Tayvan Devlet Başkanı, ABD'ye yapacağı ziyaret öncesinde askeri birlikleri denetledi

Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen, Tayvan Savunma Bakanı ı Chiu Kuo-cheng ve Ulusal Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Wellington Koo fotoğraf çekildiği sırada yumruklarını kaldırırken (Reuters)
Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen, Tayvan Savunma Bakanı ı Chiu Kuo-cheng ve Ulusal Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Wellington Koo fotoğraf çekildiği sırada yumruklarını kaldırırken (Reuters)
TT

Tayvan Devlet Başkanı, ABD'ye yapacağı ziyaret öncesinde askeri birlikleri denetledi

Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen, Tayvan Savunma Bakanı ı Chiu Kuo-cheng ve Ulusal Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Wellington Koo fotoğraf çekildiği sırada yumruklarını kaldırırken (Reuters)
Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen, Tayvan Savunma Bakanı ı Chiu Kuo-cheng ve Ulusal Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Wellington Koo fotoğraf çekildiği sırada yumruklarını kaldırırken (Reuters)

Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen bugün Ordu Mühendisler Birliği'ni ziyaret ederek askeri eğitimleri denetlediği sırada, demokrasiyi savunmanın silahlı kuvvetlerin ‘büyük görevi’ olduğunu söyledi. Ing-wen’in bu açıklaması, önümüzdeki hafta ABD ve Orta Amerika'da temaslarda bulunacağı kritik ziyaret öncesinde geldi.
Tayvan'ı kendi topraklarının bir parçası olarak kabul eden ve Tsai'yi ayrılıkçı olarak gören Pekin yönetimi, adayı Çin egemenliğini kabul etmeye zorlamak için son üç yıldır askeri ve siyasi baskısını artırdı.
Tsai, önümüzdeki hafta Çarşamba günü başlayacak bir program kapsamında ABD ve Orta Amerika'ya gidecek. Çin, her ne kadar Washington’un teknik olarak ziyaretinde sadece bir mola yeri olsa da ABD'yi Tayvan Devlet Başkanı’nın ziyaretine izin verdiği için eleştirdi.
Turun sonunda Tsai'nin Los Angeles'ta ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ile bir araya gelmesi bekleniyor.
Çin, geçtiğimiz yaz ABD eski Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Taipei'yi ziyaret etmesinin ardından Ağustos ayında Tayvan yakınlarında askeri tatbikatlar düzenledi.
Ing-wen, Tayvan'ın güneyindeki Chiayi'deki bir askeri üssü ziyaret ederken, anti-tank bariyerleri kurmayı ve dövüş sanatlarını içeren tatbikatları inceledi.
Tsai, Tayvan Savunma Bakanı Chiu Kuo-cheng ve Ulusal Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Wellington Koo eşliğinde askerlere "Tayvan'ı korumak ve demokrasiyi savunmak her zaman ordumuzun en büyük görevi” dedi.
Ayrıca, “Sürekli eğitim ve ordunun savaşa hazırlığının güçlendirilmesi yoluyla vatanımızı ve ülkemizi daha fazla koruyabileceğimize inanıyorum” dedi.
Tsai defalarca Çin ile görüşme teklifinde bulundu ancak Tayvan'ın saldırıya uğraması halinde kendisini savunacağını ve ada halkının geleceğine karar vermenin kendilerine bağlı olduğunu söyledi.



İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
TT

İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Hüda Rauf

İran ile ABD arasındaki müzakereler, her iki müzakereci ve arabulucu tarafın iyimser ve olumlu açıklamalarıyla ilerleyen üç turdan sonra durdu. Dördüncü turun ertelenmesi, ABD-İran arasında geçici veya kalıcı bir anlaşmaya varılma şansı konusunda soru işaretlerine yol açtı.

Donald Trump'ın göreve gelmesinden bu yana tüm göstergeler, hem İran hem de Amerikan tarafının bir anlaşma imzalamaya hazır ve niyetli olduğuna işaret etse de, şimdilik görüşmelerin üçüncü turda durmasının -ama bu geçici ve yakında dördüncü turla devam edecek gibi görünüyor- her bir tarafın istediği şeyin teknik ayrıntılarından ibaret olmayan başka nedenleri de vardı. Nitekim Washington'daki bazı taraflar İran'ın nükleer programının tamamen ortadan kaldırılmasından bahsederken, diğerleri ise sıfır zenginleştirmeden bahsediyor ve İran her ikisini de reddediyor.

Trump yönetiminin İran ile müzakerelerdeki temsilcisi Steve Witkoff, Tahran'ın uranyumu yüzde 3.67 oranında zenginleştirme hakkı olduğunu söylese de, ertesi gün İran'ın uranyum zenginleştirmemesi gerektiğini açıkladı. Ardından Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İran'ın uranyum zenginleştiren tek nükleer olmayan ülke olmak istediğini söyledi.

Öte yandan İran'ın yüzde 3.67 oranında uranyum zenginleştirme imkânına sahip olması durumunda bu oranın barışçıl amaçlarla uyumlu olmadığı belirtiliyor. Zira birkaç hafta içinde yüzde 20, sonra yüzde 60 ve en sonunda da yüzde 90 zenginleştirme oranına ulaşabilir ki bu da silah üretmek için gereken oran.

Her iki taraftan gelen belirsiz açıklamalara rağmen İran ve Washington'un çok yakında bir anlaşmaya varma noktasında olduğu kesin. Ancak görüşmelerdeki duraklamanın bölgesel bir başka gelişmeyle bağlantılı olduğu anlaşılıyor. İran'da Recai Limanı’nda ağır kayıplara yol açan ve etkileri halen devam eden bir patlama meydana gelirken, Husilerin İsrail hedeflerine yönelik saldırısı gerçekleşti. Husilere ait bir insansız hava aracı İsrail'deki enerji merkezini çevreleyen köprünün yakınına düşerek geniş çaplı bir hasara yol açtı. İsrail güvenlik birimlerinin yaptığı değerlendirmelerde, Husilerin Ben Gurion Havalimanı'na yeni tip bir füze fırlattığı belirtiliyor. Saldırı üzerine İsrail, İran’ı hedef alma ve eleştirme bahanesi bulma fırsatını kaçırmayarak, Tahran’ı Husi saldırısının arkasında olmakla suçladı.

İran'ın yıllardır Husilere askeri, mali ve lojistik destek sağladığı biliniyor. Ancak İsrail, bu olayı İran'ı eleştirmek ve Washington ile yürüttüğü müzakereler kapsamında ona baskı yapmak için kullandı. Öte yandan İran da Husi saldırılarını, Washington'u Kızıldeniz'deki saldırıları durdurmaları için Husileri etkileme gücüne sahip olduğuna ikna etmek amacıyla kullanıyor ve bu, İran'ın bilinen meseleleri birbirine bağlama politikasıyla örtüşüyor.

Daha sonra üçüncü tur görüşmelerin ardından müzakereler durdu, ama dördüncü tur görüşmeler yakın. Trump da Husiler ile Kızıldeniz'de ABD gemilerine yönelik saldırıların durdurulması ve ABD’nin Yemen'deki Husilere yönelik saldırılarının durması konusunda anlaşmaya vardıklarını duyurdu.

Bilhassa saldırılardan zarar gören Mısır ve Suudi Arabistan gibi Kızıldeniz'e kıyısı olan bölge ülkeleri olduğu için, iki taraf arasındaki saldırıların durması, bölgede sükunetin sağlanması ve gerginliğin azalması için olumlu bir gösterge. Suudi Arabistan, Yemen'de gerginliğin azaltılması ve Yemen krizinin barışçıl bir şekilde çözülmesi amacıyla bu anlaşmaya mutlaka destek verecektir. Ancak anlaşma diğer yandan, Trump'ın övünebileceği herhangi bir başarı elde etmek isteyen Washington'a baskı yaparak, İran ve İsrail'in çıkarları doğrultusunda birbirlerini nasıl kullandıklarını da ortaya koydu.

Kaldı ki Washington ile Husiler arasındaki anlaşmaya ilişkin soru işaretleri de gündemde; anlaşma Trump'ın bölge ziyareti bitene kadar geçici mi olacak, yoksa devam mı edecek? Yemenli isyancılar sadece İsrail gemilerine saldırmaya devam ederse ne olacak? Bu durum İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının durmasına yol açacak mı? Tüm bunlar önümüzdeki ziyaretten sonra cevapları daha da netleşebilecek sorular.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre İran, İsrail ve Husiler, mevcut süreçte çıkarlarını korumak için Amerikan rolünü kullanmayı, ondan faydalanmayı başardılar. Ancak gelişmeler henüz şekillenme aşamasında ve bunların kısa sürede çökecek geçici düzenlemelerle mi yoksa daha uzun süre devam edecek düzenlemelerle mi sonuçlanacağı belirsiz.