Şarm eş-Şeyh toplantısı Ramazan’da Filistin’de çatışmasızlığı amaçlıyor

Filistin, İsrail, Mısır, Ürdün ve ABD’den heyetler toplantıya katılıyor

İsrail güçleri, Ömer el-Gazavi’nin Ramallah’ın batısında inşa ettiği evini yıktı. (WAFA)
İsrail güçleri, Ömer el-Gazavi’nin Ramallah’ın batısında inşa ettiği evini yıktı. (WAFA)
TT

Şarm eş-Şeyh toplantısı Ramazan’da Filistin’de çatışmasızlığı amaçlıyor

İsrail güçleri, Ömer el-Gazavi’nin Ramallah’ın batısında inşa ettiği evini yıktı. (WAFA)
İsrail güçleri, Ömer el-Gazavi’nin Ramallah’ın batısında inşa ettiği evini yıktı. (WAFA)

Mısır’ın Şarm eş-Şeyh şehri bugün, Ramazan ayı boyunca ‘sakinliğin’ sağlanması için İsrail, Filistin, Ürdün, Mısır ve ABD’den heyetlerin katılacağı bir güvenlik toplantısına ev sahipliği yapıyor.
Şarm eş-Şeyh güvenlik toplantısı, 26 Şubat’ta Ürdün’ün Akabe kentinde gerçekleşen görüşmelerin devamı niteliğinde düzenleniyor. Akabe’deki toplantı bölgesel ve uluslararası katılımla Filistin ve İsrail tarafları arasında bu konuda düzenlenen ilk toplantı oldu.
Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Yürütme Konseyi Genel Sekreteri Hüseyin eş-Şeyh, Filistin heyetinin 20 Mart’ta Şarm eş-Şeyh’te düzenlenecek toplantıya katılacağını bildirdi. Hüseyin Şeyh Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Filistin halkının özgürlük ve bağımsızlık haklarını savunmak için toplantıya katılacaklarını belirtti. Ayrıca, İsrail’in Filistinlilere yönelik sürekli saldırganlığının durdurulması ve halkın kanını, toprağını, malını ve kutsallığını ihlal eden tüm eylem ve politikaların durdurulması çağrısında bulundu.
Daha önce Şarku’l Avsat’a konuşan Mısır ve Filistin kaynaklarına göre, Şarm eş-Şeyh güvenlik toplantısının, Ramazan’da sakinliği sağlamanın yanı sıra, ‘İsrail’i Akabe toplantısının sonuçlarına uymaya zorlamayı’ amaçladığını söyledi. ‘İsrail ve Filistin olmak üzere iki tarafı toplantıya katılmaya zorlayan ABD baskısına’ dikkat çekildi. Toplantıda Filistin tarafının, ‘diğer anlaşmaları ilerletmeden önce İsrail’i Akabe Anlaşması’na bağlı kalmaya zorlamaya’ odaklanması bekleniyor.
Akabe toplantısının nihai bildirisi, ‘Önümüzdeki aylarda herhangi bir İsrail yerleşim planının dondurulmasının yanı sıra, tek taraflı önlemlerin durdurulması, Filistin şehirlerine yönelik baskınların ve öldürme operasyonlarının durdurulmasını’ içeriyordu. Ancak son haftalarda, tutuklama ve baskınların devam etmesine ek olarak, 20’den fazla Filistinlinin öldürülmesiyle sonuçlanan askeri güvenlik operasyonlarına devam edildiğini gösterdi.
Mısır ve Ürdün, ‘İsrail’i Akabe Anlaşması’nı uygulamaya bağlı kalmasını’ sağlamak için ABD güvenceleri ve garantileri ışığında toplantı düzenlemeye hazırlık olarak geçtiğimiz günlerde temaslarını yoğunlaştırdı.
Filistin heyeti Akabe toplantısında yerleşim yerlerindeki inşaatların durdurulması, Kudüs'ün tarihi kimliğine ve hukuki statüsüne yönelik tahribata son verilmesi, Doğu Kudüs’teki Filistin kurumlarının kapatılmasının durdurulması ve Doğu Kudüs’te Filistin seçimlerinin düzenlenmesine izin verilmesi de dahil olmak üzere 13 talepte bulundu. Bunların ‘Filistin’in öncelik vermede ısrar ettiği’ talepler olduğu belirtildi.
ABD’nin güvencelerini aldıktan sonra Filistin Yönetimi’nden resmi bir heyetin toplantıya katılacağının belirtilmesine rağmen, Filistinli bazı gruplar karşı çıkıyor.
Filistin Demokratik Halk Kurtuluş Cephesi, Filistin Halk Partisi ve Filistin Demokratik Birliği (FIDA) yaptıkları ortak açıklamada toplantıya katılımı durdurma çağrısında bulundu. Üç grup, Filistinlilerin Şarm eş-Şeyh toplantısına katılımının “FKÖ’nün Yürütme Komitesindeki herhangi bir resmi kararın sonucu olarak gelmediğini’ söyledi. ‘Toplantının sonuçlarının kendisi için bağlayıcı olmadığını’ da vurguladı.
İslami Cihad Hareketi Siyasi Büro Üyesi Halit el-Battaş, Şarm eş-Şeyh toplantısının ‘İsrail hükümetinden izolasyonu sona erdirmek için bir ABD girişimi olduğunu ve bölgedeki durumun yönetimine katılmanın Tel Aviv’deki sağcı hükümet için bir cankurtaran halatını teşkil ettiğini’ söyledi. Hamas Sözcüsü Hazım Kasım perşembe günü yaptığı açıklamalarda, ‘Yönetime katılmanın Filistin halkının kanını hiçe saymak’ olduğunu belirtmişti. Halk Cephesi, Filistin Yönetimi’nin katılma kararını ‘otoritenin Filistin ulusal güvenliğine yönelik görevlerinin bozulması’ olarak değerlendirdi. Demokratik Cephe ise iktidarın Şarm eş-Şeyh toplantısına katılımını ‘milli iradeye meydan okuma’ olarak nitelendirdi.



Trump'ın eş-Şera ile görüşmesi, çeyrek asırdır gerçekleşen ilk ABD-Suriye zirvesi olma özelliği taşıyor

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
TT

Trump'ın eş-Şera ile görüşmesi, çeyrek asırdır gerçekleşen ilk ABD-Suriye zirvesi olma özelliği taşıyor

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)

ABD Başkanı Donald Trump bugün Suudi Arabistan'da, Beşşar Esed ve rejiminin devrilmesine öncülük eden Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile görüşecek. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, “Başkan Donald Trump, Suudi Arabistan ziyareti sırasında Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera’yla görüşmeyi kabul etti” denildi.

Bu açıklama, Trump'ın Riyad'daki Suudi Arabistan – ABD Yatırım Forumu sırasında yaptığı “Suriye ile normal ilişkileri yeniden tesis etmek için adımlar attım. Suriye'ye parlama şansı vermek için yaptırımların kaldırılması talimatı vereceğim. Artık parlama zamanı geldi. Tüm yaptırımları durduracağız. İyi şanslar Suriye, bize çok özel bir şey göster” açıklamasının ardından geldi.

Eş-Şera, eski Devlet Başkanı Hafız Esed'in 2000 yılında Cenevre'de Bill Clinton ile görüşmesinden bu yana bir ABD Başkanı ile görüşen ilk Suriye lideri olacak.

Bu arada haber siteleri Suriyeli kaynaklara dayanarak eş-Şera'nın bugün Suudi Arabistan'ı ziyaret edeceğini ve bu ziyaretin ABD Başkanı Donald Trump'ın Körfez liderleriyle yapacağı toplantıya denk geleceğini duyurdu. ABD, eş-Şera'nın geçtiğimiz aralık ayında iktidara gelmesinden bu yana onunla nasıl başa çıkacağını düşünüyor. Körfez liderleri Şam'daki yeni hükümeti desteklediklerini ve 14 yıllık iç savaş sırasında Esed rejimine destek veren İran'ın Suriye'de yeniden nüfuz sahibi olmasını engelleyeceği için Trump'ın da bu hükümeti desteklemesini istediklerini ifade ettiler.

fvyuı
Suriye’nin başkenti Şam’da Beşşar Esed ve Hafız Esed'in resimlerinin olduğu tabelayı kaldıran güvenlik güçleri (AFP)

Trump'la görüşme, 2003'te ABD öncülüğünde ülkenin işgalini takip eden isyandaki rolü nedeniyle bir zamanlar Irak'ta hapsedilen Suriye Cumhurbaşkanı için büyük bir destek.

Eş-Şera ocak ayında, Heyetu Tahriru’ş-Şam'ın (HTŞ) öncülüğündeki muhalif grupların Şam'a girerek Esed ailesinin 54 yıllık iktidarına son verdiği görkemli saldırıdan bir ay sonra Suriye'nin cumhurbaşkanı olarak atandı.

Dönemin Başkanı Joe Biden kararı, yönetimi henüz yeni Suriye hükümetini resmen tanımamış olan Trump'a bıraktı. Esed döneminde Şam'a uygulanan yaptırımlar halen yürürlükte.

Trump pazartesi günü yaptığı açıklamada, Suriye hükümetine yönelik yaptırımları kaldırmayı düşündüğünü söyledi. “Suriye'ye yönelik yaptırımları kaldırmak isteyebiliriz, çünkü onlara yeni bir başlangıç için fırsat vermek istiyoruz” diyen Trump, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kendisini bu yönde teşvik ettiğini belirtti. Bu yorumlar, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'ya karşı derin bir kuşku duyan Trump için belirgin bir ton değişikliğine işaret ediyor.

fgtyhju
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığına göre, 30 Nisan'da Şam'da eş-Şera ile dört saat görüşen Trump yanlısı ABD'li aktivist Jonathan Bass, Suriyeli ve Körfez ülkelerinden aktivistlerle birlikte, Trump'ın Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ziyareti sırasında iki başkan arasında tarihi bir görüşme ayarlamaya çalıştı.

dfevrgthyju
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera geçtiğimiz mart ayında Kahire'de Filistin konulu Arap Birliği Zirvesi’ne katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Suriye, ülkeyi küresel finans sisteminden izole eden ve 14 yıllık acımasız bir savaşın ardından ekonomik iyileşmeyi son derece zorlaştıran ABD yaptırımlarının hafifletilmesi için Washington'un koşullarını yerine getirmekte zorlanıyor.

Bugün Riyad'da ABD Başkanı ile görüşmeye hazırlanan eş-Şera, kendisine yapılan resmi davetin önde gelen İran yanlısı Iraklı siyasetçiler ve destekçileri tarafından ağır bir şekilde eleştirilmesinin ardından cumartesi günü Bağdat'ta yapılacak Arap Birliği Zirvesi’ne katılmayacağı için özür diledi.

Diplomatik bir kaynak pazartesi günü AFP'ye yaptığı açıklamada, “Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, 17 Mayıs'ta Irak'ın başkenti Bağdat'ta yapılması planlanan 34. olağan Arap Birliği Zirvesi’ne katılmayacak. Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani ülkesinin zirve heyetine başkanlık edecek” dedi.