Bilim insanları 3D yazıcıda cheesecake üretti

Araştırmacılar yazıcıda üretilen gıdaların yapısında halihazırda atılımlar yapmış durumda.

(Columbia Üniversitesi)
(Columbia Üniversitesi)
TT

Bilim insanları 3D yazıcıda cheesecake üretti

(Columbia Üniversitesi)
(Columbia Üniversitesi)

Bilim insanları bir cheesecake'i 3D yazıcıda basmayı başardı ve geleceğin bu olabileceğini öne sürüyorlar.
Araştırmacılar cheesecake'i fıstık ezmesi, Nutella ve çilek gibi yenilebilir gıda mürekkepleri kullanarak üretti. Bu yiyeceklerin nasıl yapılacağına dair halihazırda atılımlar gerçekleştirmişlerdi: Onları krakerlere koyup reçel gibi diğer malzemeleri desteklemek için gıda mürekkepleri kullanıyorlardı.
Bilim insanları yıllardır 3D baskı yapıyor: 3D baskı ilk kez 2005'te tanıtıldı fakat şimdiye dek iştah açıcı olmayan yemeklerle sonuçlanan, sadece az sayıda pişmemiş malzemeyle sınırlı kalmıştı. Yeni araştırmada bilim insanları yiyecekleri basıldıkları sırada bir lazer aracılığıyla pişirdi ve bu, daha farklı seçeneklere olanak sağladı.
Çalışma, Columbia Üniversitesi'ndeki araştırmacılar tarafından Creative Machines Lab'deki araştırmanın bir parçası olarak yürütüldü. Bilim insanları, bu tür çalışmaların gıdanın geleceğini yaratabileceğini (örneğin belirli tatlara ve kişiselleştirilmiş beslenmeye olanak sağlayacağını) ancak gerçekten yararlı olması için daha fazla çalışma yapılması gerektiğini öne sürüyor.
Çalışmanın baş yazarı doktora sonrası araştırmacı Jonathan Blutinger şunları söylüyor:
"3D gıda baskısı hâlâ yeni gelişen bir teknoloji, dolayısıyla gıda kartuşu üreticileri, indirilebilir tarif dosyaları ve bu tarifleri oluşturup paylaşmak için bir ortam gibi destekleyici endüstrilerin bir ekosistemine ihtiyaç duyuyor. 3D gıda baskısının özelleştirilebilirliği, gerçek etleri taklit etmek amacıyla doku ve lezzetin dikkatlice formülleştirilmesi gereken bitki bazlı et pazarı için onu özellikle kullanışlı hale getiriyor."
Nihayetinde çok katmanlı gıdaların basılması, insanların gıdaları özelleştirmesini mümkün kılabilir, gıda güvenliğini artırabilir ve bir gıdanın besin verileri üzerinde daha iyi kontrol sağlayabilir.
Şefler tatları hassas bir şekilde değiştirebilir veya örneğin yemeklerin yerelleştirilmiş versiyonlarını piyasaya sürebilir. Alerjiden mustarip kişilerden sporculara kadar belirli diyetler sürdürenler, özellikle ihtiyaçlarına yönelik yiyecekler basabilir.
"Yeni makalede çalışan bir başka isim, Pace Üniversitesi'nden Christen Cooper "İşlenmiş gıdaların düşük besin değeriyle ilgili çok büyük bir sorunumuz var" diyor:
3D yiyecek baskısı yine işlenmiş gıda olacak fakat belki de işin iyi kısmı, bazı kişiler için daha iyi kontrol ve besin uyarlaması, kişiselleştirilmiş besin anlamına gelecek.
Ayrıca, yutma bozukluğu olan hastaların (sadece ABD'de milyonlarca kişi) ihtiyaç duyduğu püre haline getirilmiş yapıdaki gıdalarla gerçek gıdaların şekillerini taklit ederek, bu hastalar için yiyecekleri daha çekici hale getirmede de yararlı olabilir."
Hâlâ aşılması gereken birçok engel var. Araştırmacılar örneğin basılı yemeklerin bir araya getirilme şekilleri nedeniyle muhtemelen yeni içerik türlerine ihtiyaç duyacaklarını belirtiyor.
Cheesecake'i ve içerdiği sorunları inceleyen "The future of software-controlled cooking" (Yazılım kontrollü yemek pişirmenin geleceği) makalesi npj Science of Food adlı bilimsel dergide yayımlandı.



NASA, "tuhaf yörüngeli" bir ötegezegen keşfetti

TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)
TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)
TT

NASA, "tuhaf yörüngeli" bir ötegezegen keşfetti

TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)
TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)

Bilim insanları, beklenmedik hareketler sergileyen bir ötegezegenin, gezegen sistemlerine dair bilinenlere meydan okuduğunu söylüyor. 

Dünya'dan yaklaşık 455 ışık yılı uzaktaki bir yıldızın etrafında dönen TOI-1408 b adlı bir sıcak Jüpiter geçen yıl keşfedilmişti. 

Sıcak Jüpiter, Güneş Sistemi'ndeki Jüpiter'e benzese de yıldızına çok yakın yörüngelerle dönen gaz devlerini ifade ediyor.

NASA'nın Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu'nun (Transiting Exoplanet Survey Satellite / TESS) saptadığı gezegen, Jüpiter'in iki katı genişliğe ve kütleye sahipti. 

Gezegenin, TOI-1408 adlı yıldızına çok yakın dönmesi bilim insanlarını hayrete düşürmüştü. Ancak bu yıl yapılan başka bir keşif, şaşkınlıklarını daha da artırdı.

Lund Üniversitesi'nden araştırmacılar yine TESS'in yardımıyla, sistemde yıldıza daha yakın ve daha küçük başka bir gezegen tespit etti. 

Bulgularını The Astrophysical Journal Letters adlı hakemli dergide aktaran ekip, TOI-1408 c adlı küçük gezegenin aynı zamanda tuhaf bir yörüngeye de sahip olduğunu gözlemledi. 

Dünya'nın iki katı genişliğe ve 8 katı kütleye sahip ötegezegenin, gaz ve kaya karışımından oluştuğu tahmin ediliyor. Ötegezegen, Güneş Sistemi dışındaki gezegen anlamına geliyor. 

Araştırmacılar, TOI-1408 c'nin yıldızı etrafında dönme hızının beklenmedik şekilde değiştiğini gördü. 

Makalenin başyazarı Dr. Judith Korth, 5 Eylül Perşembe günü yaptığı açıklamada "Küçük gezegen çok sıradışı bir yörünge davranışı sergiliyor ve yıldızının önünden geçtiği zamanla ilgili ciddi farklılıklar sergiliyor; bu da genellikle görmediğimiz bir şey" diyerek ekliyor:

Küçük gezegenin varlığı, gezegen sistemlerinin oluşumu ve istikrarı hakkındaki mevcut teorilere meydan okuyor.

Bilim insanları alışılmadık bu yörünge hareketinden ve yıldızlarına yakınlıklarından dolayı sistemdeki iki gezegenin yörünge hareketlerini inceledi. 

Analizlerin ardından büyük gezegenin yıldız etrafında attığı her tura karşılık, küçük yoldaşının iki tur attığı sonucuna varıldı. 

Araştırmacılar, yıldızın etrafında "ritmik bir dans" içinde döndüğünü söyledikleri gezegenlerin bu sayede yakın yörüngelerde varlıklarını sürdürebildiğini buldu. 

Dr. Korth, Space.com'a yaptığı açıklamada "Hem TOI-1408 b hem de TOI-1408 c, Güneş Sistemi'ndeki gezegenlere kıyasla yıldızlarına inanılmaz derecede yakın. Jüpiter'in neredeyse her 4 günde bir (Merkür'ün periyodunun 20'de biri) Güneş'e çok yakın bir yörüngede döndüğünü düşünün" diyerek ekliyor:

Bu zaten yıldıza çok yakın bir yörünge ve yıldıza daha da yakın başka bir gezegen tespit ettik. Bu gezegen, büyük komşusuyla güçlü bir etkileşime girerek yörüngelerinin daha önce hiç görmediğimiz şekillerde sallanmasına neden oluyor.

Araştırmacılar ayrıca sistemde henüz keşfedilmemiş üçüncü bir gezegen de olabileceğini düşünüyor. Gözlemlenen tuhaf yörünge hareketlerinin bir açıklaması da bu gökcismi olabilir. 

Ekip, keşfettikleri nadir sistemin, gezegen sistemine dair çalışmalara katkı sunacağını umuyor. 

Dr. Korth "Elde ettiğimiz sonuçlar, gezegenlerin nasıl oluştuğu ve özellikle dev gezegenlerin bulunduğu sistemlerde birbirlerine çok yakın olduklarında nasıl davrandıkları hakkında daha fazla bilgi edinilmesine fayda sağlayabilir" diyor. 

Independent Türkçe, Space.com, Debrief, Lund Üniversitesi, The Astrophysical Journal Letters