Husiler tarafından gözaltına alınan Yemenli bir aktivistin öldürülmesi öfkeye neden oldu

İbb’deki hapishanede Husiler tarafından öldürülen Yemenli bir gencin cenazesi (Twitter)
İbb’deki hapishanede Husiler tarafından öldürülen Yemenli bir gencin cenazesi (Twitter)
TT

Husiler tarafından gözaltına alınan Yemenli bir aktivistin öldürülmesi öfkeye neden oldu

İbb’deki hapishanede Husiler tarafından öldürülen Yemenli bir gencin cenazesi (Twitter)
İbb’deki hapishanede Husiler tarafından öldürülen Yemenli bir gencin cenazesi (Twitter)

Husiler tarafından İbb’de gözaltına alınan Yemenli bir aktivistin öldürülmesi, halk arasında ve resmi düzeyde öfkeye ve soruşturma ve adalet taleplerine neden oldu. Cenazeye katılan binlerce kişinin ayaklanması Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı tarafından övgü ile karşılandı. Gözlemciler ise Husilerin bu ilden sürülmesi yönünde daha kapsamlı bir ayaklanmanın başladığı düşüncesinde.
Binlerce İbb sakini, el-Mukahhal (sürmeli anlamında) ismi ile meşhur aktivist Hamdi Abdurrezzak el-Havlani’nin yasını tutuyor. Husilere karşı benzeri görülmemiş sloganlar atan şehir sakinleri, milisleri Havlani’yi hapishanede tasfiye etmekle, ailesine cansız bir beden teslim etmekle suçluyor.
SABA’nın haberine göre Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Reşad el-Alimi, Havlani’nin kalabalık cenazesi ardından yaptığı açıklamada, İbb’de Husi grubuna karşı kaydedilen halk ayaklanmasından duyduğu gururu dile getirdi. Başkanlık kaynağının aktardığına göre Alimi, Havlani’yi ‘açlıktan bitap düşmüş, milislerin ve yolsuz liderlerinin acımasız uygulamaları sebebiyle bitkin milyonlarca Yemenlinin acısını dile getiren içten bir ses’ olarak niteledi. Havlani’nin ailesinin maaşa bağlanması emrini veren Alimi, öfkeli gençlerin kitlesel keyfi tutuklamaları da dahil olmak üzere cenazeyi takip eden Husi milislerinin eylemlerinin, grup liderlerinin ve acil durum amirlerinin kalplerinde özgürlük çağrısı yapan vatansever seslerin yarattığı terörün boyutlarını ve ilham veren halk iradesi önündeki zayıflığı ve kırılganlığı yansıttığını vurguladı.
Yerel ve uluslararası insan hakları örgütleri, aktivist Mukahhal'ın ölümünü kınayarak Husi milisleri, tutuklamanın ardından kendisini hapishanede tasfiye etmekle suçladı.
Mukahhal'ın sosyal medyadaki hesaplarında dile getirdiği görüşleri nedeniyle birkaç kez kaçırıldığını bildiren İngiltere merkezli Our Right örgütü, olayın koşullarına ilişkin uluslararası soruşturma komitesi kurulması gerektiğini belirtti.
Husiler, Mukahhal'ın hapishaneden kaçtıktan sonra öldüğünü iddia ederken, bu anlatıya dair şüphelerini açıkça belirten Our Right örgütü ise bu gelişmenin milislerin kendi kontrol alanlarındaki siyasi muhaliflere ve aktivistlere karşı uyguladıkları vahşete ciddi bir kanıt teşkil ettiğini vurguladı.
Husi milisler tarafından yönetilen hapishanede esrarengiz bir şekilde hayatını kaybeden Mukahhal'ın perşembe günü İbb’de düzenlenen cenazesine çok sayıda kişi katıldı. Cenazeye katılanlar Husi darbesine karşı sloganlar attı. Kaçırılmasının beş ay ardından Mukahhal’ı cezaevinde tasfiye etmekle suçladıkları Husi grubundan intikam alınması çağrıları yapıldı.
Husi milisler ise Mukahhal'ın cenaze tarihinin salı günü açıklanmasının ardından İbb şehri çevresinde önlem almaya başladı. Cenazeye katılanlar saldırıya uğradı ve Husiler katılımcıları dağıtmak için ateş açarak birçoğunu kaçırdı.
İbb halkı, Mukahhal gibi gözlerine sürme çekerek kendisi ile dayanışma içinde olduklarını ifade etti. Cenaze sırasında kadınların ağıt yaktıkları duyuldu.
İbb halkının anlattığına göre, Husi milisler cenazeye katılanların mezarlığa ulaşmasını kurdukları barikatlar ve havaya ateş ederek engellemeye çalıştı. Cenazeye katılanlar ise havaya ateş edip intikam yemini ederek yanıt verdi.
Husi milisleri geçen pazar günü, takipçileri, çeşitli medya ve sosyal platformlar aracılığıyla yaptığı gayri resmi paylaşımlarda "El-Mukhal" lakaplı genç Abdurrezzak el-Havlani’nin İbb Valiliği Emniyet Müdürlüğü'nden kaçtığını ve kaçtıktan sonra ölü bulunduğunu iddia etti.
Ancak Mukahhal'ın ölümünden Husi milisleri sorumlu tutan insan hakları aktivistleri, uluslararası toplumu olayın aslını öğrenmek üzere soruşturmak için müdahale etmeye çağırarak, milislerin aktivistlere yönelik uygulamalarını durdurmaya, özgürlükleri kısıtlamaya ve seslerini kesmeye yönelik davranışlarının sonlandırılmasını istediler.
Mukahhal'ın sosyal medyada paylaştığı ve Husilerin uygulamalarına karşı çıkarak onları Yemenlileri aç bırakmakla suçladığı paylaşımları oldukça meşhurdu. Sosyal medya kullanıcılarının Mukahhal'ın bu görüntülerini çeşitli yerlerde paylaşmaları, bu paylaşımların bir eyleme sebebiyet vereceği korkusuyla Husi milisleri harekete geçirdi. Bunun üzerine İbb’i birkaç gün süreyle kuşatan ve internet ağını kesen Husi milisler, Mukahhal'ın evine baskın düzenleyip onu kaçırarak hapishanede tuttu.
Öfke, Husi milislerini destekleyen siyasi ve sosyal figürlere kaydı, onlar da milislerin anlatımını sorguladı ve onları suçun faillerini örtbas etmekle suçladı.
Milislere bağlı darbeci parlamentodaki Milletvekili Ahmed Seyf Haşid, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “İbb, mesajını yüksek sesle duyurdu. Reddettiklerini ve neye ulaştıklarını açıkça belirtti. İyi insan, yetim ve mazlum Hamdi Mukahhal, İbb halkını yanına alarak Yemen halkının sevgisini kazandı. İktidarın kibri, insanların hakları pahasına tahakküme ve boyun eğdirme gücüne güvenmeye devam etmesi, bir süre sonra dahi olsa onun sonunu getirecek. Ki, bunun çok uzun süreceğini düşünmüyorum” vurgusunda bulundu.
Milislerin yüksek devrim komitesi üyesi Muhammed el-Mekaleh ise uydurma anlatılarını kınadığı milisleri olayın faillerini himaye etmekle suçladı. Milis liderlerine hitap eden Mekaleh, “Nehabe'den İbb'e gönderilenlerin tümü sessiz kaldı. Mukahhal'ın ölümüyle ilgili tek bir açıklama yapmadılar. Ancak bilin ki elinize halkın kanını ve parasını bulaştıracaklar. Sonra ise sizi terk ederek sorumluluğu üzerinize yıkacaklar” değerlendirmesinde bulundu.



İsrail, Hamas tarafından teslim edilen kalıntı örneklerini aldı

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
TT

İsrail, Hamas tarafından teslim edilen kalıntı örneklerini aldı

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi bugün, İsrail’in Hamas tarafından Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracılığıyla teslim edilen kalıntı örneklerini teslim aldığını duyurdu. Örneklerin adli tıp laboratuvarına gönderilmesi planlanıyor.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre bir Hamas lideri, hareketin bugün Gazze Şeridi'nde kalan iki cesetten birini teslim edeceğini açıklamıştı.

İsrailli rehine Ran Gvili ve Taylandlı rehine Sudthisak Rinthalak'ın cesetleri halen Gazze'de bulunuyor.

Bu gelişme, İsrail güçlerinin bugün Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda bir Filistinliyi öldürmesi ve Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde evlerin yıkılması ve bombardımanların devam etmesi ile birlikte gerçekleşti.

Filistin resmi haber ajansı WAFA, ‘işgal güçlerinin kuzeydeki Cibaliye Mülteci Kampı’na yoğun hava saldırıları düzenlediğini ve kuzey Gazze’de bazı konut binalarını yıktığını’ bildirdi. Ayrıca İsrail’e ait insansız hava araçları (İHA) et-Tuffah mahallesindeki es-Senafur kavşağı yakınlarında Filistinlilerin evlerine bombalar attı ve eşzamanlı olarak yoğun ateş açıldı.


Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
TT

Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)

Orduyla paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmaların sürdüğü Sudan'daki askeri yönetim, Rusya'yla daha yakın ilişkiler kurmak istiyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) Sudanlı yetkililere dayandırdığı habere göre, Moskova'ya Afrika'daki ilk deniz üssünü kurması teklif edildi.

Ekimde iletilen teklifin, Rusya'nın 25 yıl boyunca 300 askerini ve 4 savaş gemisini barındırabileceği bir üssü içerdiği aktarıldı.

Port Sudan ya da Kızıldeniz kıyısındaki bir başka yerde yapılabileceği bildirilen üs, bölgedeki kritik ticaret yollarına yakın olacak.

Küresel ticaretin yüzde 12'si, Avrupa-Asya alışverişinde önemli bir yere sahip olan Süveyş Kanalı üzerinden gerçekleşiyor.

WSJ, bunun Çin ve Rusya'yı kıtadaki limanlardan uzak tutmaya çalışan ABD için endişe verici bir gelişme olacağını vurguladı. 

Bu iki ülkenin Afrika'daki limanların kontrolü sayesinde buralarda savaş gemilerini tamir edip yeni silahlarla donatabileceği ve kritik denizyollarını kapatabileceği belirtildi.

Çin de denizaşırı ilk deniz üssünü 2017'de Cibuti'de kurmuştu. Kızıldeniz'i Aden Körfezi'ne bağlayan Babülmendep Boğazı'ndaki üs, bir uçak gemisinin demirleyebileceği kadar büyük.

ABD'nin Afrika'daki en büyük üssü Camp Lemonnier, Çin'inkinden yalnızca 10 kilometre uzaklıkta.

ABD'nin ayrıca Somali'de birlikleri var. 

Kremlin'in, Afrika'nın en büyük üçüncü altın üretici Sudan'dan madencilik konusunda imtiyazlar alabileceği de Amerikan gazetesinin haberinde ifade edildi. 

Sudanlı yetkililer tüm bunlar karşılığında hava savunma sistemleri gibi silahları ucuza almak istiyor.

WSJ, Sudan ordusundan bir yetkilinin, bu anlaşmanın AB ve ABD'yle aralarında sorun yaratabileceğinin farkında olduklarını söylediğini aktardı.

Bu hamlenin Moskova'yı kıtada yeniden güçlendirebileceği de haberde vurgulandı.

Paralı asker şirketi Wagner'in kurucusu Yevgeni Prigojin'in 2023'teki ölümünün ardından Rusya'nın Afrika planları sekteye uğradı.

Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlı Afrika Kolordusu, Wagner'in operasyonlarını devralsa da kıtadaki yerini doldurmakta zorlandığı bildiriliyor.

General Abdülfettah Burhan'la işbirliği yapan General Muhammed Hamdan Dagalo, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin soykırımla suçladığı Ömer el Beşir'i 2019'da devirmişti. 

Ülkeyi sivil yönetime döndürme ve 100 bin kişilik paramiliter kuvvet HDK'yi ordu bünyesine dahil etme süreci nedeniyle iki general anlaşmazlığa düşmüş, 2023'te yeniden iç savaş patlak vermişti. 

Yeniden başlayan çatışmaların başlarında Moskova, Dagalo'ya bağlı HDK'yi destekliyordu. 

Başkent Hartum'dan HDK güçlerinin atılmasındaysa Ukrayna rol oynamıştı. 

WSJ, Rusların desteğini yetersiz bulan HDK'nin Kiev'e yanaştığını ve bunun üzerine Moskova'nın da Burhan'a bağlı orduyla ittifak kurduğunu aktarıyor.

Amerikan gazetesinin haberinde İran, Mısır ve Türkiye'nin Sudan ordusuna drone sağladığı da öne sürüldü.

Tahran'dan gelen deniz üssü kurma önerisinin, ABD ve İsrail'in tepkisiyle karşılaşmaktan korkan Hartum yönetimi tarafından geçen sene reddedildiği bildirildi. 

Diğer yandan ABD ve BM, Birleşik Arap Emirlikleri'ni (BAE) HDK'yi silahlandırmakla suçluyor. BAE ise bu iddiaları reddediyor.

Independent Türkçe, WSJ, AP


Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövdü

Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
TT

Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövdü

Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)

Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria'daki İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövüp eşyalarını çaldı.

Guardian'ın aktardığına göre pazar sabahı yaşanan olayda radikal sağcı yerleşimciler, Eriha bölgesindeki Ayn el-Duyuk köyüne baskın düzenledi. 

Yerleşimcilerin, Filistinlileri korumak için köyde bulunan İtalyan ve Kanadalı gönüllülere de saldırdığı belirtildi.

Filistin Ulusal Yönetimi'nin resmi haber ajansı WAFA, üç İtalyan ve bir Kanadalı gönüllünün hastaneye kaldırıldığını aktardı. 

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan Kanadalı kadın, sabaha karşı düzenlenen saldırıda yaşadıklarını şöyle anlattı: 

10 maskeli yerleşimci gece nöbetinden sonra uyuduğumuz eve baskın yaptı. İkisinin üzerinde ordu tarafından verilen tüfeklerden vardı. Bizi yaklaşık 15 dakika boyunca dövdüler. Kafama, kaburgalarıma, kalçama ve uyluk bölgeme defalarca tekme attılar. Bize Arapça hakaretler yağdırdılar ve orada bulunmaya hakkımız olmadığını söylediler.

Gönüllü, Yahudi yerleşimcilerin bölgede artan saldırılarına dikkat çekerek, "Mesele bizimle ilgili değil. Biz 15 dakika dayak yedik ama buradaki Filistinliler bu şiddeti her gün, her saat, binlerce kez yaşıyor" dedi.

Kanada Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "aşırılıkçı yerleşimcilerin işlediği şiddet eylemlerinin kınandığı" bildirildi. Kanada yönetiminin "Filistin topraklarının ilhakına yönelik her türlü eyleme ve söyleme karşı olduğu" hatırlatıldı. 

Diğer yandan İtalyan gönüllülerden birinin ağır yaralandığı ve Ramallah'ta tedavisinin sürdüğü belirtiliyor. İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, olaya ilişkin açıklamasında "Bu saldırganlıktan bıktık. Yerleşimcilerin haklarını bu şekilde savunmaları doğru değil" ifadelerini kullandı. 

Guardian, Batı Şeria'daki İsrailli yetkililerin yorum taleplerine yanıt vermediğini yazıyor. Gazetenin irtibata geçtiği köylüler ve aktivistler, polisin yerleşimcilerin saldırılarını durdurmak veya karargahlarını dağıtmak için harekete geçmediğini söylüyor.

Batı Şeria'daki Filistin köylerini korumak için yabancı gönüllüler toplayan Faz3a örgütünden aktivist Manal Tamimi, radikal sağcı yerleşimcilerin iki ay önce köyün yakınlarına karakol inşa ettiğini ve adam devşirdiğini söylüyor. Gönüllülerin saldırılara karşı Filistinlilerin yanında durmasının çok değerli olduğunu belirtiyor.

Kanadalı gönüllü de köydeki varlıklarının halkı güçlendirdiğini söylüyor: 

Biz oradayken köylüler daha dirençli oluyordu. Çocuklar özgürce oynuyordu. İnsanlar gece boyunca uyuyabiliyorlardı. Sırf bu bile bizim orada olmamızı değerli kılıyordu.

Birleşmiş Milletler'in rakamlarına göre İsrailli yerleşimciler ve güvenlik güçleri son iki yılda Batı Şeria'da 233'ü çocuk olmak üzere binden fazla Filistinliyi öldürdü. 

Independent Türkçe, Times of Israel, Guardian