini güney kesime nakletmeye hazırlanırken, arabayla güneye doğru yol alan Filistinli mülteciler (Reuters)

Uluslararası Af Örgütü, 19 Filistinli mülteci ve yetersiz beslenen çocukları tedavi eden iki sağlık görevlisiyle yaptığı röportajlara ve tanıklıklara dayanarak bu açıklamayı yaptı.

Gazze halkının su, gıda ve yakıt kıtlığı nedeniyle çektiği acılar karşısında uluslararası eleştiriler artarken, BM yetersiz beslenme ve geniş çaplı kıtlık tehlikesi konusunda uyarıda bulunuyor. İsrail ise bu suçlamaları her zaman olduğu gibi reddediyor.

BM tarafından güvenilir kabul edilen Gazze Şeridi’ndeki Sağlık Bakanlığı'na göre, savaşın başlamasından bu yana İsrail saldırıları çoğu sivil en az 61 bin 944 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.