Berri’ye göre Lübnan’da çözümün anahtarı cumhurbaşkanı seçiminde yatıyor

Nebih Berri. (AFP)
Nebih Berri. (AFP)
TT

Berri’ye göre Lübnan’da çözümün anahtarı cumhurbaşkanı seçiminde yatıyor

Nebih Berri. (AFP)
Nebih Berri. (AFP)

Lübnan’da yaşanan son gelişmeler, siyasi çözümü dış müdahale ile desteklemeye yönelik çabaların arttığına dair işaretler taşıyor. Siyasi kesimler arasında, özellikleri üzerinde hemfikir olunmasına rağmen bir sonraki cumhurbaşkanın kim olacağına dair bölünme sürüyor. Şu ana kadar cumhurbaşkanı dosyasıyla ilgili siyasi arenada devam eden iletişim sürerken taleplerin başında kötü gidişatın durdurulması ve asgari düzeyde bir siyasi istikrar sağlanması geliyor.
Uluslararası temaslar, Lübnan Başbakanı Necip Mikati’nin Roma ve Vatikan'ı ziyaretiyle zirveye ulaştı. Mikati’nin İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve Papa Francis ile ikili görüşmelerde bulunması bekleniyor.
Ülke içinde ise Meclis Başkanı Nebih Berri'nin, Lübnan Kuvvetleri Partisi Başkanı Samir Caca'nın Lübnan için ABD Eylem Grubu’ndan bir heyet ile yaptığı görüşmeyle bağlantılı olarak İspanya Parlamentosu Dış İlişkiler Komisyonu başkanı ile gerçekleştirdiği görüşme kameralara yansıdı. Caca, ‘egemenliği ve reform projesi olan’ bir cumhurbaşkanı seçilmesinin gerekliliğini vurguladı.
Şarku’l Avsat’ın cumhurbaşkanlığı seçim sürecini yakından takip eden parlamento kaynaklarından aldığı bilgiye göre diplomasi hız kazandı. Zira mali ve yaşamsal bozulma, bir sonraki cumhurbaşkanının çalışma programına bağlı kalınması ve anlaşmaların gereğini yerine getirmesi zorunluluğunu gözler önüne serdi. En belirgini dolar kurundaki rekor artış olmak üzere yeni faktörlerin bir araya gelmesine paralel olarak, ana kurumlarda ve idari tesislerde mevcut olan boşlukla bağlantılı sorunlar, kurtarma ve bozulmaya son vermeyi zorlaştırıyor.
Şarku'l Avsat’a açıklama yapan kaynaklar şunları söyledi:
“Diplomatik görüşme turlarında, şartnameler ve isimler derinlemesine inceleniyor. Tarafların pozisyonları ile özellikle yeni cumhurbaşkanının yapması gereken görevler konusunda açıklamalar dinleniyor.”
Kaynaklar, Fransız ve ABD taraflarının ‘uzlaşmanın gerekliliğine ikna olduklarına ve cumhurbaşkanının tüm iç ve bölgesel taraflarla temasın yanı sıra Taif Anlaşması’nı uygulamaya kararlı bir figür olduğuna’ dikkat çekti.
Berri, dün yaptığı açıklamada, parlamentonun cumhurbaşkanlığı sürecini yakında tamamlayabilmesini umduğunu söyledi. Herkesten, ‘özellikle doların kuru yüz bin Lübnan lirasını aştıktan sonra, kötüleşen mali, ekonomik ve yaşam koşulları ışığında kimsenin zaman kaybetme lüksünün olmadığını’ idrak etmesini istendiğini vurguladı. Berri, Cumhurbaşkanlığı makamındaki boşluğun uzaması ve kurumların çalışmasının engellenmesindeki ısrardan duyduğu kaygıyı da dile getirdi. Hiç kimsenin muaf olamayacağı feci sonuçlar konusunda uyardı. Berri, Lübnan için bir cumhurbaşkanı seçmenin ‘kurtuluş yolunu açan bir çözümün anahtarı olduğunu’ yineledi. Lübnan'ın içinde bocaladığı krizlerden kurtulmak ve ilerlemek için tüm bileşenlere sahip olduğuna işaret ederek şunları söyledi:
“Tüm bunlar, samimi ve iyi niyetlere yatırıma, diyalog ve fikir birliği dışında herhangi bir sürece girme seçeneği bulunmadığının farkına varılmasına bağlıdır.”
Kötüleşen mali ve yaşamsal bozulmaya ilişkin endişeler, siyasi hareketlerin mevcut bozulmayı durdurmak için belirgin hale gelen uzlaşmaya yönelik başlıca nedeni oluşturuyor. Bunun ancak Canbolat'ın Kuveyt'te Lübnan toplumuyla yaptığı görüşmede dile getirdiği uzlaşma ile varılabilecek bir yol olduğu belirtiliyor. Nitekim Berri, Lübnan'ın, ‘elektrik ve bankacılık da dahil olmak üzere sektörlerde reformlara’ atıfta bulunarak, buna dair bir gündemin uygulanması gerektiğini vurguladı. Cumhurbaşkanının herhangi bir partiden değil, uzlaşıya dayalı bir şekilde seçilebileceğinin altını çizerek bunun ‘uzlaşma uğruna değil, reform uğruna uzlaşma’ olduğuna dikkat çekti.
Diğer yandan Lübnan Kuvvetleri Partisi’nin Başkanı Semir Caca, Lübnan için Amerikan Eylem Grubu heyetine mevcut aşamanın doğruluğunu ve Lübnanlıların ülke için temsili değil, gerçek anlamda bir cumhurbaşkanı seçme konusundaki acil ihtiyacına vurgu yaptı. Caca sözlerini şöyle sürdürdü:
“İyi niteliklere sahip insanları getirecek, ülkenin yüklerini taşıyabilecek ve kurtuluş yoluna koyabilecek egemen ve reform projeli bir cumhurbaşkanı seçmemizi gerektiren hassas bir anla karşı karşıyayız.”



Hamas her türlü geçici anlaşmayı reddediyor ve savaşı tamamen sona erdirecek bir anlaşma talep ediyor

Gazze'deki Filistin Hamas hareketinin lideri Halil el Hayye, video konuşması sırasında (videodan)
Gazze'deki Filistin Hamas hareketinin lideri Halil el Hayye, video konuşması sırasında (videodan)
TT

Hamas her türlü geçici anlaşmayı reddediyor ve savaşı tamamen sona erdirecek bir anlaşma talep ediyor

Gazze'deki Filistin Hamas hareketinin lideri Halil el Hayye, video konuşması sırasında (videodan)
Gazze'deki Filistin Hamas hareketinin lideri Halil el Hayye, video konuşması sırasında (videodan)

Hamas'ın Gazze'deki lideri Halil El Hayye, hareketin İsrail'in çekilmesini garanti altına alan ve Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdiren bir anlaşmanın parçası olarak, tüm rehinelerin İsrail tarafından alıkonulan ve mutabık kalınan sayıda Filistinli ile takas edilmesini öngören bir anlaşmayı derhal müzakere etmeye hazır olduğunu belirtti.

İsrail ile dolaylı görüşmelerde Hamas müzakere ekibine liderlik eden el Hayye televizyonda yaptığı konuşmada hareketin ateşkes anlaşmasını reddettiğini söyledi.

El Hayye şunları söyledi: “Kapsamlı bir paket üzerinde müzakerelere derhal başlamaya hazır olduğumuzu vurguluyoruz. “Müzakereler tüm mahkumlarımızın ve işgal tarafından tutulan mahkumlarımızın, üzerinde mutabık kalınan bir kısmının serbest bırakılmasını içeriyor. Bunun karşılığında işgal, halkımıza karşı yürüttüğü savaşı tamamen durdurmalı ve Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmelidir.”

“Kısmi anlaşmalar (İsrail Başbakanı Binyamin) Netanyahu ve hükümeti tarafından, bedeli tüm mahkumların feda edilmesi olsa bile, imha ve açlık savaşının sürdürülmesine dayanan siyasi gündemine bir kılıf olarak kullanılıyor ve biz bu politikanın bir parçası olmayacağız.”

Hamas lideri, ABD elçisi Adam Boehler'in esir dosyası ve savaşı birlikte sona erdirme yönündeki tutumunu memnuniyetle karşıladı ve bunun “hareketin tutumuyla kesiştiğini” söyledi. “Direniş ve silahları işgalin varlığıyla bağlantılıdır ve halkımızın doğal bir hakkıdır” ifadelerini kullandı.

Gazze'de "El Kassam Tugayları"nın kullandığı "el-Yasin 105" füzeleri (AFP)Gazze'de "El Kassam Tugayları"nın kullandığı "el-Yasin 105" füzeleri (AFP)

Mısırlı arabulucular Gazze Şeridi'ndeki çatışmaları durduran Ocak ateşkes anlaşmasını geçen ay çökmeden önce yeniden canlandırmak için çalışıyorlardı, ancak herhangi bir ilerleme kaydedilmedi. İsrail ve Hamas anlaşmaya varılamaması konusunda karşılıklı suçlamalarda bulunuyor.

Filistinli ve Mısırlı kaynaklar pazartesi günü Kahire'de yapılan son tur görüşmelerin önemli bir ilerleme kaydedilmeden sona erdiğini söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Kahire Televizyonu’ndan aktardığına göre dün kaynaklar, Hamas'ın arabuluculardan aldığı Gazze Şeridi'nde ateşkes konusunda İsrail'in önerisini incelediğini ve kısa süre içinde yanıt vermesinin beklendiğini bildirdi.

Televizyon kanalı, pazartesi günkü haberinde, Mısır'ın Hamas'a, Gazze Şeridi'nde geçici ateşkes ve kalıcı ateşkese yönelik müzakerelerin başlatılması yönündeki İsrail önerisini ilettiğini bildirdi.

El-Hayye, "Arabulucular, Netanyahu ve hükümetinin yarattığı krizden çıkış yolu bulmak için tekrar bizimle iletişime geçtiler. Netanyahu'nun siyasi geleceğini korumak için savaşa ve saldırganlığa devam etmekte ısrar ettiğine olan inancımıza rağmen, Ramazan ayının sonunda önerilerini kabul ettik" dedi. Bu durum, Netanyahu'nun bizim kabul ettiğimiz arabulucuların teklifini reddetmesinin ardından doğrulandı.

Netanyahu'nun "arabulucuların teklifine, imkânsız koşullar içeren ve savaşın sona ermesine veya Gazze Şeridi'nden çekilmeye yol açmayacak bir teklifle yanıt verdiğini" ifade etti.