عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM Sağlık

Kilo vermek için iğne çözüm mü?

Kilo vermek için şişmanlık tedavisinde enjeksiyonlar çözüm mü?

Söz konusu ilaca "mucize" deniyor (Semaglutid)
Söz konusu ilaca "mucize" deniyor (Semaglutid)
TT
TT

Kilo vermek için iğne çözüm mü?

Söz konusu ilaca "mucize" deniyor (Semaglutid)
Söz konusu ilaca "mucize" deniyor (Semaglutid)

Kilo vermek için kullanılan enjeksiyonlar hakkındaki gürültüden kaçamazsınız. Sosyal medya öncesi ve sonrası şeklinde kilo fotoğraflarıyla dolu. Hollywood yıldızları hakkındaki gürültülü dedikoduların kaynağı bu ve BBC'ye göre şimdi Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi (NHS) masrafları karşılayacak.
Konunun çekiciliğini anlayabilirsiniz. Aşırı kilo, sağlığımızı etkiler ve damgalanmaya neden olur- “diyet ve egzersiz” konusunda ise çoğu insan başarısız.
Ancak, bazı doktorlar bunun ilaçlar / bir tedavi kadar tartışmalı olduğunu düşünürken, söz konusu ilaç olan semaglutid "mucize" mi yoksa “zayıflama iğnesi” olarak mı adlandırılmalı? Ortaya çıkan gürültü, vakıaya uygun mu? Yoksa sadece şişmanlığın nedenlerini ele almada başarısız olup insanları ömür boyu ilaç tedavisine mi yöneltiyoruz?
İngiltere’nin Kent bölgesinden Jean, dünyada semaglutid denemelerine katılan ilk insanlardan biriydi. Semaglutidin Wegovy adı altında kilo vermek için ve Ozempic adıyla, bazı insanlar bunu kilo vermek için kullansa da, diyabet tedavisi için kullanılan versiyonları var.
Hepimiz Jean gibi her türlü diyeti deneyen birini tanıyoruz. Bayan Jean, tüm hayatı boyunca beli ile mücadele etti.
Semaglutid yemek yediğimizde salınan bir hormon. Beynin tok olduğumuzu düşünmesini ve iştahı azaltarak daha az yemek yememizi sağlar.
Bayan Jean, iğneleri yapmaya başladığında, yemekle ilişkisi o kadar dönüştü ki bunun ya ilaçlardan kaynaklandığını ya da "Uzaylılar tarafından kaçırıldığını" söyledi.
Kafeye gidip çıtır çıtır karamelli pastayı gördüğünde, ilk defa bundan bir tane yemek için büyük bir arzu duymuyordu.
Bunun yerine Jean, “Aç hissetmiyorum. Vücudum bunu istemediğini söylüyordu, iradesi olan ben değildim." Dedi. Hiç kimse “Semaglutid”in en azından bir süreliğine gösterdiği sonuçları inkar edemez.
Ortalama olarak, kilolu insanlar, sağlıklı yaşam tarzı tavsiyesi ile birlikte semaglutid alırken vücut ağırlıklarının yaklaşık yüzde 15'ini kaybettiler. Bunun bir “zayıflama iğnesi” olmadığı unutulmamalı. Yalnızca yüzde 15, ağırlığınız 20 ise 17 olmanız demek.
Bu çalışma, ağırlığın ilk yıl boyunca azaldığını ve ardından deneyin kalan üç ayında dengelendiğini gösterdi. İnsanlar bu tedaviyi yıllarca aldığında ise ne tür sonuçlar ortaya çıktığını bilmiyoruz.

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM Sağlık

Erken bunama... Neden görmezden geliyoruz? En belirgin belirtileri neler?

Bunama genellikle yaşlılarla ilişkilendirilse de bu durum yaş ayrımı gözetmez. (Reuters)
Bunama genellikle yaşlılarla ilişkilendirilse de bu durum yaş ayrımı gözetmez. (Reuters)
TT
TT

Erken bunama... Neden görmezden geliyoruz? En belirgin belirtileri neler?

Bunama genellikle yaşlılarla ilişkilendirilse de bu durum yaş ayrımı gözetmez. (Reuters)
Bunama genellikle yaşlılarla ilişkilendirilse de bu durum yaş ayrımı gözetmez. (Reuters)

Dünya çapında yaklaşık 57 milyon insan bunama (demans) hastalığından mustarip. Demans vakalarının çoğu yaşlı insanlarda teşhis edilirken, vakaların yaklaşık yüzde 7'si 65 yaşın altındaki insanlarda görülüyor.

Bu sayının daha yüksek olmasının nedeni erken bunamanın yeterince teşhis edilememesi olabilir. Bu da pek çok insanın ihtiyaç duyduğu destekten mahrum kalabileceği anlamına geliyor.

Şarku’l Avsat’ın Independent'tan aktardığına göre erken bunamanın yeterince teşhis edilmemesinin beş nedeni ve hastalıkla ilişkili en yaygın semptomlar şunlar:

Demans ve yaşlılıkla ilişkisi

‘Demans’ kelimesini duyduğunuzda aklınıza 65 yaş altı biri geliyor mu? Demans genellikle yaşlılarla ilişkilendirilse de bu durum ayrım gözetmez. Aslında, herkese (hatta çocuklara bile) farklı demans türleri teşhisi konulabilir. Ancak bu yaygın varsayım, pek çok gencin doktorlarına başvurmayacağı anlamına geliyor. Çünkü çoğu kişi semptomlarının herhangi birinin nedeninin demans olabileceğini düşünmez.

Doktorlar da genellikle gençlerde demans olasılığını göz ardı ediyor. Erken bunama teşhisi konulan birçok kişinin semptomları başlangıçta göz ardı edilmiş ve hatta bazı doktorlar bu kişilerin deneyimlerine çok az ilgi göstermiştir. Gençlere demans için ‘çok genç’ olduklarının söylenmesi de alışılmadık bir durum değildir.

Bu deneyimlerin hayal kırıklığına yol açması şaşırtıcı değildir. Hastalar ve aileleri, sağlık sistemleri tarafından önemsenmediklerini ve ihmal edildiklerini hisseder.

Farklı semptomlar

Demans genellikle kısa süreli hafıza kaybı ile ilişkilendirilir. Ancak biliş (düşünmeden algılamaya kadar tüm zihinsel süreçlerimizi kapsar) son derece karmaşıktır.

Bu nedenle demans, kişilik ve dilde değişiklikler, nesneleri tanımada, mesafeleri tahmin etmede veya hareketleri koordine etmede zorluklar ve hatta halüsinasyonlar ve sanrılar gibi çok çeşitli semptomlara yol açabilir.

Yaşlılarda görülen demansla karşılaştırıldığında, erken bunama hastalarında hafıza kaybı dışında belirtilerin görülme olasılığı daha yüksektir. Örneğin, araştırmalar erken Alzheimer hastalığı olan kişilerin yaklaşık üçte birinde koordinasyon sorunları ve görme değişiklikleri ile ilişkili erken belirtiler olduğunu göstermektedir.

Demansın nadir nedenleri

Demans, hepsi bilişsel bozukluğa neden olan bir dizi beyin bozukluğu için kullanılan bir şemsiye terimdir. Yaşlılarda demansın en yaygın nedeni Alzheimer hastalığıdır ve vakaların yüzde 50 ila 75'ini oluşturur. Ancak 65 yaşın altındaki kişilerde demans vakalarının yalnızca yüzde 40'ı Alzheimer hastalığına bağlanabilir.

Bunun yerine, erken bunama genellikle frontotemporal demans gibi nadir görülen nörodejeneratif durumlardan kaynaklanır. Frontotemporal demans, demans teşhisi konulan yaklaşık yirmi kişiden birini etkilemektedir. Bu hastalıklar beynin kişilik, davranış, dil, konuşma ve yürütme işlevlerinden sorumlu bölümlerini etkiler.

Örneğin, primer progresif afazi bir frontotemporal demans türüdür. Bu tür, her 100 bin kişiden yaklaşık üçünü etkiler. Primer progresif afazi esas olarak kişinin iletişim kurma ve konuşmayı anlama becerisini etkiler.

Sekonder demans da erken başlangıçlı demansı olan kişilerde daha yaygındır. Altta yatan başka bir tıbbi durum, bir hastalık (Huntington hastalığı veya beyin tümörü gibi) veya bir dış faktörün (viral enfeksiyon, madde bağımlılığı veya kafa travması gibi) neden olduğu demanstır.

Semptomların diğer durumlarla örtüşmesi

Erken bunama belirtileri, bipolar bozukluk, psikoz, depresyon ve anksiyete gibi bazı ruh sağlığı durumlarında yaygın olarak görülen belirtilere çok benzer.

Belirtiler arasında ilgisizlik, panik hissi, sinirlilik, ajitasyon, halüsinasyonlar ve sanrılar da yer alabilir.

Erken bunamanın erken belirtileri kadınlarda menopoz veya yorgunluk dönemi olarak yanlış teşhis edilebilir.

Elbette bu belirtileri yaşayan herkes erken bunama hastası değildir. Ancak teşhisi kolaylaştırmak için örtüşen semptomlar hakkında farkındalık yaratmak önemlidir.

Deneyimler kişiden kişiye değişir

Bir kişinin semptomlarının türü ve şiddeti, fiziksel sağlığı, sosyal çevresi ve hatta stres düzeyleri gibi birçok faktöre bağlı olarak değişebilir. Tüm bunlar demansın nasıl yaşandığı konusunda önemli farklılıklara yol açar.

Kişinin bilişsel rezervi (beynin hasar veya beyin değişikliklerine rağmen iyi bilişsel işlevi sürdürme yeteneği) de demans semptomlarını nasıl yaşadıklarını ve bunlarla nasıl başa çıktıklarını etkiler. Bazı insanlar bu zorlukların üstesinden gelmek için güçlü destek ağlarına, psikolojik dayanıklılığa veya kişiselleştirilmiş başa çıkma stratejilerine güvenerek daha etkili bir şekilde uyum sağlayabilir.