عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Kahve kalp ritim bozukluğuna neden olur mu?

Kahve içmek erken atriyal kasılmalarla ilişkili değildir (Reuters)
Kahve içmek erken atriyal kasılmalarla ilişkili değildir (Reuters)
    Londra/Şarku’l Avsat
TT
TT

Kahve kalp ritim bozukluğuna neden olur mu?

Kahve içmek erken atriyal kasılmalarla ilişkili değildir (Reuters)
Kahve içmek erken atriyal kasılmalarla ilişkili değildir (Reuters)

Yeni bir çalışma, kafeinli kahve içmenin erken atriyal kasılmalar olarak bilinen yaygın bir kalp ritmi bozukluğu ile ilişkili olmadığını buldu.
Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığı habere göre, çalışma kalp fonksiyonları, yürüyüş alışkanlıkları, uyku düzenleri ve kan şekerleri saat ve fitness takip cihazları ile takip edilen 40 yaş altı 100 sağlıklı gönüllü üzerinde gerçekleştirildi.
Gönüllülere, iki hafta boyunca günlük kısa mesajlar gönderilerek, belirli günlerde kafeinli kahve içmeleri veya uzak durmaları talimatı verildi.
Araştırmacılar, kafeinli kahve içmenin kalp ritmi bozukluğuna yol açmadığını buldu.
Kalbin üst odacıklarında başlayan bu ekstra atımlar yaygındır ve tipik olarak sorunlara neden olmaz. 
Ancak ekip, kahvenin kalbin alt odalarından (sağ ve sol ventriküller) gelen ve ventriküler erken kasılmalar olarak adlandırılan başka bir aritmi türüne neden olduğuna dair çok az kanıt buldu.
Bu tür atımlar da yaygındır ve genellikle ciddi değildir, ancak daha yüksek kalp yetmezliği riski ile ilişkilendirilmiştir. 
Araştırmacılar, yalnızca günde iki veya daha fazla fincan kahve içenlerde bu erken atımları tespit etti.
Çalışmada, aynı zamanda gönüllülerin kahve içtikleri günlerde yaklaşık bin adım daha fazla attığı, yaklaşık 36 dakika daha az uyuduğu ve kan şekeri seviyelerinde neredeyse hiçbir fark olmadığı görüldü.
Söz konusu çalışma, dün New England Journal of Medicine’de yayınlandı.
Colorado Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde kardiyolog ve sağlık verileri uzmanı olan Dr. Dave Kao, “Çalışma kısa bir süre içinde az sayıda insanda yapıldığından, sonuçların genel popülasyon için geçerli olması gerekmez. Bununla birlikte, çalışma kahvenin genel olarak sağlık için güvenli olduğunu ortaya çıkaran diğer çalışmalarla tutarlı” dedi.
Yeni çalışmanın yazarları, kahve içmenin etkilerinin kişiden kişiye değişebileceği konusunda uyardı.
Kalp ritim bozukluğu olan hastalara, kafeinin onları nasıl etkilediğini görmek için deneyleri kendilerinin yapmasını tavsiye ettiler.

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
TT
TT

Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)

Ölümle burun buruna gelen kişiler, yaşadıkları deneyim sırasında zamanın durmuş veya yavaşlamış gibi geldiğini sıkça bildiriyor. 

Başından böyle bir olay geçmeyen kişilerin aklına film sahneleri gelecektir. Örneğin bir trafik kazasında hayatını kaybetmekten kıl payı kurtulan bir karakter etrafına bakarken, sahne daha yavaş akıyor. 

Ölüme yakın deneyimler üzerine çalışan psikiyatr Bruce Greyson'ın 1980-1990'larda yaptığı çalışmalarda, bu türden deneyimler yaşayan kişilerin yaklaşık yüzde 70'i "zamanın durduğunu veya anlamını yitirdiğini" bildirmişti. 

Peki bu travmatik olaylar neden böyle bir etki yaratıyor ve zamanın nasıl algılandığı hakkında neler söylüyor? 

İnsanlar zamanı nasıl algılıyor?

Liverpool John Moores Üniversitesi'nde zaman psikolojisi üzerine çalışan Dr. Ruth Ogden, yıllar önce geçirdiği bir trafik kazasından sonra bu alana ilgi duymaya başlamış. 

Psikoloji hocası, Conversation için kaleme aldığı yazıda, başka bir araçla çarpıştıktan sonra adeta zaman durmuş gibi hissettiğini anlatıyor.  

15 yıl boyunca ölüme yakın deneyimlerde neden zamanın yavaşladığı ve zamanın nasıl algılandığı üzerine araştırmalar yürüten Dr. Ruth Ogden ulaştığı sonuçları şöyle açıklıyor:

Biz saniyeleri ve dakikaları mükemmel bir doğrulukla kaydeden saatler gibi değiliz. Bundan ziyade beynimiz, zamanı çevremizdeki dünyaya duyarlı bir şekilde algılamaya ayarlanmış gibi görünüyor.

Dr. Ogden, beynin duygusal ve fizyolojik uyarılmayı düzenleyen bazı bölgelerinin, aynı zamanda zamanın işlenmesinde de rol oynadığını ekliyor. 

Bu nedenle duygular yoğunlaştığı sırada beynin zaman algısı da etkileniyor. Örneğin keyifli vakit geçirirken zaman uçup gidiyor ve sıkıcı ortamlarda geçmek bilmiyor. 

Ölüme yaklaşınca zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyimlerde zamanın neden yavaşladığı kesin olarak bilinmiyor. Bilim insanları bunun altında savaş ya da kaç tepkisinin yattığını düşünüyor. Evrimsel süreçte hayatta kalma içgüdüsü olarak gelişen bu tepki, tehdit anında ortaya çıkıyor.

Tehlike karşısında beyin daha hızlı çalıştığı için ölüme yakın deneyim yaşayan kişiler çevrelerinin daha yavaş hareket ettiğini görüyor. 

Psikoloji ve Ruh Sağlığı Sınır Alanları Enstitüsü'nden araştırmacı Marc Wittmann bu durumu şöyle açıklıyor:

Organizma çevresel uyaranları normalden daha hızlı işleyerek kişinin daha kolay tepki vermesini sağlıyor. Daha hızlı algılamak, düşünmek ve hareket etmek hayatta kalmak için avantaj demek.

Yaşlandıkça zaman daha mı hızlı akıyor?

Herkes ölüme yakın bir deneyim yaşamayabilir fakat birçok kişi yaşı ilerledikçe zamanın akıp gittiğinden yakınıyor. 

Geçmişe bakınca çocukken vakit daha yavaş akıyormuş gibi gelirken, yetişkinlikle beraber sanki göz açıp kapayıncaya kadar yıllar geçiyor.

Bilim insanları bu durumun birkaç nedeni olduğunu söylüyor. Örneğin çocukken bir yıl, yaşanan sürenin daha büyük bir kısmına tekabül ediyor. Nörolog Santosh Kesari "10 yaşındaki bir çocuk için bir yıl, hayatının yüzde 10'u. 60 yaşındaki biri için ise hayatının yüzde ikisinden daha azı" diyor. 

Ayrıca çocukken sürekli yeni şeylerle karşılaşmak, hafızada daha kalıcı etkiler bırakıyor. Kesari şu ifadeleri kullanıyor:

Zamanı unutulmaz olaylarla ölçüyoruz ve yaşlandıkça hatırlanmaya değecek daha az yeni şey yaşanıyor. Bu da çocukluğun daha uzun sürmüş gibi görünmesine yol açıyor.

Bilim insanın burada bahsettiği, zamanın o an içinde nasıl algılandığından ziyade, nasıl hatırlandığı. 

Yine de bazı çalışmalarda çocukken zamanın akışının daha yavaş algılandığı bulunmuştu. Nörobilimci Patricia Costello, çocukların gelişim aşamasında olduğunu belirterek "Sinirsel iletimleri yetişkinlere kıyasla fiziksel olarak daha yavaş. Bu da zamanın geçişini algılama biçimlerini etkiliyor" diyor:

Yetişkinliğe ulaşınca zaman devrelerimiz kablolamayı tamamlıyor ve zamanın geçişini doğru bir şekilde nasıl kodlayacağımızı deneyimlerimizle öğreniyoruz.

Yaşlanınca zamanın daha hızlı akıyormuş gibi gelmesi, büyük ölçüde yeni deneyimlerin azlığıyla ilişkilendiriliyor. Costello bu histen kurtulmak isteyenlere hayatlarına yenilik katmasını öneriyor.

Bilim insanı "Her şeyin çok hızlı geçip gittiği, kendi hayatımızı kaçırdığımız hissini nasıl durdurabiliriz? İş dönüp dolaşıp yeni şeyler öğrenmeye geliyor" diyerek ekliyor: 

Yeni bir beceri öğreniyor musunuz? Farklı bir şeyler pişiriyor musunuz? Mümkün olduğunca hayatınıza yenilik katmak, anıların öne çıkmasını sağlayacak ve bir bakıma zamanı uzatacaktır.

Independent Türkçe, Conversation, Psychology Today, NBC News