عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Moritanya: Eski Cumhurbaşkanı Abdülaziz’in yolsuzluk davası ertelendi

Moritanya eski Cumhurbaşkanı'nın yargılanması, avukatlar arasındaki anlaşmazlık nedeniyle ertelendi

Moritanya'nın eski Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Abdulaziz (AFP)
Moritanya'nın eski Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Abdulaziz (AFP)
TT
TT

Moritanya: Eski Cumhurbaşkanı Abdülaziz’in yolsuzluk davası ertelendi

Moritanya'nın eski Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Abdulaziz (AFP)
Moritanya'nın eski Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Abdulaziz (AFP)

Moritanya'nın başkenti Novakşot'taki Yolsuzluk Suçlarına İlişkin Ceza Mahkemesi, eski Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Abdulaziz ve bazı yardımcılarının duruşmalarını 6 Nisan’a erteledi. Öncesinde ise Abdulaziz’in savunma ekibi, adil bir yargılama için asgari koşulların bulunmaması iddiasıyla geri çekilerek davayı boykot etti.
Sanıklara (12) yöneltilen suçlamaların özüne inilmeden mahkemenin anayasallığı ve cumhurbaşkanının dokunulmazlığına ilişkin resmi savunmaların ardından ocak ayı sonlarında başlayan duruşma sonuçlanmadı. En az 10 yıllık bir süre boyunca cumhurbaşkanlığında bulunan eski Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Abdulaziz, yolsuzluk, kara para aklama ve yasadışı zenginleştirme gibi çok sayıda suçlamayla karşı karşıya.
Duruşma oturumları, eski Cumhurbaşkanı’nın savunma ekibinin mahkemenin anayasaya aykırılığına itirazı nedeniyle şubat ayı sonlarında iki hafta süreyle askıya alınmıştı. Bu itirazı reddeden Anayasa Konseyi, mahkemenin anayasaya uygunluğunu onaylamış, duruşmalar Pazartesi günü başlamıştı.
Ancak savunma ekibi; ‘adil yargılanma için asgari koşulların bulunmaması, savunma hak ve özgürlüklerinin engellenmesi, avukatın rolünün engellenmesi ve kurucu talepler hakkında karar verilmemesi’ gerekçeleriyle bir sonraki duyuruya kadar davadan çekildiğini duyurmuştu. Yolsuzluk Suçlarına İlişkin Ceza Mahkemesi’nin savunmaların ve taleplerin serbestçe sunulması ve tartışılmasına izin vermediğini de eklemişti.
Savunma ekibinin geri çekilmesi üzerine Mahkeme Başkanı, duruşmaların 6 Nisan'a kadar ertelenmesi kararı aldı. Ayrıca avukatını geri gelmeye ikna etmesi için eski Cumhurbaşkanı’na 6 Nisan’a kadar mühlet verildiği, aksi taktirde mahkemenin kendisine bir avukat atayacağı ifade edildi.
Moritanyalı gazeteci ve yazar Beşir Veled Bibane, Şarku’l Avsat’a bu hususta şu açıklamalarda bulundu:
“Muhammed Veled Abdulaziz ve savunma ekibi, davanın başından itibaren zaman kazanarak davayı uzatma planını uyguluyor. Zirâ bu süre zarfında kamuoyunu kendi taraflarına çekebileceklerini düşünüyorlar. Duruşmanın uzaması üzerine insanların zihninde bunun yolsuzlukla mücadele davası değil de siyasi bir dava olduğu düşüncesinin yerleşeceğini zannediyorlar. Mahkemenin meşruiyetine meydan okuyan savunma ekibi, yargılamanın başlamasına engel olacak hususlar üzerinde durdu. Dolayısıyla eski Cumhurbaşkanı’nın yargılanmaktan kaçtığı anlaşılıyor. Belki de özel nedenleri vardır. Suçlamaların ve yargının elindeki dosyanın gücüyle ilgili olabilir. Moritanya adaletine güvensizliği veya kendisi için toplanan mahkemenin oluşumundan memnun olmaması bir sebep teşkil edebilir. En önemlisi, bu onun stratejisi.”
Bibane, yargının her halükarda duruşmalara devam edeceğini, savunma ekibi geri dönmeye karar vermediği taktirde mahkemenin Moritanya Barosu’ndan dört avukat talep edeceğini belirtti. Ancak Moritanya Barosu başkanı İbrahim Veled Epti’nin dosyada Moritanya devletinin duruşmalarda müdahil tarafı temsil eden savunma ekibine liderlik etmesinin bir sorun teşkil edebileceğine, ikinci tarafı temsil edecek avukatların seçilmesinin yargı makamları için büyük bir utanç kaynağı olacağını da ekledi.
Nitekim 25 Ocak'ta başlayan, o zamandan bu yana avukatlar arasındaki resmi anlaşmazlıkların hakim olduğu davaya yönelik birçok engel mevcut. Gözlemciler, Moritanya tarihindeki en karmaşık dosyalardan birinde sanıkların ve yüzlerce tanığın ifadelerinin henüz dinlenmediğine dikkat çekiyor.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Suriye'nin kritik aşamadan çıkışının zorluğu

Suriye güvenlik güçleri, Suveyda ilindeki el-Sura el-Kubra köyünde devriye geziyor 2 Mayıs (Reuters)
Suriye güvenlik güçleri, Suveyda ilindeki el-Sura el-Kubra köyünde devriye geziyor 2 Mayıs (Reuters)
TT
TT

Suriye'nin kritik aşamadan çıkışının zorluğu

Suriye güvenlik güçleri, Suveyda ilindeki el-Sura el-Kubra köyünde devriye geziyor 2 Mayıs (Reuters)
Suriye güvenlik güçleri, Suveyda ilindeki el-Sura el-Kubra köyünde devriye geziyor 2 Mayıs (Reuters)

Refik Huri

Suriye, uluslararası mercek altında hâlâ zorlu ve hassas bir sınavdan geçiyor. Ahmed eş-Şara liderliğindeki yeni duruma özellikle Körfez ülkelerinden gelen Arap desteği, Suriye ve bölgenin önemli istikrarı, Selefi cihatçılığın yükünün fiilen hafifletilmesi çerçevesinde, Şam'ı Arap dünyasındaki konumuna geri döndürecek role oynanan bahis kapsamında koruyucu bir kalkan teşkil ediyor. Gerçek, Suriyeliler için dar Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) otoritesi aracılığıyla ulusal güvenliği ve ülkeyi kontrol etmenin zorluğunu teyit ediyor. HTŞ de kendisi ile müttefik, hatta entegre “cihatçı” grupları kontrol edemiyor, onların mezhepsel temelde katliamlar yapmasını engelleyemiyor gibi görünüyor. “Özgürleştiren karar sahibi olur” sloganı bu durum için geçerli değil, çünkü uluslararası koşullar, Türkiye'nin HTŞ’nin İdlib'den lideri ve üst düzey yetkilileri kaçan Şam'a hızla ilerlemesini sağlamasına izin vermeden önce, Suriye'yi Esed rejiminden kurtarmak, tüm yönelimlerden Suriyelilerin yıllar boyunca fedakarlıklar yaptığı uzun ve maliyetli bir süreçti.

Sahil bölgesinde yaşanan katliamların ardından Ceramana, Sahnaya, Humus ve Halep’te “cihat” ve azınlık mensuplarını tekfir etme çağrıları kapsamında yaşananlar, “zorla ve zor kullanarak yönetme” zihniyetinin bir uygulamasından ibaret, ancak rejime karşı kazanılan zafer, Suriye halkına karşı kazanılan bir zafer değil. Suriyeli bileşenlere karşı “cihat” ilan etmek, ülkeyi içeride vatandaşlığa, dışarıda dünya ile açık ilişkiye değil, Kandahar’a yöneltme çabasıdır. Bu durum Arap desteğiyle çelişmektedir ve BM’nin endişelerini dile getirdiği uluslararası toplumun sınavlarında başarısız olma çağrısıdır.

Zira Cumhurbaşkanı Şara'nın rejimi devirmeye ve İran'ı ülkeden çıkarmaya dayanan iç ve dış kredisi, yeni rejimin geçmişten farklı temeller üzerine inşasında ilerleme sağlanmadığı sürece sağlam ve kalıcı olmayacaktır. Açıklanan hedef ve sloganlarla sahadaki gerçekler arasındaki çelişkiyi sona erdirme fırsatı sınırsız bir şekilde açık değil. Resmi söyleme göre amaç, bir hukuk ve vatandaş devleti inşa etmek. Gerçekler ise Suriye, Çeçenistan, Afganistan, Uygur ve diğer ülkelerden unsurların da aralarında bulunduğu silahlı “cihatçı” örgütlerin gerçekleştirdiği katliamlarda hayatını kaybeden masum kurbanların görüntüleriyle dolu. Siyaset ve özgürlük anlayışına aykırı olan partileri feshetme dışında, nispeten açık siyasal özgürlüklere karşılık toplumsal özgürlükler daraltılıyor. Yabancı “cihatçı” savaşçıların sınır dışı edilmesine, vatandaşlık verildikten sonra onlara Savunma Bakanlığı ve güvenlik birimlerinde kadro verilmemesine ilişkin Amerikan ve Avrupa koşulları ile Arap talepleri göz önüne alındığında, yeni durumun sıkıntılı olduğu anlaşılıyor. Yazılı olan denklem, Suriye'nin ulusal toprakları üzerindeki birliğini ve egemenliğini korumaya gayret etmek ama zengin toplumsal çeşitlilik ve iktidara katılım kabul edilmeden birleşik bir Suriye olmayacaktır. Ülkenin birliği sağlanmadığı takdirde de toplumsal çeşitliliğini kaostan, iç savaştan ve dış müdahalelerden korumak mümkün olmayacaktır. Bugünkü tablo endişe verici; Fırat'ın doğusunun durumuna ilişkin siyasi düzenleme konusunda anlaşmaya varan iki taraf arasında bir tartışma yaşanıyor. Sahil kesimlerinde, Suveyda, Humus, Halep ve Dera'da çatışma ve yeni katliamlardan endişe ediliyor. Konuşmalarda verilen tüm güvenceler kararlı pratik adımlar gerektiriyor. Rejimin yıkılmasından sonra ortaya çıkan yeni fırsatın başarısızlığa uğramasından daha tehlikeli olan, yeni rejimin, son derece merkezi bir başkanlık sistemi içinde, başka türlü bir tek adam yönetimine dönüşmesidir.

Alternatif ise tüm vatandaşlar için ulusal güvenliği ve emniyeti koruyabilen bir devlet inşa etmeyi başarmaktır. Zira İsrail işgali, şu anda genişliyor ve kendisine karşı koyacak bir güç yok. ABD, Netanyahu hükümetine ve aşırı dinci ve milliyetçi sağcı ortaklarına mutlak bir destek veriyor. İran, zayıf noktaları ve korkunç mezhepçi iklimi kullanarak Suriye “arenasına” geri dönme çabalarını saklamıyor. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analiz göre hükümet kabuğundan çıkıp toplumda ve hükümette milli birliğe saygıyı yeniden tesis etme yönünde geniş ve hızlı adımlar atmazsa, eski rejimin mirası olan mezhepçiliğin iç savaşa veya özel idare ve federalizm taleplerine dönüşmesi muhtemel. Kalıcı bir anayasa hazırlanıp, seçimler yapılmadan önce yeni yayımlanan Anayasa Bildirgesi’nin değiştirilmesi gerekiyor. Açılım hükümeti olarak tanımlanan hükümet ise tüm ana güç merkezlerini Şara'nın İdlib Emirliği’ndeki yoldaşlarına verirken, Suriye'nin birliği açısından önemli tarafların yanı sıra, çevrelerini temsil etmeyen bakanlara sözde görevler verdi.

Tarihçi Albert Horani, Patrick Seale'in “Suriye Üzerine Mücadele” (1987) adlı kitabının ikinci baskısına yazdığı önsözde, “zayıf tarafın güçlü tarafı çıkarlarını gerçekleştirmeye zorladığını” kaydeder. “Suriye'deki siyasi yapının zayıflığı ve istikrarsızlık, güçleri müdahale etmeye yöneltiyor. Ama Suriye'yi kimse kontrol edemedi, üstünde hegemonya kuramadı. Çünkü Suriye'yi kim kontrol ederse, Arap dünyasının doğusunda üstünlük onundur” der. Bugün, Başkan Eisenhower'ın deklare ettiği “Tarafsızlık Doktrini” ve buna bağlı olarak Sovyetler Birliği'nin müttefiki olan Suriye'nin “düşman” ilan edilmesi, Başkan Donald Trump'ı Batı saflarına katılması için Şam'a baskı yapmaya teşvik edebilir. Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara'nın Suriye'deki “zayıf siyasi yapı"” tehlikesinden kurtulmak için Suriye'nin çeşitliliğine güvenmekten başka çaresi yok ve bu yol da açık.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.