Cumhurbaşkanlığı raporu yayınlandı: Kahramanmaraş depremlerinin ekonomi üzerindeki yükü ne kadar?

Raporda, 11 ilde geniş çaplı yıkım yaratan depremde oluşan hasarın tahmini 2023 milli gelirinin yüzde 9'una denk geldiği belirtildi

Depremin neden olduğu yıkım (AA)
Depremin neden olduğu yıkım (AA)
TT

Cumhurbaşkanlığı raporu yayınlandı: Kahramanmaraş depremlerinin ekonomi üzerindeki yükü ne kadar?

Depremin neden olduğu yıkım (AA)
Depremin neden olduğu yıkım (AA)

Cumhurbaşkanlığı, 6 Şubat Maraş depremlerinin Türkiye ekonomisi üzerindeki toplam yükünün 2 trilyon lira, yani yaklaşık 104 milyar dolar olduğunu açıkladı.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından bugün yayımlanan raporda, 11 ilde geniş çaplı yıkım yaratan depremde oluşan hasarın tahmini 2023 milli gelirinin yüzde 9'una denk geldiği belirtildi.
Raporda, depremin hasar tespitinin devam ettiği, hasar ve kayıp verileri geldikçe hesaplanan hasar miktarının artabileceğine dikkat çekildi.
Reuters'ın haberine göre, rapora göre oluşan hasarın yaklaşık yüzde 55'ini, yani 1,1 trilyon lirasını konut hasarı oluşturdu.
İkinci büyük hasar maliyetini ise 242,5 milyar lira, yani 12,9 milyar dolar ile kamu altyapısı oluşturdu. Sanayi, haberleşme, sağlık gibi konut hariç özel kesim hasarlarının ise 222,4 milyar lira, yani 11,8 milyar dolar olduğu hesap edildi.
Sigorta sektörünün kayıpları da dikkate alındığında kaybın yaklaşık 2 trilyon lira olduğu belirtildi.

TÜRKONFED ön raporunda  84,1 milyar dolar hesaplanmıştı
İş örgütü Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED), 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen, Kahramanmaraş merkez üslü depremin yarattığı hasarla ilgili bir ön rapor hazırlamıştı.
Raporda Kahramanmaraş depremlerinin 84,1 milyar dolarlık mali hasar yaratacağı hesaplanmıştı.
Kahramanmaraş depreminin etkilerine ilişkin raporda şu öngörülere yer verilmişti:
2023 Kahramanmaraş depreminin 70,75 milyar doları konut zararı, 10,4 milyar doları milli gelir kaybı ve 2,91 milyar doları işgünü kaybı olmak üzere toplamda 84,06 milyar dolar hasara neden olması beklenmektedir.
İllerin milli gelire katkılarındaki azalmaya paralel olarak afete maruz kalan 10 ilin ihracatının, ihracatı göğüsleyen liman altyapısının bozulmasının da etkisiyle, 15 milyar dolar düzeyinin altına düşebileceği tahmin edilebilir.
Depremin doğal bir sonucu olarak büyük bir göç dalgasının Adana'dan, İstanbul'a kadar geniş coğrafyaya doğru gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Şu an için herhangi bir veri veya resmî açıklama mevcut olmasa da önümüzdeki süreçte illerin demografik yapısının değişmiş olacağına dair uzman görüşleri geliyor.
2023 yılı bütçe açığı 659,6 milyar TL olarak hedefleniyordu. Bloomberg ekonomi bölümü depreme ilişkin kamu harcamalarının GSYH'nin yüzde 5,5’ine eşdeğer olabileceğini tahmin etmektedir. Mevcut şartlar altında bütçe açığının en azından 1 trilyon TL'nin üzerine çıkması beklenebilir.

İdris Adil: Maddi kayıp 95 milyar doları bulacak
Deneyimli ekonomi gazetecisi İdris Adil de kendi YouTube kanalında yaptığı hesapla, depremin mali boyutunu kalem kalem ortaya koymuştu. Adil depremin neden olduğu maddi yıkımı, “Hesaplamalarımıza göre, 30-32 milyar dolar binaların ve bütün yapıların yenilenmesi, yine 30-32 milyar dolar altyapının yeniden yapılması için kaynağa ihtiyaç duyacak. Yaklaşık 30 milyar dolar da üretim, turizm ve ihracatta kayıp yaşanacak. Türkiye'nin önündeki maddi kayıp boyutu 95 milyar doları bulacak” diye anlatmıştı.



Rusya’nın savaş ekonomisi: 3,9 trilyon rublelik varlığa el kondu

Şubat 2022'de başlayan Ukrayna savaşının ardından birçok Batılı firma Rusya'dan çekilmişti (Reuters)
Şubat 2022'de başlayan Ukrayna savaşının ardından birçok Batılı firma Rusya'dan çekilmişti (Reuters)
TT

Rusya’nın savaş ekonomisi: 3,9 trilyon rublelik varlığa el kondu

Şubat 2022'de başlayan Ukrayna savaşının ardından birçok Batılı firma Rusya'dan çekilmişti (Reuters)
Şubat 2022'de başlayan Ukrayna savaşının ardından birçok Batılı firma Rusya'dan çekilmişti (Reuters)

Rusya son üç yılda 3,9 trilyon ruble (yaklaşık 2 trilyon TL) değerinde varlığa el koydu.

Moskova merkezli hukuk şirketi Nektorov, Saveliev and Partners'ın araştırmasında, sözkonusu dönemde Rus yetkililerin şahıslara ait 102 varlığa el koyduğu belirlendi. 

Kremlin'in hedef aldıkları arasında Danimarkalı bira üreticisi Carlsberg ve Fransız gıda devi Danone gibi yabancı şirketler de var. 

Moskova yönetimi, varlıklara el koyma işlemlerini yolsuzluktan aşırılık yanlısı faaliyetlere kadar çeşitli nedenlerle gerekçelendirdi. 

Moskova, yerli şirketleri de hedef aldı. Rus haber ajansı Interfax, geçen yıl federal bütçenin emlak satışlarından 132 milyar ruble (yaklaşık 69 milyar TL) gelir elde ettiğini aktarıyor. Bunun yaklaşık 4'te biri ülkenin en büyük otomobil bayi zinciri Rolf'un satışından kazanıldı. Şirket, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e muhalefetiyle tanınan ve sürgünde yaşayan iş insanı Sergey Petrov'a aitti. 

Business Insider'ın analizinde, Batılı ülkelerin Ukrayna savaşı nedeniyle Moskova'ya uyguladığı yaptırımların Rus ekonomisini zorladığı savunuluyor. Haberde, "agresif el koyma işlemlerinin" bunun bir işareti olduğu yorumu yapılıyor. 

Rus gazetesi Kommersant ise savaş ekonomisinin güçlendirilmesi için varlıklara el konduğunu savunarak bunu "Rus kalesi" stratejisi diye niteliyor. 

ABD merkezli S&P Global'in bu ay yayımladığı raporda, Rusya'nın imalat faaliyetlerinin haziranda azaldığı bildirilmişti. 

Rusya Ekonomik Kalkınma Bakanı Maksim Reşetnikov da geçen ayki açıklamasında "Resesyona girmenin eşiğindeyiz" demişti. 

Rusya Merkez Bankası, 6 Haziran'da gerçekleştirdiği toplantıda, Eylül 2022'den bu yana ilk defa politika faizini düşürerek yüzde 21'den yüzde 20'ye indirmişti. Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina da ülkenin yeni bir ekonomik büyüme modeli üzerine düşünmesi gerektiğini söylemişti.

Independent Türkçe, Reuters, Business Insider