İsrail-Filistin uzlaşısına Huvara gölgesi

Huvara, Şarm eş-Şeyh’teki güvenlik toplantısını ‘bir kez daha’ karıştırdı

İsrail güvenlik güçleri, Batı Şeria’nın Huvara mahallesinde olay mahallinde (AP)
İsrail güvenlik güçleri, Batı Şeria’nın Huvara mahallesinde olay mahallinde (AP)
TT

İsrail-Filistin uzlaşısına Huvara gölgesi

İsrail güvenlik güçleri, Batı Şeria’nın Huvara mahallesinde olay mahallinde (AP)
İsrail güvenlik güçleri, Batı Şeria’nın Huvara mahallesinde olay mahallinde (AP)

Batı Şeria’nın kuzeyinde yer alan Nablus yakınlarındaki Huvara’da bir Filistinlinin İsraillilere yönelik yeni bir saldırı yapması, Ramazan öncesinde iki taraf arasındaki şiddet döngüsünü kırmayı amaçlayan Şarm eş-Şeyh Toplantısı’nı gölgede bıraktı.
Bir Filistinli, bir İsraillinin aracına silahlı saldırı düzenleyerek sürücüyü bir kurşun yağmuru ile hedef aldı. Sürücünün eşi ise paniğe kapılırken, ağır şekilde yaralandı. Şarm eş-Şeyh’te bölgedeki tırmanışı azaltma konusu ele alınırken, Huvara’da ise yaralı İsraillinin ateş açtığı Filistinli saldırgan, İsrail ordusu tarafından yakalandı.
Ordu sözcüsü, Huvara’daki Einabus kavşağında bir kişinin bir İsrail arabasına ateş açtığını açıklarken, daha sonra bölgede yapılan araştırmaların ardından işgal ordusu askerlerinin yaralı eylemciyi yakaladığını ve tutukladığını söyledi.
Saldırıdan üç hafta önce Akabe güvenlik toplantısının ilk kez yapıldığı 26 Şubat’ta, Huvara’da Filistinli bir silahlının aracına yönelik düzenlediği silahlı saldırıda 2 İsrailli kardeş ölmüştü. O sıralarda da İsrailli, Filistinli, Amerikalı, Ürdünlü ve Mısırlı yetkililer Akabe’de bölgede sükûnetin teşvik edilmesini görüşüyordu. Saldırının ardından yerleşimcilerin kasabaya saldırması, evleri ve araçları ateşe vermesi ve bir Filistinliyi öldürmesi, o dönemde Akabe toplantısını başarısızlığa uğratan yeni bir gerginliği ateşledi.
Pazar günkü saldırı, önceki silahlı saldırının 100 metre yakınında ve Ramazan ayı öncesinde Şarm eş-Şeyh’te benzer bir toplantının yapıldığı sırada gerçekleşti.
İsrail medyası, İsraillilerin Batı Şeria’nın kuzeyindeki ve merkezindeki yerleşim yerlerine ulaşmak için düzenli olarak seyahat ettikleri tek Filistin kasabası olan Huvara’nın uzun süredir Batı Şeria’da bir parlama noktası olduğunu belirtti.
Yerleşim Bölgeleri Konseyi Başkanı Yossi Dagan, durumu hemen tersine çevirme çağrısında bulunurken, “Terörist Filistin Yönetimine karşı bir operasyon başlatma sırası İsrail ordusuna geldi. Bu hükümet bunun için seçildi” dedi.
Yerleşim Bakanı Orit Stroke Orit Strook ise “Filistinlilerin Huvara yolundaki hareketlerini sınırlamak, yol boyunca teröristler için koruma olarak kullanılan dükkanları kaldırmak, silahları kontrol etmek ve yerleşim yerlerini yenilemek gerekiyor” dedi.
Operasyonun ardından İsrail basını, İsrail heyetinin Huvara saldırısını protesto etmek için toplantıdan çekildiğini bildirdi. Ancak bir süre sonra Filistin Yönetimi’nden üst düzey bir yetkili, Şarm eş-Şeyh’teki görüşmelerin planlandığı gibi devam ettiğini duyurdu. İsrail medyasında, İsrail heyetinin Huvara’daki saldırıyı protesto etmek için mekânı terk etmeye karar verdiği yönündeki iddialar da yalanlandı.
Öte yandan Filistinli yetkililer, İsrail’in Batı Şeria’da devam eden tırmanışı ortasında ‘büyük bir sıfır’ beklediklerini söylediler.
İsrailli yetkililer, Ramazan’da sükunete ve çatışmasızlığa değil, gerginliğe hazırlandıklarını söyledi.
Ramazan arifesinde Batı Şeria’da yoğunlaşması beklenen bir dizi İsrail saldırısına misilleme olarak, beşli Şarm eş-Şeyh toplantıları, ilk olarak İsrail’de Filistinlilerin Ramazan ayında saldırılar düzenleme niyetinde olduklarını belirten uyarılar nedeniyle başlatıldı.
Üst düzey bir İsrailli yetkili, “Güvenlik teşkilatı ramazan öncesi alarmda” açıklamasında bulundu.
İsrail yayın kurumu KAN TV kanalı, Ramazan’a bir haftadan az bir süre kala İsrail hedeflerine yönelik operasyonlarla ilgili onlarca uyarı alındığını bildirdi. Ramazan ayında operasyonların artacağı uyarıları ortasında İsrailli güvenlik yetkilileri de Batı Şeria ve İsrail içinde yakın zamanda bir operasyon dalgası uyarısı yaptı. Ramazan ayı, her yıl İsrail’de güvenlik açısından en gergin dönemlerden biri olarak kabul ediliyor. İsrail medyası, yaklaşan Ramazan ayıyla birlikte Filistinli örgütlerin tehditlerinin arttığını ve İsrail polisinin de planlanan saldırılarla ilgili çok sayıda uyarı aldığını söyledi.
Huvara’daki operasyon, İsrail ordusunun Batı Şeria’daki kuvvetlerine kapsamlı düzenli takviye sağlama kararını hızlandırdı. Ancak asıl olarak İsrail ordusu, şu anda Huvara’daki yerleşimciler tarafından yapılabilecek saldırıları önlemeye çalışıyor.



Gözler Gazze anlaşmasının ikinci aşamasında

Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
TT

Gözler Gazze anlaşmasının ikinci aşamasında

Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)

Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesi yönünde ortak bir çaba içinde, dolaylı müzakerelerin ileri aşamasına geçilmesinin önünü açmak için "daha ciddi" görüşmelerin devam ettiği belirtiliyor. Hamas hareketi içindeki bilgili kaynaklardan gelen açıklamalara göre beklenen görüşmelerin, bu ay sonu veya gelecek ay başında yapılması bekleniyor.

Şarku'l Avsat'a bilgi veren kaynaklar, Kahire'de düzenlenecek kapsamlı bir Filistin ulusal toplantısı için hazırlıkların sürdüğünü, önemli ve acil konularda anlaşmaya varıldığını belirtti.

Fetih Sözcüsü Abdülfettah Devle ise özel açıklamasında, Gazze Şeridi'ni yönetecek bir komitenin kurulmasına ilişkin duyurunun "yakında yapılmasının muhtemel" olduğunu belirterek, beklenen oluşumun Filistin vizyonuyla uyumlu olmasının önemini vurguladı. Devle, "belgelenmiş ve resmi bir anlaşma yayınlanana kadar" belirli bir tarih vermedi.


 Tony Blair, Gazze Barış Konseyi üyelik adayları listesinden çıkarıldı

Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
TT

 Tony Blair, Gazze Barış Konseyi üyelik adayları listesinden çıkarıldı

Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)

Financial Times gazetesi, güvenilir kaynaklara dayandırdığı haberinde, İngiltere eski Başbakanı Tony Blair'in Arap ve İslam ülkelerinden gelen itirazlar sonrasında Gazze Barış Konseyi üyeliğine aday listesinden çıkarıldığını bildirdi.

Blair, ABD Başkanı Donald Trump'ın eylül ayı sonlarında İsrail ile Hamas arasındaki savaşı sona erdirmek için 20 maddelik planını açıkladığı sırada konsey üyeliği için belirlenen tek isimdi. Trump, Blair'i "çok iyi bir adam" olarak tanımlamıştı.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’ten aktardığına göre, Blair o dönemde planı "cesur ve akıllıca" olarak nitelendirdi ve ABD başkanının başkanlık edeceği konseye katılmaktan memnuniyet duyacağını ifade etti.

Ancak bazı Arap ve Müslüman ülkeler, kısmen 2003 yılında ABD öncülüğündeki Irak işgaline verdiği güçlü desteğin Ortadoğu'daki itibarına verdiği zarar nedeniyle plana karşı çıktı.

Financial Times, Blair'in bir müttefikinin, eski başbakanın Barış Konseyi üyesi olmayacağını söylediğini aktardı. Müttefik, "Bu konsey mevcut dünya liderlerinden oluşacak ve altında daha küçük bir yürütme kurulu bulunacak" dedi.

Kaynak, Blair'in, Trump'ın damadı Jared Kushner ve ABD başkanının kıdemli danışmanlarından Steve Witkoff'un yanı sıra Arap ve Batı ülkelerinden üst düzey yetkililerle birlikte yürütme kurulunda yer almasının beklendiğini de ifade etti.


Netanyahu, yeni Suriye’yi diplomasiyle değil bombalarla karşılıyor: İsrail, yeni Şam yönetimini barış ortağı değil kontrol edilmesi gereken hedef olarak kodluyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
TT

Netanyahu, yeni Suriye’yi diplomasiyle değil bombalarla karşılıyor: İsrail, yeni Şam yönetimini barış ortağı değil kontrol edilmesi gereken hedef olarak kodluyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)

Kasım 2025’in yağmurlu bir gecesinde, İsrail ordusunun Ramallah’ın kalbine yönelik baskını sürerken, başkanlık binasına birkaç metre mesafedeki bir noktada oturan üst düzey bir Filistinli yetkili acı bir tebessümle şunu söyledi:
“Şu an Filistin hakkında konuşmak istemiyorum. İsrail’i sömürgeci bir devlet olarak tanımlayan ezber cümleleri de tekrar etmeye niyetim yok. Şu anda konuşmak istediğim şey Suriye.”

Yetkiliye göre Suriye, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun yalnızca gerçek bir barışı istemediğinin değil, komşu devletleri de görmek istemediğinin en açık kanıtı haline geldi. Zira Şam’daki yeni siyasi liderlik, İsrail’e karşı savaş ya da düşmanlık istemediğini açıkça ilan etmiş olmasına rağmen, İsrail Suriye topraklarını son derece sert askerî operasyonlarla ihlal etmeyi sürdürüyor.
Filistinli yetkili şöyle devam ediyor:
“Hamas 7 Ekim 2023’te savaşı başlattı, Hizbullah İsrail’i vurdu, Husiler İran’ın teşvikiyle ‘destek savaşına’ katıldı… Fakat Suriye tam tersine çatışmanın dışında kalmayı seçti; hatta çok daha fazlasını yaptı.”

“İsrail için bir tehdit yok”

Saldırganlığı caydırma operasyonlarının sonrası Şam’da kontrolü devralan yeni yönetim, İsrail dahil komşu hiçbir ülkeye tehdit oluşturmadığını açıkladı.
Bununla birlikte Beşşar Esed rejiminin çökmesi ve İran ekseninin bölgedeki en stratejik üssünü kaybetmesi, Suriye ile İsrail arasında çıkarların kesiştiği yeni bir dönemi mümkün kılabilirdi.

Filistinli yetkili, “İsrailliler sanki bu gerçekleri unuttu. Suriye artık İran milislerinin oyun alanı değil” diyor.

Bu süreçte ABD, Türkiye ve Azerbaycan, iki taraf arasında arabuluculuk yapmaya hazır olduklarını bildirerek, sınırların tamamen güvenli hâle gelmesini sağlayacak güvenlik düzenlemeleri için müzakerelere davet etti. İsrail’in çekincelerine rağmen Suriye, doğrudan görüşmelere dahi razı oldu. Nitekim Dışişleri Bakanı Esad el-Şeybani ile İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer arasında altı toplantı gerçekleştirildi.

İsrail kaynaklarına göre Şam, kapsamlı bir anlaşmaya ulaşmak adına büyük esneklik gösteriyor. 1967 ve 2024’te işgal edilen tüm toprakların iadesi karşılığında tam barış anlaşmasına hazır; fakat ara formüller de değerlendiriliyor. Bunlar arasında Golan’ın 15 yıla kadar İsrail’e kiralanması veya 1974 sınırlarına dönüşü öngören bir güvenlik mutabakatı da var.

Aynı kaynaklar,  yeni yönetiminin “İbrahim Anlaşmaları”na katılmaya da sıcak baktığını, bunun İsrail’in 1948’den bu yana hayalini kurduğu tarihi bir açılım olacağını belirtiyor.

İsrail’in karşılığı: İşgal ve hava saldırıları

Tehdit politikasını seçen İsrail, Aralık 2024’ten bu yana yeni yönetimin nefes almasına fırsat vermeden askerî havaalanları ve üsleri hedef alan yaklaşık 500 hava saldırısı düzenledi. Suriye’nin savunma kapasitesinin yüzde 85’ini yok eden İsrail, 450 km²’lik Suriye toprağını işgal ederek genişliği 7 km’yi aşan hat boyunca, Şeyh Cebel'den Dera’ya kadar ilerledi. Bazı bölgelerde 20 km derinliğe kadar kara harekâtı yürüten İsrail 9 askerî üs kurdu.

frgt
Netanyahu, Salı günü Suriye'deki tampon bölgedeki İsrail güçlerini denetledi (AP)

İsrail ayrıca, “Dürzi müttefikleri koruma” gerekçesiyle iç çatışmaları körükledi. Oysa İsrail’deki Dürzi vatandaşlar bizzat İsrail hükümetleri tarafından ayrımcılığa maruz kalıyor.
Tel Aviv yönetimi, Şam’ın yeni liderliğini Nusra Cephesi bağlantıları üzerinden karalamaya çalışsa da, geçen yıllarda bizzat İsrail ordusuna bağlı sahra hastaneleri ve Safed, Hayfa, Tel Aviv’deki çeşitli merkezlerin çok sayıda Nusra üyesini tedavi ettiği biliniyor.

Netanyahu’yu kim durdurabilir?

Son günlerde İsrail’de ortaya çıkan bilgiler, ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail’e ve Netanyahu’ya “Suriye politikasındaki yanlışları” nedeniyle sert bir uyarıda bulunduğunu gösteriyor.
Trump’ın, Suudi Arabistan ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın talebi üzerine, Şam’daki yeni yönetimle daha olumlu bir yaklaşım benimsemeye yöneldiği ifade ediliyor.

frgt
Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Trump ve Eş-Şara'nın Suriye'ye uygulanan yaptırımların kaldırılmasını görüşmek üzere Riyad'da geçen mayıs ayında gerçekleştirdiği toplantıdan bir kare (SPA)

Trump, İsrail’in attığı adımların “yanlış ve mantıksız” olduğunu düşünürken, birçok analist Netanyahu’yu dizginleyebilecek tek gücün Trump yönetimi olduğuna inanıyor.
Ancak bunun sahadaki sonuçlarının görülmesi zaman alabilir. Bu arada şu soru giderek daha sık soruluyor: “İsrail, Suriye ile böyle bir şekilde davranarak bölgesine nasıl bir mesaj veriyor?”