Deryan, Lübnan’ın çok büyük bir felaket döneminden geçtiği konusunda uyardı

Lübnan Müftüsü Abdullatif Deryan. (Daru’l Fetva)
Lübnan Müftüsü Abdullatif Deryan. (Daru’l Fetva)
TT

Deryan, Lübnan’ın çok büyük bir felaket döneminden geçtiği konusunda uyardı

Lübnan Müftüsü Abdullatif Deryan. (Daru’l Fetva)
Lübnan Müftüsü Abdullatif Deryan. (Daru’l Fetva)

Lübnan Müftüsü Abdullatif Deryan, cumhurbaşkanının seçilmemesi ve hükümetin kurulamaması durumunda ‘anavatanda yavaş yavaş belirtilerini göstermeye başlayan ve bedelini vatandaşın ödediği ‘kaos’ uyarısında bulundu. Aynı zamanda Beyrut belediyesini bölme çağrılarına da tepki gösterdi. Daru’l Fetva’nın Lübnanlıların birliğine, bir arada yaşamalarının sağlamlaşmasına ve saflarının birleşmesine özen gösterdiğini ve olmaya devam edeceğini kaydetti.
Lübnan Parlamentosu, ilk seçimde milletvekillerinin üçte iki çoğunluğu tarafından desteklenen bir ismin üzerinde anlaşmaya varılmasını veya ikinci oturumda seçilmesi için üçte iki çoğunluğun bulunmasını engelleyen keskin bir siyasi bölünmenin ortasında, 11 oturum boyunca ülke için yeni bir cumhurbaşkanı seçemedi. Hizbullah ve Emel Hareketi ikilisi, Marada Hareketi lideri Süleyman Franciye'ye desteklerini açıkladı. Muhalefet, oturum yeter sayısını sağlamama çabası içinde oy kullanma eğilimi olması halinde oturumu boykot etmekle tehdit etti.
Deryan, Ramazan Ayı münasebetiyle Lübnanlılara hitaben yayınladığı mesajda şunları söyledi:
"Bu zamana kadar ki en büyük musibet dönemine tanık oluyoruz ve Allah'ın rahmeti olmadan bundan kurtulmayı da beklemiyoruz. Ama kamusal hayatta, görevliler ve sorumluluklar vardır. Bunu hiç çekinmeden, uzun bir sabır ve daha uzun bir mazeret sürecinin ardından söylüyoruz. Kamu hayatından sorumlu olanlar, sorumluluklarını üstlenmediler, halklarının acısını hesaba katmadılar, büyük bir sağduyu sahibiydiler ve iyilikseverdiler. Lübnan'da olanlar, ülkemizin bir asırdan fazla süredir bildiği şeydir. Cumhurbaşkanlığı nasıl boş kalabilir, kurumlar nasıl çatırdar? Ortada bir yetkili varsa suçlar nasıl artar ve açlık nasıl tırmanır? Cumhurbaşkanlığından geriye neredeyse hiçbir şey kalmadı. Ancak tartışma bunun üzerine çıktı. Halkın parasından geriye bir şey kalmadı ama yine de bir lira ve bir lokma için peşimizdeler. Açıkça ve lafı dolandırmadan söylüyoruz. Ya cumhurbaşkanı seçilip hükümet kurulur ya da vatanda yavaş yavaş özellikleri ortaya çıkmaya başlayan kaos ve bedelini vatandaş öder.”
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Deryan ayrıca anayasaya göre hareket edip hemen bugün ülke için bir cumhurbaşkanı seçilmesi çağrısında bulundu. Lübnan Müftüsü, “Artık bekleyemeyiz ve hayatın asgari ihtiyaçlarını kaybetmeye başlayan insanların talep ve ihtiyaçlarına cevap veremeyiz ve ne yazık ki siyasi sınıf bir yerde, halk başka bir yerde” ifadelerini kullandı.
Deryan açıklamasında siyasetçilere de seslendi:
 “Allah hakkı için artık vakit kaybetmeyi bırakın. Çöküşün son aşamalarındayız. Vizyonunuzu ülkenizin kaderinde birleştirin. Bu sabreden ve ızdırap çeken halk adına Allah’tan korkun. Karanlık tünelden çıkmak için bir çözüm istiyoruz. Cumhurbaşkanlığı seçimini daha ne kadar bekleyeceğiz? Kapsamlı bir çöküşün bir şeyin üzerine inşa edilmesi gerekli mi? ABD doları karşısında 2019'dan bu yana 70 kez değer kaybeden yerel para biriminin çöküşü üzerinde durdu. İnsanlar açlıktan, yoksulluktan ve yüksek hastane masraflarından mustaripken neyi bekliyorsunuz? Ne tür insanlarsınız? Ne tür yetkililersiniz? Bugünden sonra susmak, Lübnan'ın ve Lübnanlıların akıbetini küçümsemek caiz değildir. Çünkü gerçeklere sessiz kalan, Lübnanlılara karşı işlenen suçta dilsiz şeytandır.”
Bu, Özgür Yurtsever Hareketi milletvekillerinin Beyrut belediyesini iki belediyeye bölme çağrıları ışığında geldi. Bu çağrı, Müslümanların çoğunlukta olduğu siyasi güçler tarafından reddedildi. Deryan sözlerini şöyle sürdürdü:
“Daru’l Fetva Lübnanlıların birliğine, bir arada yaşamalarının sağlamlaşmasına, saflarının birleşmesine ve ulusun birliğini parçalamak için çalışan herkesin karşı karşıya gelmesine her zaman özen gösterdi. Göstermeye devam edecek. Birileri, Lübnanlıların bir arada yaşamalarının simgesi olan başkent Beyrut belediyesini bölmek için çağrıda bulunuyor ve çalışıyor. Beyrut Müslümanları ve Hristiyanları ile bölünmeyi kabul etmeyecek, Beyrut'un birliğine ve kurumlarının birliğine zarar verilmesine karşı siper olacağız.”
Bu fikirleri arayanları, vatandaşı ilgilendiren öncelikleri iyi düşünmeye, mağduriyetlerini hafifletmeye, işsizliğe, su, elektrik ve hastane krizine, ülkenin ve vatandaşın yaşadığı kayıp durumuna son vermeye çağırdı. “Beyrut, Lübnan'ın rolünün ve mesajının parlak yüzüdür ve yaralı Lübnan'daki vatanseverliğin, Araplığın ve inancın ölçüsüdür. Uzun zaman alan bu yarayı sarmak için hepimize çağrıda bulunuluyor ve tüm vatandaşlarını kapsayan ulusal devleti inşa etmek için bir araya gelmenin zamanı geldi. Suudi Arabistan Krallığı ile İran arasında diplomatik ilişkilerin yeniden kurulması ve sorunların çözümü için diyalog kurulmasına ilişkin anlaşmanın ardından ufukta iyi haberler beliriyor. Bu mutabakat, ayrılık, bölünme ve kesişme nedeniyle çok fazla acı çeken insanların barışa, istikrara ve iyiliğe dikkat çağrısıdır. İki büyük ülke arasındaki anlaşmanın büyük bir iyilik ve halkın ve ülkenin çıkarları üzerinde birleşmiş bir eylem yönelimi olmasını dört gözle bekliyoruz.”



İsrail’in Gazze ve Batı Şeria’da düzenlediği saldırılarda 5 Filistinli hayatını kaybetti

Filistin sivil savunma ekipleri, Gazze Şeridi’ne yönelik İsrail saldırılarında hayatını kaybedenlerin cenazelerini aramak için Han Yunus’taki bir evin enkazını kaldırıyor (EPA)
Filistin sivil savunma ekipleri, Gazze Şeridi’ne yönelik İsrail saldırılarında hayatını kaybedenlerin cenazelerini aramak için Han Yunus’taki bir evin enkazını kaldırıyor (EPA)
TT

İsrail’in Gazze ve Batı Şeria’da düzenlediği saldırılarda 5 Filistinli hayatını kaybetti

Filistin sivil savunma ekipleri, Gazze Şeridi’ne yönelik İsrail saldırılarında hayatını kaybedenlerin cenazelerini aramak için Han Yunus’taki bir evin enkazını kaldırıyor (EPA)
Filistin sivil savunma ekipleri, Gazze Şeridi’ne yönelik İsrail saldırılarında hayatını kaybedenlerin cenazelerini aramak için Han Yunus’taki bir evin enkazını kaldırıyor (EPA)

Gazze Şeridi’nin doğusundaki Şucaiyye Mahallesi’nde İsrail ordusunun bugün (pazar) sabah saatlerinde düzenlediği hava saldırısında üç Filistinli yaşamını yitirdi. Batı Şeria’da ise iki Filistinli, İsrail askerlerinin açtığı ateş sonucu öldürüldü.

Filistin resmi ajansı WAFA’nın sağlık kaynaklarına dayandırdığı habere göre Şucaiyye’de İsrail insansız hava aracının sivillerin bulunduğu bir topluluğu hedef alması sonucu bir kişi hayatını kaybetti.

Aynı kaynaklar, İsrail savaş uçaklarının Mansura Caddesi üzerindeki Şeva akaryakıt istasyonu yakınında iki sivili öldürdüğünü bildirdi.

Bu ölümlerle birlikte, 11 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasından bu yana can kaybı 404’e, yaralı sayısı ise 1108’e yükseldi.

Öte yandan İsrail ordusu, Batı Şeria’nın kuzeyinde yürütülen operasyonlarda iki Filistinliyi öldürdüğünü duyurdu.

Kuzeydeki Kabatiya bölgesinde bir Filistinli gencin askerlere taş attığını belirten ordu, askerlerin ateş açtığını ve gencin öldüğünü açıkladı. Ramallah’taki Filistin Sağlık Bakanlığı, hayatını kaybeden kişinin 16 yaşında olduğunu belirtti.

Diğer yandan Silat el-Harithiya bölgesinde bir Filistinlinin askerlere el yapımı patlayıcı attığı gerekçesiyle öldürüldüğü bildirildi. Filistin Sağlık Bakanlığı, 22 yaşındaki gencin göğsünden vurularak öldüğünü açıkladı.

Gazze Savaşı’nın Ekim 2023’te başlamasının ardından Batı Şeria’daki gerilim belirgin şekilde yükseldi. İsrail ordusu bu süreçte, bölgede faaliyet gösteren silahlı gruplara karşı operasyonlarını yoğunlaştırdı.

Filistin Sağlık Bakanlığı verilerine göre, son iki yılda Batı Şeria’da 1030 Filistinli öldürüldü; bunların 235’i yalnızca bu yıl içinde gerçekleşti.


Iraklı gruplar, silahların devletin elinde sınırlandırılması çağrısına katıldı

Bağdat'taki Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) unsurları tarafından düzenlenen bir tören (DPA)
Bağdat'taki Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) unsurları tarafından düzenlenen bir tören (DPA)
TT

Iraklı gruplar, silahların devletin elinde sınırlandırılması çağrısına katıldı

Bağdat'taki Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) unsurları tarafından düzenlenen bir tören (DPA)
Bağdat'taki Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) unsurları tarafından düzenlenen bir tören (DPA)

Iraklı milis gruplarının liderleri son günlerde silahların devletin elinde sınırlandırılması çağrısı yapmaya başladı. Bu gelişme, yerel düzeyde sürpriz, soru işaretleri ve eleştirileri beraberinde getirdi. Zira söz konusu isimler, kısa süre öncesine kadar direniş eksenine mensup oldukları gerekçesiyle silahlarını açıkça sergiliyor, devlete meydan okuyor; ABD karşıtlığını vurgulayarak Amerikan güçlerinin Irak’tan çekilmesini talep ediyordu.

Yerel analizlerde bu olgu, Irak’taki Amerikan baskıları, olası bölgesel dönüşümler ve bu grupların yeni parlamentoda sandalye kazanmalarının ardından siyasi alana yönelme arayışlarıyla ilişkilendiriliyor.

Diğer yandan Ulusal Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim’in çağrısına ek olarak, son iki gün içinde ABD’nin yaptırım ve terör listesinde yer alan, fraksiyonlarla bağlantılı üç tanınmış isimden de silahların devletin elinde sınırlandırılması yönünde çağrılar geldi.

Üç grup

Bu isimlerin başında, yaklaşık 27 sandalyeyle parlamentoda güçlü bir varlık elde eden Asaib Ehli’l Hak Hareketi Genel Sekreteri Kays el-Hazali geliyor. Hazali cuma günü yaptığı açıklamada, “Silahların devletin elinde sınırlandırılmasına inanıyoruz ve bunu gerçekçi adımlarla hayata geçirmek için çalışacağız” dedi. Aynı yönde açıklamalar, Ensarullah el-Evfiya Hareketi Genel Sekreteri Haydar el-Garavi ile İmam Ali Tugayları lideri Şibl ez-Zeydi’den de geldi.

Üç grubun liderlerini ortak paydada buluşturan unsurlar, Şii Koordinasyon Çerçevesi güçleri çatısı altında yer almaları ve ABD’nin terör listesinde bulunmaları olarak öne çıkıyor. Bu durum, söz konusu isimlerin, silahlı gruplara mensup unsurların yeni kurulacak hükümette yer almasına karşı çıkan Washington’a yönelik siyasi manevra arayışında oldukları yorumlarını güçlendiriyor.

Irak’ta en yüksek yargı organının başkanı dün yaptığı açıklamada, silahların devletin elinde sınırlandırılması konusunda silahlı grupların liderlerinin iş birliğine onay verdiğini duyurdu.

Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan, yayımladığı açıklamada, ‘hukukun üstünlüğünün sağlanması, silahların devletin elinde sınırlandırılması ve askeri çalışmaya duyulan ulusal ihtiyacın ortadan kalkmasının ardından siyasi faaliyete geçilmesi’ yönündeki tavsiyesine olumlu yanıt verdikleri için ‘kardeş fraksiyon liderlerine’ teşekkür etti.

Washington'ın ciddiyeti

İslamcı gruplar üzerine çalışan araştırmacı Nizar Haydar, fraksiyon liderlerinin silahların devletin elinde sınırlandırılmasına yönelik çağrılarının, ‘Şii güçler ve tüm fraksiyonların, fraksiyonları içeren yeni bir hükümetle anlaşmayı reddeden Amerikan tutumunun ciddiyetini hissetmeye başlamasından’ kaynaklandığına inanıyor.

Haydar, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Fraksiyonlar, ABD’nin Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya’nın Bağdat’a gelmesinden önce Washington’a iyi niyetlerini kanıtlamak için şu sıralar zamanla yarışıyor” ifadesini kullandı.

Haydar, silahlı fraksiyonları iki gruba ayırıyor. İlk grup, siyasi ve seçim sürecine çeşitli aşamalarda dahil olan, son olarak da son parlamento seçimlerine katılan ve geçmiş hükümetlerde bir ya da daha fazla bakanla temsil edilen fraksiyonlardan oluşuyor. Bu gruplar, devlet otoritesi dışında silahlı bir güç olmaktan çıkarak, güvenlik başta olmak üzere devlet kurumlarının bir parçası haline gelmeyi hedefliyor.

Haydar’a göre bu ilk grup, ‘uluslararası ve bölgesel toplum nezdinde, özellikle de ABD’de kabul görmek amacıyla bugün silahların devlet elinde sınırlandırılmasını savunan kesim’ olarak öne çıkıyor.

İkinci grup ise son parlamento seçimlerine katılmış olmalarına rağmen kendilerini hâlâ siyasi sürecin içinde görmeyen, ‘direniş’ söylemini kullanmaya devam eden ve devlete tam entegrasyonunu ilan etmeden önce mümkün olan en büyük siyasi, mali ve güvenlik kazanımlarını elde etmeye çalışan fraksiyonlardan oluşuyor.

Aşamalı taktik

Siyasi Düşünce Merkezi Başkanı İhsan eş-Şemmeri de ABD’nin fraksiyonlar üzerindeki baskısının önem ve etkisi konusunda aynı görüşü paylaşıyor ve bu baskının, söz konusu grupları devlet çerçevesi dışında silah taşımaktan vazgeçtiklerini açıklamaya zorladığını belirtiyor.

Şemmeri, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Silahsızlanma çağrıları; ABD’nin silahların dağıtılması ve devlet ile silahlı kuvvetler başkomutanının denetimi altında toplanması yönündeki şartlarıyla ve Savaya’nın Irak’a gelişinin yaklaşmasıyla eşzamanlı olması bakımından ele alınmalı” dedi.

Bu çağrıların aynı zamanda yeni hükümetin kurulmasına yönelik müzakerelerin zamanlamasıyla da bağlantılı olduğunu ifade eden Şemmeri, “Bu gruplar, ABD’nin bu yöndeki itirazlarının boyutunu bilerek yeni hükümete dahil olmayı hedefliyor” değerlendirmesinde bulundu.

defrt
Ketaib Hizbullah üyeleri, Eylül 2024'te Bağdat'ta düzenlenen bir geçit töreninde (Reuters)

Şemmeri, söz konusu çıkışların, ‘ABD’nin bu tür çağrılara vereceği tepkiyi ölçmeyi amaçlayan geçici ve taktiksel bir bağlamda’ gündeme gelmiş olabileceğini, aynı zamanda bu fraksiyonların Washington ile doğrudan müzakerelere girmesi için bir kapı aralayabileceğini de dile getirdi.

Iraklı fraksiyonların çağrılarının, Hizbullah’ın söyleminden bağımsız ele alınamayacağını vurgulayan Şemmeri, bu tutumun Hizbullah’ın silahsızlanmaya ilişkin şartlarıyla örtüştüğünü belirterek, “Amaç, silahsızlanma sürecinin ABD ve dış baskıların sonucu değil, yerel ve iç düzenlemelerin bir parçası gibi görünmesini sağlamak” dedi.


Trump intikam alıyor: Suriye'de DEAŞ'a ait 70 hedef vuruldu

ABD askerleri, cuma günü Suriye'deki DEAŞ hedeflerine saldırmak üzere havalanmadan önce bir F-15E savaş uçağına mühimmat yüklüyor (AFP)
ABD askerleri, cuma günü Suriye'deki DEAŞ hedeflerine saldırmak üzere havalanmadan önce bir F-15E savaş uçağına mühimmat yüklüyor (AFP)
TT

Trump intikam alıyor: Suriye'de DEAŞ'a ait 70 hedef vuruldu

ABD askerleri, cuma günü Suriye'deki DEAŞ hedeflerine saldırmak üzere havalanmadan önce bir F-15E savaş uçağına mühimmat yüklüyor (AFP)
ABD askerleri, cuma günü Suriye'deki DEAŞ hedeflerine saldırmak üzere havalanmadan önce bir F-15E savaş uçağına mühimmat yüklüyor (AFP)

Başkan Donald Trump, geçen cumartesi günü Suriye çölündeki Palmira'da bir aşırılıkçı tarafından düzenlenen saldırıda üç Amerikalının (iki asker ve bir tercüman) öldürülmesinin ardından DEAŞ'a karşı misilleme tehdidini yerine getirdi. ABD hava saldırıları, cuma sabahı erken saatlerde Deyrizor, Hums ve Rakka çöllerindeki 70 DEAŞ mevzisini hedef aldı. Yaklaşık beş saat süren baskınlara uçaklar, helikopterler ve HIMARS roketatarları katıldı. Ürdün de uçaklarının saldırıya katıldığını açıkladı.

Trump cuma günü “çok güçlü bir misilleme saldırısı”ndan bahsederken, ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, “ABD güçleri, DEAŞ savaşçılarını, altyapısını ve silah depolarını ortadan kaldırmak için Suriye'de Hawkeye Operasyonuna başladı” diyerek, operasyonu üç Amerikalının ölümüne yol açan Palmira saldırısının ardından “misilleme ilanı” olarak nitelendirdi.

Şarku’kul Avsat’ın görüştüğü Şam'daki Suriye Savunma Bakanlığına yakın kaynaklar, ABD saldırılarının süresiz olabileceğini ve günlerce devam edebileceğini söyledi.