Mısır’dan ‘Yeni İdari Başkent’e prestij sağlama hamlesi

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi dün Yeni İdari Başkent’te hükümet kabinesi ile bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi dün Yeni İdari Başkent’te hükümet kabinesi ile bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır’dan ‘Yeni İdari Başkent’e prestij sağlama hamlesi

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi dün Yeni İdari Başkent’te hükümet kabinesi ile bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi dün Yeni İdari Başkent’te hükümet kabinesi ile bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Mısır’da bakanlıklar, yasama ve güvenlik kurumları gibi önemli kurumların kademeli olarak taşındığı Yeni İdari Başkent’e manevi ve siyasi prestij sağlamaya yönelik adımlar atılıyor. Mısır hükümeti, burada büyük bir İslami kültür merkezi açarak Stratejik İdare Merkezi’nde kapsamlı bir hükümet toplantısı gerçekleştirecek.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi dün, Yeni İdari Başkent'teki Stratejik İdare Merkezi’nde Başbakan Mustafa Medbuli ve bakanlar ile bir araya geldi. Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Müsteşar Ahmed Fehmi’nin ifade ettiğine göre, toplantıda bakanlıkların, çeşitli devlet kurum ve kuruluşlarının Yeni İdari Başkent’e nakli planı gözden geçirildi.
Sözcü tarafından yapılan açıklamaya göre Sisi, Yeni İdari Başkent’e geçişin, idareye kapsamlı ve niteliksel yönde gerçek bir gelişim sağlaması amacıyla yürütülen çabaların yoğunlaştırılmasını istiyor. Bu yönde sadece binaların ve tesislerin modernizasyona değil, aynı zamanda çalışanların kalifiye edilmesi, hükümet kadrolarının yönetimde modern bilimsel yöntemleri kullanmaları için eğitim verilmesi, verimli ve etkili bir idari aygıtın kurulması hedefleniyor.
Cumhurbaşkanı, söz konusu toplantıda ülkenin kırsal bölgelerini kalkındırmayı amaçlayan ‘Onurlu bir Yaşam’ girişiminin ilk aşamasının uygulanmasına ilişkin gelişmeler ve ikinci aşamaya başlama hazırlıkları hakkında bilgi aldı. İdari tutumun saha takibinin düzenli olarak yürütülmesi ile devletin ilgili kurumları arasında iş birliği ve koordinasyonun sürdürülmesine yönelik talimat verdi.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Sisi, Ramazan Ayı’nın gelişini Yeni İdari Başkent’te Mısır İslam Kültür Merkezi’nin açılışıyla karşıladı. Bir dizi üst düzey yetkili Yeni İdari Başkent’teki Mısır Camii’nde dün sabah namazını kıldı.
Mısır İslam Kültür Merkezi’nin açılışında tasarıma dair ayrıntılar hakkında bilgi verildi. Merkezde bir halk kütüphanesi, Kur'an-ı Kerim hafızlık kursu, 160 farklı dükkan ve 55 bin kişi kapasiteli bir yüksek avlu bulunuyor. Buradaki camide yaklaşık 12 bin kişi, kuzeydeki ve aşağıdaki avluda ise yaklaşık 61 bin kişi ağırlanabilecek. İslami Kültür Camii dahilinde 2 bin, caminin tamamında ise toplamda 130 bin kişi ibadetlerini edâ edebilecek.
Mısır İslam Kültür Merkezi’nde yaklaşık 6 bin 800 metrekarelik bir alanda 30 farklı bölüme ayrılmış Dar’ül Kur’an Merkezi yer alıyor. Her bir bölüm, Kuran-ı Kerim’in bir cüzünü temsil ediyor. Araştırma ve seminerler için iç mekanların bulunduğu merkezde, sahabe Osman bin Affan'ın bin 87 sayfalık mushafından nadir bir parça da yer alıyor.
Mısır Başbakanı Medbuli, aralarında siyasetçilerin ve gazetecilerin de bulunduğu bir Fransız heyetiyle Yeni İdari Başkent’teki hükümet merkezinde bir araya geldi. Fransız heyetiyle Yeni İdari Başkent’te dair bilgi veren Medbuli şu ifadeleri kullandı:
“Bugün burada gördükleriniz yaklaşık altı yılda gerçekleştirildi. Bu topraklar tamamen çöldü. Bu, Mısır topraklarında meydana gelen kapsamlı gelişmeyi yansıtıyor. Hükümetin üzerinde çalıştığı önemli başlıklardan biri de mevcut kentsel alanın geliştirilmesidir. Mısır, güvensiz bölgeler sorunuyla karşı karşıyaydı. Bu bölgelerde yaklaşık bir milyon aile yaşıyordu. Bu bölgelerdeki halk, daha iyi yaşam standartlarına sahip yeni yerlere taşındı.
Mısır devletinin son dönemde benimsediği projelerden bahsederken ‘büyük projeler ekseni’ ifadesini kullanan Başbakan Medbuli sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ülkedeki kayda değer nüfus artışı ışığında yeni şehirlerin inşasını yaygınlaştırmaktan başka şansımız yoktu. Bu kapsamda kanalizasyon planlaması, tarımsal drenaj sularının geri kazanımı tesisleri ve deniz suyu arıtımı tesislerinin inşası yapıldı. Zira sınırlı doğal su kaynaklarımız mevcut. Nil Nehri, Mısır için ana su kaynağıdır.”



Gizli belgelerde Batı’yı kararsız bırakan seçimin 30. yıldönümü: Zerval’ın Cezayir zaferi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
TT

Gizli belgelerde Batı’yı kararsız bırakan seçimin 30. yıldönümü: Zerval’ın Cezayir zaferi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)

Bugün, Liamin Zerval’ın Cezayir’de Cumhurbaşkanlık seçimlerini kazanmasının 30. yıldönümü. 1991’de Kurtuluş Cephesi’nin kazandığı seçimlerin iptalinin ardından yaşanan krizin ardından, Zerval’ın sandığa gitme kararı Cezayir siyasetinde bir dönüm noktası oldu. O dönemde muhalifler, ordu destekli yönetimin halk desteğinden yoksun olduğunu belirtiyordu. Zerval ise bu argümanı ortadan kaldırdı.

Bu karar büyük bir risk içeriyordu. Kan gölüne dönen Cezayir’de silahlı gruplar oy kullanacakları tehdit ediyor, ana muhalefet partileri ise seçimleri boykot çağrısıyla sabote etmeye çalışıyordu. Buna rağmen Zerval meydan okudu. Cumhurbaşkanlığı kazan sürpriz olmasa da, halkın tehditlere rağmen sandığa gitmesi ve yüksek katılım sağlaması büyük bir sürprizdi. Bu, “terör korkusunu” yıkmak anlamına geliyordu.

Zerval, böylece Cezayir yönetimine bir tür “meşruiyet” kazandırarak terör dönemini sona ermeye başladı. Ertesi yıl düzenlenen parlamento seçimleriyle 1991’de iptal edilen seçimlerin etkisi tamamen silindi. Ordu, silahlı grupları yenilgiye uğrattı ve çoğu, Zerval’ın halefi Buteflika’nın 1999’da çıkardığı af yasasından yararlandı.

Bugün genç kuşaklar, 1990’ların kanlı dönemini ve Zerval’ın seçim zaferinin önemini hatırlamayabilir. “Şarku’l Avsat”, İngiltere Ulusal Arşivi’nden ortaya çıkan belgeler ışığında, 1995 Kasım’ında Zerval’ın zaferini mercek altına alıyor.

de
1995 Cezayir seçimlerinin sonuçlarına ilişkin İngiliz belgesinin bir kopyası (Şarku’l Avsat)

Gizli belgeler, Zerval’ın zaferinin Batı’da kafa karışıklığı yarattığını gösteriyor. Fransa, resmi olarak “tebrik” mesajı göndermekten kaçındı; İngiltere ise Kraliçe II. Elizabeth’in mesaj göndermesini uygun bulmadı, ancak Başbakan bir tebrik iletecekti.

17 Kasım 1995 tarihli bir İngiliz belgesine göre, Zerval oyların %61,34’ünü alarak kesin bir zafer kazandı. Belgede, üç yıldır süren terör ve baskıya rağmen katılımın %75 ile beklentilerin çok üzerinde gerçekleştiği belirtiliyor. Katılım özellikle kadınlar ve gençler arasında yüksekti; bu da yönetim için açık bir mesaj taşıyordu: “Sessiz çoğunluk, laik bir devlette barış içinde yaşamak istiyor.”

Rakip aday Mahfuz Nahnah ise oyların yalnızca %25,38’ini alabildi; yani seçmenlerin büyük çoğunluğu İslami yönetimi reddetti. Ana muhalefet partilerinin boykot çağrısı işe yaramadı; aksine, rejim bu durumdan fayda sağladı. Seçimin meşruiyeti beklenenden daha güçlüydü ve boykot eden partiler uzlaşma mesajları verdi.

Seçimlerin güvenli ve düzenli geçmesi için geniş çaplı askeri ve polis önlemleri alındı. Bazıları seçimlere hile karıştırıldığını iddia etse de, belgeler sürecin dürüst ve şeffaf olduğunu, sonuçların teknik olarak doğru olduğunu gösteriyor. Ancak analistler, Zerval’ın askeri desteğin gölgesinden çıkıp çıkamayacağı konusunda temkinliydi.

Belgeler göre , Zerval’ın hem diyalog hem de terörle mücadeleye dayalı ikili politikayı sürdüreceğini, ancak önceliğinin terörle mücadele olacak. 1996 parlamento seçimleri, boykot eden muhalefet için bir teşvik unsuru olabilirdi, ancak İslami Kurtuluş Cephesi’nin yeniden rehabilitasyonu uzak durdu. Uzun vadeli istikrar konusunda sosyal ve ekonomik sorunların çözülmemiş olması endişe yarattı.

Uluslararası tepkiler “temkinli iyimserlik” şeklindeydi. Avrupa Birliği, yüksek katılım ve şiddetsiz seçimlerden memnundu ve reform programlarına desteğini sürdürmeyi planlıyordu.

Fransa, resmi olarak ılımlı bir tepki verdi; Chirac mesaj gönderecek, ama “tebrik” kelimesini kullanmayacaktı. Özel olarak, Fransız hükümeti sonuçtan memnundu; yüksek katılım, İslami Kurtuluş Cephesi ve Sosyalist Güçler Cephesi’ni zayıflatmıştı.

İngiltere başbakanı tebrik mesajında siyasi diyaloğa başlama isteği ve İngiliz şirketlerinin (BP’nin milyar dolarlık ihaleye girmesi) çıkarlarına değindi. Kraliçe’nin mesaj göndermesi ise askeri rejimin sicili nedeniyle uygun görülmedi.

Zerval’ın 30 yıl önceki zaferi, Cezayir’de terör korkusunu aşan bir halk iradesinin simgesi olarak tarihe geçti.


Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Boulos: Sudan'daki savaş dünyanın en büyük insani krizi

Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
TT

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Boulos: Sudan'daki savaş dünyanın en büyük insani krizi

Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Massad Fares Boulos, Sudan'daki savaşı ‘dünyanın en büyük insani krizi’ olarak tanımladı. Boulus, Fransız Haber Ajansı AFP’ye yaptığı açıklamada diplomatik çabaların barışa doğru ilerleme sağlamasını umduğunu söyledi.

Sudan’da 2023 yılının nisan ayında Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki ordu ile eski yardımcısı Muhammed Hamdan Dagalu (Hamideti) liderliğindeki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında savaşın patlak vermesinden bu yana, on binlerce kişi hayatını kaybetti ve yaklaşık 12 milyon kişi yerinden edildi.

HDK, geçtiğimiz ekim ayı sonlarında, Sudan’ın Darfur bölgesinin batısında yer alan stratejik öneme sahip olan Faşir şehrini 18 ay süren kuşatmanın ardından ele geçirdi. Bu süreçte toplu katliamlar ve cinsel şiddet olayları yaşandığına dair haberler basına yansıdı.

dsfrg
Faşir’deki çatışmalardan kaçarak Tavile’deki bir mülteci kampına sığınan çocuklar, 3 Kasım 2025 (AP)

Boulos, Katar’ın başkenti Doha'da AFP’ye, Sudan'daki çatışmanın ‘günümüz dünyasındaki en büyük insani kriz ve en büyük insani felaket’ olduğunu söyledi.

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Faşir’de özellikle son iki-üç hafta içinde yaşananları ve o videoları hepimiz gördük. O haberleri gördük. Bu zulümler kesinlikle kabul edilemez. Bu durum bir an önce sona ermeli.”

Washington, savaşan tarafları Sudan'da ateşkes ilan etmeye çağırdı.

Ordu yanlısı Sudan hükümeti, ABD'nin ateşkes önerisiyle ilgili toplantının ardından savaşa devam edeceğini açıkladı.

HDK ise arabulucuların insani ateşkes önerisini kabul ettiğini duyururken, savaşmaya devam ediyor.

ABD'nin Sudan'daki arabulucu ortaklarıyla birlikte her iki tarafı da ‘üç aylık insani ateşkes’ üzerinde anlaşmaya çağırdığını söyleyen Boulos, ‘ateşkesin tartışıldığı ve müzakere edilmek üzere olduğunu’ belirterek, Tarafları bu öneriyi kabul etmeye ve gecikmeksizin derhal uygulamaya koymaya çağırdıklarını söyledi.

xssadf
Faşir’deki HDK üyeleri (AFP)

ABD, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır, geçtiğimiz eylül ayında, önce insani yardım için ateşkes, ardından kalıcı ateşkes ve sivil yönetime geçiş için ortak bir bildiri yayınladı. Ancak bildiride savaşan tarafların hiçbirinin geçiş sürecine katılmayacağı belirtildi.

Boulos, ABD’nin ortaklarıyla birlikte, sivil yönetime geçiş de dahil olmak üzere daha geniş kapsamlı plan konusunda ‘önümüzdeki haftalarda bazı ilerlemeler kaydetmeyi’ umduğunu belirtti.

ABD’li yetkili, ‘en büyük önceliğin insani boyut ve insani ateşkes olmaya devam ettiğini’ vurguladı.


Irak’ın yeni parlamentosunda ‘siviller’ yok

IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
TT

Irak’ın yeni parlamentosunda ‘siviller’ yok

IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)

Irak’ta geçtiğimiz hafta yapılan genel seçimlerde sadece Basra'daki Fav-Zaho İttifakı adayının bir sandalye kazandığı muhalefet kanadındaki üç ittifakın ezici bir yenilgiye uğramasıyla yeni parlamentoda sivil güçlerin temsiliyeti tamamen ortadan kalktı.

Sivil ittifaklar arasında Bedil, Sivil Demokratik Hareket, Fav-Zako ve Medeniyyun yer alıyordu ve yaklaşık 389 aday vardı. Ancak bu adayların çoğu, ittifak liderlerinin ‘sıfır’ olarak nitelendirdiği sonuçlar aldı.

Adaylar, geleneksel partilerin sahip olduğu etki ve finansman ağlarının belirleyici bir rol oynadığını, sivil güçlerin ise iç çekişmelerden ve zayıf organizasyon ve finansmandan şikayet ettiğini söylediler. Ayrıca, destekçileri arasındaki güven eksikliği ve katılımın azalmasının kazanma şanslarını düşürdüğünü de eklediler.

Adaylar, yenilgilerinin ‘seçimler adaletsizliğin olması’, siyasi finansmanın denetlenmemesi ve nüfuzlu grupların seçmenler üzerinde baskı kurmasından kaynaklandığını söylediler.