ABD, Şi'nin Moskova ziyareti öncesi Ukrayna'da ateşkes çağrılarını desteklemeyeceğini yineledi

Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby (Reuters)
Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby (Reuters)
TT

ABD, Şi'nin Moskova ziyareti öncesi Ukrayna'da ateşkes çağrılarını desteklemeyeceğini yineledi

Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby (Reuters)
Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby (Reuters)

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in Moskova ziyareti öncesi olası ateşkes çağrılarını desteklemeyeceklerinin bir kez daha altını çizdi.
Kirby, çevrim içi düzenlenen günlük basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Çin Devlet Başkanı Şi'nin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in davetiyle 20-22 Mart'ta Moskova'yı ziyaret edeceğinin açıklanmasının ardından Kirby, Ukrayna'da halihazırda bir ateşkesi desteklemedikleri vurgusunu yineledi.
Kirby, Çin'in Rusya-Ukrayna savaşına dair ateşkes önerisini gündeme getirip, kendilerini "arabulucu" addetme girişimleri olabileceği ihtimaline işaret etti. Ancak bunun Ukrayna pahasına Rusya'ya fayda sağlayacak bir girişim olabileceğini aktaran Kirby, bu nedenle ziyaret öncesi bu endişelerini dile getirdiklerini kaydetti.
Koordinatör Kirby, "Şu anda ateşkes çağrılarını desteklemiyoruz. Çin'in Moskova'da bir toplantıda yapacağı, sadece Rusya'ya fayda sağlayacak ateşkes çağrılarını kesinlikle desteklemiyoruz." ifadesini kullandı. Kirby, Çin'in bu çabalarının "nüfuzlarını artırma veya nüfuzları zaten artmış gibi görünme girişimlerinin" bir parçası olduğunu söyledi.
Çin'in Rusya-Ukrayna savaşı ile ilgili motivasyonları konusunda yorum yapmaktan kaçınan Kirby, diğer taraftan Ukrayna'ya destek veren uluslararası topluluğa katılmadığına dikkati çekti.
Kirby, Çin'in Rusya'ya Ukrayna'da kullanmak üzere silah temin etme seçeneğini masadan kaldırmadıklarına ilişkin ise "Doğru olmasaydı bunu söylemezdik." dedi. Bu hususta Çin tarafıyla da özel olarak görüştüklerini söyleyen Kirby, diğer müttefiklerle de bilgileri paylaşıp kamuoyuna açıkladıklarını ifade etti.
Çin'in Rusya'ya hem savaş kapsamında hem farklı amaçlarla kullanılabilecek "ikili kullanımlı" materyaller sağladığını belirten Kirby, bunların savaş alanında kullanıldığına dair bir göstergenin olmadığını kaydetti.

Biden-Şi görüşmesi
Kirby, ABD Başkanı Joe Biden'ın, Çin Devlet Başkanı Şi ile yakın zamanda görüşme planına ilişkin ise henüz bir girişimleri olmadığını ancak gelecek günlerde bu konuyla ilgileneceklerini aktardı.
Gelecek hafta Irak'ın işgalinin 20. yıl dönümü olmasıyla ilgili bir soruya ise Kirby, Irak ile ortak işbirliklerine işaret etti ve ABD'nin, Irak'ın davetiyle bu ülkede faaliyet gösterdiğini kaydetti.
Kirby, iklim krizinden DEAŞ ile mücadele ve insan haklarına kadar, Irak ile ortaklıklarının birçok meselenin çözülmesine katkı sağladığını bildirdi.



20 ülke liderinin katılımıyla... Putin, cephede ateşkes olmaksızın 9 Mayıs'ı ihtişamlı bir şekilde kutluyor

TT

20 ülke liderinin katılımıyla... Putin, cephede ateşkes olmaksızın 9 Mayıs'ı ihtişamlı bir şekilde kutluyor

Yabancı delegasyon başkanları, Zafer Günü'nde Moskova'daki Meçhul Asker Anıtı'na çelenk koyma törenine katıldı. (Reuters)
Yabancı delegasyon başkanları, Zafer Günü'nde Moskova'daki Meçhul Asker Anıtı'na çelenk koyma törenine katıldı. (Reuters)

Rusya, Sovyetler Birliği'nin İkinci Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'na karşı kazandığı zaferin 80’inci yıldönümünü bugün Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in de katıldığı bir askerî geçit töreniyle kutladı.

Anma töreni, üç yıl süren yıkıcı savaşla bağlantılı olarak Ukrayna'nın olası saldırıları beklentisiyle sıkı güvenlik önlemleri altında gerçekleşti.

Joseph Stalin'den bu yana Kremlin'de en uzun süre görev yapan Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rus birlikleri geçit töreni yaparken Kızıl Meydan'da Vladimir Lenin'in mozolesinin yanında üstü kapalı bir platformda Şi, diğer liderler ve gazilerin yanında durdu.

Zafer Günü geçit töreninde yer alan Rus askeri araçları (EPA)
Zafer Günü geçit töreninde yer alan Rus askeri araçları (EPA)

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Nazi Almanyası'na karşı kazanılan zaferin 80’inci yıldönümünde Moskova'daki Kızıl Meydan'da Rus askerlerine ve 20 kadar ülkenin liderlerine hitap edecek.

Rusya Devlet Başkanı her yıl olduğu gibi bu yıl da Kremlin duvarları önünde büyük bir askerî geçit töreniyle doruğa ulaşacak olan kutlamalar münasebetiyle askerlerine 8-10 Mayıs tarihleri arasında Ukrayna'da ateşkese uymaları emrini verdi.

2022'den bu yana geniş çaplı bir Rus işgaliyle karşı karşıya olan Ukrayna, dün Rus ordusunu cephe hattı boyunca saldırılar düzenlemekle suçladı ve yüzlerce ateşkes ihlalini gerekçe gösterdi.

Rus kuvvetleri ateşkese uyduklarını söyledi ve yalnızca Ukrayna'nın ihlallerine ‘karşılık verdiklerini’ vurguladı.

ABD Başkanı Donald Trump dün akşam, iki ülkeyi otuz günlük ‘koşulsuz ateşkese’ uymaya çağırdı.

Putin'in yanı sıra aralarında Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva'nın yanı sıra Kazakistan, Belarus, Vietnam, Ermenistan, Küba ve Venezuela gibi Rus müttefiklerinin de bulunduğu yaklaşık 20 devlet başkanının kutlamalara katılması bekleniyor.

Batılı ülkelerin Rusya'yı izole etme politikasına rağmen, Brüksel'in taleplerine karşı çıkan Slovakya Başbakanı Robert Fico, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ve Bosnalı Sırp lider Milorad Dodik de kutlamalara katılacak.

Eşi benzeri görülmemiş törenler

Moskova ile Kiev arasında salı gününden bu yana karşılıklı hava saldırıları devam ediyor. Bu süreçte Rusya, Ukrayna insansız hava araçlarının (İHA) saldırıları nedeniyle yüzlerce uçuşu erteledi ya da iptal etti.

Kremlin, kutlamaların güvenliğini sağlamak için, İHA saldırılarını engellemek amacıyla internet erişimini sınırlamak da dahil olmak üzere ‘gerekli tüm önlemleri’ aldığını duyurdu.

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Moskova'da yapılması planlanan askerî geçit törenini ‘yalan gösterisi’ olarak nitelendirdi.

Rus yetkililer, 9 Mayıs'ın Rusya ve diğer eski Sovyet cumhuriyetlerindeki ulusal anlatıda önemli bir dönüm noktası olması nedeniyle bu yılki kutlamaların ölçek açısından benzeri görülmemiş olduğunu vurguladı.

Rusya'nın başkentinin sokakları bayraklarla süslenirken, çoğu mağaza ve restoran 1945 zaferini ‘anma’ ve ‘gurur duyma’ çağrısı yapan posterler astı.

Putin son üç yılda Ukrayna'ya yönelik saldırısını savunmak için sık sık Nazi Almanya'sına karşı kazanılan zafere atıfta bulunmuş ve Rusya'nın, topraklarının neredeyse yüzde 20'si Rus ordusu tarafından işgal edilmiş olan komşu ülkeden ‘Nazizmin kökünü kazımak’ istediğini vurgulamıştı.

Sovyetler Birliği'nde 20 milyondan fazla insanın hayatına mal olan ve halkın muazzam fedakarlıklarını gerektiren İkinci Dünya Savaşı, toplumda halen hissedilen bir travma bırakmış ve Rusya Devlet Başkanı'nın istismar ettiği vatanseverlik duygusunu körüklemiştir.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin başlamasından kısa bir süre sonra Rus yetkililer, orduya yönelik her türlü eleştiriyi yasakladı ve baskıyı yoğunlaştırarak yüzlerce kişinin gözaltına alınıp hapsedilmesine ve binlercesinin sürgüne gitmesine neden oldu.

Saldırı korkusu

Kızıl Meydan'daki dev askerî geçit törenine devlet başkanlarının yanı sıra aralarında Çin, Vietnam ve Myanmar'dan askerlerin de bulunduğu 13 ülkeden askerler katılıyor.

Çin ve Rusya devlet başkanları dün Moskova'da bir araya gelerek ‘otoriter’ Batı'ya karşı birlik olduklarını gösterdiler.

Çin, Rusya'nın Batı yaptırımlarını delmesine yardım etmek ve Kiev'in kısa süre önce iddia ettiği gibi silah sağlamakla suçlanıyor, Pekin ise bunu reddediyor.

Ülkenin güneybatısındaki Krasnodar da dahil olmak üzere Rusya'nın çeşitli bölgelerindeki yetkililer, Ukrayna saldırılarından korktukları için bu yıl 9 Mayıs törenlerini iptal etti.

Ülkenin dört bir yanından büyük kalabalıklar 9 Mayıs geçit töreni için Moskova'ya geliyor.