Bilim insanları Güneş Sistemi'nin sınırındaki "olağandışı radar kesitlerinin" muhtemel kaynağını buldu

Pexels
Pexels
TT

Bilim insanları Güneş Sistemi'nin sınırındaki "olağandışı radar kesitlerinin" muhtemel kaynağını buldu

Pexels
Pexels

Bilim insanları, Güneş Sistemi'nin sınırındaki "olağandışı radar kesitlerine" bir açıklama bulduğuna inanıyor.
Jüpiter ve Satürn'ün yörüngesindeki buzlu uydular, hem karasal gezegenlerden hem de Dünya'daki çoğu buzdan çok farklı olduğu için bilim insanlarının kafasını karıştırıyor. Radar kesitlerinin belirgin biçimde farklı olması bunların nasıl meydana geldiğiyle ilgili sorulara yol açıyor.

"Bu cisimler ayrıca karanlık olması beklenen bölgelerde bile son derece parlak."

The Independent'ın haberine göre, yeni çalışmanın ortak yazarlarından Jason Hofgartner, "Jüpiter ve Satürn'ün yörüngesindeki buzlu uyduların radar kesitlerini açıklama amacıyla 6 farklı model yayımlandı" diyor.
Bu cisimlerin radarı saçma biçimi, Mars ve Dünya gibi karasal gezegenlerin yanı sıra asteroitler ve kuyrukluyıldızlar gibi daha küçük cisimlerinkinden de son derece farklı.
Artık bilim insanları uyumlu geri saçılmada karşıtlık etkisi (coherent backscatter opposition effect) yani CBOE diye bilinen özel bir etkinin uydulardan gelen olağanüstü radar kesitlerini açıklayabileceğine inanıyor.
Hofgartner, "Karşı konumda durduğunuzda, Güneş sizinle nesne arasındaki doğruda, tam arkanızda konumlanır ve yüzey normalde olduğundan çok daha parlak görünür" diyor.

"Bu, karşıtlık etkisi olarak bilinir. Radar söz konusu olduğundaysa, Güneş yerine bir verici ve gözleriniz yerine de bir alıcı geçer."

Buzlu bir yüzeyde bu etki daha da güçlüdür. Işığın buzda sekerken saçılması, onu daha da parlaklaştırır.
Dr. Hofgartner, "Bence bu bize bu nesnelerin yüzeylerinin ve metrelerce aşağıya inen yüzey altlarının çok bozuk olduğunu söylüyor" diye belirtiyor.

"Birbirlerine pek benzemiyorlar. Buzlu kayalar manzaraya hakim; belki de bir heyelan sonrası oluşan kaotik karmaşaya benziyor. Bu da ışığın neden bu kadar çok farklı yöne sekip bize bu olağandışı polarizasyon kesitlerini verdiğini açıklıyor."

Çalışma, bugün Nature Astronomy'de yayımlanan "An icy-satellite radar-properties continuum that requires the coherent backscatter effect" (Uyumlu geri saçılma etkisi yaratan bir buzlu uydunun radar özelliklerinin sürekliliği) başlıklı makalede anlatılıyor.
Bu çalışma, 1990'larda yayımlanan ve CBOE'nin bu olağandışı radar kesitlerini açıklayacağını ileri süren çalışmanın devamı niteliğinde. Daha sonra araştırmacılar, bu tuhaf verilerin başka yollarla da açıklanabileceğini öne sürdü.
Ancak yeni çalışma, bu teorinin arkasındaki modeli geliştiriyor ve araştırmacılar artık bunun uyduların tüm farklı ve beklenmedik özelliklerini açıklayabilecek tek süreç olduğunu iddia ediyor.



Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
TT

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)

Deepfake videoların gelişmiş saptama yöntemlerini yanıltabildiği ve her geçen gün daha gerçekçi hale geldiği tespit edildi. 

Bir kişinin yüzünün ya da vücudunun dijital olarak değiştirilmesiyle oluşturulan deepfake videolar endişe yaratmaya devam ediyor. 

Bu videolar gerçek bir kişinin görüntüsünün yapay zeka kullanılarak değiştirilmesiyle yapılıyor. Aslında bu teknoloji, kullanıcıların yüzünü kediye dönüştüren veya yaşlandıran uygulamalar gibi zararsız amaçlarla da kullanılabiliyor.

Ancak insanların cinsel içerikli videolarını üretmek veya masum insanlara iftira atmak için de kullanılabilmesi ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Bu videoların sahte olup olmadığını anlamak için kullanılan gelişmiş yöntemlerden biri kalp atışlarını izlemek. 

Uzaktan fotopletismografi (rPPP) adlı araç, deriden geçen ışıktaki küçük değişiklikleri tespit ederek nabzı ölçüyor. Nabız ölçen pulse oksimetreyle aynı prensiple çalışan bu araç, çevrimiçi doktor randevularının yanı sıra deepfake videoları tespit etmek için de kullanılıyor.

Ancak bulguları hakemli dergi Frontiers in Imaging'de bugün (30 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre deepfake görüntülerde artık gerçekçi kalp atışları var.

Bilim insanları çalışmalarına videolardaki nabız hızını otomatik olarak saptayıp analiz eden bir deepfake dedektörü geliştirerek başladı. 

Ardından rPPP tabanlı bu aracın verilerini, EKG kayıtlarıyla karşılaştırarak hassasiyetini ölçtüler. Son derece iyi performans gösteren aracın EKG'yle arasında dakikada sadece iki-üç atımlık fark vardı. 

Ekip aracı deepfake videolar üzerinde test ettiğindeyse rPPP, videoya kalp atışı eklenmese bile son derece gerçekçi bir kalp atışı algıladı. 

Bilim insanları kalp atışlarının videoya kasten eklenebileceği gibi, kullanılan kaynak videodan kendiliğinden geçebileceğini de söylüyor.

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Peter Eisert "Kaynak video gerçek bir kişiye aitse, bu artık deepfake videoya aktarılabiliyor" diyerek ekliyor: 

Sanırım tüm deepfake dedektörlerinin kaderi bu; deepfake'ler gittikçe daha iyi hale geliyor ve iki yıl önce iyi çalışan bir dedektör bugün tamamen başarısız olmaya başlıyor.

Araştırmacılar yine de sahte videoları saptamanın başka yolları olduğunu düşünüyor. Örneğin sadece nabız hızını ölçmek yerine, yüzdeki kan akışını ayrıntılı olarak takip eden dedektörler geliştirilebilir.

Eisert, "Kalp atarken kan, damarlardan geçerek yüze akıyor ve daha sonra tüm yüz bölgesine dağılıyor. Bu harekette gerçek görüntülerde tespit edebileceğimiz küçük bir gecikme var" diyor.

Ancak bilim insanına göre nihai çözüm deepfake dedektörlerinden ziyade, bir görüntünün üzerinde oynanıp oynanmadığını anlamaya yarayan dijital işaretlere odaklanmaktan geçiyor:

Bir şeyin sahte olup olmadığını tespit etmek yerine bir şeyin değiştirilmediğini kanıtlayan teknolojiye daha fazla odaklanmadığımız sürece, deepfake'lerin saptanmalarını zorlaştıracak kadar iyi olacağını düşünüyorum.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, TechXplore, Frontiers in Imaging