Lübnan yaz saati uygulamasını erteledi

Lübnan’da yaz saatinin ertelenmesi, bazı sektörler ve havayolları için kafa karışıklığı yarattı

Beyrut Refik Hariri Uluslararası Havalimanı (Shutterstock)
Beyrut Refik Hariri Uluslararası Havalimanı (Shutterstock)
TT

Lübnan yaz saati uygulamasını erteledi

Beyrut Refik Hariri Uluslararası Havalimanı (Shutterstock)
Beyrut Refik Hariri Uluslararası Havalimanı (Shutterstock)

Lübnan hükümetinin yaz saati uygulamasını ertelenmesine yönelik aldığı ani karar, evrensel saatle doğrudan bağlantılı olarak çalışan bazı sektörlerde kafa karışıklığına neden oldu. Zira önümüzdeki pazar gününden itibaren ülkenin saati küresel saatten bir saat geride olurken, Lübnanlılar akıllı telefonlarını ve bilgisayarlarını yeni saat sistemine geçirmek dahil olmak üzere bir dizi değişkenle uğraşmak zorunda kalacak. İlgili sektörler, bu kararın yaz saatinin başlamasından sadece iki gün önce yani geç gelmesi sebebiyle hemen gerekli tedbirleri almaya başladı. İlk başta vatandaşlar akıllı telefonlarını ve otomatik programlamaya tabi cihazlarını kontrol edecek daha sonra Ulaştırma Bakanlığı otomatik programlama yapacak.
Beyrut Refik Hariri Uluslararası Havalimanı Genel Müdürü Fadi el-Hasan Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda kararın ‘biraz karışıklık yaratacağını’ kabul etti, ancak ‘bununla başa çıkmanın zor olmadığını’ belirtti. Hasan “Karara uygun prosedürler havayollarına gönderilecek ve onlar da belirlenen uçuşların zamanlamasını ve tarifelerini değiştirecekler.  25 Mart cumartesi gününden 21 Nisan’a kadar Greenwich Mean Time’dan (GMT) 3 saat fazla olarak, çalışma süresi iki saat uzatılacak” dedi. Middle East Airlines (Lübnan Havayolları) “Bakanlar Kurulu’nun bu yıl yaz saati uygulamasını 25-26 Mart gece yarısından 20-21 Nisan 2023 gece yarısına kadar istisnai olarak ertelenmesine ilişkin kararı uyarınca, bu tarihten önce düzenlenmiş biletlerde uçuş saatleri, 26 Mart pazar gününden 20 Nisan perşembe gününe kadar uzanan dönem için yaz saati uygulamasının ertelenmesinin önceki halinde görünüyor ve Refik Hariri Uluslararası Havalimanı’ndan kalkan tüm uçuşlar için kalkış saatleri bir saat ileri halde yazıyor” dedi. Bu istisnai karar, Lübnanlıların sosyal medyada yürüttüğü kampanya ve taleplerin ardından geldi. Vatandaşlar, hükümete, yaz saati uygulamasının diğer ülkelerde olduğu gibi Ramazan ayının sonuna ertelenmesini talep etti. Meclis Başkanı Nebih Berri, Lübnan Başbakanı Necib Mikati ile yaptığı telefon görüşmesinde aynı talepte bulundu. Dün yapılan bu görüşmenin ardından Bakanlar Kurulu Genel Sekreterliği yeni kararı açıkladı.
Dün yayınlanan bir video, Berri’nin Mikati’yi arayarak yaz aylarındaki çalışmalarını mübarek Ramazan ayının sonuna kadar ertelemesini istediğini ve Başbakan’ın ise sorunun uçuş programlarında ve diğer bazı sektörlerde olduğunu, böyle bir kararı almanın zorlaştığını söylediğini gösterdi. Video sosyal medyada viral oldu. Daha sonrasında Bakanlar Kurulu erteleme kararının duyurulduğunu açıkladı.
Bakanlar Kurulu Genel Sekreteri Mahmud Mekkiye “1988 yılında Bakanlar Kurulu’nun yaz mevsiminde yerel saatlerin bir saat ileri alma kararının, Başbakan tarafından verilen istisnai onaya istianeden bu yıl için istisnai olarak değiştirilmesine ve yaz saati uygulamasını 20-21 Nisan 2023 gece yarısına ertelenmesine karar verildi” açıklamasında bulundu.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.