عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Üçlü mekanizma: Çerçeve anlaşmaya taraf olmayan güçlerle temaslar sürüyor

"Üçlü mekanizma" temsilcileri, Cuba Barış Anlaşması'nın değerlendirme konferansını memnuniyetle karşıladı (SUNA)
"Üçlü mekanizma" temsilcileri, Cuba Barış Anlaşması'nın değerlendirme konferansını memnuniyetle karşıladı (SUNA)
TT
TT

Üçlü mekanizma: Çerçeve anlaşmaya taraf olmayan güçlerle temaslar sürüyor

"Üçlü mekanizma" temsilcileri, Cuba Barış Anlaşması'nın değerlendirme konferansını memnuniyetle karşıladı (SUNA)
"Üçlü mekanizma" temsilcileri, Cuba Barış Anlaşması'nın değerlendirme konferansını memnuniyetle karşıladı (SUNA)

Sudanlı taraflar arasında diyaloğa öncülük eden "üçlü mekanizma", siyasi çerçeve anlaşmasına taraf olmayan güçlerle temasları sürdürüp onları mevcut siyasi sürece dahil etme ve ülkede geçici bir sivil otoritenin oluşumuna yol açan nihai bir anlaşmaya varma sözü verdi.
 Birleşmiş Milletler (BM), Afrika Birliği (AfB) ve Hükümetlerarası Kalkınma Örgütü'nden (İGAD) oluşan üçlü mekanizma dün (Pazartesi) yaptığı açıklamada, imzacı tarafların bir "çerçeve" üzerinde anlaşmasını memnuniyetle karşıladığını ifade etti. Buna göre nihai anlaşmayı ve anayasayı imzalamak ve önümüzdeki Nisan ayında sivil bir hükümet kurmak için bir yol haritası ve zaman çizelgesi üzerinde mutabakata varıldı. Önceki gün askeri liderler ile Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri (ÖDBG) ve diğer gruplar arasında yapılan toplantıda, üçlü mekanizmanın moderatörlüğünde nihai siyasi anlaşmanın 1 Nisan'da, anayasa taslağının ise 6 Nisan'da imzalanması için takvim belirlendi. Sivil otoritenin oluşumu için tayin edilen imza tarihi ise Nisan ayının 11'i oldu.
 Üçlü mekanizma dün yaptığı açıklamada, tarafların, nihai siyasi anlaşmanın formülasyonunu tamamlamak ve ilgili tüm taraflarla birlikte bir geçiş anayasa taslağı hazırlamak için komiteler oluşturma konusunda anlaştıklarını duyurdu. Açıklamada askeri ve sivil güçlerden katılımcıların, nihai bir siyasi anlaşmaya varılmasına yönelik çabalara katılmaya teşvik için imzacı olmayan taraflarla temasları sürdürme konusunda mutabık kaldıkları ve mekanizmanın bu amaca ulaşmak için çabalarını sürdüreceği belirtildi.
 Üçlü mekanizmadan dün yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı: "Siyasi sürecin tarafları, mübarek Ramazan ayının başında, sivil bir hükümetin kurulmasının önünü açacak ve Sudan'ı mevcut kriz durumundan çıkaracak çözümler üzerinde nihai bir anlaşmaya varmayı umuyor."
Çerçeve anlaşmanın tarafları, nihai anlaşmanın taslağının hazırlanmasına başlamak üzere komitelere temsilcilerini aday gösterecekler.
 Üçlü mekanizma, Cibril İbrahim liderliğindeki Adalet ve Eşitlik Hareketi ile Minni Arko Minavi liderliğindeki Sudan Kurtuluş Ordusu Hareketi’ni ve bu iki hareketin bünyesinde yer aldığı Demokratik Blok’tan bir akımı toplantıya davet etti. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre bütün taraflar toplantıya katılmayı reddettiler.
 Demokratik Blok Sözcüsü Mutez el-Fahl dün düzenlediği basın toplantısında şunları söyledi: “Blok, çerçeve anlaşmaya ilişkin çekincelerine rağmen krizi çözme hırsı nedeniyle Merkez Konseyi Grubu ve Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri ile siyasi deklarasyona varmak için birçok taviz verdi. Ordu ve ÖDBG ile yapılacak toplantıya katılmamız için yapılan davet, bloğun birliğini bozmayı ve bazı organlarını çerçeve anlaşmaya dahil etmeyi amaçlıyor.”
 Silahlı hareketler, siyasi sürece blok aracılığıyla katılmakta ısrar ediyor ve diyaloğa tek taraflı olarak katılmayı reddediyor.
Öte yandan Sudan Komünist Partisi dün Birleşmiş Milletler'in Sudan'daki Entegre Geçiş Yardım Misyonu (UNITAMS) Başkanı Volker Peretz ile bir araya geldi. Parti toplantıda, "askeri darbeyi" devirme ve tam sivil gücü ele geçirme pozisyonunu teyit etti.
Sudan Komünist Partisi yaptığı açıklamada, BM misyonunun demokratik geçişi tamamlama, aranan kişileri Uluslararası Mahkeme'ye teslim etme ve ağır insan hakları ihlallerini durdurma görevlerinde başarısız olduğunu ve sadece kınamakla yetindiğini belirtti. Komünist Parti, devrimi ve cezasızlığı tasfiye etmeyi ve Silahlı Kuvvetler Yüksek Konseyi adı altında askeri yönetim otoritesini kurmayı amaçlayan çerçeve anlaşmayı ve siyasi uzlaşmayı reddettiğini vurguladı.
 Birleşmiş Milletler (BM), Afrika Birliği (AfB) ve Hükümetlerarası Kalkınma Örgütü'nden (İGAD) oluşan üçlü mekanizma, Sudanlıların sahip olduğu ve yönettiği siyasi süreci desteklemek için gerekli tüm teknik ve siyasi desteği sağlama ve bölgesel ve uluslararası çabaları koordine etme taahhüdünü yeniledi.
  Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan ve yardımcısı, 5 Aralık'ta, Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri ile geçişi destekleyen diğer gruplarla bir çerçeve anlaşma imzaladı. Bu anlaşma ordunun iktidardan çekilmesini, kışlasına dönmesini ve yönetimin sivil güçlere teslim edilmesini öngörüyor.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Washington, SDG ile Suriye güvenlik güçleri arasındaki çatışmaları yatıştırmak için müdahale etti

Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) bağlı silahlı milisler, geçtiğimiz hafta çarşamba günü Suriye'nin Kamışlı kentinde ‘İrademizle devrimimizi koruyacağız’ sloganıyla düzenlenen gösteriye katıldı. (Reuters)
Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) bağlı silahlı milisler, geçtiğimiz hafta çarşamba günü Suriye'nin Kamışlı kentinde ‘İrademizle devrimimizi koruyacağız’ sloganıyla düzenlenen gösteriye katıldı. (Reuters)
TT
TT

Washington, SDG ile Suriye güvenlik güçleri arasındaki çatışmaları yatıştırmak için müdahale etti

Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) bağlı silahlı milisler, geçtiğimiz hafta çarşamba günü Suriye'nin Kamışlı kentinde ‘İrademizle devrimimizi koruyacağız’ sloganıyla düzenlenen gösteriye katıldı. (Reuters)
Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) bağlı silahlı milisler, geçtiğimiz hafta çarşamba günü Suriye'nin Kamışlı kentinde ‘İrademizle devrimimizi koruyacağız’ sloganıyla düzenlenen gösteriye katıldı. (Reuters)

Washington’daki kaynaklar, Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ile ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı Brad Cooper’ın, Halep’in kuzeyindeki Şeyh Maksud ve Eşrefiye mahallelerinde dün yeniden patlak veren Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile Suriye ordusu arasındaki çatışmaları yatıştırmak amacıyla temaslar yürüttüğünü bildirdi. Kaynaklar, bu girişimlerin, DEAŞ’ın ve düşman bölgesel güçlerin faydalanabileceği bir gerilimin önlenmesini hedeflediğini belirtti.

Çatışmaların, SDG keskin nişancılarının Suriye hükümetinin kontrolündeki bölgelere ateş açmasının ardından başladığı aktarıldı. Bu durumun, iki taraf arasında imzalanmış ateşkes anlaşmasının ihlali anlamına geldiği kaydedildi. ABD destekli Kürt güçlerin, Suriye’nin kuzeydoğusundaki özerk yönetimi kaybetme endişesiyle Şam’daki geçiş hükümetine entegrasyon planlarına karşı çıktığı ifade edildi.

Bu çatışmaların üzerinde, yeni Suriye hükümetinin kontrolünü zayıflatmayı amaçlayan İran müdahalelerinin gölgesinin dolaştığı belirtildi. ABD istihbarat raporlarına göre İran, Suriye’ye ve bölgedeki milislerine yönelik silah akışını sürdürmek için çabalarını yoğunlaştırıyor ve Şam yönetiminin yasa dışı silah kaçakçılığı güzergâhlarını dağıtmaya yönelik aldığı önlemlere uyum sağlamaya çalışıyor.

cdfrgt
Diplomatlar, Lübnan Ordusu eşliğinde Lübnan'ın güneyinde gerçekleştirdikleri bir tur sırasında, Lübnan Ordusu tarafından güney Litani bölgesinde ele geçirilen bir Hizbullah tünelini inceledi. (Lübnan Ordusu)

Öte yandan çeşitli raporlar, SDG’nin Lübnan’daki Hizbullah ile ilişkilerini güçlendirdiğine işaret etti. Bu kapsamda SDG’nin, Hizbullah adına Ammar el-Musavi başkanlığındaki temsilcilerle Beyrut’ta gizli bir toplantı gerçekleştirdiği aktarıldı. Toplantının, SDG ile Ahmed eş-Şera hükümeti arasındaki anlaşmazlıklar ve iki taraf arasında yeniden başlayan askeri çatışmalar ışığında, Suriye’deki güvenlik sorunlarının değerlendirilmesi amacıyla yapıldığı kaydedildi.

Üç kaçakçılık koridoru

Savaş Araştırmaları Enstitüsü’nün (ISW) yayımladığı bir raporda, İran’ın kaçakçılık hatlarını yeniden canlandırdığı ve DEAŞ’a ülke içinde saldırılar düzenlemesi için destek verdiği belirtildi. Raporda, Suriye’nin geçiş sürecinde yaşadığı istikrarsızlık ortamında vekâlet çatışmalarının tırmanabileceği ve kaçakçılık ağlarının yayılabileceği uyarısında bulunuldu.

Raporlara göre, İran’ın Suriye’ye silah kaçakçılığı geleneksel ve yeni güzergâhların bir bileşimini içeriyor. Kara yolları ve kamyon taşımacılığı, Tahran’ın silah sevkiyatında başlıca yöntem olmaya devam ediyor. Bu kapsamda üç ana koridor öne çıkıyor: İlki Bağdat’tan er-Ramadi, Elbukemal, Deyrizor ve Tedmür üzerinden Şam’a uzanan hat; ikincisi Tahran’dan Basra ve Bağdat üzerinden et-Tanf’a, oradan da Şam’a giden güzergâh; daha az kullanılan üçüncü yol ise İran’dan Musul ve Haseke üzerinden Lazkiye’ye uzanıyor. Bu hatların, silahların daha sonra Lübnan’daki Hizbullah’a aktarılmasını kolaylaştırdığı ifade edildi. Raporda ayrıca İran’ın, SDG’nin kontrolünde bulunan Suriye’nin kuzeydoğusuna özel önem atfettiği vurgulandı.

dfrgt
Suriye'nin doğusundaki Elbukamal'da, ülke dışına kaçırılmak üzere hazırlanan SAM-7 füzeleri ele geçirildi. (SANA)

Raporlarda, sevkiyatların el yapımı patlayıcılar, havan mermileri, tanksavar mayınları, plastik patlayıcılar, uçaksavar füzeleri, hava savunma sistemleri, el bombası fırlatıcıları ve insansız hava araçlarını (İHA) kapsadığı belirtildi. Ayrıca Irak-Suriye sınırı yakınındaki Elbukemal bölgesinde, İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) tarafından 2018’den bu yana inşa edildiği tahmin edilen ve silahların Suriye üzerinden Lübnan’daki Hizbullah’a aktarılmasında kullanılan bir yer altı tünel ağının bulunduğuna dair bilgiler sızdı.

Raporlar, yeni Suriye hükümetinin ülkenin tüm topraklarında denetimi sağlayacak açık ve yeterli kapasitelere sahip olmadığını, sınırları kontrol altına alabilmesi ve toprakları üzerinden yapılan kaçakçılığı engelleyebilmesi için uzun yıllara ihtiyaç duyacağını ortaya koydu.

Engelleme girişimleri

Suriye makamları, İran kaynaklı kaçakçılık girişimlerine karşı koymak için yoğun çaba harcıyor. CENTCOM, içinde bulunduğumuz aralık ayında Şam’daki yönetimi, Hizbullah’a gönderilmek üzere olan sevkiyatları engellemesi nedeniyle övdü.

Ortadoğu uzmanı Ata Muhammed Tebriz ise İran’ın faaliyetlerine ilişkin doğrulanmış raporlar bulunmadığını, ancak farklı medya kuruluşlarının Tahran’ın Suriye’de kendisine bağlı güçleri yeniden inşa etmeye yönelik çabalarına dair haberler yayımladığını söyledi. Tebriz, İran’ın Ahmed eş-Şera hükümetine karşı olan güçlerle iş birliği yapmaya ve bu çevrelerin sesini yükseltmeye çalıştığını savunarak, İran nüfuzunun Suriye’de yeniden kabul edilmesinin mümkün olmadığını vurguladı.

dfrg
DEAŞ saldırısında hayatını kaybeden Amerikan askerlerinin cenazelerinin ülkelerine geri gönderilmesi töreni (AP)

Washington Yakın Doğu Politikaları Enstitüsü’nde kıdemli araştırmacı olan Michael Knights, Beşşar Esed rejiminin çöküşünün teşvik edici bir gelişme olduğunu, ancak bunun İran’ın, Esed rejiminin eski destekçisi olarak, Suriye’yi Lübnan’daki Hizbullah’ı yeniden yapılandırmak için kullanmaktan kolayca vazgeçeceği anlamına gelmediğini söyledi.

Knights, Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılmasıyla birlikte ülkeye araçlar, mali kaynaklar, insani yardımlar, yeniden imar malzemeleri ve tüketim mallarından oluşan bir akışın yaşanmasının beklendiğini, bunların büyük bölümünün komşu ülkelerden kamyon taşımacılığı yoluyla ulaştırılacağını belirtti. İran’ın bu akışı, Suriye, Irak ve Lübnan’daki uzantılarını silahla beslemek için kolaylıkla kullanabileceğine dikkat çekti.

Knights ayrıca İran’ın, geçmişte El Kaide ve Taliban örneklerinde olduğu gibi, Sünni cihatçı gruplarla taktik düzenlemeler yapma konusunda herhangi bir çekince göstermediği uyarısında bulundu. Bu yaklaşımın, Suriye sahasında DEAŞ ile de benimsenebileceğini ifade etti.

ARAP DÜNYASI

Sudani koalisyonu, Irak başbakanlığı sorununu çözmek için bir girişim öneriyor

"Koordinasyon Çerçevesi" güçlerinin toplantılarından birinden, (Irak Haber Ajansı)
"Koordinasyon Çerçevesi" güçlerinin toplantılarından birinden, (Irak Haber Ajansı)
TT
TT

Sudani koalisyonu, Irak başbakanlığı sorununu çözmek için bir girişim öneriyor

"Koordinasyon Çerçevesi" güçlerinin toplantılarından birinden, (Irak Haber Ajansı)
"Koordinasyon Çerçevesi" güçlerinin toplantılarından birinden, (Irak Haber Ajansı)

Geçici Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani liderliğindeki İmar ve Kalkınma Koalisyonu, başbakanlık sorununu çözmek için kapsamlı bir siyasi girişim sunmayı amaçlıyor.

Es-Sudani'nin liderliğindeki hareketin medya organı dün yaptığı açıklamada, İmar ve Kalkınma Koalisyonu'nun siyasi çıkmazı aşmayı hedefleyen kapsamlı bir siyasi girişim üzerinde çalıştığını belirtti. Açıklamada, girişimin ayrıntılarının yaklaşan toplantılarında Koordinasyon Çerçevesi güçlerine sunulacağı ifade edildi.

Bu arada, İmar ve Kalkınma Koalisyonu üyesi Kusay Mahbuba, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ayrıntı vermeden, “bu girişimin koalisyonun başbakanı seçme şartlarından oluşacağını” söyledi.

Öte yandan, ABD Başkanı Donald Trump'ın Irak özel temsilcisi Mark Savaya, "X" platformunda yaptığı bir paylaşımda, bazı silahlı grupların silahsızlanmayı görüşmeye hazır olduklarını açıklamalarını memnuniyetle karşıladı, ancak "silahsızlanmanın kapsamlı ve geri döndürülemez olması gerektiğini" vurguladı.

ARAP DÜNYASI

Halep'teki çatışmalarda ölü ve yaralılar var

Halep'teki Şeyh Maksud mahallesinden yerleşim bölgelerine yapılan bombardıman sonucu yaralananlar el-Razi Hastanesi'ne sevk edildi (SANA)
Halep'teki Şeyh Maksud mahallesinden yerleşim bölgelerine yapılan bombardıman sonucu yaralananlar el-Razi Hastanesi'ne sevk edildi (SANA)
  • Washington: Hiba el-Kudsi &  Ankara: Said Abdurrazık: Şarku'l Avsat
TT
  • Washington: Hiba el-Kudsi &  Ankara: Said Abdurrazık: Şarku'l Avsat
TT

Halep'teki çatışmalarda ölü ve yaralılar var

Halep'teki Şeyh Maksud mahallesinden yerleşim bölgelerine yapılan bombardıman sonucu yaralananlar el-Razi Hastanesi'ne sevk edildi (SANA)
Halep'teki Şeyh Maksud mahallesinden yerleşim bölgelerine yapılan bombardıman sonucu yaralananlar el-Razi Hastanesi'ne sevk edildi (SANA)

Suriye'nin kuzeyindeki Halep kentinde hükümet güçleri ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında çıkan çatışmalarda 2 kişi öldü, aralarında bir kadın ve bir çocuğun da bulunduğu 6 sivil yaralandı. Çatışmalar, SDG ile Suriye hükümeti arasında 10 Mart'ta varılan anlaşmanın şartlarının uygulanması için belirlenen son tarihin yaklaşmasıyla eş zamanlı olarak geldi ve bu sırada bir Türk heyetinin Şam ziyareti gerçekleşti.

Her iki taraf da çatışmaları kışkırtmakla birbirini suçlarken, Washington'daki kaynaklar Şarku’l Avsat’a, ABD elçisi Tom Barrack ve ABD Merkez Komutanlığı başkanı Brad Cooper'ın, çatışmaları azaltmak ve DEAŞ ile düşman bölgesel güçlerin işine yarayabilecek bir gerilimi önlemek için yetkililerle temas halinde olduğunu söyledi.

Ankara ve Şam, SDG'yi 10 Mart'ta imzalanan anlaşmanın uygulanmasını geciktirmekle suçladı ve Suriye'nin birliğini ve istikrarını baltalamaya yönelik her türlü girişimi reddettiklerini vurguladı.

Bu açıklama, Şam'da üst düzey bir Türk heyeti ile Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara, Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani ve ilgili yetkililer arasında yapılan görüşmelerin ardından düzenlenen basın toplantısında geldi. Eş-Şeybani, Şam'ın SDG'den anlaşmayı uygulamaya yönelik "herhangi bir girişim veya ciddi bir istek" görmediğini, ancak yakın zamanda süreci ilerletmek için onlara başka bir yol önerdiğini söyledi.