Cübbe ve şaşiye… Tunusluların kıyafet kimliği

Geleneksel kıyafetlerin önemini vurgulamak ve geleneksel endüstrilere yatırımı teşvik etmek için Geleneksel Kıyafet Günü düzenlendi

Tunus'ta kadın kıyafetlerinin evrimi / Fotoğraf: Independent Arapça
Tunus'ta kadın kıyafetlerinin evrimi / Fotoğraf: Independent Arapça
TT

Cübbe ve şaşiye… Tunusluların kıyafet kimliği

Tunus'ta kadın kıyafetlerinin evrimi / Fotoğraf: Independent Arapça
Tunus'ta kadın kıyafetlerinin evrimi / Fotoğraf: Independent Arapça

Hüda Trablesi
Tunus, 1996'dan bu yana her yıl 16 Mart'ı Ulusal Geleneksel Kıyafet Günü olarak kutluyor.
Tunuslular bu vesileyle kamu kurumlarında, okullarda, enstitülerde ve üniversitelerde geleneksel kıyafetlerini sergiliyor ve gençleri normal günlerde geleneksel kıyafetleri giymeye teşvik etmek için sokaklar gösterileri ve benzeri etkinlikler düzenleniyor.
Organizatörler bu ulusal vesileyle, Tunus kimliğini tanıtmayı, turizmi teşvik etmeyi, Tunus'un geleneksel kıyafetlerine saygıyı geri kazanmayı ve geleneksel kıyafetler ile yenilik arayan birçok genç ve zanaatkârı kendine çeken geleneksel endüstrilere yatırımı teşvik etmeyi amaçlıyor.
Ulusal El Sanatları Ofisi Medya Sözcüsü Samiye Furati, "Devlet tarafından düzenlenen yarışmalar, Tunus modasına geleneksel kıyafetleri getirmiş ve yeniliği teşvik etmek için dünyaya ulaştırmıştır" açıklamasında bulundu.
Bu yarışmalardan en dikkat çekeninin 'el-Hamse el-Zehebiye' yarışması olduğunu belirtti. 

Yenilik ve düşünce açısı
Ayrıca, Tunuslu genç tasarımcı Meryem Barbary, "Bana göre giyimin bir fikir, tarih ve mirasla ilişkilendirilmeli olması gerekir. Bu nedenle yeniliklerimin mirasımıza ve zengin ve çeşitli geleneklerimize dayanması gerektiğine karar verdim" dedi. 
Geleneksel kıyafetler üzerinden yenilikçilik ve düşünce açısı hakkında Barbary "Tunus'taki genç tasarımcılar özellikle de birçoğunun elbiseleri günlük hayatımıza uyarlamayı başarmış olması nedeniyle çok motive edici ve cesaret verici. Bu meydan okuma yani kıyafetlerin modernizasyonu, son yıllarda tasarımcılar için öne çıkan meydan okuma oldu" ifadelerini kullandı. 
Barbary, sözlerine şunları ekledi:
"Bu yolla uluslararası markalardan abartılı fiyatlara aldığımız kaban yerine bize benzeyen, kaşabiye benzeri bir elbise giyerek özel bir tarz sahibi oluyoruz."
Genç tasarımcı, "yeniliğin izlerini taşıyan geleneksel Tunus kıyafetlerinin, yurt dışından gelen elbiselere bir alternatif olabileceğine" inanıyor.

Medeniyetlerin tanığı 
Geleneksel Tunus erkek giysisinin ana parçasını temsil eden Tunus cübbesi, ülkede birçok kültür ve medeniyetin geçişine tanıklık eden geleneksel kıyafetlerin bir simgesini teşkil ediyor.
Tunuslu cübbe terzisi Reşit el-Karkuri, cübbe hakkında şunları söyledi:
"Endülüs ve Osmanlı gibi Tunus'tan geçen çeşitli uygarlıklardan nakış, kumaş ve renklerle etkilenmiş olan, orijinal bir Berberi elbisesidir."
Cübbe, boyun kısmında işlemeli bir açıklığı ve kolların olduğu yerde iki açıklığı olan bol, bir dış kıyafet olarak biliniyor. Kumaş türüne ve yapıldığı malzemeye bağlı olarak farklı türleri bulunuyor.
Kollar ve bacaklar hariç tüm vücudu saran bu elbise, yün veya ipekten yapılıyor ve genellikle erkekler tarafından özel günlerde ve bayram gibi dini günlerde giyiliyor.
Tunuslu tasarımcılar, erkek cübbesinin renklerinde bazı değişiklikler yaparak kadınların da giydiği bir giysi haline geldi.
Kafaya takılan kırmızı bir şapka olan 'şaşiye' de Tunus kültüründe yer alıyor. Şaşiye geleneksel giysinin en önemli temel parçalarından biri olarak kabul ediliyor.
Son yıllarda, genç erkek ve kadınları cezbetmek için çeşitli tarzları üretildi. Şaşiye, birkaç Afrika ve Arap ülkesi, Libya, Cezayir, Fas, Sudan, Nijer ve Orta Doğu'daki diğer ülkelere yapılan ihracatı sebebiyle yurt dışındaki popülerliği ile de biliniyor. 



Sudan'ın kuzeyinde altın madeninde çökme: 11 ölü

Sudan'ın altın üretiminin büyük kısmı geleneksel madencilikten sağlanıyor (Reuters)
Sudan'ın altın üretiminin büyük kısmı geleneksel madencilikten sağlanıyor (Reuters)
TT

Sudan'ın kuzeyinde altın madeninde çökme: 11 ölü

Sudan'ın altın üretiminin büyük kısmı geleneksel madencilikten sağlanıyor (Reuters)
Sudan'ın altın üretiminin büyük kısmı geleneksel madencilikten sağlanıyor (Reuters)

Sudan'ın kuzeydoğusunda geleneksel altın madenlerinden birinin kısmen çökmesi sonucu 11 kişi öldü, 7 kişi yaralandı. Resmi açıklama, dün Sudan Maden Kaynakları Limited Şirketi tarafından yapıldı.

2023 yılında Sudan ordusu ile “Hızlı Destek Kuvvetleri” (HDK) arasında savaşın patlak vermesinden bu yana, resmi kaynaklar ve uzmanlara göre, her iki taraf da altın gelirlerine giderek daha fazla bağımlı hale geldi.

Madencilik sektörünün çoğu Sudan'ın çeşitli bölgelerinde yaygın olarak görülmekte, sektöründeki kaynakların tahminlerine göre savaş öncesinde bu sektörde en az 2 milyon kişi çalışıyordu.

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığı habere göre iki yılı aşkın süredir ülkeyi kasıp kavuran savaş nedeniyle milyonlarca insan birçok bölgede açlığın eşiğine gelmiş durumda. Bu nedenle geleneksel madencilik, zorlu yaşam koşullarında yaşayan çok sayıda insan için cazip bir alan.

Şirket, yaptığı açıklamada, madenin faaliyetlerini daha önce durdurduğunu ve “hayati tehlike arz ettiği için maden içinde faaliyetlerin sürdürülmemesi konusunda uyarıda bulunduğunu” belirterek, “faaliyetlerinin durdurulduğu yerlerde çalışılmaması konusunda uyarısını” yineledi.

Açıklamada, çöküntünün Sudan'ın kuzeydoğusundaki Huveyd çöl bölgesindeki Karş el-Fil madeninde meydana geldiği belirtildi, ancak kazanın zamanı belirtilmedi.

Sudan, Afrika kıtasının en büyük altın üreticilerinden biridir. Hükümetin şubat ayında yaptığı açıklamaya göre, 2024 yılında altın üretimi 41,8 tondan 64 tona çıkarak rekor kırdı.

Sudan'ın savaşın ekonomisini ve altyapısını tahrip ettiği ülkesinin hazinesine geçen yıl 1,57 milyar dolar gelir sağlayan altın ihracatı, Sudan Maden Kaynakları Şirketi'ne göre üretimin yaklaşık yarısı, kara sınırlarından kaçak olarak ülke dışına çıkarılmaktadır.