Everest'te hapşırmanın yüzyıllar sürecek sonuçları açığa çıktı

Everest'te hapşırmanın yüzyıllar sürecek sonuçları açığa çıktı
TT

Everest'te hapşırmanın yüzyıllar sürecek sonuçları açığa çıktı

Everest'te hapşırmanın yüzyıllar sürecek sonuçları açığa çıktı

Everest Dağı'na tırmanan dağcılar, plastik gibi bir çok atığı arkalarında bırakıyor. Ancak yeni araştırmaya göre dağcıların bıraktıkları arasında kalıcı bir mikrobiyal miras da var.
ABD'deki Colorado Boulder Üniversitesi'nden araştırmacılar, Dünya'nın en yüksek dağının yamaçlarında burada zorlu koşullara dayanacak şekilde adapte olmuş çok sayıda mikroorganizma keşfetti.
Geçmişte, bu denli yüksek rakımlardan toplanan örneklerde insanlara ait herhangi bir bakteri ya da virüs örneğini tepsit etmek mümkün değildi.
Ancak son araştırmada deniz seviyesinden 7 bin 900 metre yükseklikte bu türden örnekler bulundu.
Bu mikroorganizmaların insanların hapşırması veya öksürmesiyle Everest'e saçıldığı ve burada yüzyıllar boyunca hayatta kalabileceği belirtiliyor.
Arctic, Antarctic, and Alpine Research adlı bilimsel dergide yayımlanan araştırmanın ortak yazarı Steve Schmidt, "Everest'in mikrobiyomunda, o yükseklikte bile donmuş bir insan imzası var" diye konuştu:
"Bunlar, birinin sümkürmesi veya öksürmesiyle ortaya çıkabilecek türden şeyler."
İnsanlar öksürdüğünde veya hapşırdığında çevreye bir çeşit "mikrop yağmuru" yağdırıyor. Bu nedenle, geçmişteki ziyaretçilerin mikrobiyal izlerini bulmak çok da şaşırtıcı değil.
Ancak araştırmacılar, sıcak bedenlerde yaşamaya alışkın bu mikropların Everest'in donmuş toprağında uykuya yatarak hayatta kalması karşısında şaşkınlığa uğradı.
İncelenen organizmalar arasında sırasıyla burun ve ağızda tespit edilen ve Latince adları Staphylococcus ve Streptococcus olan bakteriler yer aldı.
Bu bakteriler, Nepal'deki güneydoğu sırtından Everest'e tırmanmaya çalışan yüzlerce maceracının çadırlarını kurduğu South Col'daki bir ana kamptan 170 metre ileriden alınan toprak örneklerinde bulundu.
Toprak analizi, çoğu yüksek rakımlarda hayatta kalmaya uygun "ekstremofil" organizmalara ait DNA dizilerini ortaya çıkardı.
Araştırma makalesinde konuyla ilgili şu ifadeler yer aldı:
"Verilerimiz, South Col ve diğer aşırı yüksek rakımlı ortamların, bir kez geldiklerinde bölgeden asla ayrılmayacak organizmalar için derin dondurucu görevi görebileceğini gösteriyor."
Bulguların çevre üzerinde çok büyük bir etkisi olması beklenmiyor. Ancak veriler yine de tüm insanlığı ilgilendiriyor.
Özellikle gelecekteki uzay yolculuğu görevlerinde insanların diğer gezegenler üzerindeki etkilerinin dikkate alınması için uyarı niteliğinde.



Keşmir gerilimi hakkında bilmeniz gerekenler

Keşmirli kayıkçı, 24 Nisan 2025'te Srinagar'da düzenlenen bir protesto sırasında Hindistan yönetimindeki Keşmir'de turistlere yönelik ölümcül saldırıyı kınayan dövizler tutuyor (EPA)
Keşmirli kayıkçı, 24 Nisan 2025'te Srinagar'da düzenlenen bir protesto sırasında Hindistan yönetimindeki Keşmir'de turistlere yönelik ölümcül saldırıyı kınayan dövizler tutuyor (EPA)
TT

Keşmir gerilimi hakkında bilmeniz gerekenler

Keşmirli kayıkçı, 24 Nisan 2025'te Srinagar'da düzenlenen bir protesto sırasında Hindistan yönetimindeki Keşmir'de turistlere yönelik ölümcül saldırıyı kınayan dövizler tutuyor (EPA)
Keşmirli kayıkçı, 24 Nisan 2025'te Srinagar'da düzenlenen bir protesto sırasında Hindistan yönetimindeki Keşmir'de turistlere yönelik ölümcül saldırıyı kınayan dövizler tutuyor (EPA)

Hindistan ve Pakistan arasındaki gerilimin sürekli parlama noktası olan tartışmalı Keşmir bölgesi, son yılların en ölümcül saldırısının ardından yeni bir tırmanışa sahne oldu. Bu tırmanış, 2019'da neredeyse patlak verecek olan silahlı çatışmanın hayaletini yeniden gündeme getirdi.

Hindistan Keşmir'inin doğal Besaran Vadisi'ndeki Pahalgam kasabası yakınlarında salı günü düzenlenen silahlı saldırıda en az 26 turist öldü ve birçoğu da yaralandı. Şarku’l Avsat’ın New York Times'ten aktardığına göre, Hintli yetkililer resmi olarak belirli bir tarafı suçlamasa da Pakistan'a karşı terör saldırısı olarak cezalandırıcı adımlar atmakta hızlı davranırken, Hindistan'ın açıklamaları askeri saldırı olasılığını ima etti ve bu Pakistan’da yaygın bir endişeye yol açtı.

Keşmir... bölünmeden bu yana devam eden bir çatışma

Çatışmanın kökleri, İngiltere'nin Hindistan kolonisini Müslüman çoğunluklu Pakistan ve Hindu çoğunluklu Hindistan olmak üzere iki bağımsız devlete böldüğü 1947 yılına dayanıyor. Müslümanların çoğunlukta olduğu Keşmir bölgesindeki durum karmaşıktı; Hindu hükümdarı her iki ülkeye katılmayı reddetti, ancak daha sonra Hindistan'a katılmayı kabul etti, bu da iki ülke arasındaki ilk savaşı ateşledi. Bölgenin fiili olarak iki ülke arasında bölünmesine yol açtı ve yasal statüsü henüz belirlenmedi.

Silahlı kişilerin Hindistan kontrolündeki Keşmir'de turistlere ateş açmasından bir gün sonra Yeni Delhi'deki Pakistan Yüksek Komisyonu dışındaki güvenlik personeli (APSilahlı kişilerin Hindistan kontrolündeki Keşmir'de turistlere ateş açmasından bir gün sonra Yeni Delhi'deki Pakistan Yüksek Komisyonu dışındaki güvenlik personeli (AP)

Üç savaş ve sürekli kanama

O tarihten bu yana Hindistan ve Pakistan Keşmir için üç kez savaştı ve silahlı operasyonlar ile bombalamalar da dâhil olmak üzere tekrarlanan şiddet olayları yaşandı. 1999'daki son savaş, çatışmanın en önemli aşamalarından biri olarak kabul ediliyor, ancak 2019'da 40'tan fazla Hint askerinin ölümüne neden olan intihar saldırısı, Yeni Delhi'nin Pakistan destekli Ceyş-i Muhammed grubunu saldırıyı gerçekleştirmekle suçlamasının ardından neredeyse topyekûn bir savaşı tetikledi.

On yıllık siyasi çıkmaz

Uluslararası arabuluculuk girişimlerine ve yatıştırma çabalarına rağmen her iki tarafın katı tutumları devam etti. Hindistan, Pakistan'ı ayrılıkçıları desteklemekle suçlarken, İslamabad, Keşmirlilere kendi kaderlerini tayin hakkı tanıyan bir BM referandumu talep ediyor. Bu çıkmazın ortasında, her iki ülkenin de nükleer silahlara sahip olması göz önüne alındığında, krizin tırmanması konusundaki uluslararası endişeler sürüyor.

Keşmir'de bazı kurbanların cenaze töreni (AP)Keşmir'de bazı kurbanların cenaze töreni (AP)

Modi'nin kararları gerilimi yeniden alevlendiriyor

2019 yılında Hindistan Başbakanı Narendra Modi hükümeti Cammu ve Keşmir'in sahip olduğu özerkliği kaldırma kararı aldı. Bu karar, Pakistan'ın kınaması ve uluslararası endişeler arasında, özgürlüklerin kısıtlanması, iletişimin kesilmesi ve yaygın tutuklamaların eşlik ettiği bir protesto dalgasına ve sıkı bir merkezi yönetim uygulamasına yol açtı.

Şiddet olaylarının son zamanlarda azalmasına ve bazı bölgelerde seçimlerin yeniden başlamasına rağmen, hem Hindistan tarafından kontrol edilen Keşmir'de hem iç koşullardan duyulan memnuniyetsizliği yansıtan protestoların ortaya çıktığı Pakistan yönetimi altındaki Keşmir'de sıkı güvenlik önlemleri halkın öfkesini alevlendirdi.

 Savaş hayaleti yeniden belirdi

Son saldırının ardından gerilim tırmanırken, iki nükleer güç arasındaki açık çatışma korkuları daha ciddi hale geldi. Karşılıklı suçlamalar, siyasi tırmanış ve askeri müdahaleler arasında Keşmir bir kez daha coğrafi sınırları aşan ve bölgesel istikrarı tehdit eden bir çatışmanın eşiğinde görünüyor.