عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

NASA'dan Uluslararası Uzay İstasyonu'nu yok etmek için 180 milyon dolarlık plan

Uluslararası Uzay İstasyonu, ABD, Rusya, AB, Kanada ve Japonya tarafından ortak kullanılıyor (NASA)
Uluslararası Uzay İstasyonu, ABD, Rusya, AB, Kanada ve Japonya tarafından ortak kullanılıyor (NASA)
TT
TT

NASA'dan Uluslararası Uzay İstasyonu'nu yok etmek için 180 milyon dolarlık plan

Uluslararası Uzay İstasyonu, ABD, Rusya, AB, Kanada ve Japonya tarafından ortak kullanılıyor (NASA)
Uluslararası Uzay İstasyonu, ABD, Rusya, AB, Kanada ve Japonya tarafından ortak kullanılıyor (NASA)

Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) ömrünü doldurmaya doğru ilerlerken, NASA istasyonun nasıl dünyaya döndüreleceğine ilişkin araştırmalara başladı.
NASA'nın planına göre ISS'in dünyaya geri döndürülmesi için yörüngeden çıkarıcı nitelikte yeni bir uzay aracı geliştirilecek ve bu araç bir çekici işlevi görerek istasyonu dünya atmosferine taşıyacak.
2030'da resmi olarak operasyonel süresini dolduracak olan istasyonun yok edilmesiyle ilgili planlar Beyaz Saray'ın yıllık bütçesinde de yer aldı. Bütçede NASA'ya verilen toplam 27,2 milyar dolarlık kaynağın 180 milyon dolarlık kısmının geliştirilecek yeni uzay aracı için harcanağı öngörüldü.
NASA'nın insanlı uzay uçuşu şefi Kathy Lueders, düzenlediği basın toplantısında tüm operasyonun maliyetinin 1 milyar dolara ulaşmasını beklediklerini söyledi.
NASA'nın planına göre Uluslararası Uzay İstasyonu, atmosfere döndürüldükten sonra Pasifik Okyanusu'nda "Nemo Noktası" olarak adlandırılan bölgeye düşürülecek. Bu bölge dünya üzerinde insan erişiminin en son zor olduğu bölge olarak gösteriliyor. Bölge bu özelliğinden dolayı bir çeşit "uzay aracı mezarlığı" olarak da kullanılıyor.ABD, Rusya, AB, Kanada ve Japonya uzay ajanslarının ortak şekilde kullandığı ve yönettiği Uluslararası Uzay İstasyonu'nun kullanım süresi 2030'da doluyor. Aslında istasyonun dünyaya döndürülerek yok edilmesine ilişkin halihazırda bir plan bulunuyor. Bu plana göre Rusya tarafından sağlanacak Progress robotik kargo araçlarıyla uzay istasyonunun güvenli şekilde indirilmesi öngörülüyor.
Ancak Rusya'nın "2024'ten sonra" ISS üzerinden kurulan ortaklıktan ayrılabileceğini dillendirmesi ABD'yi, Rusya'nın uzay araçlarına bağımlı kalmamak için yeni bir plan yapmaya itmiş görünüyor.
NASA yöneticisi Lueders'e göre bu plan aynı zamanda, ABD'nin kendi yörüngeden çıkarıcı uzay aracına sahip olması için bir fırsat niteliği taşıyor.
Independent Türkçe, Space.com, IFL Science

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Yapay zekanın bulduğu malzeme, bataryalarda devrim yaratabilir

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT
TT

Yapay zekanın bulduğu malzeme, bataryalarda devrim yaratabilir

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Bilim insanları, yapay zekanın bataryaları dönüştürebilecek yeni malzemeler keşfettiğini iddia ediyor.

Batarya teknolojisi, daha sürdürülebilir bir dünyaya doğru ilerlemenin anahtarı olabilir. Araştırmacılar, bataryaların daha iyi elektrikli araçların yanı sıra telefonlar gibi daha küçük teknolojik aletleri de dönüştürmenin önemli bir yolu olabileceğini umuyor.

Ancak mevcut batarya teknolojimiz de kusurlu. Cihazlarımızın çoğuna güç veren lityum iyon piller nispeten düşük yoğunluklu, zamanla enerji kaybediyor ve ısıyla diğer değişikliklere karşı hassas.

Araştırmacıların bu sorunları çözeceğini umduğu şeylerden biri, çok değerlikli bataryalar. Bu bataryalar, lityum iyon pillere kıyasla daha kolay bulunabilen elementler kullandığından, daha ucuz, daha kolay ve daha temiz üretilebilir.

Dahası, onları çalıştıran teknoloji, bu bataryaların mevcutlara kıyasla daha verimli ve daha yüksek kapasiteli olacağını gösteriyor.

Ancak bataryada kullanılan çok değerlikli iyonların daha büyük boyutu ve daha yüksek elektrik yükü, bunların bir pile dahil edilmesini zorlaştırabilir.

Araştırmacılar, ChatGPT gibi sistemlerde kullanılana benzer bir teknoloji olan üretken yapay zekayı, bu sorunu çözebilecek yeni malzemeler bulmak için kullandı.

New Jersey Teknoloji Enstitüsü'nden Dibakar Datta, "En büyük engellerden biri umut vadeden batarya kimyalarının eksikliği değil, milyonlarca malzeme kombinasyonunu test etmenin imkansızlığıydı" dedi.

Bu uçsuz bucaksız alanda araştırma yapmak ve çok değerlikli pilleri gerçekten pratik hale getirebilecek birkaç yapıyı tespit etmek için hızlı ve sistematik bir yol olarak üretken yapay zekaya yöneldik. Bu yaklaşım, binlerce potansiyel adayı hızla keşfetmemizi sağlayarak, lityum iyon teknolojisine daha verimli ve sürdürülebilir alternatifler arayışımızı önemli ölçüde hızlandırıyor.

Araştırmacılar, farklı olası malzemeleri ve bu tür pillerde işe yarayıp yaramayacaklarını incelemek için bir yapay zeka sistemi kullandı.

Profesör Datta, "Yapay zeka araçlarımız, olağanüstü umut vadeden 5 yepyeni gözenekli geçiş metali oksit yapısını ortaya çıkaran keşif sürecini önemli ölçüde hızlandırdı" dedi.

Bu malzemeler, bu hacimli çok değerlikli iyonları hızlı ve güvenli bir şekilde hareket ettirmek için ideal olan geniş ve açık kanallara sahip ve bu, yeni nesil piller için kritik bir atılım.

Malzemeleri yapay zekayla bulan araştırmacılar, gerçek dünyada kullanabileceklerinden emin olmak için daha geleneksel simülasyonlarla kontrol etti.

Çalışma, Cell Reports adlı akademik dergide yayımlanan "Generative AI for discovering porous oxide materials for next-generation energy storage" (Yeni nesil enerji depolama için gözenekli oksit malzemeleri yapay zekayla keşfetmek) başlıklı yeni makalede yer alıyor.

Independent Türkçe