Sanatçıların ve yazarların yapay zeka ile mücadelesi

 Van Gogh'un, yapay zeka tarafından yeniden tasarlanan bir eseri. (GPT-4)
Van Gogh'un, yapay zeka tarafından yeniden tasarlanan bir eseri. (GPT-4)
TT

Sanatçıların ve yazarların yapay zeka ile mücadelesi

 Van Gogh'un, yapay zeka tarafından yeniden tasarlanan bir eseri. (GPT-4)
Van Gogh'un, yapay zeka tarafından yeniden tasarlanan bir eseri. (GPT-4)

Sanatçılar, tasarımcılar, fotoğrafçılar, yazarlar, aktörler ve müzisyenler, bir gün işlerini az bir ücret karşılığında yapay zekâ programlarının yapacağı ile ilgili şakalara pek gülmüyorlar. Zira insanların hayal güçleriyle ortaya koyduğu ürünlerle ilgili teknolojik bir tehdit mevcut.  
İnsan benzeri metinler üretmek için kullanılan bir sohbet robotu, GPT-4 ortaya çıkar çıkmaz sanatçılar, yazarlar ve tasarımcılar teknolojinin ortaya koyduğu tehditlerle karşı ciddi bir şekilde mücadeleye başladılar.
Kitlesel kampanyaların, davaların, uluslararası kuralların ve hackerların, savaşı kazanmasa bile yaratıcı endüstriler lehine mücadele ettikleri belirtiliyor. En azından Galli şair Dylan Thomas'ın dediği gibi; “Öfkelen, öfkelen ışığın ölümünün karşısında.”
Yapay zekanın şiiri yenmesi halen zor ancak geçim kaynaklarına yönelik gerçek tehditlerle ilk karşılaşanlar fotoğrafçılar ve tasarımcılar oldu. ‘Night Cafe’ gibi hayal gücüyle tasarımların oluşturulduğu internet siteleri, birkaç basit ipucu ve verilerden orijinal çizimler oluştururken, yapay zekayla tek bir düğmeye dokunarak görüntüler üretilebiliyor.
Yapay zekayla mücadelede ilk savunma hattını, görsel sanatlar ve fotoğraf ajansları oluşturuyor. Veri eğitimi adı verilen bir süreçte, binlerce kişi sosyal medya hesaplarında ve çevrimiçi satış noktalarında ‘Yapay Zekâ Kullanmayın” uyarısını yayınladı.
Nick Cave, ChatGPT ve AI şarkı yazarlığını ‘insan olmanın ne demek olduğuna dair grotesk bir alay konusu’ olarak nitelendiriyor. Müzik kutuları gibi yapay zekâ da çeşitli müzisyenlerin ve bestecilerin işleri için tehdit oluşturuyor.  
Dijital sesleri yeniden üretme teknolojisi, romancıları ve oyuncuları işinden ediyor. Tecrübelli kitap seslendirmeni Gary Furlong, şubat ayında yaptığı açıklamada, Apple'ın ‘eğitim ve makine öğrenimi modellemeleri için sesli kitap dosyalarını kullanma’ hakkını kazandığını belirtti.
Ancak Amerikan Televizyon ve Radyo Sanatçıları Federasyonu (SAG-AFTRA) bu duruma el attı. Artık Spotify'ın sahibi olduğu söz konusu kitap seslendirme ajansı ‘Findway Voices’ sesli kitap dosyalarını kullanmama çağrısını kabul etti ve sözleşmesindeki iptal maddesine atıfta bulunarak bunu askıya aldı. Apple bu yıl, yapay zekanın seslendirmeni olduğu ilk sesli kitabını yayınladı. Google ise bu hizmeti iki yıldır sunuyor.



Karanlık maddenin kökeni "Karanlık Büyük Patlama"da mı gizli?

Gizemli karanlık maddenin evrendeki maddenin yüzde 85'ini oluşturduğu öne sürülüyor (Pexels)
Gizemli karanlık maddenin evrendeki maddenin yüzde 85'ini oluşturduğu öne sürülüyor (Pexels)
TT

Karanlık maddenin kökeni "Karanlık Büyük Patlama"da mı gizli?

Gizemli karanlık maddenin evrendeki maddenin yüzde 85'ini oluşturduğu öne sürülüyor (Pexels)
Gizemli karanlık maddenin evrendeki maddenin yüzde 85'ini oluşturduğu öne sürülüyor (Pexels)

Bilim insanları karanlık maddenin diğer maddelerden sonra, "Karanlık Büyük Patlama" denen bir olayla ortaya çıktığını öne sürdü. 

Standart kozmolojik modele göre 13,8 milyar yıl önce gerçekleşen Büyük Patlama'yla evren bir saniyeden kısa sürede muazzam bir hızla genişledi.

Bu dönemde sıcak plazmayla dolu evrende, karanlık madde de dahil her şeyin, bu plazmanın soğumaya başlamasıyla meydana geldiği düşünülüyor.

Evrenin yüzde 27'sini oluşturduğu öne sürülen karanlık madde, ışıkla etkileşime girmediği için gözlemlenemiyor. 

Var olduğu düşüncesiyse, yarattığı kütleçekim etkisinin normal veya gözlemlenebilen madde üzerindeki etkisine dayanıyor.

Bilim insanları yaklaşık 100 yıldır bu maddenin varlığını doğrulayacak kanıtlar ararken, bazıları da gerçek olmadığını savunuyor. 

Physical Review D adlı hakemli dergide yayımlanan yeni bir makalenin yazarları, bu gizemli maddenin kökenini sorgulamaya açıyor.

Geçen yıl yine aynı bilimsel dergide çıkan bir makalede, karanlık maddenin Büyük Patlama'dan birkaç ay sonra gerçekleşen başka bir patlamayla ortaya çıkmış olabileceği iddia edilmişti. 

Austin Teksas Üniversitesi'nden Katherine Freese ve Martin Winkler, Karanlık Büyük Patlama adını verdikleri bu olayla sıcak ve karanlık plazma patlaması yaşandığını savunuyor. Tıpkı Büyük Patlama'nın normal maddeyi ortaya çıkarması gibi, bu olayın da karanlık maddeyi yarattığı düşünülüyor.

ABD'deki Colgate Üniversitesi'nden Cosmin Ilie ve Richard Casey'nin yeni çalışmasıysa, bu teoriyi destekleyerek karanlık maddeyi saptamaya yönelik yöntemler öneriyor.

Araştırmacılar, mevcut deneysel verilere dayanarak Karanlık Büyük Patlama modelinin geçerli olabileceği senaryoları inceledi. 

Karanlık maddenin kökenine dair yeni ihtimalleri ele alan ekip, bırakmış olabileceği kütleçekimsel dalgaların izini sürerek Karanlık Büyük Patlama teorisinin test edilebileceğini söylüyor. 

Ilie, "Karanlık Büyük Patlama tarafından üretilen kütleçekim dalgalarını tespit etmek, bu yeni karanlık madde teorisine çok önemli kanıtlar sağlayabilir" diyor: 

Uluslararası Pulsar Zamanlama Dizisi (IPTA) ve Kilometre Karelik Dizi (SKA) gibi deneyler ufukta belirmişken, yakında bu modeli daha önce görülmemiş şekillerde test edecek araçlara sahip olabiliriz.

Geçen yıl IPTA bünyesindeki bir araştırma ekibi, Büyük Patlama'dan kısa süre sonra meydana gelmeye başlayan kütleçekimsel dalgalarının sönük yankısı olan kütleçekimsel dalga arka planını ilk kez saptanmıştı.

Bu ve benzeri keşifler, karanlık madde teorilerini test etmenin yanı sıra evrenin ilk dönemindeki gelişiminin daha iyi anlaşılmasına da katkı sunma potansiyeli taşıyor.

Independent Türkçe, Science Alert, Phys.org, Popular Mechanics, Physical Review D