Yemen: Safir gemisi, Haziran ayında kurtarılacak

Aden'de Safir tankerinin kurtarılması planına yönelik çalıştay düzenlendi (SABA)
Aden'de Safir tankerinin kurtarılması planına yönelik çalıştay düzenlendi (SABA)
TT

Yemen: Safir gemisi, Haziran ayında kurtarılacak

Aden'de Safir tankerinin kurtarılması planına yönelik çalıştay düzenlendi (SABA)
Aden'de Safir tankerinin kurtarılması planına yönelik çalıştay düzenlendi (SABA)

Yemen hükümeti Husi darbecilere ‘kavmiyetçi/kabileci fikirleri ve yıkıcı İran projesini’ terk etmeleri çağrısını yinelerken Hollandalı bir şirket ise Pazar günü yaptığı açıklamada, zarar görmüş durumdaki Safir petrol tankerinin kurtarılmasına Haziran ayı itibariyle başlanacağını bildirdi. Ağustos ayının ortalarına dek sürecek süreç zarfında ham petrolün çekilmesinin tamamlanacağı, yedek tankın kurulacağı belirtildi.
Birleşmiş Milletler (BM), Kızıldeniz sularına yaklaşık 1,1 milyon petrol varili sızıntısının önleneceği kurtarma operasyonu için gerekli fonu toplayabildi. Böylece benzeri görülmemiş çevre felaketinden kaçınılmış olacak.
Hollanda merkezli SMIT şirketinin temsilcisi, Aden’de düzenlenen kurtarma projesine yönelik çalıştayın açılışında yaptığı açıklamada, petrolün aktarılması ardından eski ve harap olmuş tankın sökülüp elden çıkarılacağını açıkladı.
Çalıştaya katılan Yemen Ulaştırma Bakanı Abdusselam Humeyd, tankta sızıntı ve patlama riskine değindi. Safir tankerinin petrol yükünden kurtulmanın oldukça önemli olduğunu, boşaltıma başlanması yönünde hızlıca hareket edilmesi hız gerektiğini vurguladı.
Olası bir patlama durumunda deniz çevresinin, seyrüseferin ve uluslararası gemilerin yıkıcı etkiler ile karşı karşıya kalacağı uyarısında bulunan Bakan Humeyd, gemide 1 milyon 100 bin varil ham petrolün bulunduğunu, dolayısıyla hasarın yaklaşık 275 kilometreye kadar sıçrayabileceğini bildirdi. Bu hasarın kuzeyde Midi bölgesinden başlayıp güneyde Babu’l Mendeb Boğazı’na kadar uzanabileceğini, bu bölgelerde yaklaşık 6 milyon insanın yaşadığını, sanayi, tarım ve balıkçılık ile ilgilendiklerini ifade etti.
Bölgede biyolojik ve hayati düzeyde benzersiz bir çeşitliliğe sahip 115 ada olduğunu açıklayan Bakan Humeyd, 126 bin balıkçının burada aktif olduğunu, 850 ton balık stoku oluşturduklarını da ekledi.
Tihame Vadisi de dahil olmak üzere Kızıldeniz kıyısındaki alanların tarımsal üretimin yüzde 30'unu oluşturduğuna dikkat çeken Bakan Humeyd, bu alanları çevre kirliliği riskinden korumak için hızlı çözümlerin geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.
Söz konusu acil durum planının ayrıntıları, şuan Doğu Asya limanlarında bulunan yedek bir geminin satın alındığı, maliyeti 95 milyon doları bulan planı finanse etmek için mali kaynakların seferber edildiği hususunda çalıştay katılımcılarını bilgilendiren Bakan Humeyd, 30 milyon dolar değerinde bir açık olduğunu da ekledi.
Bakan Humeyd’in aktardığına göre, Denizcilik Kurulu ve Petrol Bakanlığından uzman ve mühendisler, satın alınan ve Çin limanlarından birinde bulunan geminin teknik durumunu görmek için hareket etti. Söz konusu gelişme, meşru hükümetin deniz çevresi üzerindeki herhangi bir kirlilikten veya yan etkiden kaçınmak için teknik açıdan ve doğru bir şekilde çalışılması arzusu bağlamında kaydedildi.
Gözlemciler, Husi milislerin son yıllarda ileri sürdükleri engeller bir kenara konularak bu konuda nihayete erileceğini umuyor. Yemen hükümeti, Husi grubun tanker meselesini bir şantaj kartı olarak kullanmak istediğini aktardı. 
Yemen hükümeti Cumartesi günü geçici başkent Aden'de düzenlediği toplantıda hizmet, ekonomi ve vatandaşların yaşam koşulları meselelerini, siyasi, askeri ve güvenlik gelişmelerini görüştü.
Resmi kaynakların aktardığına göre, BM’nin, bölgesel ve uluslararası ülkelerin Yemen dosyasındaki hamlelerine, siyasi çözüm yönündeki çabalara değinen Başbakan Muin Abdulmelik, terörist Husi milislerin bu çabalarla, devletin ve hükümetin çözüm seçenekleriyle ilgilenmeme konusundaki inatçılığının altını çizdi.
Başbakan; savaşın sona erdirilmesi, siyasi bir çözüm yönünde üzerinde anlaşmaya varılan referanslara dayalı olarak sürdürülebilir barışın sağlanması yönünde Yemen hükümetinin ve Başkanlık Konseyi’nin barış seçeneği konusundaki taahhüdünü, BM ve bölgesel düzeyde verilen çabalara verdiği desteği yineledi.
SABA’nın haberine göre söz konusu toplantıda, Suudi Arabistan ile İran arasındaki yakınlaşmanın Tahran'ın bölge ülkelerinin içişlerine müdahalesini sona erdirecek yeni bir aşama teşkil edeceği, terörist Husi milisleri kaçak silah ve uyuşturucu temini gibi hususlarda desteklediği yıkıcı rolünü durduracağı umudundan bahsedildi.
Anlaşmazlıkları çözme yönünde diyalog, diplomasi ve barışçıl yollara olan inancının altını çizen Yemen hükümeti, devletlerin iç işlerine karışılmaması ilkesine, bölgede güvenlik ve istikrarın sağlanması yönünde iyi niyet barındıran her türlü ciddi ve samimi yaklaşımın desteklenmesine olan bağlılığını da yineledi.
Yemen hükümeti tarafından yapılan açıklamada, Husi milislerin ve Tahran'daki destekçilerinin sunduklarına karşı ihtiyatlı davranıldığı, barış girişimlerini ciddi bir şekilde ele alacaklarına, ırkçı fikirlerini ve İran’ın bölgedeki yıkıcı projesini terk edeceklerine dair güvence vermedikleri taktirde ek bir teşvik sunulmayacağı ifadelerine başvuruldu. 



Gazze ateşkesi: Arabulucuların çıkmazı aşmak için seçenekleri neler?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Arabulucuların çıkmazı aşmak için seçenekleri neler?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)

Hamas'ın 7 Ekim 2023'ten bu yana devam eden savaşı sona erdirecek kapsamlı bir anlaşmanın imzalanması önceliğinde ısrar etmesi ve geçici ateşkes önerisini göz ardı etmesinden sonra Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının tekrar başlaması yeni bir krizle karşı karşıya.

Özellikle İsrail'in gerilimi artırması ve ABD Başkanı Donald Trump'ın önümüzdeki ay bölgeye yapacağı ziyaretin yaklaşması nedeniyle ateşkes anlaşmasını kabul etmeye kapıyı kapatmayan Hamas, daha önce Doha'da liderleriyle görüşen ABD Başkanı Donald Trump'ın rehine işlerinden sorumlu özel temsilcisi Adam Boehler'e kapsamlı bir anlaşmanın imzalanması konusunda pozisyonlarının aynı olduğunu bildirdi. Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlar bu durumu, Filistin hareketinin manevraları ile Binyamin Netanyahu hükümetinin gerilimi artırması arasında çok zor ‘parmak ısırma’ aşamasının tanımı olarak görüyor.

Uzmanlar arabulucuların rolü konusunda, kapsamlı bir anlaşmaya varmaya ya da iki tarafı yeniden yakınlaştırmaya çalışmak ile Hamas'ın hafta ortasında İsrailli muadile sunulmadan önce prensipte kabul ettiği son Mısır önerisine göre, ABD'nin ve muhtemelen Türkiye'nin desteği ve garantisiyle kapsamlı bir anlaşmaya yol açacak kısmi ateşkesi kabul etmeleri için iki tarafa baskı yapmak arasında bölünmüş durumda.

Alternatif bir öneri sunan Hamas'ın Gazze'deki lideri Halil el-Hayye, perşembe akşamı televizyonda yaptığı konuşmada, ‘hareketin, İsrail'in bölgeden çekilmesini garanti altına alan ve Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdiren bir anlaşma çerçevesinde, tüm esirlerin İsrail tarafından alıkonulan mutabık kalınan sayıda Filistinliyle takas edilmesini öngören bir anlaşmayı derhal müzakere etmeye hazır olduğunu’ söyledi. El-Hayye, “Tüm esirlerin ve işgal tarafından tutulan mutabık kalınan sayıda mahkûmun serbest bırakılmasını içeren kapsamlı bir paket üzerinde müzakerelere derhal başlamaya hazır olduğumuzu yineliyoruz. Bunun karşılığında işgal, halkımıza karşı yürüttüğü savaşı tamamen durdurmalı ve Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmelidir” ifadelerini kullandı.

El-Hayye sözlerini şöyle sürdürdü: “Kısmi anlaşmalar Netanyahu ve hükümeti tarafından, bedeli tüm esirlerin feda edilmesi olsa bile, imha ve açlık savaşının sürdürülmesine dayalı siyasi gündemine bir kılıf olarak kullanılıyor. Biz bu politikanın bir parçası olmayacağız.”

El-Hayye, ABD Özel Temsilcisi Adam Boehler'in esir dosyası ve savaşın birlikte sona erdirilmesi yönündeki tutumunu memnuniyetle karşılayarak, bunun, ‘hareketin kapsamlı bir anlaşmaya varılması yönündeki tutumuyla kesiştiğini’ söyledi. Diğer yandan, ‘Hamas'ın bizim şartlarımıza uygun bir şey sunması halinde bu teklife sıcak baktıklarını’ belirten Boehler, esirler konusunda kapsamlı bir anlaşmaya varılması ihtimalinin her zaman mevcut olduğunu ifade etti.

erlerinden edilmiş Gazzeli kadın ve çocuklar, eşyalarıyla birlikte bir kamyonetin arkasında seyahat ediyorlar. (AFP)Yerlerinden edilmiş Gazzeli kadın ve çocuklar, eşyalarıyla birlikte bir kamyonetin arkasında seyahat ediyorlar. (AFP)

CNN, ismi açıklanmayan bir Hamas liderinin pazartesi günü “Kahire'den gelen İsrail teklifini reddediyoruz ve kapsamlı bir anlaşma istiyoruz” dediğini aktardı.

Maariv gazetesi tarafından dün yayınlanan yeni bir ankete göre İsraillilerin yüzde 62'si çatışmaların durdurulması ve Gazze Şeridi'nden çekilme karşılığında tüm esirlerin bir kerede serbest bırakılacağı bir anlaşmaya destek verirken, yüzde 21'i buna karşı çıktı, yüzde 17'si ise fikrini belirtmedi.

Hamas'ın tutumunun ardından dün İsrailli bir güvenlik kaynağı, ‘İsrail'in Gazze Şeridi üzerindeki askeri baskıyı yoğunlaştıracağını, bu reddin Hamas'a ve üst düzey yetkililerine zarar vereceğini, havadan, denizden ve karadan askeri baskının artacağını’ söyledi. Maliye Bakanı Bezalel Smotrich dün X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, “Hamas'a cehennemin kapılarını açmanın ve Gazze Şeridi'ni tamamen işgal edene kadar çatışmaları yoğunlaştırmanın zamanı geldi” dedi.

Mısırlı askeri uzman Tümgeneral Semir Ferec, “Hamas'ın nihai çözüme adım adım değil, bir kezde ulaşılmasını istediğini ve bu isteğin ABD'nin arzusuyla uyumlu olduğunu” belirterek, bunun Trump'ın Ortadoğu ziyareti öncesinde Amerikan baskısıyla karşılaşabilecek olan Binyamin Netanyahu'nun arzusuyla çeliştiğine işaret etti.

Beyt Lahiya'da İsrail saldırısında öldürülen akrabaları için ağlayan Filistinli bir kadın (AFP)Beyt Lahiya'da İsrail saldırısında öldürülen akrabaları için ağlayan Filistinli bir kadın (AFP)

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, askıdaki ateşkesin ‘parmak ısırma’ aşamasında olduğuna inanıyor. Özellikle de Beyaz Saray'daki toplantıda Trump'ın talimatıyla bu ayın sonuna kadar mühleti olduğunun farkına varan Netanyahu'nun büyük tırmanışıyla birlikte bu çok zor bir aşama. İsrail medyasına sızan bilgilere göre Hamas da bunun farkında ve bu nedenle İsrail Başbakanı üzerindeki baskıyı arttırmayı reddediyor.

Er-Rakab, İsrail'in önerisinin Netanyahu tarafından reddedilmek üzere sunulduğunu, özellikle de çekilmeden ya da esirlerin serbest bırakılmasının anahtarlarından bahsetmemesi gibi birçok kusuru olduğunu ve Hamas'ın ‘kapsamlı bir anlaşma’ çağrısında bulunan yanıtının Washington'dan gelen önceki açıklamalarla örtüştüğü için İsrail içinde geniş kabul gördüğünü belirtti.

Başta Kahire ve Doha olmak üzere arabulucular Hamas'ın pozisyonu hakkında yorum yapmadı. Ancak Halil el-Hayye'nin kapsamlı bir anlaşmaya bağlı kalınması yönündeki konuşmasından önce Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani perşembe günü Moskova'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmede, “Filistin halkının acılarını sona erdirecek bir anlaşmaya varmak için görüşleri yakınlaştırmaya çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.

İsrail'in Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde bir konuta düzenlediği saldırının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinli arama kurtarma görevlileri (AFP)İsrail'in Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde bir konuta düzenlediği saldırının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinli arama kurtarma görevlileri (AFP)

Er-Rakab, Mısır ve Katar'ın Hamas'ın ‘kapsamlı bir anlaşma’ talebini dikkate almaksızın kısmi bir ateşkese varmak ve uzlaşmaya yönelik yaklaşımlar oluşturmak için agresif bir şekilde hareket edeceğine inanıyor. Hamas, Mısır'ın kalıcı bir ateşkesin önünü açan son kısmi önerisini kabul etmeye istekli. İsrail hafta ortasında, hareketin silahsızlandırılmasını da içeren bir teklifle karşılık verdi, ancak bu teklif reddedildi.

Mısır ve Katar krizi çözüp görüşleri yakınlaştırana kadar Washington'un önemli bir adım atmayacağına inanan Ferec, ABD'nin Hamas'a garanti vermesi koşuluyla Trump'ın bölgeye yapacağı ziyaret öncesinde özel bir baskıyla ABD müdahalesinin belirleyici olacağına inanıyor.

Ferec'e göre arabulucuların ‘kapsamlı anlaşmanın’ tamamlanması, ABD taahhüdü ve pratikte savaş öncesiyle aynı olmayan silahsızlanmanın reddinin nasıl aşılacağına dair anlayışlar dışında bir seçeneği yok.