Borrell, Cezayir’deki görüşmelerin ayrıntılarını açıkladı

Borrell, Cezayirli yetkililerle yaptığı görüşmelerde, İspanya ile anlaşmazlığı ve ‘Wagner milislerinin’ hareketinden ve nüfuzundan sonraki özgürlükleri içeriyor

Josep Borrell, Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun ile (Cezayir Cumhurbaşkanlığı)
Josep Borrell, Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun ile (Cezayir Cumhurbaşkanlığı)
TT

Borrell, Cezayir’deki görüşmelerin ayrıntılarını açıkladı

Josep Borrell, Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun ile (Cezayir Cumhurbaşkanlığı)
Josep Borrell, Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun ile (Cezayir Cumhurbaşkanlığı)

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, bir blogda geçen hafta Cezayir’e yaptığı ziyarette ‘Cezayir ve İspanya arasında Batı Sahra ihtilafına, Brüksel’in Wagner milislerinin Afrika’da artan rolü karşısındaki rahatsızlığına ve Cezayir’in insan hakları karnesine’ ilişkin olarak Cezayirli yetkililerle yaptığı görüşmelerin içeriğine değindi.
Avrupalı diplomat, Cezayir ziyaretinin sona ermesinden dört gün sonra İttihad adlı internet sitesinde yayınladığı bir belgede, Cezayir’e İspanya mallarının ihracatının bir yıl önce durduğunu belirtirken, “Bu durum, Cezayir’in AB ile ilişkilerini güçlü bir şekilde etkiledi” dedi. Madrid ile ticari faaliyetlerin dondurulmasının kimsenin çıkarına olmadığını belirten Borrell, “Bu nedenle gelecek haftalarda yaptığım görüşmelerden sonra bu durumdan kurtulmak için pragmatik çözümlere ulaşacağımızı umuyorum” dedi.
Borrell’in Cezayirli yetkililerle bu konudaki görüşmeleri, ‘İspanya ile suları normale döndürme’ taahhüdü alamadan sona erdi. Polisario Cephesi’ni destekleyen Cezayir, Madrid’in ‘Fas’ın Sahra’daki özerklik planına’ destek açıklamasına tepki olarak bir yıl önce Madrid’deki büyükelçisini geri çekmişti. Daha sonra aynı büyükelçi Paris’e nakledildi.
Şarku’l Avsat’ın İttihad sitesinden aktardığına göre Borrell, 12, 13 ve 14 Mart tarihlerinde Cezayir’e seyahat ettiğini belirtirken, “Zor bir bölgesel bağlamda gerçekleşti. Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun ve Başbakan Eymen bin Abdurrahman ile ortak çıkarları ilgilendiren tüm konuları açık ve yapıcı bir şekilde ele aldık” dedi. Avrupalı yetkili, AB’nin Cezayir ile ilişkilerini sadece bir enerji tedarikçisi olarak değil, ekonomik alanda da geliştirmek istediğine dikkati çekerek, “Ancak geleceği birlikte hazırlamak adına yenilenebilir enerji sektörüne yatırım yapmayı tercih ediyoruz” ifadelerini kullandı.
Öte yandan Borrell, Tebbun’a bilgi verdiğini belirterek, “Sahel bölgesinde ve Gine Körfezi’nde terörizmin büyümesinden endişe duyuyoruz ve Rus Wagner milislerinin bölgeye artan nüfuzundan korkuyoruz. AB ve Cezayir arasında güvenlik konularında üst düzey bir diyalog başlatılması kararlaştırıldı. Bu konudaki ilk toplantı yıl sonunda yapılacak” dedi. Ayrıca Cezayir Cumhurbaşkanı ile Afrika Sahel ülkelerinden Avrupa’ya düzensiz göç konusunda da görüştüğünü söyledi.
Josep Borrell, Cezayir’in eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika’nın yönetimi sırasında yasa dışı aktarılan fonların geri alınması için AB’ye bağlı Cezai Adli İşbirliği Birimi ve Avrupa Polisi ile müzakerelerin hızlandırıldığını duyurdu. “Orada, Cezayir'in yağmalanan fonları ve varlıkları kurtarmasına yardım etmek amacıyla Avrupa Polis Teşkilatıyla birlikte çalıştılar” diyen Borrell, bu çabanın ‘ülkede yolsuzlukla mücadele için devam eden çalışmalar’ çerçevesine girdiğini vurguladı.
Borrell, Cezayir’deyken yolsuzluk ve kara para aklamayla mücadelenin ‘hem AB hem de Cezayir için önemli bir öncelik olduğunu’ açıkladı. Cumhurbaşkanı Tebbun ile yasadışı yollarla elde edilen fonlar ve yasa dışı mali transferler hakkında görüştüğünü söyleyen Avrupalı yetkili, AB ülkelerinin ‘Cezayir hükümeti ile bu alanlardaki işbirliğini güçlendirme gerekliliğine tamamen ikna olduklarına’ dikkati çekti.
Avrupalı diplomat, Cezayir’deki sivil toplum aktivistleri ve gazetecilerle yaptığı görüşmelere de değinirken, “2019 hareketinin ardından ülkede kamusal tartışma alanında önemli bir daralmaya tanık olduk. AB, ifade, basın ve toplanma özgürlüğüne saygı gösterilmesine büyük önem veriyor ve bu, tüm dünyada olduğu gibi Cezayir’de de mevcut” dedi. Josep Borrell ayrıca, “Bizim için büyük endişe kaynağı olan bu durumu Cezayirli yetkililerle ele aldım” ifadelerini kullandı.



Gazze ile Mısır arasındaki Refah Sınır Kapısı hakkında 5 önemli nokta

Gıda maddeleri yüklü bir tır, sınırın Mısır tarafında, İsrail'in Refah Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriş izni vermesini bekliyor, 27 Temmuz 2025. (AFP)
Gıda maddeleri yüklü bir tır, sınırın Mısır tarafında, İsrail'in Refah Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriş izni vermesini bekliyor, 27 Temmuz 2025. (AFP)
TT

Gazze ile Mısır arasındaki Refah Sınır Kapısı hakkında 5 önemli nokta

Gıda maddeleri yüklü bir tır, sınırın Mısır tarafında, İsrail'in Refah Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriş izni vermesini bekliyor, 27 Temmuz 2025. (AFP)
Gıda maddeleri yüklü bir tır, sınırın Mısır tarafında, İsrail'in Refah Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriş izni vermesini bekliyor, 27 Temmuz 2025. (AFP)

Mısır, Katar ve altı ülke daha dün yaptıkları açıklamada, İsrail’in Refah Sınır Kapısı’nı yalnızca tek yönlü olarak açma ve Gazze sakinlerinin sadece Mısır’a geçişine izin verme niyetiyle ilgili endişelerini dile getirdi.

Filistin Topraklarındaki Hükümet Aktivitelerini Koordinasyon Birimi (COGAT) çarşamba günü yaptığı açıklamada, Refah Sınır Kapısı’nın ‘önümüzdeki günlerde’ yalnızca Gazze sakinlerinin Mısır’a çıkışına izin verecek şekilde açılacağını duyurmuştu. Ancak Kahire, tek yönlü geçişi öngören bir anlaşmanın bulunduğunu yalanladı.

Aşağıda Refah Sınır Kapısı hakkında bilinmesi gereken beş temel nokta yer alıyor:

1 - Hayati bir geçiş noktası:

Refah Sınır Kapısı, abluka altındaki Gazze Şeridi’ne insani yardım girişinin sağlandığı kritik bir hat konumunda. Özellikle gıda ve yakıt tedariki açısından, elektrikten yoksun bırakılan bölgeye enerji akışının sağlanmasında önemli rol oynuyor.

Uzun yıllar boyunca burası, Gazze’den çıkışına izin verilen Filistinlilerin bölgeden ayrılabildiği başlıca kapı oldu. İsrail’in 2007’den bu yana uyguladığı abluka nedeniyle küçük ve kapalı bölgeden çıkış için en önemli güzergâh niteliğini taşıdı.

2005 ile 2007 yılları arasında Refah, Filistin Yönetimi tarafından işletilen ilk sınır kapısıydı. Ancak 2006’daki Filistin yasama seçimlerinde Hamas’ın kazanmasının ardından (Fetih Hareketi ile yaşanan çatışmalar sonrasında yönetimi tamamen devralmasıyla birlikte) kapı Hamas’ın Gazze üzerindeki kontrolünün sembollerinden biri haline geldi.

2 - İsrail kontrolü:

7 Mayıs 2024’te İsrail ordusu, silah kaçakçılığı şüpheleri ve ‘terör amaçlı kullanıldığı’ iddiaları gerekçesiyle Refah Sınır Kapısı’nın Filistin tarafını ele geçirdi.

Bu tarihten sonra Birleşmiş Milletler’in (BM) kullandığı geçişler de dahil olmak üzere Gazze’ye açılan kapıların büyük bölümü kapatıldı.

19 Ocak’ta İsrail ile Hamas arasında kısa süreli bir ateşkes sırasında kapı geçici olarak yeniden açıldı. Bu süre zarfında bazı yetkili kişilerin ve yardım tırlarının geçişine izin verildi.

3 - Yeniden açılacak mı?

10 Ekim 2025’te, ABD, Mısır ve Katar arabuluculuğunda Gazze’de yeni bir ateşkes anlaşması yürürlüğe girdi.

 Refah Sınır Kapısı’nı kullanarak Gazze Şeridi'nden Mısır'a geçen yabancı pasaport sahibi Filistinliler, 19 Kasım 2023 (DPA)Refah Sınır Kapısı’nı kullanarak Gazze Şeridi'nden Mısır'a geçen yabancı pasaport sahibi Filistinliler, 19 Kasım 2023 (DPA)

O dönemde İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, sınır kapısının yeniden açılmasına yönelik planlardan söz etmişti. Ancak Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisi, kapının ‘ikinci bir duyuruya kadar’ kapalı kalacağını açıkladı.

Aralık ayının başında İsrail hükümeti, Refah Sınır Kapısı’nın ‘önümüzdeki günlerde’ yalnızca Gazze sakinlerinin Mısır’a çıkışına izin vermek amacıyla açılacağını duyurdu. Mısır ise tek yönlü geçişe izin veren bir anlaşmanın bulunmadığını belirterek iddiayı reddetti.

COGAT, ‘ateşkes anlaşması ve siyasi direktif doğrultusunda Refah Sınır Kapısı’nın önümüzdeki günlerde sadece Gazze halkının Mısır’a çıkışı için açılacağını’ bildirdi.

Buna karşılık Mısır, ‘yetkili bir kaynak’ üzerinden yaptığı açıklamada, “Eğer kapının açılması konusunda mutabakat sağlanırsa, geçiş hem giriş hem çıkış yönünde olur; bu, ABD Başkanı Donald Trump’ın planında yer alan şekildir” ifadelerini kullandı.

COGAT, kapının Avrupa Birliği Sınır Yardım Misyonu gözetiminde çalışacağını, bunun da ‘Aralık 2025’te uygulanan mekanizmaya benzer’ olacağını açıkladı.

Trump’ın planı, İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının temelini oluşturuyor ve Refah Sınır Kapısı’nın insani yardım girişini sağlamak üzere yeniden açılmasını öngörüyor.

Ancak ateşkesin yürürlüğe girmesinden bu yana İsrail makamları, kapının açılmasını geciktiriyor. İsrail, bu gecikmeden Hamas’ı sorumlu tutarak, örgütün hâlâ bölgede bulunan rehinelerin tümünün cesetlerini teslim etmediğini iddia ediyor.

4 - Kerem Şalom Sınır Kapısı:

Uluslararası yardımlar genellikle Akdeniz kıyısındaki Port Said ve Ariş limanlarına ulaşıyor, buradan da Refah Sınır Kapısı’nın Mısır tarafına gönderiliyor.

Yardım tırı şoförlerinin aktardıklarına göre, araçlar Refah kontrol noktasını geçtikten sonra birkaç kilometre uzaklıktaki Kerem Şalom Kapısı’na yönlendiriliyor.

Bu noktada sürücüler araçlardan iniyor ve tırlar kapsamlı bir aramadan geçiriliyor. İsrail tarafından onaylanan yükler boşaltılıyor, ardından Gazze’ye giriş izni bulunan başka araçlara yeniden yükleniyor.

5 - Diğer geçiş noktaları:

Trump’ın arabuluculuğunda sağlanan ateşkes anlaşması, Gazze Şeridi’ne günlük 600 yardım tırının girişini öngörüyor.

Ancak BM’ye göre İsrail hâlâ anlaşmada belirtilenden daha az sayıda tırın girişine izin veriyor. Bu tırların çoğu Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan, kalan kısmı ise Kisufim Sınır Kapısı’ndan geçiş yapabiliyor.

Gazze ile İsrail’in güneyi arasında yer alan Beyt Hanun (Erez) Sınır Kapısı, 7 Ekim 2023’te Hamas’ın İsrail’e yönelik saldırısı sırasında tahrip olmuştu.

Kapı 2025 yılının başında kısa bir süre için yeniden açıldı, ancak daha sonra tekrar kapatıldı ve ne zaman faaliyete geçeceği belirsizliğini koruyor.

Savaş başlamadan önce faaliyet gösteren başka geçiş noktaları da vardı; ancak İsrail makamları bu kapıların yeniden açılıp açılmayacağı konusunda henüz bir açıklama yapmış değil.


Kasım "diplomasiyi" destekliyor ancak Hizbullah'ın silahları konusunda ısrarcı

Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, "Kudüs yolunda şehit olan âlimler ve yiğitlerin anısına" düzenlenen törende konuşuyor (Ulusal Haber Ajansı)
Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, "Kudüs yolunda şehit olan âlimler ve yiğitlerin anısına" düzenlenen törende konuşuyor (Ulusal Haber Ajansı)
TT

Kasım "diplomasiyi" destekliyor ancak Hizbullah'ın silahları konusunda ısrarcı

Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, "Kudüs yolunda şehit olan âlimler ve yiğitlerin anısına" düzenlenen törende konuşuyor (Ulusal Haber Ajansı)
Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, "Kudüs yolunda şehit olan âlimler ve yiğitlerin anısına" düzenlenen törende konuşuyor (Ulusal Haber Ajansı)

Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, dün yaptığı açıklamada, ateşkes komitesinde sivil bir başkanın yer almasının "önceki resmi açıklamalara ve pozisyonlara aykırı bir prosedür" olduğunu belirterek siyasi söyleminde çıtayı yükseltti. Kasım'a göre söz konusu açıklamalarda, herhangi bir sivilin uygulama mekanizmasına dahil edilebilmesi için İsrail'in düşmanlıklara son vermesi gerektiği belirtiliyordu.

Kasım, Lübnan yetkililerinin "diplomatik seçeneğine" destek verdiğini ifade ederken, Büyükelçi Simon Karam'ın Lübnan heyetine atanmasını "İsrail'in tutumunu, saldırganlığını veya işgalini değiştirmeyecek yersiz bir taviz" olarak değerlendirdi. "Sivil temsilcinin gidip görüşmelerde bulunduğunu, bunun da baskıyı artırdığını ve İsrail'in Amerika ile birlikte Lübnan'ı ateş altında tutmak istediğini" belirtti. Kasım, "En büyük fedakarlığı yapmaya hazırız ve teslim olmayacağız" ifadelerini kullandı.


Esed'in devrilmesinin yıldönümü kutlanıyor... ve destekçileri iki ayaklanma planlıyor

Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
TT

Esed'in devrilmesinin yıldönümü kutlanıyor... ve destekçileri iki ayaklanma planlıyor

Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı

Suriye'de devrik Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesinin yaklaşık 1. yıl dönümünü anma etkinlikleri devam ederken, dün Suriye'nin eski istihbarat şefi ve Esed’in kuzeni tarafından, Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara yönetimine karşı Suriye kıyılarında iki ayaklanma başlatma planları hakkında bilgi sızdırıldı.

Bu bilgi, dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda, Esed güçlerinden kurtuluşunun birinci yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen büyük bir miting sırasında geldi. Resmi SANA haber ajansının haberine göre, etkinliğe katılanlar, meydanın ortasına 500 metre uzunluğunda ve 4 metre genişliğinde bir Suriye bayrağı asarak "toprak ve halkın birliğini sembolik bir şekilde vurguladılar."

Bu kutlamalarla eş zamanlı olarak Reuters, Suriye'nin eski istihbarat yetkilisi Tümgeneral Kemal Hasan ile Esed'in milyarder kuzeni Rami Mahluf'un, yeni hükümete karşı iki ayaklanma başlatma umuduyla on binlerce potansiyel savaşçıya milyonlarca dolar harcadığını belirten bir araştırma yayınladı.

Aileye yakın dört kişi, Aralık 2024'te Rusya'ya kaçan Esed'in Moskova'da sürgünde yaşama fikrine büyük ölçüde alıştığını söyledi.