Trump suçlanırsa yine de başkanlığa aday olabilir mi?

ABD eski Başkanı Donald Trump (Reuters)
ABD eski Başkanı Donald Trump (Reuters)
TT

Trump suçlanırsa yine de başkanlığa aday olabilir mi?

ABD eski Başkanı Donald Trump (Reuters)
ABD eski Başkanı Donald Trump (Reuters)

Pek çok ABD’li ve ABD eski Başkanı Donald Trump’ın dünya çapındaki destekçileri, eski başkanın bir porno yıldızına ‘sus payı’ ödemesine yönelik davada alacağı cezayı merak ediyor.
New York Mahkemesi’nde büyük jürinin toplanamaması yüzünden Trump’ın soruşturma değerlendirmesi iki hafta ertelendi.
Şarku’l Avsat’ın CNN’den aktardığı habere göre Trump, 2016 başkanlık seçimlerini kazanmadan önce porno yıldızı Stormy Daniels’a sessiz kalması için 130 bin dolar ödenmesi konusunda mahkeme önünde hesap vermek zorunda kalacak.
ABD’nin 45. başkanı (2017-2021) olan Trump, seçmenlerine ‘5 Kasım 2024’te Beyaz Saray’ı yeniden kazanacaklarına’ dair söz veriyor.
Trump davada suçlanır veya gözaltına alınırsa, bu ülkede eski bir başkan için emsal teşkil edecek. Çünkü şimdiye kadar görevdeyken veya Beyaz Saray’dan ayrıldıktan sonra hiçbir başkan suçlanmadı.
ABD’nin yasal prosedürlerine göre, Trump muhtemelen birkaç dakikalığına kelepçelenebilir, gözaltında fotoğrafı çekilebilir ve parmak izi alınabilir.
Ancak New York’taki adli makamlar böyle bir sahneden ve ardından medya ve siyasi açıdan yaşanacak kaostan kaçınmak istiyor.
Birçok uzmana göre, ‘Trump hüküm giyerse yine de başkanlığa aday olabilir mi?’ sorusunun yanıtı ‘kesinlikle evet’.
Los Angeles’taki California Üniversitesi’nde hukuk profesörü olan Richard Hasen, “Trump’ın hüküm giymesi halinde aday olmasını engelleyen hiçbir şey yok” dedi.
Anayasa, başkanlık seçimlerinde aday olacak kişilerden sadece üç şey talep ediyor. Bunlar; doğuştan vatandaş olmak, en az 35 yaşında olmak ve en az 14 yıldır ABD’de ikamet ediyor olmak.
Siyasi bir mesele olarak, hüküm giymiş suçlu olabilecek ‘zanlı’ bir adayın seçimleri kazanması belki daha zor.
Tüm bunlar, adayların ellerinden gelenin en iyisini yapmalarına izin vermez. Ancak aday olmaları ve seçilmeleri yasak değildir.

Diğer kısıtlamalar Trump için geçerli mi?
Anayasa’da 14. ve 22. değişiklikler önemli, ancak bunların hiçbiri şu anda söz konusu davalarda Trump için geçerli değil.

Terim sınırları
22. değişiklik, iki kez başkan olan (yani iki kez seçilen veya bir başkasının görev süresinin bir kısmında görev yapan ve ardından kendi başkanlığını kazanan) herkesin tekrar aday olmasını yasaklar. Bu, 2020 seçimlerini kaybettiğinden beri Trump için geçerli değil.

Suçlama
Bir kişi Temsilciler Meclisi tarafından suçlanır ve Senato tarafından ağır suçlar ve kabahatler nedeniyle mahkum edilirse, görevden alınır ve yeniden hizmetten diskalifiye edilir. Trump, başkanlığı sırasında Meclis tarafından iki kez suçlanmasına rağmen, Senato tarafından da iki kez beraat etti.

Diskalifiye
14. değişiklik ise, özellikle eski Konfederasyon askerlerine yönelik bir gözle yazılmış bir diskalifiye etme maddesi içeriyor.
Trump’ın porno yıldızına sus payı ödemesiyle ilgili olarak New York’daki olası suçlamaların isyana teşvik ile hiçbir ilgisi yok. Gizli belgelerle ilgili olası federal suçlamalar da yok.

Trump suçlu bulunursa oy kullanabilir mi?
Trump, New York’ta bir ağır suçtan hüküm giyerse, en azından olası bir cezasını çekene kadar, memleketi Florida’da oy kullanamayacak.

Trump hapse atılabilir mi?
ABD eski başkanı henüz suçlanmadı, yargılanmadı veya mahkum edilmedi.
Herhangi bir iddianame, New York’taki E Sınıfı bir suç için bile olsa, herhangi bir sanık için hapis cezasıyla sonuçlanmayacak türden şiddet içermeyen suç türü olacaktır.
Hasen, “Trump’ın bu suçlamalardan herhangi biriyle suçlanması halinde hapse atılmasını beklemiyorum” dedi.



Kaliforniya yılın en büyük yangınlarıyla karşı karşıya ve tehlikeli bir yazdan korkuyor

San Luis Obispo İlçesi'ndeki Madre Yangını'ndan yükselen dumanlar (AP)
San Luis Obispo İlçesi'ndeki Madre Yangını'ndan yükselen dumanlar (AP)
TT

Kaliforniya yılın en büyük yangınlarıyla karşı karşıya ve tehlikeli bir yazdan korkuyor

San Luis Obispo İlçesi'ndeki Madre Yangını'ndan yükselen dumanlar (AP)
San Luis Obispo İlçesi'ndeki Madre Yangını'ndan yükselen dumanlar (AP)

ABD yetkilileri dün yaptıkları açıklamada,300'den fazla itfaiyecinin Kaliforniya'da bu yılki en büyük orman yangınıyla mücadele ettiğini duyurdu. Bu açıklama, Başkan Donald Trump'ın iklim felaketleriyle mücadele etmekle görevli federal kurumlara karşı kampanya yürütürken, eyalette son derece tehlikeli bir yaz yaşanacağı endişesi dile getirildi.

Madre Yangını çarşamba günü eyaletin merkezindeki kırsal bir bölge olan San Luis Obispo County'de çıktı. Yetkililer, onlarca binanın yangın tehdidi altında olduğu bölgede, yaklaşık 200 kişi için tahliye emri çıkardı.

Ancak potansiyel hasardan daha tehlikeli olan yangının yayılma hızı. Eyaletin yangın yetkilileri tarafından yayınlanan son bültene göre yangın 24 saat içinde yaklaşık 213 kilometrekarelik bir alanı kül etti. Yayınlanan görüntüler, bu geniş bölgenin tepeleri üzerinde yükselen kalın siyah duman bulutlarını gösteriyor.

Kaliforniya Valisi Gavin Newsom'un ofisi X platformunda yaptığı açıklamada, “Yangın nerede başlarsa başlasın, devlet her zaman tüm toplulukları korumak için orada olacaktır” ifadeleri yer aldı. Ofis, yangının söndürülmesine yardımcı olmak üzere San Luis Obispo'ya takviye ekipler gönderildiğini duyurdu.

Yangın, son günlerde Kaliforniya'da tahliyelere neden olan ve eyaleti zor bir yazın beklediği korkusunu arttıran diğer yangınları takip ediyor. Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi'nden (UCLA) meteoroloji uzmanı Daniel Swain'e göre, Güney Kaliforniya alışılmadık derecede kurak bir kış ve ilkbahar geçirdi ve bitki örtüsü yaz mevsimindeymiş gibi kurudu.

Bu artan risk, Trump'ın Orman Hizmetleri, Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) ile Federal Afet Yönetim Ajansı (FEMA) dahil olmak üzere iklim değişikliğiyle mücadele eden federal kurumlara önemli bütçe kesintileri uyguladığı bir dönemde ortaya çıktı.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre 2028'de Demokratların potansiyel başkan adayı olan Vali Newsom çarşamba günü, Trump'ı orman yangınlarını önlemek için ağaçların kaldırılması ve kontrollü yakma için yeterli finansman sağlamamakla suçladı. Newsom “bu eyaletin topraklarının yüzde 57'sinin federal yetki altında olduğunu” ifade etti.