Katolik Maruni Patriği er-Rai: Lübnan için dua edelim

‘Hristiyan Milletvekillerinin inzivaya çekilmesi Lübnan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin gerçekleştirilmesine olanak sağlayacak mı?

Lübnan Katolik Maruni Patrikhanesi'nin Twitter hesabında yayınladığı bir fotoğrafta Rai’nin sözlerinden bazıları yer alıyor
Lübnan Katolik Maruni Patrikhanesi'nin Twitter hesabında yayınladığı bir fotoğrafta Rai’nin sözlerinden bazıları yer alıyor
TT

Katolik Maruni Patriği er-Rai: Lübnan için dua edelim

Lübnan Katolik Maruni Patrikhanesi'nin Twitter hesabında yayınladığı bir fotoğrafta Rai’nin sözlerinden bazıları yer alıyor
Lübnan Katolik Maruni Patrikhanesi'nin Twitter hesabında yayınladığı bir fotoğrafta Rai’nin sözlerinden bazıları yer alıyor

Lübnan Maruni Patriği Bişara Butros er-Rai’nin Hristiyan milletvekillerine 5 Nisan’a denk gelen Paskalya öncesinde Lübnan için dua etmeye çağırmasının ardından gözler sonuçlarının ne olacağı görmek üzere Lübnan’a çevrildi.
Rai’nin çağrısı siyasi bir başlık taşımazken, daha çok bir ‘manevi ritüel’ çağrısıydı. Hemen hemen herkes, Cumhurbaşkanı seçimi krizinin doğrudan veya dolaylı olarak inziva çekilme sürecinde var olacağının farkında. İnziva çağrısı özellikle Antelias Piskoposu Antoine Ebu Necm, patrik tarafından bakış açılarını birbirine yaklaştırmak ve bir dizi aday üzerinde anlaşmak amacıyla Hıristiyan liderlerle yaptığı toplantıların ardından geldi. Bloklardan cumhurbaşkanı adaylarının isimlerini aldığı gibi, ancak görüş ayrılığı ve partiler arasında ortak isimlerin olmaması ve dolayısıyla uyum zorluğu açısından sonuç olumlu olmadı.
Lübnan Kuvvetleri kaynakları, inzivanın doğrudan siyasi meselelere değinmeyeceğini düşünürken, daha çok Hıristiyanların rolü ve aralarındaki iletişimin önemi ve yabancılaşma ile ilgili açılardan ele alınacağını bu nedenle, yalnızca krize olası çıkışları aranacağını düşünüyor. Bkerki'ye yakın Maruni Genel Konseyi Dekanı, eski Bakan Vedi el-Hazen, bu tür toplantılarda siyasetin de yer alması gerektiğini ileri sürüyor. Bunu Maruni Patriği Bişara er-Rai'nin yeniden bir araya gelme yönündeki son girişimi olarak nitelendirerek, konferansa katılanları cumhurbaşkanlığı seçimlerinde istişare etmeye, diyalog kurmaya ve bir sonuca varmaya çağırdı.
Lübnan Kuvvetleri’nden bir kaynak Şarku'l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Hristiyan liderleri bir araya getirmesi beklenen dörtlü toplantıya daha önce itiraz etmiştik.    64 milletvekilinin bir araya gelmesi durumunda, oluşan boşluktan Hıristiyanların sorumlu tutulmaması için, bir adayın çıkacağı belirli bir mekanizmaya göre yapılması gerektiğini vurguladık. Bugün inziva daveti ile durum değişti ve artık bir Hristiyan-Hıristiyan diyaloğu olmaktan çıktı. Ayrıca anayasal yetkilerle de ilgisi yok, daha çok Lübnan'ın mesajı, Hristiyan rolü, ortaklık ve bir arada yaşama ile ilgili boyutlar taşıyan bir toplantı” ifadelerini kullandı.
Öte yandan Hazen, 64 Hristiyan milletvekilinin katılacağı toplantıda cumhurbaşkanlığı seçimine gidileceğini öne sürerek Patrik Bişara er-Rai'nin isimler arasında yer almayacağını vurguladı. Hazen, Şarku'l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Başpiskopos Ebu Necm'in, cumhurbaşkanlığı dosyasını araştırmaya odaklanan Hristiyan liderler turu, istenen sonucu vermedi. Ancak Patrik er-Rai umudunu kaybetmedi. Hıristiyan milletvekillerine yaptığı çağrıda gidişatı düzeltmeye çalışacak ve Hıristiyan bloklarını, özellikle yetkilendirmede etkisi olan başlıcaları, anlaşmaya davet edecek” dedi. Hazen, Piskopos Ebu Necm'in görüştüğü Hristiyan parlamento blokları tarafından aday gösterilen 13 ismi taşıdığına dikkat çekiyor. Sorunun ortak adlarının olmaması olduğuna ve bunun görevinin zorluğunu yansıttığına işaret etti.
Hazen, Piskopos Ebu Necm tarafından toplanan isimlerin yanı sıra diğer isimlerin de öne sürülebileceğini düşünüyor. Hıristiyan anlaşmasının gerçekleşmesi durumunda Cumhurbaşkanı hakkında kapsamlı bir ulusal anlaşmaya yol açıp açmayacağına dair bir soruya yanıt olarak “Meclis Başkanı Nebih Berri, özellikle Hıristiyanları bir araya getirmek için her zaman diyalog ve istişare çağrısında bulundu. Dolayısıyla anlaşırlarsa ileri bir aşamaya gelmiş oluruz ve bir sonraki görev kolaylaşır” dedi.



Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.