Cumhurbaşkanlığı raporu yayınlandı: Kahramanmaraş depremlerinin ekonomi üzerindeki yükü ne kadar?

Raporda, 11 ilde geniş çaplı yıkım yaratan depremde oluşan hasarın tahmini 2023 milli gelirinin yüzde 9'una denk geldiği belirtildi

Depremin neden olduğu yıkım (AA)
Depremin neden olduğu yıkım (AA)
TT

Cumhurbaşkanlığı raporu yayınlandı: Kahramanmaraş depremlerinin ekonomi üzerindeki yükü ne kadar?

Depremin neden olduğu yıkım (AA)
Depremin neden olduğu yıkım (AA)

Cumhurbaşkanlığı, 6 Şubat Maraş depremlerinin Türkiye ekonomisi üzerindeki toplam yükünün 2 trilyon lira, yani yaklaşık 104 milyar dolar olduğunu açıkladı.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından bugün yayımlanan raporda, 11 ilde geniş çaplı yıkım yaratan depremde oluşan hasarın tahmini 2023 milli gelirinin yüzde 9'una denk geldiği belirtildi.
Raporda, depremin hasar tespitinin devam ettiği, hasar ve kayıp verileri geldikçe hesaplanan hasar miktarının artabileceğine dikkat çekildi.
Reuters'ın haberine göre, rapora göre oluşan hasarın yaklaşık yüzde 55'ini, yani 1,1 trilyon lirasını konut hasarı oluşturdu.
İkinci büyük hasar maliyetini ise 242,5 milyar lira, yani 12,9 milyar dolar ile kamu altyapısı oluşturdu. Sanayi, haberleşme, sağlık gibi konut hariç özel kesim hasarlarının ise 222,4 milyar lira, yani 11,8 milyar dolar olduğu hesap edildi.
Sigorta sektörünün kayıpları da dikkate alındığında kaybın yaklaşık 2 trilyon lira olduğu belirtildi.

TÜRKONFED ön raporunda  84,1 milyar dolar hesaplanmıştı
İş örgütü Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED), 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen, Kahramanmaraş merkez üslü depremin yarattığı hasarla ilgili bir ön rapor hazırlamıştı.
Raporda Kahramanmaraş depremlerinin 84,1 milyar dolarlık mali hasar yaratacağı hesaplanmıştı.
Kahramanmaraş depreminin etkilerine ilişkin raporda şu öngörülere yer verilmişti:
2023 Kahramanmaraş depreminin 70,75 milyar doları konut zararı, 10,4 milyar doları milli gelir kaybı ve 2,91 milyar doları işgünü kaybı olmak üzere toplamda 84,06 milyar dolar hasara neden olması beklenmektedir.
İllerin milli gelire katkılarındaki azalmaya paralel olarak afete maruz kalan 10 ilin ihracatının, ihracatı göğüsleyen liman altyapısının bozulmasının da etkisiyle, 15 milyar dolar düzeyinin altına düşebileceği tahmin edilebilir.
Depremin doğal bir sonucu olarak büyük bir göç dalgasının Adana'dan, İstanbul'a kadar geniş coğrafyaya doğru gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Şu an için herhangi bir veri veya resmî açıklama mevcut olmasa da önümüzdeki süreçte illerin demografik yapısının değişmiş olacağına dair uzman görüşleri geliyor.
2023 yılı bütçe açığı 659,6 milyar TL olarak hedefleniyordu. Bloomberg ekonomi bölümü depreme ilişkin kamu harcamalarının GSYH'nin yüzde 5,5’ine eşdeğer olabileceğini tahmin etmektedir. Mevcut şartlar altında bütçe açığının en azından 1 trilyon TL'nin üzerine çıkması beklenebilir.

İdris Adil: Maddi kayıp 95 milyar doları bulacak
Deneyimli ekonomi gazetecisi İdris Adil de kendi YouTube kanalında yaptığı hesapla, depremin mali boyutunu kalem kalem ortaya koymuştu. Adil depremin neden olduğu maddi yıkımı, “Hesaplamalarımıza göre, 30-32 milyar dolar binaların ve bütün yapıların yenilenmesi, yine 30-32 milyar dolar altyapının yeniden yapılması için kaynağa ihtiyaç duyacak. Yaklaşık 30 milyar dolar da üretim, turizm ve ihracatta kayıp yaşanacak. Türkiye'nin önündeki maddi kayıp boyutu 95 milyar doları bulacak” diye anlatmıştı.



Trump, Guantanamo operasyonuna 21 milyon dolar harcadı: Sadece 32 tutuklu var

Küba'daki ABD Donanma Üssü'nde 2002'de kurulan Guantanamo Körfezi gözaltı kampı, 11 Eylül sonrası "terörle savaş" kapsamında terör zanlılarını ve "yasadışı düşman savaşçıları" gözaltına almak üzere kuruldu (AFP)
Küba'daki ABD Donanma Üssü'nde 2002'de kurulan Guantanamo Körfezi gözaltı kampı, 11 Eylül sonrası "terörle savaş" kapsamında terör zanlılarını ve "yasadışı düşman savaşçıları" gözaltına almak üzere kuruldu (AFP)
TT

Trump, Guantanamo operasyonuna 21 milyon dolar harcadı: Sadece 32 tutuklu var

Küba'daki ABD Donanma Üssü'nde 2002'de kurulan Guantanamo Körfezi gözaltı kampı, 11 Eylül sonrası "terörle savaş" kapsamında terör zanlılarını ve "yasadışı düşman savaşçıları" gözaltına almak üzere kuruldu (AFP)
Küba'daki ABD Donanma Üssü'nde 2002'de kurulan Guantanamo Körfezi gözaltı kampı, 11 Eylül sonrası "terörle savaş" kapsamında terör zanlılarını ve "yasadışı düşman savaşçıları" gözaltına almak üzere kuruldu (AFP)

ABD Kongresi'ne sunulan yeni askeri rapor, Trump yönetiminin göçmenleri Küba'daki Guantanamo Körfezi Deniz Üssü'ne nakletmek için en az 21 milyon dolar harcadığını ortaya koyuyor. Burada sadece 32 tutuklu var.

Ocak ayında Başkan Donald Trump tesiste 30 bin göçmeni alıkoyma hedefi belirlemişti. Ancak merkez, sözkonusu açıklamadan bu yana toplamda 500'den az göçmen barındırdı ve sayı hiçbir zaman 200'ü geçmedi.

Bununla birlikte Guantanamo'ya gönderilen göçmenlerin birçoğunun ABD'ye geri gönderildiği bildirildi.

"Güney Muhafızları Operasyonu" adı verilen operasyon, İç Güvenlik Bakanlığı tarafından askeri destekle yürütüldü ve donanma üssüne hem personel hem de ekipman taşındı.

Artan eleştiriler ve yüksek operasyonel maliyetler karşısında Trump yönetimi 1 Mart'ta göçmenlerin Guantanamo Körfezi'ne sınırdışı edilmesinde askeri uçakların kullanımını askıya almıştı.

Operasyonla ilgili yüksek maliyetler insan hakları örgütleri ve yasa koyucuların eleştirilerine yol açtı. Raporlar, bazı tutukluların daha önce terör zanlıları için kullanılan tesislerde tutulduğunu ve yetersiz tıbbi hizmet ve ruh sağlığı desteği iddiaları olduğunu gösteriyor.

Massachusetts Demokrat Senatörü Elizabeth Warren bu girişimi maliyetli ve savurgan bir siyasi manevra diye nitelendirerek eleştirdi.

Warren, "Donald Trump'ın bizi daha güvenli hale getirmeyen siyasi gösterileri için askeri kaynakları israf etmesine her Amerikalı öfke duymalı" dedi.

ABD ordu personeli bu gücün kötüye kullanılması için gönüllü olmadı.

Warren'ın sorularına yanıt olarak Pentagon, 20 Ocak'la 8 Nisan arasında askeri uçakların ABD gözaltı merkezlerinden Guantanamo Körfezi'ne göçmen taşıyan 46 uçuş gerçekleştirdiğini ve uçuş saati başına tahmini maliyetin 26 bin 277 dolar olduğunu açıkladı. Uçuşların 800 saati aşan toplam maliyeti 21 milyon dolar.

1 Mart'tan sonra İç Güvenlik Bakanlığı, ticari uçuşları kullanarak daha uygun maliyetli sınırdışı etme yöntemlerine geçti.

NBC'ye göre Beyaz Saray, Guantanamo Körfezi'ndeki kapasiteyi artırmaya hazırlanıyor ve tesise haftada bir ek uçuş siparişi veriyor.

Buna ek olarak İç Güvenlik Bakanlığı, ABD'yi kendi başlarına terk etmeyi seçen belgesiz göçmenlere 1000 dolarlık ödül sunan gönüllü sınırdışı programı başlattı. CBP Home uygulaması aracılığıyla kolaylaştırılan bu girişim, sınırdışı etme maliyetlerini geleneksel yöntemlere kıyasla yüzde 70'e kadar azaltmayı hedefliyor.

Pentagon, 20 Ocak'la 25 Mart arasında Guantanamo'ya 31 askeri ve sözleşmeli hava ikmal uçuşu gerçekleştirerek 715 yolcu ve 1069,9 ton kargo taşıdı. Sözleşmeli uçuşlar, United Airlines'a 660 bin dolardan fazla ve Omni Air International'a yaklaşık 500 bin dolar olmak üzere 1 milyon 671 bin 500 dolara mal oldu ve hiçbiri göçmen taşımadı.

Independent Türkçe