Filistin Yönetimi, İsrail üzerindeki baskıyı artırmak için Şarm eş-Şeyh’e gidiyor

Gruplar, toplantıya katılma kararına tepki gösterdi.

İsrail güçleri, Ömer el-Gazavi’nin Ramallah’ın batısında inşa ettiği evini yıktı. (WAFA)
İsrail güçleri, Ömer el-Gazavi’nin Ramallah’ın batısında inşa ettiği evini yıktı. (WAFA)
TT

Filistin Yönetimi, İsrail üzerindeki baskıyı artırmak için Şarm eş-Şeyh’e gidiyor

İsrail güçleri, Ömer el-Gazavi’nin Ramallah’ın batısında inşa ettiği evini yıktı. (WAFA)
İsrail güçleri, Ömer el-Gazavi’nin Ramallah’ın batısında inşa ettiği evini yıktı. (WAFA)

Şarm eş-Şeyh toplantısına gidecek Filistinli heyetin, diğer anlaşmaları ileriye taşımadan önce İsrail’in Akabe Anlaşması’na bağlılığına odaklanacağı belirtildi. Filistinli bir kaynağa göre Filistin Yönetimi, güvenliğin yeniden koordinasyonu ve güvenlik ve ekonomi komitelerinin toplantılarının düzenlenmesi de dahil olmak üzere İsrail’in anlaşmaya uymaması durumunda anlaşmaya uymayacak.
Kaynak, toplantıya katılma kararının, İsrail’i Akabe’de varılan anlaşmayı uygulamaya zorlamak için ABD güvenceleri doğrultusunda alındığını belirtirken Şarm eş-Şeyh toplantısında mekanizmaların daha geniş ölçekte ele alınacağını aktardı.
Kaynak açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Baskı altında olacak taraf İsrail’dir, her seferinde toplantı masasına gelen, barışı sağlamak isteyen ve kararlı olan yalnızca Filistinliler değil. İsrail, toplantılardan, anlaşmalardan ve bunları sahada uygulamaktan kaçınıyor. Bu kez gitme gerekçesi ilk seferle aynı. Yani İsrail'in tırmanışını ve Filistinlilere karşı suçlarını durdurmak.”
Kaynağa göre Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) İcra Komitesi Sekreteri Hüseyin eş-Şeyh’in başkanlık edeceği heyet, İsrail’in ileriye dönük adımlar atılmasını istemesi halinde 13 talebe bağlı.
Filistin heyeti geçen ay Akabe toplantısında yerleşim yerlerinde inşaatın durdurulmasını, ‘Kudüs’ün tarihi kimliğine ve yasal statüsüne verilen zarara son verilmesi, Doğu Kudüs’teki Filistin kurumlarının kapatılmasının sonlandırılması ve Filistin seçimlerinin Doğu Kudüs'te yapılmasına izin verilmesi’ konuları da dahil Kudüs’ün statüsünün korunmasını da içerecek şekilde 13 talep sundu.
Filistinlilerin talepleri arasında yerleşimci terörünün durdurulması, ordu operasyonlarının ve Filistin şehirlerine yönelik işgallerin sonlandırılması, bu konudaki anlaşmalara uyulması, Filistin vergi fonlarının dondurulmasına son verilmesi, ev yıkımlarına, Filistinlilerin evlerinden çıkarılmasına ve zorla yerlerinden edilmesinin durdurulması yer alıyor. Ayrıca Filistinlilerin öldürülmemesi, Filistin topraklarına ve doğal hazinelerine el konulmasına son verilmesi ve El-Halil anlaşmalarına bağlılığın yenilenmesi de talepler arasında bulunuyor.
Filistinliler ayrıca Oslo Anlaşmaları öncesinde tutuklanan kadınlar, yetişkinler, çocuklar ve hastalar da dahil olmak üzere mahkumların serbest bırakılmasının ve İsrail işgal ordusu tarafından öldürülen Filistinli şehitlerin cesetlerinin iadesinin yanı sıra Kerame Sınır Kapısı’ndaki Filistin varlığının yenilenmesini istiyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Eylül 2000’den önceki duruma yeniden dönülmesini talep ediyor.
İsrail ise Akabe toplantısı sırasında yerleşim faaliyetlerinin geçici olarak durdurulmasını, şehirlere yapılan saldırıların azaltılmasını ve alıkonulan fonların iadesini görüşmeyi taahhüt etti. Ancak bunların hiçbiri uygulanmadı ve ordu ve yerleşimciler, Akabe toplantısından bu yana neredeyse her gün saldırı düzenleyerek Filistinlileri öldürmeye devam etti. Ayrıca alıkonulan fonları iade etmediler ve yerleşim inşa planlarını da ileriye taşıdılar.
Şarm eş-Şeyh toplantısı, İsrail’in ‘Filistinli grupların saldırılarının ve tehditlerinin devam etmesi, yönetimin zayıflığı, herhangi bir ufuk ve umudun yokluğu’ da dahil sahadaki gerçekler dikkate alındığında en yüksek gerilimin yaşanmasını beklediği Ramazan Ayı öncesinde düzenleniyor. Aynı şekilde Tel Aviv hükümetinin politikası ve ülke içindeki siyasi kriz, İsrail’in her zamankinden daha kırılgan olduğunu ortaya koyuyor.
Filistin Yönetimi, Filistinli grupların ‘İsrail'e hizmetin bir parçası’ olarak nitelendirerek kararından vazgeçmesi yönündeki çağrılarına rağmen toplantıya katılacak.
Hamas Hareketi Sözcüsü Hazım Kasım, 16 Mart’ta yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Yönetimin paylaşılması, işgal ordusu ve faşist yerleşimcileri tarafından ihlal edilen Filistin halkımızın kanını küçümsemek ve işgal altındaki Batı Şeria’da devam eden ve ivme kazanan devrimci duruşa karşı Siyonist bir saldırı girişimidir.”
Yetkilileri söz konusu toplantıya katılma kararından vazgeçmeye çağıran Kasım, aynı zamanda işgalcilerle güvenlik koordinasyonunu durdurma, ABD’nin hayali vaatlerine güvenmeme ve kendisini ulusal konsensüsle uyumlu hale getirme çağrısında bulundu.
Halk Cephesi de Filistin Yönetimi’nin kararına karşı çıktı. Öyle ki cephenin siyasi büro üyelerinden Mahmud er-Ras, İsrail’in Batı Şeria’daki katliamları ve saldırıları ortasında ve ilk okumada mahkumların infazı yasasının onaylanmasının ardından bu toplantıya katılmanın, yönetimin Filistin ulusal güvenliğine yönelik görevlerinin azalması anlamına geldiğini vurguladı.
Filistin Demokratik Halk Kurtuluş Cephesi, Filistin Yönetimi’nin resmi liderliğinin Şarm eş-Şeyh toplantısına katılma davetine verdiği yanıtı da eleştirdi. Cephe, konuya dair şu açıklamada bulundu:
“Toplantıya katılmak, hegemonya ve dışlayıcılık politikasını sürdürerek, ulusal organları marjinalleştirerek ve onların yetkilerini ellerinden almakta ısrar ederek, ulusal iradeye bir meydan okuma olarak görülüyor.”



Trump'ın eş-Şera ile görüşmesi, çeyrek asırdır gerçekleşen ilk ABD-Suriye zirvesi olma özelliği taşıyor

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
TT

Trump'ın eş-Şera ile görüşmesi, çeyrek asırdır gerçekleşen ilk ABD-Suriye zirvesi olma özelliği taşıyor

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)

ABD Başkanı Donald Trump bugün Suudi Arabistan'da, Beşşar Esed ve rejiminin devrilmesine öncülük eden Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile görüşecek. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, “Başkan Donald Trump, Suudi Arabistan ziyareti sırasında Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera’yla görüşmeyi kabul etti” denildi.

Bu açıklama, Trump'ın Riyad'daki Suudi Arabistan – ABD Yatırım Forumu sırasında yaptığı “Suriye ile normal ilişkileri yeniden tesis etmek için adımlar attım. Suriye'ye parlama şansı vermek için yaptırımların kaldırılması talimatı vereceğim. Artık parlama zamanı geldi. Tüm yaptırımları durduracağız. İyi şanslar Suriye, bize çok özel bir şey göster” açıklamasının ardından geldi.

Eş-Şera, eski Devlet Başkanı Hafız Esed'in 2000 yılında Cenevre'de Bill Clinton ile görüşmesinden bu yana bir ABD Başkanı ile görüşen ilk Suriye lideri olacak.

Bu arada haber siteleri Suriyeli kaynaklara dayanarak eş-Şera'nın bugün Suudi Arabistan'ı ziyaret edeceğini ve bu ziyaretin ABD Başkanı Donald Trump'ın Körfez liderleriyle yapacağı toplantıya denk geleceğini duyurdu. ABD, eş-Şera'nın geçtiğimiz aralık ayında iktidara gelmesinden bu yana onunla nasıl başa çıkacağını düşünüyor. Körfez liderleri Şam'daki yeni hükümeti desteklediklerini ve 14 yıllık iç savaş sırasında Esed rejimine destek veren İran'ın Suriye'de yeniden nüfuz sahibi olmasını engelleyeceği için Trump'ın da bu hükümeti desteklemesini istediklerini ifade ettiler.

fvyuı
Suriye’nin başkenti Şam’da Beşşar Esed ve Hafız Esed'in resimlerinin olduğu tabelayı kaldıran güvenlik güçleri (AFP)

Trump'la görüşme, 2003'te ABD öncülüğünde ülkenin işgalini takip eden isyandaki rolü nedeniyle bir zamanlar Irak'ta hapsedilen Suriye Cumhurbaşkanı için büyük bir destek.

Eş-Şera ocak ayında, Heyetu Tahriru’ş-Şam'ın (HTŞ) öncülüğündeki muhalif grupların Şam'a girerek Esed ailesinin 54 yıllık iktidarına son verdiği görkemli saldırıdan bir ay sonra Suriye'nin cumhurbaşkanı olarak atandı.

Dönemin Başkanı Joe Biden kararı, yönetimi henüz yeni Suriye hükümetini resmen tanımamış olan Trump'a bıraktı. Esed döneminde Şam'a uygulanan yaptırımlar halen yürürlükte.

Trump pazartesi günü yaptığı açıklamada, Suriye hükümetine yönelik yaptırımları kaldırmayı düşündüğünü söyledi. “Suriye'ye yönelik yaptırımları kaldırmak isteyebiliriz, çünkü onlara yeni bir başlangıç için fırsat vermek istiyoruz” diyen Trump, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kendisini bu yönde teşvik ettiğini belirtti. Bu yorumlar, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'ya karşı derin bir kuşku duyan Trump için belirgin bir ton değişikliğine işaret ediyor.

fgtyhju
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığına göre, 30 Nisan'da Şam'da eş-Şera ile dört saat görüşen Trump yanlısı ABD'li aktivist Jonathan Bass, Suriyeli ve Körfez ülkelerinden aktivistlerle birlikte, Trump'ın Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ziyareti sırasında iki başkan arasında tarihi bir görüşme ayarlamaya çalıştı.

dfevrgthyju
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera geçtiğimiz mart ayında Kahire'de Filistin konulu Arap Birliği Zirvesi’ne katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Suriye, ülkeyi küresel finans sisteminden izole eden ve 14 yıllık acımasız bir savaşın ardından ekonomik iyileşmeyi son derece zorlaştıran ABD yaptırımlarının hafifletilmesi için Washington'un koşullarını yerine getirmekte zorlanıyor.

Bugün Riyad'da ABD Başkanı ile görüşmeye hazırlanan eş-Şera, kendisine yapılan resmi davetin önde gelen İran yanlısı Iraklı siyasetçiler ve destekçileri tarafından ağır bir şekilde eleştirilmesinin ardından cumartesi günü Bağdat'ta yapılacak Arap Birliği Zirvesi’ne katılmayacağı için özür diledi.

Diplomatik bir kaynak pazartesi günü AFP'ye yaptığı açıklamada, “Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, 17 Mayıs'ta Irak'ın başkenti Bağdat'ta yapılması planlanan 34. olağan Arap Birliği Zirvesi’ne katılmayacak. Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani ülkesinin zirve heyetine başkanlık edecek” dedi.