15 dakikada migren ağrısını kesebilen burun spreyi ABD'de onaylandı

Hızlı ilaç emilimine sahip sprey, türünün ilk örneği

Migren ağrısı, hastanın günlük yaşamanı etkileyebiliyor ve gündelik aktivitelerde kısıtlılık yaratabiliyor (Pixabay)
Migren ağrısı, hastanın günlük yaşamanı etkileyebiliyor ve gündelik aktivitelerde kısıtlılık yaratabiliyor (Pixabay)
TT

15 dakikada migren ağrısını kesebilen burun spreyi ABD'de onaylandı

Migren ağrısı, hastanın günlük yaşamanı etkileyebiliyor ve gündelik aktivitelerde kısıtlılık yaratabiliyor (Pixabay)
Migren ağrısı, hastanın günlük yaşamanı etkileyebiliyor ve gündelik aktivitelerde kısıtlılık yaratabiliyor (Pixabay)

ABD Gıda ve İlaç İdaresi, yetişkinlerde migren ağrısını hızla giderdiği belirtilen yeni bir burun spreyini onayladı.
ABD'li ilaç devi Pfizer'ın geliştirdiği Zavzpret adlı ilacın Temmuz 2023'te eczanelerde satışa sunulması bekleniyor.
İlaç şirketinin baş ticari yetkilisi Angela Hwang "Zavzpret'in FDA'den onay alması, ağrıdan kurtulmaya ihtiyaç duyan ve ağızdan alınan ilaçlara karşı alternatif seçenekleri tercih eden migren hastaları için önemli bir atılım" dedi.
İlacın klinik deneylerinde bazı migren hastalarının ağrısını ve diğer rahatsız edici semptomlarını 15 dakika gibi kısa bir sürede kesebildiği görüldü. Ağrı dışındaki migren semptomları arasında ışık hassasiyeti ve mide bulantısı da var.
Halihazırda migreni tedavi etmek kullanılan için birkaç çeşit burun spreyi ve bir dizi farklı ilaç türü mevcut. Zavzpret ise beyinde salgılanan ve iltihaplanmaya katkıda bulunan bir protein olan kalsitonin geniyle ilişkili  CGRP adlı bir peptidi bloke ederek çalışıyor. Spreyin bu türden ilk ilaç olduğu ifade ediliyor.
Öte yandan, CGRP'yi bloke etmek üzere tasarlanmış ağızdan alınan birkaç hap da var. Ancak migreni olan birçok kişinin ciddi mide bulantısı deneyimlediğini ve yutmak zorunda oldukları ilaçları tolere edemediklerini belirtiyor.
Hakemli bilimsel dergi The Lancet Neurology'de yayımlanan deney sonuçlarında 10 miligramlık tek bir Zavzpret dozu alan kişilerin yaklaşık 24'ünün semtomlarının yaklaşık iki saat içinde kaybolduğu gözlemlendi.
New England Nöroloji ve Baş Ağrısı Enstitüsü'nün tıbbi direktör yardımcısı Kathleen Mullin, ilacı ​"hızlı ilaç emilimine sahip bir burun spreyi" diye niteledi.
Mullin, "Zavzpret, ağrı kesici ihtiyacı olan veya mide bulantısı veya kusma nedeniyle ağızdan ilaç alamayan kişiler için alternatif bir tedavi seçeneği sunuyor" diye ekledi.
​Pfizer, Zavzpret'i geçen yıl ilaç şirketi Biohaven'dan yaklaşık 10 milyar dolar karşılığında şirketin diğer migren tedavileriyle birlikte satın almıştı.
Migrenlerin dünya genelinde insanların yüzde 10'undan fazlasını etkilediği tahmin ediliyor. Kadınlarda erkeklere göre yaklaşık üç kat daha yaygın görülüyor.
Genellikle kafa bölgesinde saatlerce veya günlerce sürebilen zonklayıcı ağrıya neden olan migren, ışığa veya sese duyarlılık, mide bulantısı, kusma veya görme bozukluklarına da sebebiyet verebiliyor.
 
Independent Türkçe, Science Alert, CNN International



Polikistik over sendromundan bazı ilaçlara... Kadınlarda testosteron seviyesinin yükselmesinin nedenleri nelerdir?

Kadınlarda testosteron seviyesinin yükselmesinin belirtileri arasında aşırı kıllanma, akne ve ruh hali değişimleri sayılabilir. (Reuters)
Kadınlarda testosteron seviyesinin yükselmesinin belirtileri arasında aşırı kıllanma, akne ve ruh hali değişimleri sayılabilir. (Reuters)
TT

Polikistik over sendromundan bazı ilaçlara... Kadınlarda testosteron seviyesinin yükselmesinin nedenleri nelerdir?

Kadınlarda testosteron seviyesinin yükselmesinin belirtileri arasında aşırı kıllanma, akne ve ruh hali değişimleri sayılabilir. (Reuters)
Kadınlarda testosteron seviyesinin yükselmesinin belirtileri arasında aşırı kıllanma, akne ve ruh hali değişimleri sayılabilir. (Reuters)

Kadınlarda, doğumda erkeklerde bulunan birincil hormon olan testosteronun yüksek seviyelerde olması, tıpta hiperandrojenizm olarak bilinir. Altta yatan sağlık sorunları, ilaç yan etkileri veya yaşam tarzı değişiklikleri yüksek testosteron seviyelerine yol açabilir.

Kadınlarda testosteron hormonunun yükselmesinin belirtileri arasında yüz veya vücutta aşırı kıllanma, akne, ruh hali değişimleri, kilo alımı, kısırlık ve ruh sağlığında değişiklikler sayılabilir.

Kadınlarda testosteron seviyesinin yükselmesinin nedenleri

Şarku’l Avsat’ın Health internet sitesinden aktardığına göre, kadınlarda testosteron hormonunun yükselmesine neden olabilecek birçok neden vardır, bunlara bazı tıbbi durumlar ve ilaçlar da dahildir.

Polikistik over sendromu (PCOS)

Polikistik over sendromu (PCOS), yumurtalıkları etkileyen bir hormonal bozukluktur. Yumurtalıklar, rahmin iki yanında bulunan, yumurta üreten ve hormon salgılayan küçük bezlerdir. PCOS, yumurtalıklarda çok sayıda kist (sıvı dolu kesecikler) oluşmasına neden olur ve bu da yumurtalıkların işlevini etkiler. PCOS, kadınlarda testosteron hormonunun yükselmesinin en yaygın nedenidir ve dünya çapında kadınların yaklaşık yüzde 10'unu etkiler.

PCOS belirtileri arasında adet düzensizliği, kilo değişiklikleri, akne, aşırı kıllanma ve kısırlık (hamile kalmada zorluk) sayılabilir.

İnsülin direnci

İnsülin direnci, vücut insüline yanıt vermediğinde ortaya çıkar. İnsülin, vücudun enerji elde etmek için kullandığı bir tür şeker olan glikoz seviyesini düşüren bir hormondur. Vücut daha fazla insülin salgılayarak yanıt verir; bu da yumurtalıkları daha fazla testosteron üretmeye teşvik edebilir.

İnsülin direnci genellikle PCOS ile ilişkilidir ve tip 2 diyabet, yüksek kolesterol, yüksek tansiyon ve kalp hastalıkları riskini artırır.

İlaçlar

Bazı ilaçlar ve besin takviyeleri kadınlarda testosteron seviyesinin yükselmesine neden olabilir. Bunlar arasında şunlar bulunur:

* Anabolik steroidler: Erkeklerde hormon dengesizliklerinin tedavisinde yardımcı olan bu steroid; bazen kadınlar da dahil olmak üzere bazı kişiler tarafından kas geliştirmeye yardımcı olmak için kötüye kullanılmaktadır.

* Depakote (valproik asit): Epilepsi ilacı

* Danokrin (danazol): Kadınlık hormonlarının aşırı üretimini tedavi eden sentetik bir steroid

* Dehidroepiandrosteron (DHEA): Hormon takviyesi

* Femara (letrozol): Kısırlık ve belirli kanser türlerini tedavi eden ilaç

Böbreküstü bezi bozuklukları

Böbreküstü bezleri, her böbreğin üzerinde bulunan küçük organlardır. Bu bezler, kan basıncını, enerjiyi ve strese tepkiyi düzenleyen hormonlar üretir.

Böbreküstü bezi tümörleri, bu bezlerin büyük miktarda androjen (erkeklik hormonu) üretmesine neden olabilir; bu da testosteron hormonunun seviyesinin yükselmesine yol açar.

Cushing sendromu

Cushing sendromu, vücutta kortizol (stres hormonu) miktarının aşırı artmasıyla ortaya çıkar ve hormon dengesini bozar. Böbreküstü bezi tümörleri, uzun süreli steroid kullanımı veya hipofiz bezini (beyinde hormon üretimini düzenleyen bez) etkileyen rahatsızlıklardan kaynaklanabilir.

Hormon dengesizliğinin yanı sıra, Cushing sendromu olan kişilerde kolay morarma, yorgunluk, kilo alımı, depresyon ve cinsel isteksizlik görülebilir.

Tümörler

Nadiren de olsa, bazı tümörler kadınlarda testosteron düzeylerinin yükselmesine neden olabilir. Bunun örnekleri arasında böbreküstü bezi, yumurtalık ve hipofiz bezi tümörleri sayılabilir.

Kadınlarda yüksek testosteronun belirtileri nelerdir?

- Akne, özellikle çene ve çene hattı boyunca

- Saç dökülmesi veya saç derisinde zayıflama

- Yüz, göğüs ve sırtta aşırı, yoğun veya koyu renkli tüyler

- Adet döngüsünün düzensizliği veya kesilmesi

- Genellikle karın bölgesinde kilo alımı

Altta yatan nedene bağlı olarak, semptomlar şunları da içerebilir:

- Anksiyete veya depresyon

- Ses kısıklığı

- Kısırlık

- Ruh hali değişimleri