Lübnan’da göstericiler Merkez Bankası önünde lastik yaktı

Göstericiler bankalara ve bankacıların evlerine saldırmaya çalıştı.

Protestocular Merkez Bankası önünde havai fişek attı. (AFP)
Protestocular Merkez Bankası önünde havai fişek attı. (AFP)
TT

Lübnan’da göstericiler Merkez Bankası önünde lastik yaktı

Protestocular Merkez Bankası önünde havai fişek attı. (AFP)
Protestocular Merkez Bankası önünde havai fişek attı. (AFP)

Lübnanlı protestocular dün Lübnan Merkez Bankası önüne lastikler yakarken bazı göstericiler de başkent Beyrut'taki bankalara saldırmaya çalıştı. Yerel basına göre protestocular üç yıldır mevduat hesaplarının dondurulmasına ilişkin kararı ‘kendilerine yapılış haksızlık’ olarak görüyor.
Gerilim, Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) ekonomik krizdeki Lübnan'ın durumunun çok kötü bir seviyeye ulaştığını açıkladığı bir dönemde yaşandı. IMF, hükümete Lübnan Merkez Bankası'ndan ‘borç para’ almamaları uyarısı yaptı.
Yüzlerce Lübnanlı ve 'Mudilerin Haykırışı Derneği' Beyrut'ta Lübnan Merkez Bankası önünde protesto gösterisi düzenledi.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre protestocular bankaya havai fişek atıp lastik yakarken, diğerleri ise Merkez Bankası bitişiğindeki Societe Generale Bank'a saldırmaya çalıştı.
Göstericilere çevik kuvvet polisi müdahale ederken, banka ve çevresine takviye kuvvetler konuşlandırıldı. Diğer güvenlik takviyeleri de Beyrut'un Hamra semtindeki bir dizi bankaya yerleştirildi.
Basında yer alan haberlere göre, bir dizi protestocu Hamra'daki ‘Beyrut ve Arap Ülkeleri’ ve ‘El Mavarid’ bankalarına yönelerek binalara saldırmaya çalıştı.
17 Ekim protestolarından sonra ortaya çıkan birleşik koalisyon ise yaptığı açıklamada, mevduat sahiplerinin 2015 yılında BLC Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Nadim el Kassar'ın evine girmeye çalıştığını duyurdu.
Lübnan Merkez Bankası geçtiğimiz pazartesi günü bir genelge yayınlayarak ticari bankaların ve sarrafların (A sınıfı) 90 bin Lübnan lirası üzerinden dolar satmalarına izin verdi. Ancak mevduat sahipleri, özellikle doların karaborsada fiyatının yaklaşık 145 bin liraya ulaşmasının ardından kararı ‘haksızlık’ olarak değerlendirdi.
Geçtiğimiz eylül ayından bu yana, Lübnan bankalarının ülkedeki dolar kıtlığı krizinden kaynaklanan sert bir politikanın bir parçası olarak mevduat sahiplerine paralarını dolar cinsinden vermeyi reddetmesinin ardından Lübnan bankalarına yönelik saldırılar tekrarlandı.
Lübnan bankaları 2019'dan bu yana ülkeyi vuran benzeri görülmemiş ekonomik krizin ardından mevduat sahiplerinin döviz cinsinden fonlarına kısıtlamalar getirdi. Ayrıca yerel para cinsinden fon çekme konusunda sert tavanlar belirledi.
IMF Lübnan Misyon Şefi Ernesto Rigo, Lübnan ile IMF arasında 8 Nisan 2022'de ‘3 milyar dolarlık’ kredi hakkında yapılan ön anlaşmanın ardından gelinen durum hakkında açıklamada bulundu. Lübnan hükümetinin bir yıl önce hayata geçirilmesi için söz verdiği reformlar hususunda ‘çok yavaş’ davrandığını vurgulayan Rigo, “Lübnan çok kötü bir durumda” dedi.
IMF'nin üye olan bir ülkeyi asla yüzüstü bırakmayacağını dile getiren Rigo, ülkenin kredi alınabilmesi için öne sürülen şartlar ve reformlar için herhangi bir süre tanımadıklarını ifade etti.
IMF, Rigo’nun açıklamalarının ardından paylaştığı yaptığı yazılı bildiride hızlı reformlar uygulanmadığı takdirde Lübnan'ın ‘sonsuz bir krize gireceği’ uyarısında bulundu.



Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.