Müslüman Kardeşler içinde Genel Mürşid Vekili seçmeye yönelik mücadele hız kazandı

 İstanbul Grubu, Londra Cephesi’nin seçtiği Salah Abdulhak’a karşı ıktı.

Salah Abdulhak. (İhvan-ı Müslimin’in internet sitesi)
Salah Abdulhak. (İhvan-ı Müslimin’in internet sitesi)
TT

Müslüman Kardeşler içinde Genel Mürşid Vekili seçmeye yönelik mücadele hız kazandı

Salah Abdulhak. (İhvan-ı Müslimin’in internet sitesi)
Salah Abdulhak. (İhvan-ı Müslimin’in internet sitesi)

Müslüman Kardeşler (İhvan-ı Müslimin) örgütünde Londra Cephesi’nin Salah Abdulhak'ı örgütün yeni Genel Mürşid Vekili olarak seçmesi, kararı reddeden İstanbul Grubu ile olan anlaşmazlığı derinleştirdi. Eski Genel Mürşid Vekili İbrahim Münir’in geçtiğimiz yıl hayatını kaybetmesinden bu yana iki taraf arasındaki tartışmalar aralıksız devam ediyor. Gözlemciler, her biri liderliğe uygun olduğunu iddia eden iki taraf arasındaki bu çatışmanın önümüzdeki dönemde hız kazanacağı görüşünde.
Londra Cephesi, geçtiğimiz pazar akşamı Müslüman Kardeşler örgütünün saflarında eğitimden sorumlu olan 79 yaşındaki Abdulhak'ı seçtiğini açıklamıştı. Ancak İstanbul Grubu, ismin açıklanmasından saatler sonra bir açıklama yayınlayarak buna karşı olunduğunu duyurdu. İstanbul Grubu’nun açıklamasında “Bu duyurunun yapıldığı hesaplar hiçbir şekilde Müslüman Kardeşler’i temsil etmiyor” ifadelere yer verildi. Hareket Genel Mürşid Vekili olarak Mahmud Hüseyin’e bağlılığa teyit edildi. Mısır'daki Müslüman Kardeşler örgütünün 2013 yılında bağlı olduğu Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin cumhurbaşkanlığından uzaklaştırılmasının ardından ağır bir yenilgiye uğraması üzerine yetkililer, aynı oluşumun üyelerini ‘terör’ suçları işlemekle itham ederek kovuşturmaya başladı. Bunun üzerine örgütün liderleri birkaç ülkeye dağıldı. Ancak medyadaki en güçlü cepheleri Türkiye ve İngiltere'deki cepheler oldu.
İstanbul Grubu tarafından yayınlanan bir bildiride şu ifadeler kullanıldı:
“Londra Cephesi’nin Salah Abdulhak'ı Müslüman Kardeşler’in Genel Mürşid Vekili olarak atanması, resmi Müslüman Kardeşler kurumlarına paralel oluşumlar yaratmaya veya sözde görev ve isimlere sahip kişileri adlandırmaya yönelik yenilenen girişimler kapsamında yer alıyor. Bir oldu bitti dayatılamayacak ve işe yaramayacak.”
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Londra Cephesi’nin açıklamasında Abdulhak’ın örgütü yeniden tanımlayacak, konumunu güçlendirecek, yeniden birleştirecek ve örgütün gençlerini bir sonraki aşamayı yönetmeleri için yetkilendireceği kaydedildi.
Londra Cephesi’nin kontrolü altındaki Müslüman Kardeşler örgütünün internet sitesinde Abdulhak’ın örgüt saflarındaki hayat hikayesinin özeti yayınlandı. Bu özette daha önce örgüt içinde liderlik pozisyonlarına gelmediği gözlendi. 1950’li yıllarda örgüt saflarına katılan Abdulhak, Seyyid Kutub ve Örgüt Genel Mürşid Vekili Muhammed Bedi’nin sanık olduğu davada 1965 yılında cezaevine girdi.
Müslüman Kardeşler’in Londra Cephesi’nin Şura Konseyi’nden bir lider “Genel Şura Konseyi tarafından seçildikten ve Uluslararası Şura Konseyi'nin desteğini aldıktan sonra, şu andan itibaren Abdulhak tartışmasız Genel Mürşid Vekili oldu” dedi.
Müslüman Kardeşler’den bir lider, Şarku'l Avsat’a yaptığı açıklamada şu açıklamada bulundu:
“Mahmud Hüseyin ve beraberindeki beş kişi hakkında 10 Ekim 2021'de görevi durdurma kararı çıkarıldı. Bu nedenle örgüt içerisinde bir statüye sahip değil. Hüseyin'in bahsettiği Şura Konseyi artık yok. Çünkü üyeleri ya öldü ya da Mısır'daki hapishanelerde. Şu an tanınan ve karar verme yetkisine sahip olan yeni bir Şura Konseyi oluşturuldu.”
Diğer yandan radikalizm konusunda uzmanlaşmış Mısırlı bir araştırmacı olan Amr Abdulmunim, Şarku'l Avsat’a yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“İstanbul Grubu'nun Londra Cephesi’nin Salah Abdulhak'ı Genel Mürşid Vekili olarak seçmesini reddi yurtdışındaki liderler arasındaki çatışma bağlamında beklenen bir durumdu. İstanbul ve Londra cepheleri arasındaki anlaşmazlıkların son aylarda eski Genel Mürşid Vekili İbrahim Münir'in ölümünün ardından derinleşti. Bununla birlikte Abdulhak’ın seçilmesi konusunda Londra Cephesi içinde de bölünmeler meydana geldi. Ancak çoğunluk eski ekipten olması ve eğitim sorumlusu olması nedeniyle Abdulhak’ın seçilmesini onayladı.”
Abdulmunim, önümüzdeki dönemde iki cephe arasında yaşanabilecek anlaşmazlık senaryolarına ve bu çatışmaya ilişkin iki ihtimal olduğuna inanıyor. Birincisi; Abdulhak'ın örgüt içindeki tüm çatışan grupları kontrol altına alabilmesi ve bağlılık yemini etmek ve örgütü yeniden birleştirmek için onlarla diyaloglar yürütebilmesi. İkincisi; ihtilafın olduğu gibi kalması ve iki cephe arasındaki medya atışmasının önümüzdeki dönemde artması ve İstanbul Grubu’nun konumunu koruması ve Abdulhak'ı seçmeyi reddedip Londra Cephesi açısından, Müslüman Kardeşler örgütünden sadece muhalif bir grup olarak kalması. Abdulmumim ayrıca Abdulhak'ın Müslüman Kardeşler içindeki grupları birleştiremeyeceğini ve önümüzdeki dönemde çatışmanın artacağını öne sürdü.



Hamas yanlısı bir araştırmacının özür tweeti, destekçileri arasında öfkeye yol açtı

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini arayan İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçılarının yanında duran Filistinli bir çocuk, 1 Aralık 2025 (EPA)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini arayan İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçılarının yanında duran Filistinli bir çocuk, 1 Aralık 2025 (EPA)
TT

Hamas yanlısı bir araştırmacının özür tweeti, destekçileri arasında öfkeye yol açtı

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini arayan İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçılarının yanında duran Filistinli bir çocuk, 1 Aralık 2025 (EPA)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini arayan İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçılarının yanında duran Filistinli bir çocuk, 1 Aralık 2025 (EPA)

Hamas yanlısı Filistinli bir araştırmacının, hareketin siyasi büro üyelerinden birinden kamuoyu önünde özür dilemesi, özellikle bu özrün söz konusu üyenin siyasi bir açıklamasına yöneltilen eleştirinin ardından gelmesi nedeniyle Hamas destekçileri arasında tepkiye yol açtı.

Katar’da yaşayan ve Hamas’a desteğiyle bilinen Filistinli siyasi araştırmacı Mahmud Hamid el-İle, salı akşamı X platformunda, hareketin yine Katar’da bulunan siyasi büro üyesi Muhammed Nazzal’dan özür diledi. El-İle, özrünü bir ay önce aynı platformda Nazzal’ın Hamas’ın silahları ve Gazze Şeridi’ndeki geleceğine ilişkin açıklamalarının ardından paylaştığı bir mesajda yer verdiği ifade nedeniyle yaptı.

Krizin kökeni, geçen yıl ekim ayında Reuters’ın yayımladığı bir habere dayanıyor. Haberde, Nazzal’a Hamas’ın Gazze Şeridi’nde silah bırakıp bırakmayacağı sorulduğunda verdiği yanıt aktarılmıştı. Nazzal, “Evet ya da hayır diyemem” ifadesini kullanmış, ardından “Silah meselesi genel bir ulusal konudur ve yalnızca Hamas’la ilgili değildir. Sahada silahlı gücü olan başka gruplar da var” demişti.

Bu açıklamalar Hamas içinde geniş çapta tepki çekti. Tepki gösterenler arasında, sözlerin muğlaklığı nedeniyle eleştiriler yönelten araştırmacı Mahmud el-İle de vardı. El-İle, açıklamaların hem siyasi büro üyesi tarafından yapılmış olmasına hem de hareketin farklı kademelerindeki, özellikle Gazze’de yaşayan veya aslen Gazze kökenli olan diğer yöneticilerin tutumlarıyla çelişmesine dikkat çekmişti.

Nazzal’ın sözlerine yönelik itirazların büyümesi üzerine Hamas bir açıklama yayımlayarak beyanların ‘bağlamından koparıldığını’ bildirdi.

Paylaşımına gelen tepkilerin ardından birkaç gün sonra eleştirisini silmek zorunda kalan el-İle, krizin bu noktada sona erdiğini düşünüyordu.

Özrün sebebi neydi?

Ancak özrün yayımlanması, bunun nedenine ilişkin yeni soru işaretleri doğurdu. Daha sonra X platformundaki bazı Hamas yanlısı kullanıcıların paylaşımlarına ve Katar’daki hareket kaynaklarının Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamalara göre, olayın arka planında Muhammed Nazzal’ın attığı adım bulunuyor. Buna göre Nazzal, uzun yıllardır ikamet ettiği Doha’da Katar resmi makamlarına Mahmud el-İle hakkında şikâyette bulunarak, kendisine hakarette bulunduğu ve manevi zarar verdiği iddiasını gündeme getirdi.

ghy
Katar'ın başkenti Doha'da İsrail’in hava saldırısı düzenlediği bina (Reuters)

Kaynaklardan birine göre, pek çok kişi, aralarında bazı üst düzey yöneticiler de olmak üzere, arabuluculuk yaparak anlaşmazlığı çözmeye çalıştı, ancak Nazzal, kendisine yönelik ifadeler nedeniyle X platformu üzerinden kamuoyuna açık bir özür yayınlanmasında ısrar etti. Bu şart yerine getirilince, Nazzal’ın başka bir talepte bulunmaması ve anlaşmazlığın kapanması üzerinde uzlaşıldı. Buna rağmen Nazzal’ın ‘maddi tazminat talebinde ısrar ettiği’ ifade edildi.

Hareketle ilişkili başka kaynaklar ise ‘Mahmud el-İle’nin özrünün krizi çözmek için yalnızca ilk adım olduğunu, sürece müdahil olan bazı kişilerin Nazzal’ın öfkesini yatıştırmak ve onu şikâyeti geri çekmeye ikna etmek amacıyla el-İle’yi bu yöne yönlendirdiğini’ aktardı.

Aktivistler arasında öfke

Hamas’ın içinden ve dışından birçok isim özür meselesine tepki gösterdi. Tepki verenler arasında Filistinli gazeteci Muna Havva da vardı. Havva, sosyal medya hesabında, “Filistin’deki özgürlük hareketlerinin tarihinde, ne yaşanırsa yaşansın, bir liderin kendi mensuplarından birini üçüncü bir tarafa ya da başka bir otoriteye şikâyet ettiği tek bir örnek dahi yoktur. Bu davranış ne ulusal örgütlerin ahlakıyla ne de kabile geleneklerinde kabul gören en basit sığınma kurallarıyla bağdaşır. Utanç verici, acı verici, üzücü” diye yazdı.

Havva bir başka paylaşımında ise şu ifadeleri kullandı: “İsrail’in bugünkü genişlemesi kadar tehlikeli bir dönem görülmedi; tarih de Gazze’de halkımızın yaşadığı kadar vahim bir katliama tanıklık etmedi. Bu felaketin ortasında, halkımızın önde gelen isimlerinden biri, bir gencin attığı bir tweet yüzünden onu başka bir devlete şikâyet ediyor; geçimini ve güvenliğini riske atıyor. ‘Direniş’in liderleri halkımızdan ateş altında direnmelerini isterken, tek bir eleştiri cümlesine dahi tahammül edemiyor.”

Ayrıca Hamas gibi gruplara verdiği destekle bilinen aktivist Cemil Mikdad da konuya ilişkin paylaşım yaptı. Mikdad, “Hamas’tan bir yönetici, Katar’da yaşayan bir Filistinliyi, hakkında Katar mahkemelerinde dava açtıktan sonra uzun bir özür metni yayımlamaya zorladı; üstelik yalnızca kendisini eleştirdiği bir önceki paylaşım yüzünden!” ifadesini kullandı. Mikdad sözlerini şöyle sürdürdü: “Harika gerçekten… Nereye geldik? Halk olarak eleştirme hakkına sahip olduğumuz ve bizi dinlemekle yükümlü olan liderlerimiz, şimdi Arap mahkemelerini bize karşı bir güç olarak kullanıyor. Bu da ne demek oluyor? Siz ne hale geldiniz böyle, cahiller?!”

Hamas’ın silahlı yapısının geleceği, hareketin üst düzey isimlerinin açıklamalarında uzun süredir farklılık gösteren bir başlık olarak öne çıkıyor. Hamas’ın yurt dışı sorumlusu Halid Meşal, geçtiğimiz cumartesi günü İstanbul’da düzenlenen bir panelde, “Hamas’ın ancak bir Filistin devleti kurulması hâlinde silah bırakabileceğini” söyledi.

Buna karşın, Meşal’in açıklamasından yalnızca bir gün sonra, Hamas yetkilisi Basim Naim AP’ye yaptığı değerlendirmede, hareketin kapsamlı bir güvenlik ve siyasi düzenlemenin parçası olmak kaydıyla ‘silahların depolanması ya da dondurulması gibi seçeneklerin görüşülmesine açık olduğunu’ belirtti.

Hamas’ın siyasi büro üyelerinden Husam Bedran ise salı günü yaptığı açıklamada, sürecin ikinci aşamaya geçmesinin ‘İsrail’in ihlalleri durdurmasına’ bağlı olduğunu ifade etti. Öte yandan Hamas’ın birçok lideri ve sözcüsü, aralarında Halil el-Hayye ve Hazım Kasım’ın da bulunduğu isimler, hareketin ikinci aşamaya geçmeye ‘hazır olduğunu’ vurgulayan açıklamalarını sürdürdü.


Amerika Birleşik Devletleri'nin Gazze'de yakın zamanda ikinci aşamanın yaşanacağına dair beklentileri

Filistinliler, dün Gazze şehrinde fırtınanın ardından sular altında kalan caddeden geçmek için bir aracın çektiği el arabasına biniyorlar (AP)
Filistinliler, dün Gazze şehrinde fırtınanın ardından sular altında kalan caddeden geçmek için bir aracın çektiği el arabasına biniyorlar (AP)
TT

Amerika Birleşik Devletleri'nin Gazze'de yakın zamanda ikinci aşamanın yaşanacağına dair beklentileri

Filistinliler, dün Gazze şehrinde fırtınanın ardından sular altında kalan caddeden geçmek için bir aracın çektiği el arabasına biniyorlar (AP)
Filistinliler, dün Gazze şehrinde fırtınanın ardından sular altında kalan caddeden geçmek için bir aracın çektiği el arabasına biniyorlar (AP)

ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz dün Kudüs'te yaptığı açıklamada, Başkan Donald Trump'ın Gazze barış planının ikinci aşamasına ilişkin gelişmeler hakkında "yakında" duyurular beklediğini belirterek, Washington'un Hamas'ın yeniden yapılanmasına izin vermeyeceğini vurguladı.

Waltz, planın ana bileşenlerinin, hizmetleri yönetecek teknokrat bir Filistin yönetimi, ilgili tarafların maliyetleri karşılamasını sağlayacak bir finansman mekanizması ve son olarak uluslararası bir istikrar gücü olduğunu açıkladı.


İsrail, Gazze'ye gönderilecek yardımlar için Ürdün ile olan sınır kapısını yeniden açtı

Kral Hüseyin Köprüsü ile Ürdün arasındaki sınır geçişi (AFP)
Kral Hüseyin Köprüsü ile Ürdün arasındaki sınır geçişi (AFP)
TT

İsrail, Gazze'ye gönderilecek yardımlar için Ürdün ile olan sınır kapısını yeniden açtı

Kral Hüseyin Köprüsü ile Ürdün arasındaki sınır geçişi (AFP)
Kral Hüseyin Köprüsü ile Ürdün arasındaki sınır geçişi (AFP)

İsrail ve Filistinli yetkililer AFP'ye verdikleri demeçte, İsrail'in, Gazze'ye yardım taşıyan kamyonlar için Ürdün ile işgal altındaki Batı Şeria arasındaki Kral Hüseyin Köprüsü (Allenby Köprüsü) sınır kapısını, kapanmasından yaklaşık üç ay sonra dün yeniden açtığını söyledi.

İsrail, eylül ayında Ürdünlü bir sürücünün sınırda ateş açarak iki İsrail askerini öldürmesinin ardından sınır kapısını kapatmıştı. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre birkaç gün sonra, sınır kapısı bireysel geçişlere yeniden açıldı, ancak savaşın harap ettiği Gazze Şeridi'ne yönelik insani yardımlara kapalı kaldı.

İsrail hükümetinin Topraklardaki Hükümet Faaliyetleri Koordinatörlüğü (COGAT) sözcüsü, "Allenby Köprüsü sınır kapısı bugün açıldı ve kamyonlar Allenby Köprüsü'nden Gazze'ye geçiyor" dedi. Adının açıklanmasını istemeyen bir Filistinli yetkili de sınır kapısının yeniden açıldığını doğruladı.

Yetkilinin açıklamasına göre, salı günü çimento ve yapım malzemesi taşıyan 96 kamyonun geçişine izin verildi. Dün ise insani yardım taşıyan 20 kamyon bu sınır kapısından giriş yaparken, inşaat sektörü için kumun da bugün girişine izin verilmesi bekleniyor.

Sınır kapısının kapatılmasından bu yana Ürdünlü yetkililer, Batı Şeria'nın kuzeyindeki Şeyh Hüseyin sınır kapısından Gazze'ye yardım ulaştırabildiklerini söylüyor. Salı günü bir İsrailli yetkili, Ürdün'den Allenby Köprüsü sınır kapısından mal ve yardım transferinin yakında yeniden başlayacağını söyledi.

Yetkili şöyle devam etti: “Gazze Şeridi'ne giden tüm yardım kamyonları, kapsamlı bir güvenlik kontrolünden geçtikten sonra, refakat ve güvenlik eşliğinde seyahat edecek… Ürdünlü sürücüler ve kargolar için güvenlik kontrolü ve kimlik doğrulama prosedürleri sıkılaştırıldı. Geçişi güvence altına almak için özel güvenlik güçleri görevlendirildi.”

Ürdün Vadisi'ndeki sınır geçişi, Batı Şeria'dan Filistinlilerin İsrail topraklarına geçmeden ayrılmalarına olanak tanıyan tek geçiş noktasıdır.

İsrail, özel izinleri olmadığı sürece Filistinlilerin havaalanlarından geçmesine izin vermiyor.