Kansere karşı umut veren bir ilaç geliştirildi

Araştırma ekibi deneylerinin sonuçlarını takip ediyor (Norveç Bilim ve Teknoloji Üniversitesi)
Araştırma ekibi deneylerinin sonuçlarını takip ediyor (Norveç Bilim ve Teknoloji Üniversitesi)
TT

Kansere karşı umut veren bir ilaç geliştirildi

Araştırma ekibi deneylerinin sonuçlarını takip ediyor (Norveç Bilim ve Teknoloji Üniversitesi)
Araştırma ekibi deneylerinin sonuçlarını takip ediyor (Norveç Bilim ve Teknoloji Üniversitesi)

Norveç Bilim ve Teknoloji Üniversitesi ve üniversitenin yan kuruluşu olan APIM Therapeutics’den araştırmacılar, yalnızca kanser hücrelerini hedef alarak, hastalarda saç dökülmesine yol açmayan umut verici bir kanser ilacı geliştirdi. Söz konusu ilacın geliştirilmesi 18 yıl sürdü ve bu amaçta 20 milyon avro harcandı. İlaç 20 ölümcül kanser hastası üzerinde test edildi. Bu hastalar mevcut tüm tedavileri denedi ancak son çare olarak deneysel aşamada olan yeni bir seçeneği denemeyi tercih etti.
Yeni ilaçları test etme konusunda uzmanlaşmış kliniklerin bulunduğu Avustralya’da yeni ilaç ATX-101 üzerinde testler yapıldı. Oncogene dergisinin son sayısında yayınlanan sonuçlar oldukça umut vericiydi.
Çalışmanın baş araştırmacısı moleküler tıp profesörü Marit Otterlei, Norveç Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nin internet sitesinde çarşamba günü yayınlanan bir raporda “İlacın uygulandığı hastaların yüzde 70’i 6 hafta sonra stabil hale geldi, 12’si ilacı almaya devam etti ve 18 hafta sonra stabil hale geldi. Hastalardan biri ilacı 17 ay boyunca kullandı ve iki yıldan fazla stabil kaldı” ifadelerine yer verildi.
Avustralya’da yürütülen bu testlere Faz I denemeleriydi. Bu aşamada hedef, ilacın insanlar için zararlı olup olmadığını belirlemekti. Bunun öncesinde, ilacın kanserin büyümesini durdurma yeteneği açısından laboratuvar ve hayvan deneylerinde etkinliğinin kanıtlanmıştı.
Otterlei, kanser hücrelerinin kontrol edilemez bir şekilde bölündüğünü ve sonunda hasarlı hücrelerde birikerek kanserli bir tümör oluşturduğunu ve yeni ilacın kanser hücrelerinin genetik materyaline zarar verdiğini açıkladı. Ayrıca “Kanser hücreleri diğer hücrelere göre daha fazla baskındır, bununla birlikte hasar gördüklerinde bile ölmezler ve büyümeye devam ederler. Kemoterapi ile geleneksel kanser tedavisi, kanser hücrelerine daha fazla baskı uygular, böylece hücreler ölür. Ancak kemoterapi, saç kökleri gibi normal hücreler de dahil olmak üzere tüm hücreleri etkiler ve bu nedenle saç dökülmesi gibi birçok yan etkiye neden olur.  Sadece kanser hücrelerini hedef alan yeni ilacımızda ise bu olmuyor” ifadelerini sözlerine ekledi.
Araştırma ekibi, 18 yıl boyunca birkaç yıl süren deneme ve yanılma çalışmaları sonrasında elde ettiği bu ilaç için patent aldı.



Zayıflama iğneleri, migren hastalarına umut oldu

Araştırmacılar diyabet tedavisinde yaygın olarak kullanılan GLP-1 ilacı liraglutidin, migren sıklığını azaltma potansiyeli taşıdığını keşfetti (Pexels)
Araştırmacılar diyabet tedavisinde yaygın olarak kullanılan GLP-1 ilacı liraglutidin, migren sıklığını azaltma potansiyeli taşıdığını keşfetti (Pexels)
TT

Zayıflama iğneleri, migren hastalarına umut oldu

Araştırmacılar diyabet tedavisinde yaygın olarak kullanılan GLP-1 ilacı liraglutidin, migren sıklığını azaltma potansiyeli taşıdığını keşfetti (Pexels)
Araştırmacılar diyabet tedavisinde yaygın olarak kullanılan GLP-1 ilacı liraglutidin, migren sıklığını azaltma potansiyeli taşıdığını keşfetti (Pexels)

Rebecca Whittaker 

Yeni bir araştırmaya göre zayıflama iğneleri, migren hastalarının ağrısını yarı yarıya azaltabilir.

GLP-1 reseptör agonistleri diye de bilinen Ozempic ve Wegovy gibi ilaçlar, kan şekerini, iştahı ve sindirimi düzenleyen doğal hormonu taklit ederek çalışıyor.

Araştırmacılar diyabet tedavisinde sık kullanılan GLP-1 ilacı liraglutidin, migren sıklığını kayda değer derecede azaltma potansiyeli taşıdığını keşfetti.

Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi'ne göre, migren Birleşik Krallık'ta yaklaşık 6 milyon kişiyi etkiliyor. Üç gün sürebilen ataklar; ağrı, mide bulantısı, kusma, baş dönmesi ve ışığa, sese ve kokulara duyarlılığa neden olabiliyor.

Napoli Üniversitesi Baş Ağrısı Merkezi'nden araştırmacılar, obezite ve kronik migreni olan 26 yetişkine liraglutid ilacı verdi.

Sonuçları 2025 Avrupa Nöroloji Akademisi (European Academy of Neurology / EAN) Kongresi'nde sunulan çalışmada, ilacı alanların başının ayda ortalama 11 gün daha az ağrıdığı tespit edildi.

Katılımcılar ayrıca ilacı aldıktan sonraki sadece iki hafta içinde yaşam kalitesi, iş, eğitim ve sosyal işlevlerde anlamlı iyileşmeler yaşadı.

Baş araştırmacı Dr. Simone Braca, "Çoğu hasta ilk iki hafta içinde kendini daha iyi hissetti ve yaşam kalitesinde kayda değer bir iyileşme olduğunu bildirdi" diyor.

Kilo kaybı orta düzeyde ve istatistiksel açıdan anlamlı olmasa da bu fayda üç aylık gözlem süresi boyunca devam etti.

Kafa içi basıncındaki hafif artışların migren ataklarıyla bağlantılı olduğuna dair kanıtlar giderek artıyor.

Bu durum, beyin ve omuriliği çevreleyen beyin-omurilik sıvısının basıncının artmasından kaynaklanıyor. Basınç artışı, ciddi kafa travması, felç, beyin tümörü veya yüksek tansiyon nedeniyle meydana gelebiliyor.

Ancak beyin-omurilik sıvısı salgısını azaltan liraglutid gibi GLP-1 reseptör agonistlerinin, idiyopatik intrakraniyal hipertansiyon (İİH) tedavisinde etkili olduğu kanıtlandı.

Çalışmaya katılan hastalar, İİH'yi elemek için papilödem (kafa içi basıncındaki artış sonucu optik disk şişmesi) ve altıncı sinir felci taramasından geçti.

Dr. Braca ve meslektaşları, GLP-1 ilaçlarının, migrenin ardındaki kilit molekül olan CGRP (kalsitonin geni ile ilişkili peptid) salımını azaltabileceğine inanıyor.

Dr. Braca, "Bu ilaçların beyin-omurilik sıvısı basıncını düzenleyerek ve kafa içi venöz sinüslerin sıkışmasını azaltarak migreni tetikleyen kritik bir peptid olan, kalsitonin geniyle ilişkili peptidin (CGRP) salımını azalttığını düşünüyoruz" diyor.

Bu da kafa içi basınç kontrolünü yepyeni, farmakolojik olarak hedeflenebilir bir yol haline getirecektir.

Araştırma makalesinin yazarları, liraglutidin tip 2 diyabet ve obezitede kullanımının yerleştiği göz önüne alındığında, nörolojide ilaçın farklı amaçla kullanıldığı umut verici bir durumun yaşanabileceğini söylüyor.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news