İki İranlı yetkili: Hamaney, Suudi Arabistan ile müzakereleri hızlandırmak için harekete geçti

Hamaney'in Çin arabuluculuğu arayışına girmesinin arkasında hayal kırıklığının yattığını söylediler.

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, geçtiğimiz cumartesi günü Pekin'de Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Musaid bin Muhammed el-Ayban ve İranlı mevkidaşı Ali Şemhani için arabuluculuk yaptı (Reuters)
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, geçtiğimiz cumartesi günü Pekin'de Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Musaid bin Muhammed el-Ayban ve İranlı mevkidaşı Ali Şemhani için arabuluculuk yaptı (Reuters)
TT

İki İranlı yetkili: Hamaney, Suudi Arabistan ile müzakereleri hızlandırmak için harekete geçti

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, geçtiğimiz cumartesi günü Pekin'de Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Musaid bin Muhammed el-Ayban ve İranlı mevkidaşı Ali Şemhani için arabuluculuk yaptı (Reuters)
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, geçtiğimiz cumartesi günü Pekin'de Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Musaid bin Muhammed el-Ayban ve İranlı mevkidaşı Ali Şemhani için arabuluculuk yaptı (Reuters)

İran siyasi ve ekonomik yalnızlığını sona erdirmek için iki yıldır Arap dünyasında büyük ağırlığı ve petrol gücü Suudi Arabistan ile ilişkileri yeniden kurmaya çalışıyordu.
Reuters Haber Ajansı’na konuşan İki İranlı yetkili, Dini Lider Ali Hamaney'in ikili görüşmelerin temposunun yavaşlığı karşısında geçen eylül ayında sabrının tükendiğini ve süreci hızlandırmanın yollarını görüşmek üzere ekibini topladığını, bunun ise Çin’in müdahalesi ile sonuçlandığını söyledi.
Çin'in geçen hafta açıklanan büyük başarıdaki gizemli rolü, ABD'nin on yıllardır ana arabulucu rolünü oynadığı Ortadoğu'daki güç dengelerini sarstı.
Müzakerelere katılan İranlı bir diplomat, “Çin, Umman ve Irak’taki müzakerelerde Tahran ve Riyad’ın boşlukları kapatmasına ve çözülmeyi bekleyen sorunları aşmasına yardım etme arzusunu gösterdi” dedi.
Anlaşma, İran'ın başkentindeki Suudi Arabistan Büyükelçiliği ve Meşhed'deki konsolosluğuna Ocak 2016'da düzenlenen saldırılar nedeniyle yedi yıl boyunca devam eden diplomatik iletişimsizliğin ardından imzalandı. Suudi Arabistan-İran anlaşmasının tamamlanıp tamamlanmayacağına ilişkin bir soruya yanıt olarak, Pekin'deki görüşmelere katılan üst düzey Çinli diplomat Wang Di gazetecilere verdiği demeçte; yakınlaşmanın, tüm sorunların bir gecede çözüleceğinin beklenmediği bir süreç olduğunu söyledi.
Xinhua Haber Ajansı muhabiri Yang Liu'nun Twitter'da yaptığı paylaşıma göre, Wang Di “Önemli olan, her iki tarafın da ilişkileri geliştirmek konusunda samimiyete sahip olmasıdır” değerlendirmesinde bulundu.
Reuters'e konuşan bir Suudi yetkili, ülkesinin iki yıl önce Irak ve Umman'da İran'la diyalog kurmanın yollarını aramaya başladığını belirtti.
Bu hamle, aralık ayında Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in Riyad'ı ziyaret etmesi ve Suudi Arabistan ile İran arasında arabuluculuk yapma arzusunu ifade etmesiyle belirleyici bir ana yol açtı.
Suudi yetkiliye göre, “Krallık adımı memnuniyetle karşıladı ve Çin tarafına önceki diyalog turlarının bir özetini bu görüşmeleri nasıl devam ettirebileceğimize ilişkin düşüncelerimizi içeren bir planı gönderme sözü verdi.”
Yetkili, şubat ayında İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin Pekin'i ziyaret ettiğini, Çin'in kendisine Riyad'ın önerilerini ilettiğini ve İran tarafının bunları kabul ettiğini sözlerine ekledi.

Çin arabuluculuğu ‘en iyi seçenek’
İranlı bir yetkili, anlaşmanın güvenlik kaygılarından ekonomik ve siyasi konulara kadar bir dizi konuyu kapsadığına işaret ederek, “Ayrıntıya girmeyeceğim ama hiçbir ülkenin diğerine istikrarsızlık kaynağı olmayacağı konusunda anlaştık. İran, Riyad'ın güvenliğine yardımcı olmak için bölgedeki, özellikle Yemen'deki nüfuzunu kullanacak” dedi.
Yetkili “Her iki taraf da Basra Körfezi'ndeki güvenliği korumak, petrol akışını sağlamak ve bölgesel sorunları çözmek üzere birlikte çalışmak için elinden geleni yapacak. Öte yandan Tahran ve Riyad birbirlerine karşı yapılan herhangi bir askeri saldırganlığa dahil olmayacak” şeklinde sözlerini sürdürdü.
Hamaney'in yakın çevresinden bölgesel bir kaynak İran'ın, üst düzey ulusal güvenlik yetkilisi Ali Şemhani’yi Arap azınlığa mensup olduğu için müzakerelere liderlik etmek üzere seçtiğini söyledi.
Müzakerelerin içeriğini bilen İranlı bir yetkili, “İran'ın Washington'a güvensizliği ve Pekin'in Suudi Arabistan ve İran ile dostane ilişkileri düşünüldüğünde Çin en iyi seçenekti. Aynı şekilde Çin’in enerji ihtiyaçları göz önünde bulundurulduğunda sakin bir Ortadoğu Çin’in işine gelecektir” dedi.
Bununla birlikte, onlarca yıllık güvensizlikten sonra sürtüşmelerin devam etmesi sürpriz olmaz. İran'ın karar alma mekanizmasına yakın İranlı bir kaynak, “Bu anlaşma, Tahran ile Riyad arasında herhangi bir sorun veya çatışma olmayacağı anlamına gelmiyor. Gelecekte ne olursa olsun, bunun 'kontrol altında' olacağı anlamına geliyor” dedi.



Tunus, Gannuşi dahil olmak üzere önde gelen siyasetçilere ağır hapis cezaları verdi

Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi (DPA)
Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi (DPA)
TT

Tunus, Gannuşi dahil olmak üzere önde gelen siyasetçilere ağır hapis cezaları verdi

Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi (DPA)
Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi (DPA)

Tunus merkezli radyo istasyonu Mosaique FM dün bir mahkemenin, Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi ve eski güvenlik yetkilileri de dahil olmak üzere önde gelen siyasetçilere komplo kurmak suçlamasıyla 12 ila 35 yıl arasında hapis cezaları verdiğini bildirdi.

Bu davada devlete karşı komplo kurmakla suçlananlar arasında, Cumhurbaşkanı Kays Said'in eski Özel Kalem Müdürü Nadia Akkaşa da bulunuyor.

Hakkında 35 yıl hapis cezası bulunan Akkaşa ülkeden kaçtı.

Mosaique FM, bu davada sanık olan eski Başbakan Yusuf eş-Şahid'in, kendisini ceza mahkemesine sevk eden iddianame kararını temyiz ettiğini, temyiz sonucu beklendiği için bu kararın şimdiye kadar hükümlerin kapsamına girmediğini belirtti.

İslami çizgideki Nahda Hareketi’nin deneyimli lideri Gannuşi (84), 14 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Cumhurbaşkanı Said tarafından feshedilen meclisin başkanı olan Gannuşi, 2023 yılından beri hapiste ve son birkaç ay içinde ayrı davalarda toplam 27 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Bu davada 21 kişiye suçlama yöneltildi, bunlardan 10'u halihazırda hapiste, 11'i ise ülkeden kaçtı.

Mahkeme, eski İstihbarat Teşkilatı Başkanı Kemal Keyzani'yi 35 yıl hapis cezasına, eski dışişleri bakanı Rafik Abdusselam’ı 35 yıl hapis cezasına ve Raşid Gannuşi'nin oğlu Muaz Gannuşi'yi 35 yıl hapis cezasına çarptırdı. Üçü de ülkeden kaçtı.

Cumhurbaşkanı Said, 2021 yılında meclisi feshetti ve ülkeyi kararnamelerle yönetmeye başladı. Ardından bağımsız yargı yüksek konseyini feshetti ve onlarca yargıcı görevden aldı. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre muhalefet bu hamleyi, 2011 yılında ‘Arap Baharı’ ayaklanmalarını tetikleyen ‘yeni doğan demokrasiyi baltalayan bir darbe’ olarak nitelendiriyor.

Cumhurbaşkanı Said ise bu suçlamaları reddediyor ve attığı adımların yasal olduğunu ve siyasi elitler arasında yıllardır süren kaos ve yolsuzluğu sona erdirmeyi amaçladığını söylüyor.

Cumhurbaşkanı Said'in 2021 yılında iktidarın büyük bir kısmını ele geçirmesinden bu yana muhalefet liderlerinin çoğu, bazı gazeteciler ve Said'i eleştirenler hapiste tutuluyor.

Bu yıl, başka bir mahkemede muhalefet liderleri, iş adamları ve avukatlara yine komplo suçlamasıyla 5 ila 66 yıl arasında değişen hapis cezaları verildi. Muhalefet, bu davanın Cumhurbaşkanı Said’in muhaliflerini bastırmak için uydurulmuş olduğunu söylüyor.

İnsan hakları grupları ve aktivistler, Said'in Tunus'u açık bir hapishaneye dönüştürdüğünü ve yargı ve polisi siyasi rakiplerini hedef almak için kullandığını söylüyorlar.

Tüm bu suçlamaları reddeden Cumhurbaşkanı Said, diktatör olmayacağını, kim olursa olsun, hangi makamda olursa olsun, hiç kimsenin kanunların üstünde olmadığını söylüyor.