Mısır’dan ‘Yeni İdari Başkent’e prestij sağlama hamlesi

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi dün Yeni İdari Başkent’te hükümet kabinesi ile bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi dün Yeni İdari Başkent’te hükümet kabinesi ile bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır’dan ‘Yeni İdari Başkent’e prestij sağlama hamlesi

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi dün Yeni İdari Başkent’te hükümet kabinesi ile bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi dün Yeni İdari Başkent’te hükümet kabinesi ile bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Mısır’da bakanlıklar, yasama ve güvenlik kurumları gibi önemli kurumların kademeli olarak taşındığı Yeni İdari Başkent’e manevi ve siyasi prestij sağlamaya yönelik adımlar atılıyor. Mısır hükümeti, burada büyük bir İslami kültür merkezi açarak Stratejik İdare Merkezi’nde kapsamlı bir hükümet toplantısı gerçekleştirecek.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi dün, Yeni İdari Başkent'teki Stratejik İdare Merkezi’nde Başbakan Mustafa Medbuli ve bakanlar ile bir araya geldi. Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Müsteşar Ahmed Fehmi’nin ifade ettiğine göre, toplantıda bakanlıkların, çeşitli devlet kurum ve kuruluşlarının Yeni İdari Başkent’e nakli planı gözden geçirildi.
Sözcü tarafından yapılan açıklamaya göre Sisi, Yeni İdari Başkent’e geçişin, idareye kapsamlı ve niteliksel yönde gerçek bir gelişim sağlaması amacıyla yürütülen çabaların yoğunlaştırılmasını istiyor. Bu yönde sadece binaların ve tesislerin modernizasyona değil, aynı zamanda çalışanların kalifiye edilmesi, hükümet kadrolarının yönetimde modern bilimsel yöntemleri kullanmaları için eğitim verilmesi, verimli ve etkili bir idari aygıtın kurulması hedefleniyor.
Cumhurbaşkanı, söz konusu toplantıda ülkenin kırsal bölgelerini kalkındırmayı amaçlayan ‘Onurlu bir Yaşam’ girişiminin ilk aşamasının uygulanmasına ilişkin gelişmeler ve ikinci aşamaya başlama hazırlıkları hakkında bilgi aldı. İdari tutumun saha takibinin düzenli olarak yürütülmesi ile devletin ilgili kurumları arasında iş birliği ve koordinasyonun sürdürülmesine yönelik talimat verdi.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Sisi, Ramazan Ayı’nın gelişini Yeni İdari Başkent’te Mısır İslam Kültür Merkezi’nin açılışıyla karşıladı. Bir dizi üst düzey yetkili Yeni İdari Başkent’teki Mısır Camii’nde dün sabah namazını kıldı.
Mısır İslam Kültür Merkezi’nin açılışında tasarıma dair ayrıntılar hakkında bilgi verildi. Merkezde bir halk kütüphanesi, Kur'an-ı Kerim hafızlık kursu, 160 farklı dükkan ve 55 bin kişi kapasiteli bir yüksek avlu bulunuyor. Buradaki camide yaklaşık 12 bin kişi, kuzeydeki ve aşağıdaki avluda ise yaklaşık 61 bin kişi ağırlanabilecek. İslami Kültür Camii dahilinde 2 bin, caminin tamamında ise toplamda 130 bin kişi ibadetlerini edâ edebilecek.
Mısır İslam Kültür Merkezi’nde yaklaşık 6 bin 800 metrekarelik bir alanda 30 farklı bölüme ayrılmış Dar’ül Kur’an Merkezi yer alıyor. Her bir bölüm, Kuran-ı Kerim’in bir cüzünü temsil ediyor. Araştırma ve seminerler için iç mekanların bulunduğu merkezde, sahabe Osman bin Affan'ın bin 87 sayfalık mushafından nadir bir parça da yer alıyor.
Mısır Başbakanı Medbuli, aralarında siyasetçilerin ve gazetecilerin de bulunduğu bir Fransız heyetiyle Yeni İdari Başkent’teki hükümet merkezinde bir araya geldi. Fransız heyetiyle Yeni İdari Başkent’te dair bilgi veren Medbuli şu ifadeleri kullandı:
“Bugün burada gördükleriniz yaklaşık altı yılda gerçekleştirildi. Bu topraklar tamamen çöldü. Bu, Mısır topraklarında meydana gelen kapsamlı gelişmeyi yansıtıyor. Hükümetin üzerinde çalıştığı önemli başlıklardan biri de mevcut kentsel alanın geliştirilmesidir. Mısır, güvensiz bölgeler sorunuyla karşı karşıyaydı. Bu bölgelerde yaklaşık bir milyon aile yaşıyordu. Bu bölgelerdeki halk, daha iyi yaşam standartlarına sahip yeni yerlere taşındı.
Mısır devletinin son dönemde benimsediği projelerden bahsederken ‘büyük projeler ekseni’ ifadesini kullanan Başbakan Medbuli sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ülkedeki kayda değer nüfus artışı ışığında yeni şehirlerin inşasını yaygınlaştırmaktan başka şansımız yoktu. Bu kapsamda kanalizasyon planlaması, tarımsal drenaj sularının geri kazanımı tesisleri ve deniz suyu arıtımı tesislerinin inşası yapıldı. Zira sınırlı doğal su kaynaklarımız mevcut. Nil Nehri, Mısır için ana su kaynağıdır.”



ABD'nin silahların kontrolüne ilişkin belgesine karşı Hizbullah'tan farklı bir Lübnan pozisyonuna doğru eğilim

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
TT

ABD'nin silahların kontrolüne ilişkin belgesine karşı Hizbullah'tan farklı bir Lübnan pozisyonuna doğru eğilim

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)

Hizbullah, Lübnan’da silahların yalnızca resmi güvenlik kurumlarının elinde bulunmasına yönelik yerel ve uluslararası taleplere karşı ‘varoluşsal tehdit’ kartını öne sürdü. Hizbullah Genel Sekreteri Şeyh Naim Kasım dün akşam yaptığı konuşmada, ‘ulusal güvenlik stratejisinin’ tartışılmasına başlanmadan önce bu tehdidin ortadan kaldırılması şartını koştu. Bu durum, Lübnan devleti ile Hizbullah arasında bir ‘farklılaşmaya’ işaret ediyor. Zira devlet, ABD’li arabulucu Tom Barrack’ın önerisini ‘olumlu şekilde ele alacakken’ Hizbullah farklı bir tutum sergiliyor.

Kasım’ın son açıklaması, silahlarını teslim etme mekanizmalarının tartışılmasına karşılık daha önce öne sürdüğü şartlara eklenen yeni bir koşul olarak görülüyor. Bu şartların başında ise, İsrail’in ateşkes anlaşmasındaki yükümlülüklerini yerine getirmesi koşuluyla Hizbullah’ın silah konusunu görüşmeye hazır olacağı yönündeki talep geliyor. Her ne kadar Lübnan’daki resmi çevreler, Hizbullah’ın bu dosyada ‘esnek davrandığını’ ve ‘ağır silahlarını (nokta atışlı füzeler ve insansız hava araçları) teslim etmeye hazır olduğunu’ ifade etse de, konuya yakın kaynaklara göre Hizbullah, İsrail’in önceden bazı adımlar atmasını şart koşuyor.

Hizbullah, ABD'nin İsrail'e son savaştan bu yana Lübnan içinde işgal ettiği beş noktadan çekilmesi, elindeki 16 kişiyi serbest bırakması, Lübnan topraklarına yönelik ihlal ve saldırıları durdurması ve son savaşta yıkılan yerleri yeniden inşa etme görevine başlaması için baskı yapmasını talep ediyor.

ABD elçisi yeniden geliyor

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’ın, Lübnanlı yetkililer tarafından geçtiğimiz pazartesi günü Beyrut'taki ABD Büyükelçiliği'nden teslim alınan ve Lübnan'dan önümüzdeki aralık ayında sona erecek bir süre içerisinde silahların geri çekilmesi için ‘net’ bir takvim taahhüt etmesini talep eden ABD belgesine resmi bir yanıt almak üzere üçüncü bir ziyaret için yakında Beyrut'a gelmesi bekleniyor. Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Meclis Başkanı Nebih Berri ve Başbakan Nevvaf Selam'ın temsilcilerinden oluşan komite, Lübnan'ın iki hafta önce Beyrut'ta ABD elçisine verdiği bir belgeye ilişkin gözlemleri içeren belgeyi inceliyor. Başbakan Selam'ın bu hafta Meclis Başkanı Berri ile bir araya gelerek Lübnan'ın vereceği yanıtın ayrıntılarını görüşmesi bekleniyor.

Hükümetin esnekliği

Lübnan makamları, Amerikan taleplerini içeren belgeye karşı esnek bir tutum sergiliyor. Bununla beraber Amerikan heyetiyle yürütülen temaslara aşina kaynakların Şarku’l Avsat’a aktardığına göre Lübnan makamları, Washington’un talep ettiği şekilde Karz-ı Hasen Vakfı ile ilgili tedbirleri artırmak, mali ve idari reformları uygulamak gibi kendisine düşen görevleri de yerine getiriyor. Hizbullah ise silah meselesinde daha katı bir tutum sergiliyor.

Kaynaklar, ABD'nin yanıtını incelemekle görevlendirilen komitenin görevinde önemli ilerleme kaydettiğini belirterek, Lübnan devletinin Amerikan anlaşmasına olumlu yaklaşacağını ve hükümetin silahlanmada tekelleşmeyi aşamalı olarak uygulama sözü vereceğini ifade etti. Kaynaklara göre Lübnan'ın resmi yanıtı Hizbullah'ın taleplerindeki sert tutumundan farklı olacak. Kaynaklar, Hizbullah'ın garantiler talep ettiğini ve Kasım'ın açıklamalarının da gösterdiği gibi son zamanlarda tutumunu sertleştirdiğini belirtti.

Varoluşsal tehdit

Kasım dün akşam yaptığı konuşmada, “Hizbullah, Emel Hareketi, direniş ve Lübnan'ın bağımsızlığını isteyen ve Lübnan'ın Lübnanlılar için nihai bir vatan olduğuna inanan egemen bir hat olarak bizler, direnişe, çevresine ve bir bütün olarak Lübnan'a yönelik varoluşsal bir tehditle karşı karşıya olduğumuzu hissediyoruz” ifadesini kullandı.

Görsel kaldırıldı.Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım dün akşam yaptığı konuşmada (Hizbullah medyası)

Kasım, “Lübnan'ın karşı karşıya olduğu üç gerçek tehlike var: güney sınırında İsrail, doğu sınırında DEAŞ ve Lübnan'ı kontrol etmeye, üzerinde vesayet kurmaya çalışan ve Lübnan'ın hareket ve yaşama kabiliyetini yok etmek isteyen Amerikan zorbalığı” dedi.

Kasım, Lübnanlılara hitaben şunları söyledi: “Sözümüz bir olsun ve öncelik için çalışalım. Tehlikeyi ortadan kaldırdıktan sonra savunma stratejisini ve ulusal güvenlik stratejisini tartışmaya hazırız. Sizi İsrail'e iyilik yapmamaya çağırıyorum. Çatışma halinde ABD hedeflerine ulaşamaz.”

Hizbullah silahlarına sarılıyor

Lübnan Kuvvetleri Partisi kaynaklarının Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamaya göre Kasım'ın son tutumu ‘silahlarına sarılma meydanından henüz ayrılmadığı, yani halen aynı noktada olduğu’ şeklinde değerlendiriliyor. “Bu tutum görünüşte çevresine yönelik ve üstü kapalı tavizler mi içeriyor?” diye soran kaynak, başkanlar (Avn, Berri ve Selam) tarafından dile getirilen bazı hususların işlerin kolay olduğuna işaret ettiğini hatırlattı.

Görsel kaldırıldı.Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ile yaptığı görüşme sırasında (Reuters)

Kaynaklar, “Şu ana kadar görünen o ki, Hizbullah silah bırakmamakta ısrar ediyor. Hizbullah'ın maksimum yapabileceği şey Litani Nehri’nin güneyinden çekilmek. Savunma stratejisi diye bir şey yok. Ondan istenen, silahlarını teslim etmesi” ifadelerini kullandı. Kaynaklar, ‘Hizbullah'ın şimdiye kadar, varoluşsal tehditler konusunda aynı söylemleri sürdürdüğünü, hâlbuki bu silahlar ve destek savaşı aracılığıyla Lübnan’a varoluşsal bir tehdit teşkil edenin bizzat kendisi olduğunu ve silahları yüzünden savaşları ülkeye çektiğini’ ifade etti.

Kaynaklar, Hizbullah’ın yetkilileri aracılığıyla yaptığı açıklamalarda ‘ABD’ye İsrail sınırını korumaya hazır olduklarını, bunu da Litani’nin güneyinden tamamen çekilerek ve silah meselesini Litani’nin kuzeyinde hükümetle müzakere ederek yapabileceklerini anlatmak istediklerine’ dikkat çekti. Kaynaklar, ‘bu durumun ABD tarafından reddedildiğini, Washington’ın hamle karşılığında hamle ilkesine bağlı kaldığını, yani İsrail’in aşamalı olarak çekilmesi, esirlerin serbest bırakılması ve hedef almayı durdurması karşılığında devletin de Hizbullah’ın askerî yapısını dağıtarak egemenliğini tesis etmesini istediğini’ vurguladı.

Lübnan Kuvvetleri Partisi’ne yakın kaynaklar, ‘Hizbullah’ın artık bu yönde bir adım atmazsa hem kendisini hem de tüm Lübnan halkını yeni bir savaşa sürükleyeceğinin farkında olduğunu, eylül ayında önceki ABD temsilcisi Amos Hochstein’ın sunduğu fırsatı değerlendirmediğinde savaşla karşılaştığını ve şimdi Tom Barrack’ın sunduğu fırsatı değerlendirmemesi halinde Lübnan’ı tehlikeye atacağını bildiğini’ ifade etti. Kaynaklar, Lübnan’ın yeni şiddet sahnelerine sürüklenmemesi konusunda uyardı.