Üst düzey yetkililerden Netanyahu’ya: Ulusal güvenliğe zarar veriyorsunuz

İsrail’de aşırı sağcı Ben-Gvir’in destekçileri ile göstericiler arasında arbede çıktı

İsrailli yedek askerlerin geçen ay Netanyahu’nun yargı sistemine yönelik planlarına karşı protestolardan bir kare (AP)
İsrailli yedek askerlerin geçen ay Netanyahu’nun yargı sistemine yönelik planlarına karşı protestolardan bir kare (AP)
TT

Üst düzey yetkililerden Netanyahu’ya: Ulusal güvenliğe zarar veriyorsunuz

İsrailli yedek askerlerin geçen ay Netanyahu’nun yargı sistemine yönelik planlarına karşı protestolardan bir kare (AP)
İsrailli yedek askerlerin geçen ay Netanyahu’nun yargı sistemine yönelik planlarına karşı protestolardan bir kare (AP)

İsrail’de yaklaşık 250 eski üst düzey güvenlik yetkilisi ve diplomat, Başbakan Binyamin Netanyahu’ya bir mektup gönderdi. Mektupta ‘hükümetin yargı reformu adı altında sistemi değiştirmek üzere izlediği kötü yol nedeniyle’ Netanyahu ve kabine üyeleri, ulusal güvenliğe zarar vermek, İsrail toplumunda bölünme ve nefreti kışkırtmakla suçlandı. Mektubu imzalayanlar, ‘İsrail hükümetinin, ABD yönetimiyle arasında gerçek bir krize neden olduğunu ve bunun İsrail’in siyasi izolasyonuna yol açabileceğini’ belirttiler.
Mektubu imzalayan isimler, İsrail’de ulusal güvenliği ve ekonomiyi tehlikeye attığını ve dikkatleri İran, Hizbullah ve Filistinlilerin tehditlerinden başka yöne çevirdiğini söyleyerek Netanyahu’yu eleştirdiler. Netanyahu’nun yıkıcı bölünmelere yol açtığını, korku ve yalan kültürü geliştirdiğini ve sosyal uyuma ciddi zarar verdiğini de vurguladılar. İmzacılar arasında eski Şin Bet Başkanı Ami Ayalon, eski Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Uzi Arad, eski Dışişleri Bakanlığı Genel Müdürü Nissim Ben Shitrit, eski Mossad şefleri Danny Yatom ve Tamir Pardo, büyükelçiler ve yetkililer de bulunuyor.
İmzacılar, ‘hükümetin uçurum kenarında durmasına son verme ve İsrail’in güvenliğini ve geleceğini garanti altına alan geniş kapsamlı bir ulusal uzlaşma süreci başlatma’ çağrısında bulundu. Bu isimler ayrıca Netanyahu ve hükümetini yargıya güvensizlik tohumları ekmekle, İsrail ekonomisini gerçek bir tehlikeye atmakla, ordu ve polis emir komuta zincirine, gerekli sorumluluk ve yetki birliğine büyük bir hasar vermekle ayrıca mevcut ve eski güvenlik güçlerinin mensuplarını Lahey’deki ve başka yerlerdeki Ceza Mahkemesi’ndeki uluslararası yasal işlemler önünde yalnız bırakmakla suçladı.
Söz konusu mektup, Netanyahu’nun Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un yargı reformu konusunda gündeme getirdiği uzlaşma planını reddettiğini açıklamasının ve bununla alay etmesinin ardından, kendisine ve hükümetine karşı gerginliğin zirve noktasında geldi. ‘Diktatörlüğe Karşı Direnişi Güçlendirme’ günü kapsamında İsrail’in dört bir yanında on binlerce İsrailli perşembe günü sokaklara döküldü. Sokağa dökülen vatandaşlar, yolları kapattı. Yargı sisteminde radikal bir reform yapmaya ve Yüksek Adalet Divanı’nın yetkilerini kısıtlamaya dayalı bir yasama süreci yürüten hükümeti protesto etti.
Dün onlarca protestocu, hafta sonu tatilini Beit Shemesh yakınlarındaki Oriye bölgesinde geçirdiğini öğrendikten sonra Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’in kaldığı evi kuşatmaya çalıştı. Protestocular, hoparlörlerden Ben-Gvir ve hükümet aleyhine protesto sloganları attı. Sonrasında Ben-Gvir destekçileri ortaya çıktı ve iki taraf arasında karışıklık yaşandı. Ben-Gvir destekçileri gaz bombası kullandı ayrıca protestocuların arasına sis bombaları attı. KAN radyosu, polisin bölgeye geldiğin talimatlarına uymayan çok sayıda protestocuyu gözaltına aldığını belirtti.
Mavi-Beyaz İttifakı lideri Benny Gantz, Twitter hesabından paylaştığı bir paylaşımda ‘iç savaş çıkmasından’ korktuğunu belirtti. Gantz “Burada kimsenin böyle bir savaş peşinde olmadığı kanaatindeyim ancak durumun hızla bozulması, savaş tehlikelerini teşvik ediyor” dedi. Ayrıca “Bunlar sadece sözler ve öfkeli kehanetler değil. Aksine, ben kendi halkım arasında yaşıyorum ve nasıl parçalara ayrıldığımızı kendim görüyorum. Hükümette sorumlu hiçbir aklı başında kişi bu kötüleşmeyi durdurmaya karşı çıkmayacaktır” ifadelerini sözlerine ekledi.



Tayvan’ın Çin stratejisi: Merkeziyetsiz komuta sistemi

Çin ordusu son dönemde Tayvan etrafındaki askeri tatbikatlarını yoğunlaştırdı (AFP)
Çin ordusu son dönemde Tayvan etrafındaki askeri tatbikatlarını yoğunlaştırdı (AFP)
TT

Tayvan’ın Çin stratejisi: Merkeziyetsiz komuta sistemi

Çin ordusu son dönemde Tayvan etrafındaki askeri tatbikatlarını yoğunlaştırdı (AFP)
Çin ordusu son dönemde Tayvan etrafındaki askeri tatbikatlarını yoğunlaştırdı (AFP)

Tayvan ordusu, Çin'in olası saldırılarına "merkeziyetsiz komuta sistemiyle" hızlı yanıt vermeyi planlıyor.

Reuters'ın aktardığına göre Tayvan Savunma Bakanlığı, Meclis'e bu hafta sunduğu raporda, ordunun "üst kademeden emir beklemeden merkezi olmayan bir komuta yapısıyla" hareket etmesi için çalışmalar yürütüldüğünü bildirdi.

Raporda, Çin'in adayı hazırlıksız yakalamak için askeri tatbikatları aniden Tayvan'a yönelik bir işgal operasyonuna dönüştürebileceği uyarısında bulunuluyor.

Savunma yetkilileri, Çin ordusunun neredeyse her gün ada çevresinde çeşitli tatbikatlar düzenlediğini, Tayvan Silahlı Kuvvetleri'ni "sürekli tetikte tutarak yıpratmayı amaçladığını" savunuyor.

Raporda, Tayvan ordusunun Çin'den gelebilecek ani bir saldırıya karşı hazırladığı acil durum planı hakkında şu bilgiler paylaşılıyor:

Düşman aniden bir saldırı başlatırsa, tüm birimler emir beklemeden 'dağıtılmış kontrol' uygulayacak ve 'merkezi olmayan' bir komuta sistemi altında savaş görevlerini yerine getirecek.

Diğer yandan bu prosedürün nasıl koordine edileceğine dair detay verilmiyor.

Savunma Bakanlığı'nın çalışmasında, Çin'in tatbikatlar aracılığıyla muhtemel işgal senaryolarına hazırlık yaptığı iddia ediliyor. Çin'e ait savaş gemilerinin Pasifik'teki alışıldık pozisyonlarının değiştirildiği, bunların Avustralya ve Yeni Zelanda'ya doğru konuşlandırıldığı aktarılıyor.

Çin Savunma Bakanlığı'ndan pazartesi günü yapılan açıklamadaysa Tayvan'ın "savaş çığırtkanlığı" yaptığı savunuldu. Tayvan Devlet Başkanı Lai Ching-te'nin "bağımsızlık için savaş" vurgusuyla halkı paniğe sürüklediği görüşü paylaşıldı.

Pekin, "tek Çin" politikası kapsamında Tayvan'ı kendi toprağı olarak görüyor. Son yıllarda askeri baskıyı artıran Çin, adanın anakarayla yeniden birleşmesi için gerekirse güç kullanabileceğini vurguluyor.

Taipei yönetimiyse Çin tehdidine karşı ABD'nin askeri ve siyasi desteğine güveniyor. ABD'de 1979'da yürürlüğe konan Tayvan İlişkileri Yasası kapsamında Washington, olası bir Çin saldırısına karşı Tayvan'a kendini koruyacak askeri teçhizatı sağlamak zorunda.

Ancak ABD Başkanı Donald Trump, Tayvan'ın kendilerine ödeme yapması gerektiğini savunarak Taipei yönetiminde soru işaretleri yaratmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, Taipei Times


Ukraynalıların çoğu Rusya’ya verilecek büyük tavizlere karşı

Rusya, Ukrayna'nın Donbas bölgesinden çekilmesi şartıyla ateşkese yanaşacağını söylüyor (Reuters)
Rusya, Ukrayna'nın Donbas bölgesinden çekilmesi şartıyla ateşkese yanaşacağını söylüyor (Reuters)
TT

Ukraynalıların çoğu Rusya’ya verilecek büyük tavizlere karşı

Rusya, Ukrayna'nın Donbas bölgesinden çekilmesi şartıyla ateşkese yanaşacağını söylüyor (Reuters)
Rusya, Ukrayna'nın Donbas bölgesinden çekilmesi şartıyla ateşkese yanaşacağını söylüyor (Reuters)

Ukraynalıların çoğu barış anlaşması kapsamında Rusya'ya büyük tavizler verilmesine karşı.

Kiev Uluslararası Sosyoloji Enstitüsü'nün (KIIS) 547 kişinin katılımıyla yaptığı ankette, Ukraynalıların yüzde 75'inin Kiev yönetiminin büyük toprak tavizleri vermesine karşı çıktığı belirlendi.

Katılımcılar, ABD ve Avrupa Birliği'nden (AB) net güvenlik garantileri alınmadan anlaşma yapılmaması gerektiğini savunuyor. Ayrıca Rusya'nın Ukrayna ordusunun büyüklüğünün sınırlandırılması talebine de karşı çıkıyorlar.

Diğer yandan yüzde 72'lik kesim, cephedeki mevcut durumun korunduğu bazı tavizler içeren bir anlaşmaya sıcak bakıyor.

Kasım sonuyla aralık ortası arasında gerçekleştirilen ankette, Ukraynalıların yüzde 63'ünün savaşı sürdürmeye hazır olduğu aktarılıyor. Katılımcıların sadece yüzde 9'u savaşın 2026'nın başlarında sona ereceğine inanıyor.

ABD arabuluculuğunda gerçekleştirilen görüşmelerde ateşkese dair somut bir adım henüz atılmadı. Ankete göre Ukraynalıların sadece yüzde 21'i ABD'ye güveniyor. Bu oran geçen yıl aralıkta yüzde 41'di.

NATO'ya duyulan güven de aynı dönemde yüzde 43'ten yüzde 34'e düştü.

KIIS direktörü Anton Hruşetski, sonuçlar hakkında şunları söylüyor:

Güvenlik garantileri net ve bağlayıcı olmazsa Ukraynalılar bunlara güven duymaz. Bu da barış planının onaylanmasına yönelik genel istekliliği etkiler.

Hafta sonu Berlin'de düzenlenen toplantıda ABD'li ve Avrupalı yetkililer, Ukraynalı heyetle bir araya gelmişti.

Almanya, Fransa, Birleşik Krallık, İtalya, Polonya, İskandinav ülkeleriyle AB yönetimi tarafından dün yapılan ortak açıklamada, Avrupa liderliğindeki Gönüllü Ülkeler Koalisyonu çerçevesinde oluşturulacak ve ABD tarafından desteklenen "çok uluslu bir Ukrayna gücü" kurulacağı duyurulmuştu.

Bu güç, Ukrayna savunma kuvvetlerinin yeniden yapılandırılmasına, hava sahasının güvenliğinin sağlanmasına ve denizlerin daha güvenli hale getirilmesine destek verecek.

Ayrıca Ukrayna için NATO'nun 5. maddesine benzer güçlü güvenlik garantileri içeren bir "barış paketi" üzerinde önemli ilerleme sağlandığı bildirilmişi.

ABD Başkanı Donald Trump da dünkü açıklamasında Ukrayna'nın talep ettiği güvenlik garantilerinin Avrupa'yla işbirliği içinde şekillendirildiğini vurgulayarak, "Savaşın yeniden başlamaması için güvenlik garantileri üzerinde çalışıyoruz" demişti.

Cumhuriyetçi lider, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye seçim çağrısı da yapmıştı. ABD Başkanı, Kiev'in "seçim düzenlememek için savaşı bahane ettiğini" öne sürmüştü.

Görev süresi geçen yıl sona eren Zelenski ise Batılı müttefiklerin güvenliği sağlaması halinde 90 gün içinde seçime gitmeye hazır olduğunu söylemişti.

Ancak KIIS anketine göre, Ukraynalıların sadece yüzde 9'u çatışmalar sona ermeden seçim yapılmasını istiyor.

Independent Türkçe, Reuters, NBC


Sırbistan'daki protestoların ardından Trump'ın damadı geri adım attı

Öğrencilerin liderliğindeki aktivistler, Kushner'ın projesini protesto etmişti (AFP)
Öğrencilerin liderliğindeki aktivistler, Kushner'ın projesini protesto etmişti (AFP)
TT

Sırbistan'daki protestoların ardından Trump'ın damadı geri adım attı

Öğrencilerin liderliğindeki aktivistler, Kushner'ın projesini protesto etmişti (AFP)
Öğrencilerin liderliğindeki aktivistler, Kushner'ın projesini protesto etmişti (AFP)

Sırbistan yönetimi, ABD Başkanı Donald Trump'ın damadı Jared Kushner'ın otel yapmasına yeşil ışık yaksa da ardından gelen protestolar ve bir bakana açılan dava, Belgrad'daki projenin iptaline neden oldu.

Pazartesi günü bir özel savcı, aralarında Kültür Bakanı Nikola Selaković'in de olduğu 4 kişi hakkında, Kushner'ın projesiyle bağlantılı olarak düzenlediği iddianameyi açıkladı. 

Organize Suçlardan Sorumlu Kamu Başsavcılığı'nın sitesinde yayımlanan açıklamada bu 4 kişinin görevin kötüye kullanılması ve belgede sahtecilikle suçlandığı bildirildi. 

Bunun üzerine Kushner'ın firması Affinity Partners hızlıca bir açıklama yayımlayarak Belgrad'ın merkezindeki otel ve apartman kompleksi projesinin iptal edildiğini duyurdu:

Anlamlı projeler ayrışmaya değil, birleşmeye neden olmalı. Sırbistan ve Belgrad halkına saygı göstererek başvurumuzu geri çekiyoruz.

Kushner'ın iki yılı aşkın süredir üzerinde çalıştığı projenin 1999'daki Kosova Savaşı sırasında NATO'nun bombaladığı bir bölgede yapılması öngörülüyordu.

Lüks otel Trump markasını taşıyacağı için projede Cumhuriyetçi liderin oğulları Eric ve Donald Jr. tarafından yönetilen Trump Organization da yer alıyordu.

Ancak yarım milyar dolarlık proje, bombalanan Yugoslav Halk Ordusu karargahının yer aldığı anıt bölgesinde inşa edileceğinden ülkede büyük tartışma yaratmıştı. 

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, bölgenin kültürel koruma statüsünü geçen yıl kaldırmıştı. Ayrıca Kushner'ın firması Affinity Partners'la 99 yıllığına kira sözleşmesi imzalanmıştı. Bunun ardından ülkede büyük protestolar patlak vermişti. 

Vucic'in liderliğindeki Sırp İlerleme Partisi, çoğunluğu elinde bulundurduğu Parlamento'da geçen ay geçirdiği yasayla inşaatın önünü açmıştı. 

Muhalefetten hükümetin kararına sert tepkiler gelmişti. Merkez sol Özgür ve Adalet Parti'den parlamenter Marinika Tepic, Belgrad'ın "Donald Trump'ı memnun etmek uğruna ülkenin tarihini yok ettiğini" söylemişti. 

44 yaşındaki damat, ilk Trump döneminin aksine ABD yönetiminde yer almayacağını açıklasa da Gazze ve Ukrayna savaşlarındaki müzakerelerde önemli roller üstleniyor. 

Diğer yandan da çoğunlukla Ortadoğu yönetimlerinin fonladığı bir özel sermaye şirketi olan Affinity'nin başında. 

Şirket, dünyanın en büyük oyun şirketlerinden Electronic Arts'ın (EA) satışında da gündem oldu. 

Önceki aylarda sağlanan 55 milyar dolarlık anlaşmayla EA'i satın alan konsorsiyumda Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu'yla birlikte Affinity Partners ve bir başka özel sermaye şirketi olan Silver Lake de yer alıyor.

Netflix'in satın alması beklenen Warner Bros. için Paramount'un verdiği teklifte de Affinity'nin adı geçiyor. 

Independent Türkçe, New York Times, Wall Street Journal, AP