Irak: Ramazan dizisi aşiretlere hakaret iddiasıyla yayından kaldırıldı

Asaibu’l Ehli'l Hak örgütü, ramazanda yayınlanan Kasir dizisi hakkında şikâyette bulundu

Kasir dizisinden bir sahne
Kasir dizisinden bir sahne
TT

Irak: Ramazan dizisi aşiretlere hakaret iddiasıyla yayından kaldırıldı

Kasir dizisinden bir sahne
Kasir dizisinden bir sahne

Asaibu’l Ehli'l Hak örgütü, Irak’ta yerel bir kanalda yayınlanan ramazan dizisi el-Kasir’i “Irak aşiretlerini aşağıladığı” iddiasıyla şikâyet etti. Şikayet üzerine hükümet dizinin yayınını durdurma kararı aldı.
UTV kanalı, ülkenin güneyindeki aşiretler arası kan davasını konu alan Kasir dizisini Ramazan başlangıcında yayınlamaya başlamıştı.
Dizinin tanıtım kliplerinde, bölgede yaygın geleneksel kıyafetler içinde, elinde silahla görünen bir aşiret lideri, dizinin içeriğine göre ailesinin çektiklerinin intikamını almak için mücadele ederken gösteriliyordu.
İlk bölümün gösterilmesinin ardından Kays Hazali liderliğindeki Asaibu’l Ehli'l Hak örgütü Kasir dizisinin durdurulması ve yayınının engellenmesinin yanı sıra kanal yönetiminin sorumlu tutulması çağrısında bulundu.
Örgüt sözcüsü Mahmud er-Rubai, “Güneydeki halkımızı rencide etmemeleri ve bu kutsal ayda Iraklıları kızdıracak her türlü dramatik eyleme karşı çıkılması gerektiği konusunda uyarmıştım” dedi.
Rubai’ye göre, “diziyi yayınlayan kanalın yönetimi, dizi gösterime girmeden önce içerikte herhangi bir tarafa hakaret bulunmadığını söylemişti ancak gerçek ortaya çıktı. Dizi durdurulmalı ve kanal sorumlu tutulmalı” dedi.
Irak Temsilciler Meclisi üyesi Mustafa Sanad, İletişim ve Medya Komisyonu'na gönderdiği bir parlamento mektubunda, “Irak'ın güneyindeki gerçekliği çarpıtmak” olarak tanımladığı durum nedeniyle dizinin durdurulmasını talep etti.
Medya ve İletişim Komisyonu “parlamento ve aşiretlerin talepleri” üzerine diziyi durdurma kararı aldı.
Komisyon Başkanı Ali el-Mueyyed resmi haber ajansına yaptığı açıklamada, “UTV kanalı, komisyona ulaşan çok sayıda parlamento ve aşiret talebinin ardından Kasir dizisinin durdurmaları gerektiği konusunda bilgilendirildi” dedi.
Mueyyed, “Komisyon, Güney Irak halkının haklı taleplerini takdir ediyor ve vatandaşlarımızın saygın statüsünü korumak için tüm önlemleri alacağız” dedi.
Mueyyed, “Medya ve İletişim Komisyonu, Irak'ın sosyal dokusunu zedeleyen unsurları takip etmektedir ve bunları önlemek için tüm caydırıcı yasal önlemleri alacaktır” sözlerini de ekledi.
Kanal yönetimine yakın bir ismin Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada diziye yönelik tepkilerin çok erken olduğunu, şu ana kadar sadece iki bölümünün gösterildiğini belirterek “çalışmanın içeriğinde herhangi bir parti ya da aşirete hakaret olmadığını, aksine Irak  sosyolojik gerçekliğine dair bir hikâye aktarıldığını” söyledi.



Sudan'da iki hükümet... Çözüm mü, bölünme mi?

Geçtiğimiz temmuz ayında Omdurman'daki bir çarşı (AFP)
Geçtiğimiz temmuz ayında Omdurman'daki bir çarşı (AFP)
TT

Sudan'da iki hükümet... Çözüm mü, bölünme mi?

Geçtiğimiz temmuz ayında Omdurman'daki bir çarşı (AFP)
Geçtiğimiz temmuz ayında Omdurman'daki bir çarşı (AFP)

Sudan'da iki hükümetin varlığı, iç ve dış çevrelerde akıllardan uzak bir ihtimal değildi. Bu senaryo, Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında savaşın patlak vermesinden yaklaşık bir yıl sonra, barışçıl bir çözüm için herhangi bir vizyon veya işaretin ufukta görünmemesi nedeniyle, olası birkaç senaryodan biri olarak ortaya atıldı.

ABD Barış Enstitüsü (USIP) Nisan 2024'te, Kenya'nın başkenti Nairobi'de, savaşa karşı olan geniş bir yelpazedeki siyasi ve sivil güçlerin katılımıyla bir çalıştay düzenledi. Çalıştayda savaşın gidişatı ve nereye varacağı değerlendirildi ve olası senaryolar incelendi.

Çalıştayda 3 senaryo ortaya kondu; İlki, savaşın, çatışmanın iki tarafından biri olan Sudan ordusu veya HDK’nin askeri zaferiyle sona ermesi idi. Ancak bu seçenek, savaşın niteliği ve dış müdahalelerin açıkça ortaya çıkması nedeniyle dışlandı.

frgty6u7
Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında Hartum'da yaşanan çatışmalarda ağır hasar gören bina (AFP)

İkinci senaryo, müzakere ve savaştı. Bu senaryoda, sahadaki güç dengesinde radikal bir değişiklik ya da ‘zayıf denge’ meydana gelir ve müzakere masasında savaşın durdurulması yönünde bir adım atılır. Her iki taraf da çatışmalardan yorgun düşmüş olsa da, ordu ve İslamcı müttefiklerinin, düşmanlıkları durdurmayı ve sivilleri koruyarak insani yardım ulaştırmayı amaçlayan Cidde Platformu’na defalarca ret cevabı vermeleri nedeniyle, bu seçenek o dönemde mümkün olmadı.

Çalıştayda yapılan uzun tartışmaların ardından odaklanılan üçüncü senaryo, Sudan'da iki hükümetin varlığıdır. Bu senaryo en olası olanıdır ve ülkedeki çatışmaların şiddetini azaltabilir ve taraflar arasında müzakere masasına oturmak için yollar açabilir.

Geçtiğimiz hafta, Sudan Kurucu İttifakı, HDK Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) başkanlığında, ülkenin batısındaki Güney Darfur eyaletinin başkenti Nyala'yı merkez alan paralel bir hükümet kurduğunu duyurdu. Ancak, ülkeyi bölünmeye maruz bırakma korkusuyla, resmi devlet kurumları dışında herhangi bir otorite kurulmasına bölgede önceden karşı çıkılmıştı.

Siyasi analist Mahir Ebu’l Cuh, Port Sudan ve Nyala'da meşruiyet için çekişen iki hükümetin varlığının artık bir gerçek olduğunu ve her ikisinin de meşru olmadığını, bu nedenle herhangi bir yasal tanıma olmaksızın ele alınacağını söyledi.

dfrgty6
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, askerleriyle birlikte daha önceki bir Hartum ziyareti sırasında (Arşiv – Sudan ordusu sayfası)

Ebu’l Cuh, “Arap ve Afrika ülkeleri Sudan'ın bölünmesini istemiyor ve bölünmeye izin vermeyecek. Böylece bölgede parçalanmanın önü açılmayacak” ifadelerini kullandı.

Ebu’l Cuh, “Port Sudan'da ordunun liderliğindeki fiili hükümetin para birimi ve kimlik belgelerinin değiştirilmesi ve kontrol ettiği bölgelerde lise sınavlarının yapılmasıyla ilgili olarak attığı adımlar, HDK’yi bir ittifak kurmak ve paralel bir otorite oluşturmak için gerekçeler ve mazeretler bulmaya itti” dedi.

Siyasi analist Ebu’l Cuh, uluslararası toplumun ‘Sudan'da iki hükümetin varlığının çatışmanın sonucu olduğunu; nedeni olmadığını, çözümün her iki tarafın da varlığında yattığını ve bunun bölgesel ve uluslararası tarafların çıkarlarına uygun olduğunu anladığını, bu nedenle her iki hükümetle de muhatap olunmasının muhtemel olduğunu’ belirtti.

Ebu’l Cuh, ABD, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır'dan oluşan dörtlünün ertelenen toplantısının amacının ‘bölge ülkelerinin endişelerini ve çıkarlarını uzlaşma formülüyle ele almak, bunları krizin çözümüne katkıları çerçevesinde değerlendirmek ve ateşkesle başlayıp Sudan'da demokratik federal sivil yönetimin yeniden tesis edilmesiyle devam etmek’ olduğunu bildirdi.

Ebu’l Cuh, HDK’nin ‘taktiksel’ bir çerçeve içinde ‘iki hükümetin varlığı’ senaryosunu hedeflediğini ve bunun amacının ‘müzakerelerin (eğer gerçekleşirse) fiili durum olarak iki otorite arasında veya her iki tarafın askeri liderleri arasında yapılması’ olduğunu söyledi.

Siyasi ve askeri analist Hüsameddin Bedevi ise Sudan'da iki hükümetin varlığının, uluslararası toplumun barışçıl çözüm şansını artıracağını düşündüğü bir senaryo olduğunu, ancak aynı zamanda düşmanlığın ileri aşamalarına ve çatışmanın uzamasına yol açabilecek olumsuz sonuçlar doğurabileceğini ifade etti.

Bedevi, “Silahlı çatışmanın devam etmesi ve uluslararası aktörlerin çekişmeleri, tarafları kontrol haritasını genişletmeye ve kendi sosyal çevrelerini temsil eden bölgelerde askeri varlık göstermeye itti” dedi.

Bedevi, “Her iki taraf da uluslararası meşruiyet arıyor ve kontrolündeki bölgelerde sivilleri koruduğu mesajını dünyaya iletmeye çalışıyor” diye konuştu.

Diğer yandan Darfur Bölgesi Valisi ve Sudan Kurtuluş Hareketi lideri Mini Arko Minawi, HDK tarafından ilan edilen paralel hükümetin bir veya iki yıl devam etmesi halinde fiili bir hükümet haline geleceğini ve uluslararası alanda tanınacağını, insani yardımların ulaştırılmasını kolaylaştırmak için ateşkesin dayatılacağını söylemişti.