Araştırma: Hangi anadili konuştuğunuz beyin yapınızı belirliyor

Çalışma kapsamında anadili Almanca ve Arapça olan 47'şer kişinin beyin faaliyetleri incelendi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Araştırma: Hangi anadili konuştuğunuz beyin yapınızı belirliyor

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Bilim insanları konuşulan anadilin beyindeki düşünme yapısını değiştirdiğini ortaya çıkardı.
Konuyla ilgili Münih'teki Max Plank Enstitüsü'nde (MPI) çalışma yürüten bir ekip, Almanca ve Arapça konuşan kişilerin beyin yapılarının belirgin şekilde farklı olduğu sonucuna vardı.
Bilimsel dergi NeuroImage'da yayınlanan çalışmada anadili Almanca veya Arapça olan 47'şer kişinin beyin faaliyetleri tomografi yardımıyla incelendi. Çalışmaya katılan kişiler eğitimliydi ancak anadillerinden başka dil bilmiyordu. Ayrıca yanıltıcı faktörlerin azaltılması için, tüm katılımcılar sağ elini kullananlar arasından seçildi.
Çalışmaya imza atan isimlerden biri olan Dr. Alfred Anwander yaptığı açıklamada, "Arapça konuşanların beyninin sağ ve sol yarı kürelerinde çok daha güçlü bir bağlantısallık görüldü" ifadelerini kullandı.
Anwander, Almanca konuşan kişilerin ise ağırlıklı olarak beynin sol yarısındaki dil ağlarını kullandığını söyledi.
Araştırmacılar görülen bu durumu Arapça'nın bağımsız olarak telaffuz edilemeyecek kelime kökleri ve kelime modellerine sahip olmasına dayandırdı. Ayrıca Arapça'nın sağdan sola doğru okunmasının beynin sağ tarafını da sol tarafı kadar aktif hale getirdiği belirtildi.
Arapça konuşan kişilerin beyninde iki yarım küre arasındaki bağlantısallığın yanı sıra başka ek bağlantıların da oluştuğu tespit edildi.
Anwander, "Beyin bağlantısallığı öğrenmeyle ve çocukluktaki çevreyle şekilleniyor. Bu da yetişkin beyninde işlemeyi ve kavramsal düşünmeyi etkiliyor" dedi.
Daha önce yapılan araştırmalar da, beynin farklı bölgelerinin konuşulan dile bağlı şekilde aktif hale geldiğini ortaya koyuyordu. Ancak konuyla ilgili bu büyüklükte örnekleme sahip olan bir çalışma daha önce yapılmamıştı.
Araştırma ekibi şimdi de hayatın ilerleyen yıllarında öğrenilen dilin, beyinde çocuklukta öğrenilen dille aynı etkiyi yaratıp yaratmayacağına ilişkin bir çalışma yürütüyor. Ekip, Almanca öğrenmeye başlayan Arap mültecilerin beyin bağlantısallığını gözlemliyor.
Konuyla ilgili daha önce yapılan çalışmalar, yetişkinlikte öğrenilen dilin, beyinde anadilden farklı bir bölgede işlendiğini ortaya koymuştu.
Independent Türkçe, IFL Science, Sci Tech



27 yıldır aynı karakteri canlandıran yıldızdan final eleştirilerine yanıt

4 Altın Küre ve iki Emmy ödüllü Sarah Jessica Parker, Sex and the City ve And Just Like That'te moda aşığı köşe yazarı Carrie Bradshaw'u canlandırdı (HBO)
4 Altın Küre ve iki Emmy ödüllü Sarah Jessica Parker, Sex and the City ve And Just Like That'te moda aşığı köşe yazarı Carrie Bradshaw'u canlandırdı (HBO)
TT

27 yıldır aynı karakteri canlandıran yıldızdan final eleştirilerine yanıt

4 Altın Küre ve iki Emmy ödüllü Sarah Jessica Parker, Sex and the City ve And Just Like That'te moda aşığı köşe yazarı Carrie Bradshaw'u canlandırdı (HBO)
4 Altın Küre ve iki Emmy ödüllü Sarah Jessica Parker, Sex and the City ve And Just Like That'te moda aşığı köşe yazarı Carrie Bradshaw'u canlandırdı (HBO)

27 yıldır Sex and the City evreninde Carrie Bradshaw karakterine hayat veren Sarah Jessica Parker, dizinin son halkası And Just Like That'i nefret ederek izleyen seyircilere yanıt verdi. 14 Ağustos'ta yayımlanan finalin ardından New York Times'a konuşan Parker, eleştirileri çok da ciddiye almadığını söyledi.

"Böyle şeyler üzerine uzun süre kafa yormaya uygun bir yapım yok" diyen oyuncu şöyle devam etti:

Biz her zaman ilginç ya da gerçek hikayeler anlatmak için inanılmaz bir emek verdik. Sanırım gerçekten umursamıyorum. Çünkü dizi çok büyük bir başarı yakaladı ve seyirciyle kurduğu bağ çok anlamlı oldu.

Darren Starr tarafından yaratılan Sex and the City, 1998'de HBO'da yayımlanmaya başlamış ve kısa sürede kültürel bir fenomene dönüşmüştü. 

Parker'ın yanı sıra Kim Cattrall, Kristin Davis ve Cynthia Nixon'ın da rol aldığı dizi, 4 New Yorklu kadının hikayesini anlattı ve 6 sezon boyunca 50'den fazla Emmy adaylığı kazandı. 

İki sinema filmi ve Parker'ın canlandırdığı karaktere odaklanan bir gençlik dizisi de üreten marka, 2023'te And Just Like That'le Cattrall dışındaki ekibi yeniden bir araya getirdi.

Dizi, HBO Max'te yayımlandığında platformun en çok izlenen açılışına imza attı. Ancak sonraki sezonlarda hem izlenme oranları düştü hem de eleştirmenlerden olumsuz yorumlar aldı. Pek çok izleyici, yapımın eski temaları tekrar ettiğini, güncel olma çabasının ise yüzeysel kaldığını düşündü. Bazılarıysa her bölümdeki "utandırıcı" sahneleri görmek için nefret ederek izlemeyi tercih etti.

Üçüncü sezon finalinden sadece iki hafta önce HBO, dizinin 4. sezonla ekranlara dönmeyeceğini açıkladı. Final bölümünde Carrie, diziyi "bağımsız ve yalnız bir kadın" olarak noktalıyor. Yıllar boyunca inişli çıkışlı ilişkileri, ayrılıkları ve aşklarıyla tanınan karakterin "tek başına" kalması bazı hayranlarca tatmin edici bulunmadı.

Ancak Parker bu finali beğendiğini söylüyor. New York Times'ın "Carrie'nin kendi başına kalmasını beğendiniz mi?" sorusuna oyuncu, "Kesinlikle" diyerek şu yanıtı verdi:

Kendisini gayet iyi bir noktada görüyorum. Carrie için iyi bir kurgu oldu.

Sex and the City ve And Just Like That'in tüm bölümleri HBO Max'te izlenebiliyor.

Independent Türkçe, Variety, New York Times