Bilim insanları 3D yazıcıda cheesecake üretti

Araştırmacılar yazıcıda üretilen gıdaların yapısında halihazırda atılımlar yapmış durumda.

(Columbia Üniversitesi)
(Columbia Üniversitesi)
TT

Bilim insanları 3D yazıcıda cheesecake üretti

(Columbia Üniversitesi)
(Columbia Üniversitesi)

Bilim insanları bir cheesecake'i 3D yazıcıda basmayı başardı ve geleceğin bu olabileceğini öne sürüyorlar.
Araştırmacılar cheesecake'i fıstık ezmesi, Nutella ve çilek gibi yenilebilir gıda mürekkepleri kullanarak üretti. Bu yiyeceklerin nasıl yapılacağına dair halihazırda atılımlar gerçekleştirmişlerdi: Onları krakerlere koyup reçel gibi diğer malzemeleri desteklemek için gıda mürekkepleri kullanıyorlardı.
Bilim insanları yıllardır 3D baskı yapıyor: 3D baskı ilk kez 2005'te tanıtıldı fakat şimdiye dek iştah açıcı olmayan yemeklerle sonuçlanan, sadece az sayıda pişmemiş malzemeyle sınırlı kalmıştı. Yeni araştırmada bilim insanları yiyecekleri basıldıkları sırada bir lazer aracılığıyla pişirdi ve bu, daha farklı seçeneklere olanak sağladı.
Çalışma, Columbia Üniversitesi'ndeki araştırmacılar tarafından Creative Machines Lab'deki araştırmanın bir parçası olarak yürütüldü. Bilim insanları, bu tür çalışmaların gıdanın geleceğini yaratabileceğini (örneğin belirli tatlara ve kişiselleştirilmiş beslenmeye olanak sağlayacağını) ancak gerçekten yararlı olması için daha fazla çalışma yapılması gerektiğini öne sürüyor.
Çalışmanın baş yazarı doktora sonrası araştırmacı Jonathan Blutinger şunları söylüyor:
"3D gıda baskısı hâlâ yeni gelişen bir teknoloji, dolayısıyla gıda kartuşu üreticileri, indirilebilir tarif dosyaları ve bu tarifleri oluşturup paylaşmak için bir ortam gibi destekleyici endüstrilerin bir ekosistemine ihtiyaç duyuyor. 3D gıda baskısının özelleştirilebilirliği, gerçek etleri taklit etmek amacıyla doku ve lezzetin dikkatlice formülleştirilmesi gereken bitki bazlı et pazarı için onu özellikle kullanışlı hale getiriyor."
Nihayetinde çok katmanlı gıdaların basılması, insanların gıdaları özelleştirmesini mümkün kılabilir, gıda güvenliğini artırabilir ve bir gıdanın besin verileri üzerinde daha iyi kontrol sağlayabilir.
Şefler tatları hassas bir şekilde değiştirebilir veya örneğin yemeklerin yerelleştirilmiş versiyonlarını piyasaya sürebilir. Alerjiden mustarip kişilerden sporculara kadar belirli diyetler sürdürenler, özellikle ihtiyaçlarına yönelik yiyecekler basabilir.
"Yeni makalede çalışan bir başka isim, Pace Üniversitesi'nden Christen Cooper "İşlenmiş gıdaların düşük besin değeriyle ilgili çok büyük bir sorunumuz var" diyor:
3D yiyecek baskısı yine işlenmiş gıda olacak fakat belki de işin iyi kısmı, bazı kişiler için daha iyi kontrol ve besin uyarlaması, kişiselleştirilmiş besin anlamına gelecek.
Ayrıca, yutma bozukluğu olan hastaların (sadece ABD'de milyonlarca kişi) ihtiyaç duyduğu püre haline getirilmiş yapıdaki gıdalarla gerçek gıdaların şekillerini taklit ederek, bu hastalar için yiyecekleri daha çekici hale getirmede de yararlı olabilir."
Hâlâ aşılması gereken birçok engel var. Araştırmacılar örneğin basılı yemeklerin bir araya getirilme şekilleri nedeniyle muhtemelen yeni içerik türlerine ihtiyaç duyacaklarını belirtiyor.
Cheesecake'i ve içerdiği sorunları inceleyen "The future of software-controlled cooking" (Yazılım kontrollü yemek pişirmenin geleceği) makalesi npj Science of Food adlı bilimsel dergide yayımlandı.



Yapay zeka uygulamaları 1 milyar kullanıcıyı aştı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Yapay zeka uygulamaları 1 milyar kullanıcıyı aştı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Yeni bir rapora göre ChatGPT, Claude ve Google Gemini gibi mobil yapay zeka uygulamalarının kullanıcı sayısı 1 milyarı geçti.

Bu kilometre taşına, OpenAI'ın ChatGPT'yi kullanıma açmasının üzerinden üç yıl bile  geçmeden ulaşıldı. ChatGPT, Kasım 2022'de piyasaya sürüldüğünde tarihin en hızlı büyüyen uygulaması olmuştu.

Tüketici bilgi firması Meltwater ve kreatif ajans We Are Social tarafından hazırlanan Digital 2026 raporunda, "Yapay zeka, erken benimseyenlerden kitlesel pazara yayılarak 'kritik eşiği geçiyor' dendi.

700 sayfalık rapor, bu eğilimin internetin geri kalanında da dalgalanma etkisi yarattığını ve geleneksel arama motorlarını kullananların sayısının artık düşüşte olduğunun altını çiziyor.

Veri analisti Simon Kemp, "Yapay zeka, kullanıcıların farklı türden soruları yanıtlamalarına ve yalnızca arama motorlarıyla yapabileceklerinden çok daha geniş bir ihtiyaç yelpazesini karşılamalarına giderek daha fazla olanak sağlıyor" dedi.

OpenAI'ın patronu Sam Altman'a göre yapay zekanın benimsenme oranları büyük ölçüde yaklaşık 800 milyon kullanıcısı olan ChatGPT sayesinde artıyor.

Bu rakam geçen yıl bu zamanlar 250 milyon civarındaydı ve Statista tarafından toplanan verilere göre 586 milyon kullanıcısı olan Elon Musk'ın X'inin önüne geçti

OpenAI, Duke Üniversitesi ve Harvard Üniversitesi'nden araştırmacılar geçen ay yayımladıkları makalede dünya yetişkin nüfusunun yaklaşık yüzde 10'unun ChatGPT kullandığını belirtmişti.

Araştırmacılar, "Yeni bir teknoloji için bu küresel yayılma hızının emsali yok" diye yazmıştı.

Pew Araştırma Merkezi'nin marşamba günü yayımladığı ayrı bir rapor, yapay zeka konusunda heyecandan çok endişe duyan kişi sayısının daha fazla olduğunu ortaya koydu.

25 ülkede 28 binden fazla kişinin görüşlerinin alındığı anket, insanların sadece yüzde 16'sının bu teknoloji konusunda endişeliden ziyade heyecanlı olduğunu ortaya koydu.

Raporun yazarları, "Yapay zekayla ilgili endişeler özellikle yetişkinlerin yaklaşık yarısının heyecandan çok endişe duyduğunu söylediği Birleşik Devletler, İtalya, Avustralya, Brezilya ve Yunanistan'da yaygın" diye yazdı.

Anket ayrıca, kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasılayla ölçülen bir ülkenin geliriyle yapay zeka farkındalığı arasında güçlü bir ilişki olduğunu ortaya koyuyor. Yüksek gelirli ülkelerdeki nüfus, daha az varlıklı ekonomilerdekilere kıyasla yapay zeka hakkında daha fazla bilgi sahibi olma eğiliminde.

Independent Türkçe


Starship, Teksas'tan yeni bir test uçuşuyla fırlatıldı

Starship uzay aracının on birinci uçuşu Teksas'taki Starbase üssünden gerçekleşti (Reuters)
Starship uzay aracının on birinci uçuşu Teksas'taki Starbase üssünden gerçekleşti (Reuters)
TT

Starship, Teksas'tan yeni bir test uçuşuyla fırlatıldı

Starship uzay aracının on birinci uçuşu Teksas'taki Starbase üssünden gerçekleşti (Reuters)
Starship uzay aracının on birinci uçuşu Teksas'taki Starbase üssünden gerçekleşti (Reuters)

Amerikalı milyarder Elon Musk'ın sahibi olduğu SpaceX, dün Teksas'taki Starbase'den Starship uzay aracının on birinci uçuşunu gerçekleştirdi. Bu test görevi, yeniden kullanılabilir uzay aracının uydu fırlatma ve nihayetinde insanları Ay ve Mars'a taşıma yeteneğini test etmeyi amaçlıyor.

Bir Süper Ağır itici roketin üzerine monte edilmiş Starship üst kademesinden oluşan uzay aracı, SpaceX'in Starbase'deki tesislerinden yaklaşık 23:20 GMT'de fırlatıldı. Starship üst kademesini uzaya gönderdikten sonra, Süper Ağır itici roket fırlatmadan yaklaşık 10 dakika sonra Meksika Körfezi'ne yumuşak bir iniş gerçekleştirdi.

SpaceX Başkanı Gwynne Shotwell, geçen ay Paris'te düzenlenen bir konferansta, "11. test uçuşunu başarılı kılmak için elimizden gelen her şeyi yaptık," dedi. "Ama bildiğiniz gibi, kimse ne olacağını bilmiyor, bu yüzden göreceğiz." Starship'in, 2027 yılına kadar NASA astronotlarını Ay'a indirmesi planlanıyor.

Roket, SpaceX'in mobil geniş bant internet sağlama hedefinde hayati rol oynayan daha büyük Starlink uydularının fırlatılması için büyük önem arzediyor. Bu uydular, Musk'ın Mars'a insan ve kargo gönderme vizyonunun temelini oluşturuyor.


"Arka kapı" tehlikesi: 250 dosya ChatGPT'yi zehirlemeye yetiyor

(Unsplash)
(Unsplash)
TT

"Arka kapı" tehlikesi: 250 dosya ChatGPT'yi zehirlemeye yetiyor

(Unsplash)
(Unsplash)

Anthony Cuthbertson Teknoloji Editör Yardımcısı @ADCuthbertson 

Araştırmacılar, OpenAI'ın ChatGPT'si ve Google'ın Gemini'ı gibi yapay zeka modellerinin, eğitim verilerine yalnızca küçük bir bozulmuş veri örneği eklenerek "zehirlenebileceği" uyarısını yaptı.

Birleşik Krallık Yapay Zeka Güvenlik Enstitüsü, Alan Turing Enstitüsü ve yapay zeka firması Anthropic'in ortak yürüttüğü çalışma, 250 kadar az sayıda belgenin büyük dil modellerinin (LLM'ler) anlamsız metinler üretmesine yol açan bir "arka kapı" zafiyeti oluşturabileceğini ortaya koydu.

Bu açık özellikle endişe verici çünkü en popüler LLM'ler, kişisel internet siteleri ve blog yazıları da dahil internetteki herkese açık metinlerle önceden eğitiliyor. Bu da herhangi birinin yapay zeka modelinin eğitim verilerine dahil olabilecek içerik üretmesini mümkün kılıyor.

Anthropic, konuyu detaylandıran blog yazısında "Kötü niyetli aktörler, zehirlenme diye bilinen süreçte modelin istenmeyen veya tehlikeli davranışları öğrenmesini sağlamak için bu yayınlara belirli bir metin enjekte edebilir" dedi.

Arka kapı eklemek de bu saldırı türünden. Arka kapılar, modelden normalde gizli kalacak belirli bir davranışı tetikleyen özel ifadelerdir. Örneğin bir saldırgan komut isteminde olduğu gibi rasgele bir tetikleyici ifade içerdiğinde LLM'ler hassas verileri dışarı sızdıracak şekilde zehirlenebilir.

Bulgular yapay zeka güvenliğine dair endişelere yol açarken araştırmacılar, bunun teknolojinin hassas uygulamalarda kullanılma potansiyelini sınırladığını söylüyor.

Alan Turing Enstitüsü'nden Dr. Vasilios Mavroudis ve Dr. Chris Hicks, "Sonuçlarımız şaşırtıcı ve endişe vericiydi: Bir LLM'yi zehirlemek için gereken kötü niyetli belge sayısı (yaklaşık 250), modelin veya eğitim verilerinin boyutundan bağımsız olarak neredeyse sabitti" diye yazdı.

Başka bir deyişle, veri zehirleme saldırıları daha önce sanılandan daha uygulanabilir olabilir. Bir saldırgan için örneğin 250 zehirli Wikipedia makalesi yaratmak nispeten kolay olacaktır.

Riskler, "Poisoning attacks on LLMs require a near-constant number of poison samples" (LLM'lere yönelik zehirleme saldırıları neredeyse sabit sayıda zehir örneği gerektiriyor) başlıklı, hakem kontrolünden geçmemiş makalede detaylandırıldı.

The Independent yorum için Google ve OpenAI'la iletişime geçti.

Independent Türkçe, independent.co.uk/tech