Dünyanın en mutlu ülkeleri açıklandı

TT

Dünyanın en mutlu ülkeleri açıklandı

Birleşmiş Milletler'in (BM) 2012'den beri yayımladığı Dünya Mutluluk Raporu'nun bu yılki versiyonu bugün (20 Mart) paylaşıldı.
Finlandiya listede bir kez daha ilk sırada yer alarak üst üste 6 kez birinci seçildi. 150'yi aşkın ülkenin incelendiği raporda Türkiye 106. oldu.
BM Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı'nın hazırladığı raporda gayrisafi yurt içi hasıla, sosyal destek, ortalama sağlıklı yaşam süresi, vatandaşların kendi hayatlarıyla ilgili karar alabilme özgürlüğü, cömertlik (hayır kurumlarına yardımda bulunma) ve ülkedeki yolsuzluk düzeyleri göz önüne alınıyor. Çalışma için söz konusu ülkelerde yaşayan kişilerle görüşülüyor.
Bununla birlikte yetkililer, Singapur, Slovakya ve Çin gibi bazı ülkelerde geçen yıl görüşme yapılmadığına dikkat çekti. Aralarında Türkiye'nin de yer aldığı bu ülkelerde veriler 2020'yle 2021'de gerçekleştirilen görüşmelere dayanıyor.
Önceki seneler gibi 2023'te de İskandinav ülkeleri kendilerine ilk sıralarda yer buldu. Finlandiya'yı Danimarka ve İzlanda takip etti. İlk 5 sırayı İsrail ve Hollanda tamamladı.
En az mutlu ülkeyse suların bir türlü durulmadığı Afganistan oldu. Afganistan'ı Lübnan ve Sierra Leone izledi. Zimbabve sondan 4, Kongo Demokratik Cumhuriyeti sondan 5. sırada yer aldı.
2022'de 8 basamak gerileyerek 112. seçilen Türkiye ise bu yıl 106. oldu.
Kovid-19 mutluluğu etkilemedi
Raporun yazarlarından Lara Aknin sonuçların umut verici olduğunu söyledi. Zira bulgulara göre yardımseverlik, Kovid-19 pandemisi öncesine göre yaklaşık yüzde 25 daha fazla. 
Yetkililer dünya genelindeki mutluluk düzeyinin Kovid-19 pandemisinden darbe almadığını da ifade etti. Raporda imzası olan isimlerden John Helliwell, "olumlu duyguların olumsuz duygulardan iki kat daha yaygın" olduğunu savundu.
Araştırmacılar 2020 ve 2022 arasında 137 ülkeden 100 binden fazla kişiyle görüştü. Anket sorularını yanıtlayan binlerce katılımcıdan kendi hayatlarına 1'den 10'a kadar puan vermeleri istendi.
Katılımcıların verdiği ortalama puanların, 2017 ve 2019 arası doldurulan benzer anketlerden daha yüksek olduğu görüldü.
Görüşmeler ayrıca, bireylerin yardımseverlik seviyesinin de pandemi öncesine göre önemli ölçüde yükseldiğini gösterdi.
Dünyanın en mutlu 20 ülkesi
1- Finlandiya
2- Danimarka
3- İzlanda
4- İsrail
5- Hollanda
6- İsveç
7- Norveç
8- İsviçre
9- Lüksemburg
10- Yeni Zelanda
11- Avusturya
12- Avustralya
13- Kanada
14- İrlanda
15- ABD
16- Almanya
17- Belçika
18- Çek Cumhuriyeti
19- Birleşik Krallık
20- Litvanya
Dünyanın en az mutlu 20 ülkesi
1- Afganistan
2- Lübnan
3- Sierra Leone
4- Zimbabve
5- Kongo Demokratik Cumhuriyeti
6- Botsvana
7- Malavi
8- Komorlar
9- Tanzanya
10- Zambiya
11- Madagaskar
12- Hindistan
13- Liberya
14- Etiyopya
15- Ürdün
16- Togo
17- Mısır
18- Mali
19- Gambiya
20- Bangladeş
Dünya Mutluluk Raporu 2023'ün tamamına buradan erişebilirsiniz.
 



Eşi görülmemiş büyüklükte kara delik jeti bulundu: Samanyolu'nun 140 katı

Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
TT

Eşi görülmemiş büyüklükte kara delik jeti bulundu: Samanyolu'nun 140 katı

Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)

Bilim insanları bugüne kadar görülen en büyük kara delik jeti çiftini buldu.

İkili, evrende 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor. Bu da üst üste yığılmış yaklaşık 140 tane Samanyolu Galaksisi'nin uzunluğuna denk geliyor.

Bu tür jetler, süper kütleli kara deliklerden püsküren muazzam miktarda radyasyon ve parçacık patlamalarını ifade ediyor. Milyonlarca yıl sürebilen bu jetler, maddenin uzaydaki akışını değiştirirken kozmosu yeniden şekillendiriyor ve toplam çıktısı trilyonlarca Güneş'e eş değer patlamalar yaşıyor.

Samanyolu jetleri, evrende bir galaksi tarafından üretilen en büyük oluşumlardır. Ancak yeni bulunan ikili, daha önce gördüklerimizden bile daha büyük; önceki gözlemler sadece 16 milyon ışık yılı kadar bir boyuta ulaşabileceklerini gösteriyordu.

Önceki rekor sahibi Alcyoneus adlı bir jet sistemiydi. Aynı ekip tarafından 2022'de bulunmuştu fakat uzunluğu sadece 100 Samanyolu kadardı.

Gökbilimciler jetlere Yunan mitolojisindeki bir deve ithafen Porphyrion (Porfirion) adını verdi. Evrenin sadece 6,3 milyar yaşında, yani bugünkü yaşının yarısından daha genç olduğu bir mesafede tespit edildiler.

Aynı araştırma, bu türden keşfedilmeyi bekleyen daha birçok mega yapının olabileceğini de öne sürüyor. Bilim insanları halihazırda toplam 10 binden fazlasını buldu.

Yeni makalenin başyazarı Martijn Oei, "Dev jetleri ilk bulduğumuzda epey şaşırdık" diyor. 

Bu kadar çok oldukları hakkında hiçbir fikrimiz yoktu.

Ayrıca jet sistemleri, galaksilerin oluşumuna fark etmediğimiz şekillerde katkı sunuyor gibi görünüyor. Evrenin daha erken bir döneminde, galaksiler arasındaki bağlantıların bugünkünden daha yakın olduğu bir zamanda var olan Porphyrion, "kozmik ağın" daha da geniş bir alanına ulaşıyordu.

Caltech'te astronomi ve veri bilimi profesörü olan, çalışmanın ortak yazarı George Djorgovski, "Gökbilimciler, galaksilerle onların merkezindeki kara deliklerin birlikte evrimleştiğini düşünüyor ve bunun kilit önemdeki bir yönü, jetlerin yaydığı muazzam miktarda enerjinin, ev sahibi galaksilerin ve yakınlardaki diğer galaksilerin büyümesini etkileyebilmesi" ifadelerini kullanıyor.

Bu keşif, etkilerinin düşündüğümüzden çok daha öteye uzanabileceğini gösteriyor.

Bulgular, hakemli dergi Nature'da yayımlanan "Black hole jets on the scale of the cosmic web" (Kozmik ağ ölçeğinde kara delik jetleri) başlıklı yeni bir makalede aktarılıyor.

Independent Türkçe