Şi Cinping, orduyu 'Çelikten Çin Seddi' haline getirme sözü verdi

Çin Devlet Başkanı ayrıca bilim ve teknolojide kendi kendine yetme oranının artırılması çağrısında bulundu

Şi Cinping (AP)
Şi Cinping (AP)
TT

Şi Cinping, orduyu 'Çelikten Çin Seddi' haline getirme sözü verdi

Şi Cinping (AP)
Şi Cinping (AP)

Şi Cinping, devlet başkanı olarak eşi görülmemiş bir üçüncü 5 yıllık dönemi garantilemesinden bu yana yaptığı ilk konuşmada, Çin ordusunu "Çelikten Çin Seddi" haline getirme sözü verdi.
Ulusal Halk Kongresi'nde 3 bin delegeden oluşan bir kitleye hitap eden lider, "Güvenlik kalkınmanın temelidir ve istikrar refahın önkoşuludur" dedi.
Şi, "orduyu, ulusal egemenliği, güvenliği ve kalkınma çıkarlarımızı etkin şekilde koruyan Çelikten Çin Seddi haline getirme" sözü verdi.
Kendini Mao Zedong'dan bu yana Çin'in en güçlü lideri haline getiren Şi, ülkenin bilim ve teknolojide kendine yeterlilik oranında daha yüksek seviyeye ulaşması gerektiğini de söyledi. Pekin bunu uzun zamandır hedefliyor fakat Batı'yla ve özellikle de ABD'yle teknoloji ve güvenlik alanlarındaki zayıflayan bağlar, bu amacı daha acil hale getiriyor. Birleşik Krallık (BK) da Pekin'in yarattığı güvenlik sorunuyla ilgili endişelerin artmasına yanıt olarak, devlet genelinde Çin üzerine uzmanlık oluşturmak için ayrılan fonu iki katına çıkarma taahhüdü verdi.
Üst düzey güvenlik görevlerine güvendiği müttefikleri getiren Şi'nin, sonraki adımda güvenlik meseleleri üzerindeki parti gözetimini sıkılaştırması bekleniyor. Şi, geçen hafta hükümet danışmanlarıyla yaptığı basına kapalı toplantıda, ABD liderliğindeki Batı'nın "Çin'i bastırmak için çok yönlü bir sınırlama uyguladığını" söyledi.
The Independent'ın haberine göre, ABD, BK ve bir dizi başka ülke, Pekin'in Tayvan'a karşı askeri harekat tehdidi ve ülkenin Güney Çin Denizi'ndeki saldırgan tutumuna ilişkin endişelerini dile getiriyor. BK Başbakanı Rishi Sunak, Çin Komünist Partisi'ni "çağı tanımlayan bir meydan okuma" diye niteliyor. Konuşmasında Çin'in "bağımsızlık yanlısı" etkilere, ayrılıkçı faaliyetlere ve dış güçlerin müdahalesine karşı çıkması gerektiğini vurgulayan Şi, Pekin'in kendi kendini yöneten Tayvan'ı bir haydut eyalet olarak gördüğünü söyledi. "Ulusal yeniden birleşmenin ulusal gençleşmenin özü" olduğunu belirtti ve Tayvan'ın Çin'le ilişkisinin, devlet başkanlığının yeni döneminin önemli noktalarından biri olacağına işaret etti.
Öte yandan Çin'in yeni başbakanı Li Çiang (Şi'nin sadık bir müttefiki) bir konuşmada işletmeler için ortamın iyileşeceğini ve her türlü şirkete eşit muamele edileceğini söyleyerek iş dünyasına güven aşılamaya çalıştı. Li, hafta sonu Çin Komünist Partisi'nde ikinci en güçlü pozisyona getirildi ve dünyanın en büyük ikinci ekonomisini üç yıllık Kovid-19 kısıtlamalarının ardından canlandırmakla görevlendirildi. Başbakan şunları söyledi:
"Ekonomiyi kalkındırmak, iş yaratmak için temel çözümdür. Özel girişimciler veya işletmeler, daha iyi bir ortamın ve kalkınma için daha geniş bir alanın tadını çıkaracak… piyasadeki her türden oluşum için eşit bir oyun alanı yaratacağız, özel girişimcilerin büyümesini ve gelişmesini desteklemek için daha fazla çaba göstereceğiz."
Yıllık parlamento oturumunun açılışında Çin, ekonominin sadece yüzde 3 büyüdüğü geçen yılın ardından, neredeyse 30 yılın en düşük hedefi olan yaklaşık yüzde 5'lik bir GSYİH büyüme hedefi belirledi. Çin bu yıl birçok zorlukla karşı karşıya kalacağından bu hedefin gerçekleştirilmesinin kolay olmayacağını söyleyen Li'nin 90 dakikalık konuşması, selefi Li Keçiang'ın son yıllarda yaptığı konuşmalardan önemli ölçüde daha kısaydı.
Yine pazartesi günü Çin parlamentosu, acil durum yasalarını daha hızlı geçirmesine izin verecek bir yasada yapılan değişiklikleri onayladı. Devlete ait Şinhua haber ajansı, yasaların nasıl yürürlüğe girdiğini düzenleyen Mevzuat Yasası'nda yapılan değişikliğin, Ulusal Halk Kongresi'nin 170 üyeli Daimi Komitesi'ne tek bir inceleme oturumundan sonra yasaları geçirebilecek şekilde özel yetkiler verdiğini bildirdi.
Yıllık meclis toplantısı sırasında yayımlanan, delegelerin toplantılarından elde edilen belgelerde, bu adımın "yasamanın kalitesini ve verimliliğini daha da artırmak" için "önemli bir önlem" ve "[iktidardaki Komünist] partinin yasama çalışmaları üzerindeki genel liderliğini güçlendirmek için kaçınılmaz bir gereklilik" olduğu belirtildi.
Eleştirmenler, bu hareketin Çin'deki kamuoyu tartışmalarını ve denetimini daha da azaltacağını söylüyor. New York'taki Hofstra Üniversitesi'nden anayasa hukuku profesörü Julian Ku, değiştirilen Mevzuat Yasası'nın "istismar edilebileceğini ve yeterli istişare veya genel duyuru yapılmadan yasa geçirme sürecinde pekala kötüye kullanılabileceğini" söyledi.



Üç soruda Çin'in karanlık donanması: Deniz milisleri

Deniz milislerinin, Çin donanması ve sahil güvenlik ekiplerine bağlı çalıştığı düşünülüyor (Reuters)
Deniz milislerinin, Çin donanması ve sahil güvenlik ekiplerine bağlı çalıştığı düşünülüyor (Reuters)
TT

Üç soruda Çin'in karanlık donanması: Deniz milisleri

Deniz milislerinin, Çin donanması ve sahil güvenlik ekiplerine bağlı çalıştığı düşünülüyor (Reuters)
Deniz milislerinin, Çin donanması ve sahil güvenlik ekiplerine bağlı çalıştığı düşünülüyor (Reuters)

Birleşik Krallık'ın önde gelen gazetelerinden Guardian, Çin'in varlığını "nadiren kabul ettiği" deniz milisilerini inceledi.

Gazete, Pekin'in Güney Çin Denizi'ndeki olaylara müdahale amacıyla kullandığı deniz milisleri "Çin donanmasının karanlık bir birimi" diye niteledi.

1 - Deniz milisleri nedir?

Haberde, milislerin iki ana gruptan oluştuğu yazıldı. Birinci grup, yabancı gemilere müdahale amacıyla inşa edilmiş olan fakat balıkçı teknesi görünümü verilen 100 tekneden meydana geliyor.

Spratly Destek Balıkçı Gemileri (SBFV) diye anılan diğer grupsa Çin'in Hainan ve Guangdong eyaletlerindeki limanlarda faaliyet gösteren ve ihtiyaca göre operasyonlara dahil edilen daha büyük bir filodan oluşuyor.

Bu grupta ilkine kıyasla askeri düzeyde ekipmana sahip güçlü tekneler yer alıyor.

Haberde, her iki filodaki mürettebatın da sivil balıkçılar ve denizcilerin yanı sıra Pekin'in özel bir eğitim programıyla görevlendirdiği eski ordu personelinden oluştuğu savunuldu.

2 - Nasıl fonlanıyor?

Deniz milisleri, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in göreve başladığı 2012'den bu yana daha profesyonel ve donanımlı hale geldi.

ABD merkezli düşünce kuruluşu Asya Denizcilik Şeffaflık Girişimi'nin (AMTI) paylaştığı bilgilere göre milisler çeşitli devlet sübvansiyonlarıyla finanse ediliyor. Bazı personele devlete ait şirketlerden tam zamanlı maaş bağlanıyor. 

Ayrıca SBFV mürettebatına milis görevlerine katılmaları için yakıt harcamalarında indirim imkanı sunulduğu da savunuluyor.

AMTI'ın 2021'de yayımladığı raporda, "milislerin Çin hükümeti tarafından örgütlendiği, finanse edildiği ve yönetildiği konusunda artık hiçbir soru işareti kalmadığı" ileri sürülmüştü. 

Haberde, Pekin'in milislerin Güney Çin Denizi'ndeki operasyonlarda kullanıldığını nadiren kabul ettiğine dikkat çekildi. 

3 - Milisler nasıl faaliyet gösteriyor?

Milisler, Sarı Deniz'in yanı sıra Endonezya, Vietnam ve Malezya'nın münhasır ekonomik bölgeleri de dahil geniş bir alanda yapılan operasyonlarda kullanılıyor. 

Ancak Pekin, son dönemde milisleri özellikle Filipinler'le gerginliğin tırmandığı Güney Çin Denizi'ndeki görevlere gönderiyor. 

Su toplarına sahip bu tekneler, operasyonlarda bölgeden uzaklaştırılması gereken gemilere tazyikli suyla müdahale edebiliyor. 

Ayrıca milisler, ihtilaflı bölgelerdeki kayalıkları ve adaları abluka altına aldığı gibi, bölgede istenmeyen gemilere çarparak onları uzaklaştırıyor.

Filipinli protestocular, ihtilaflı Scarborough Sığı'na doğru mayısta yola çıktığında Pekin müdahale için donanma ve sahil güvenlik ekiplerine ek olarak deniz milislerini de göndermişti. 

ABD yönetimi, Pekin'in operasyonlarda deniz milislerini kullanmasını eleştirerek, bunların uluslararası yasaları ihlal ettiğini bildirmişti.

Independent Türkçe, Guardian, Military Review