عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Suriye'de İslami Cihad liderinin öldürülmesi İsrail'in Ramazan'dan önce ‘önleyici’ saldırısı mı?

Mühendis Ali el-Esved'in İslami Cihad’a yakın siteler tarafından dağıtılan bir fotoğrafı
Mühendis Ali el-Esved'in İslami Cihad’a yakın siteler tarafından dağıtılan bir fotoğrafı
TT
TT

Suriye'de İslami Cihad liderinin öldürülmesi İsrail'in Ramazan'dan önce ‘önleyici’ saldırısı mı?

Mühendis Ali el-Esved'in İslami Cihad’a yakın siteler tarafından dağıtılan bir fotoğrafı
Mühendis Ali el-Esved'in İslami Cihad’a yakın siteler tarafından dağıtılan bir fotoğrafı

İsrail kaynakları, İslami Cihad Hareketi’nden Mühendis Ali el-Esved'in Pazar günü Suriye'de öldürülmesinin, İslami Cihad’ın yaklaşan Ramazan ayındaki operasyonlarını engellemek için harekete karşı organize bir İsrail operasyonu bağlamında gerçekleştiğini söyledi.
Yedioth Ahronoth gazetesinin askeri analisti Ron Ben-Yishai, İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nehhale'nin Lübnan Hizbullahı Genel Sekreteri Hasan Nasrallah ile görüşmesinden bir gün sonra Şam'da meydana gelen suikastın, hareketin Ramazan ayında planladığı operasyonları engellemeyi amaçladığını belirtti.
Ben-Yishai, İsrail'in operasyon hakkında resmi olarak açıklama yapmamasına rağmen, operasyonun hareket tarafından planlanan faaliyetleri ‘önlemeyi’ amaçladığını ve birçok tehdit ve uyarının arka planına karşı geldiğini ifade etti.
Yedioth Ahronoth, Esved suikastını İsrail'in geçen hafta sonunda Cenin'de gerçekleştirdiği suikastlara bağladı. Tüm bunların, Şin Bet ve askeri istihbaratın İslami Cihad’ın Ramazan ayında operasyonlarını açığa çıkarma niyetine dair uyarılar almasının ardından İsrail'in İslami Cihad’ı dizginleme operasyonlarının bir parçası olduğunu ifade etti. Esved, Pazar günü Şam kırsalında kurşuna dizilerek öldürüldü. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu olayın arkasında İsrail'in olduğunu ima ederek “Teröristlere ve terörün mimarlarına her yerde, nerede olurlarsa olsunlar ulaşıyoruz. Güçlerimiz, teröristlerle hesaplaşmak ve altyapıyı engellemek için gece gündüz çalışıyor. Son zamanlarda onlarca terörist ortadan kaldırıldı ve birçoğu tutuklandı. İsrail vatandaşlarına zarar vermeye çalışan herkesin kafası kesilecek” dedi.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre, Netanyahu'nun açıklamaları, İslami Cihad'ın İsrail'i Esved'e suikast düzenlemekle suçlamasından kısa bir süre sonra geldi. İslami Cihad Hareketi ve askeri kolu Kudüs Tugayları da Pazar sabahı Şam kırsalında ‘Siyonist düşmanın ajanları’ tarafından öldürülen 31 yaşındaki Ali Remzi el-Esved (Ebu Abdurrahman) için bir bildiri yayınladı.
1948 yılında ailesi Hayfa şehrinden göç ettirilerek Suriye'ye yerleşen Filistinli bir mülteci olan Esved'in küçük yaşta Kudüs Tugayları saflarına katılması dikkat çekicidir. Kudüs Tugayları, Esved'in Filistin'in kurtuluşunu, topraklarına ve ailesinin sürüldüğü anavatanı Hayfa şehrine dönüşünü düşünerek zamanını görevlerini yerine getirmekle geçirdiğini açıkladı.
İslami Cihad, İsrail'i ‘bu hain suçtan sorumlu’ tuttu. Netanyahu, İsrail'in sorumluluğunu ima etmeden önce, İsrail medyası suikastta İsrail'e ait net bir işaret olmadığını belirtmiş ancak daha sonra Netanyahu'nun konuşmasının ‘neredeyse açık bir itiraf’ olduğunu belirtmişti. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu (KAN), Suriye'de meydana gelen suikastın Şam'ın kuzeybatısındaki Kadisiye kentinde çok sayıda kişi tarafından gerçekleştirildiğini bildirdi. Bu, İsrail'in Suriye'deki ve başka yerlerdeki Filistinli gruplara karşı ilk kez harekete geçmesi değil. İsrail, on yıllardır yabancı ve Arap ülkelerinde birçok Filistinli yetkiliye suikast düzenledi. İsrail, Suriye'de İslami Cihad'a karşı en son harekete geçtiğinde takvimler 2019 yılını gösteriyordu. Olayda, suikasttan sağ kurtulan ve oğlu öldürülen hareketin ilk askeri komutanı Ekrem el-Acuri'nin bulunduğu bir karargâh hedef alınmıştı.
Hamas, ‘ihanet ve Siyonist terörizmin alamet-i farikalarını taşıyan korkakça bir suikast sonucu’ mühendis Ali Remzi el-Esved'in hayatını kaybettiğini açıkladı.
Suriye'nin bölgesel hesaplaşma kapsamında askeri personele yönelik suikastlara tanık olması dikkat çekicidir. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), geçtiğimiz Ağustos ayından bu yana Suriye topraklarında biri Filistinli, ikisi İranlı, diğer sekizi Suriyeli olmak üzere toplam 11 Arap uyruklu rütbeli kişinin öldürüldüğünü açıkladı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.