Tayvan lideri Tsai, Çin'i "dolar diplomasisi" yürütmekle suçladı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Tayvan lideri Tsai, Çin'i "dolar diplomasisi" yürütmekle suçladı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan'ın lideri Tsai Ing-wen, Pekin yönetimini, Orta Amerika ülkesi Honduras'ın Ada ile diplomatik ilişkilerini kesmesine ilişkin, "dolar diplomasisi" yürütmekle suçladı.
Tsai, Honduras'ın kararının duyurulmasının ardından yayımladığı yazılı açıklamada, Tayvan'ın, tehditler karşısında yılmayacağını dünyaya kanıtladığını, diplomatik müttefikleri ve benzer fikirleri paylaştığı küresel ortaklarıyla dayanışma içinde olmayı sürdüreceğini belirtti.
Tayvan'ın yıllardır, diplomatik müttefiklerinin uzun vadeli kalkınmasını, ileriye dönük ve pragmatik bir yaklaşımla, tüm olanaklarıyla desteklediğini vurgulayan Tsai, "Çin ile anlamsız dolar diplomasisi yarışına girmeyeceğiz." ifadesini kullandı.
Çin'in son yıllarda Tayvan'ın uluslararası katılımı engellemek üzere her tür yola ve araca başvurduğunu, askeri tehditlerini arttırarak bölgesel barışa ve istikrara zarar verdiğini savunan Tsai, "Baskı ve tehditler, Çin Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti'nin birbirinin boyunduruğunda olmadığı gerçeğini değiştirmeyecektir. Bu girişimler, Tayvan halkının özgürlüğe ve demokrasiye sarsılmaz bağlılığını ve dünya ile açık yürekli ilişki kurma kararlılığını yok edemeyecektir." değerlendirmesinde bulundu.
Honduras hükümeti, bugün Tayvan ile diplomatik ilişkilerini kestiğini, onun yerine Çin Halk Cumhuriyeti'nin (ÇHC), Çin'in temsilcisi olarak tanındığını duyurmuştu.
Çin ile Honduras arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasına ilişkin ortak bildiri, bugün Pekin'de imzalanmıştı.

- Tsai'nin iktidarında 9 ülke Tayvan ile diplomatik ilişkilerini kesti
Tsai'nin 2016'da iktidara gelmesinden bu yana 9 ülke, Tayvan ile diplomatik ilişkilerini sonlandırarak Çin'i tanıma kararı aldı.
2016'da Sao Tome ve Principe Demokratik Cumhuriyeti, 2017'de Panama, 2018'de Dominik Cumhuriyeti, El Salvador ve Burkina Faso, 2019'da Soloman Adaları ve Kribati, 2021'de Nikaragua ve son olarak 2023'te Honduras, Taipei yerine Pekin ile diplomatik ilişki kurdu.
Tayvan hükümeti, Çin'in, diplomatik müttefiklerini ekonomik destek vaadiyle kendisinden kopardığını savunuyor. Honduras ile yaşanan ayrılıkta Tegucigalpa yönetiminin dış borçlarının ödemesine destek talebinin Tayvan'dan karşılık bulamamasının etkili olduğu iddia ediliyor.
Honduras'ın ilişkilerini kesmesinin ardından Tayvan'ı diplomatik olarak tanımayı sürdüren Birleşmiş Milletler (BM) üyesi ülke sayısı 12'ye düştü.
Halen Orta Amerika ülkeleri Guatemala ve Belize, Güney Amerika ülkesi Paraguay, Karayip ülkeleri Haiti, Saint Vincent ve Grenadinler, Saint Kitts ve Nevis, Saint Lucia, Pasifik ülkeleri Tuvalu, Nauru, Palau ve Marshall Adaları ile Afrika ülkesi Esvatini, Tayvan'ı Çin'in temsilcisi olarak tanıyor.
BM üyesi olmayan Vatikan da Tayvan ile diplomatik ilişkisini sürdürüyor.

- Çin-Tayvan anlaşmazlığı
Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın ardından çıkan iç savaşta Mao Zıdong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu girişim Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i temsil etmişti. 1950'ler ve 1960'larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin ardından 1971'de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin'in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan'ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmişti.
Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan'ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan'ın fiili bağımsızlığının hukuki bir statü kazanmasına, Tayvan hükümetinin dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, BM'de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.
ÇHC, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik ilişkilerini kesmesini şart koşuyor.



Bondi plaj saldırısının failleri Avustralya kırsalında eğitim almış

14 Aralık'ta Bondi Plajı'nda düzenlenen Yahudi Hanuka kutlaması sırasında meydana gelen silahlı saldırıyla suçlanan Naveed Akram, Avustralya'nın Yeni Güney Galler eyaletinde olduğu düşünülen bir yerde ateşli silahlarla talim yaparken görülüyor... Bu fotoğraf, 22 Aralık 2025'te yayınlanan bir mahkeme belgesinden alınmıştır (AFP)
14 Aralık'ta Bondi Plajı'nda düzenlenen Yahudi Hanuka kutlaması sırasında meydana gelen silahlı saldırıyla suçlanan Naveed Akram, Avustralya'nın Yeni Güney Galler eyaletinde olduğu düşünülen bir yerde ateşli silahlarla talim yaparken görülüyor... Bu fotoğraf, 22 Aralık 2025'te yayınlanan bir mahkeme belgesinden alınmıştır (AFP)
TT

Bondi plaj saldırısının failleri Avustralya kırsalında eğitim almış

14 Aralık'ta Bondi Plajı'nda düzenlenen Yahudi Hanuka kutlaması sırasında meydana gelen silahlı saldırıyla suçlanan Naveed Akram, Avustralya'nın Yeni Güney Galler eyaletinde olduğu düşünülen bir yerde ateşli silahlarla talim yaparken görülüyor... Bu fotoğraf, 22 Aralık 2025'te yayınlanan bir mahkeme belgesinden alınmıştır (AFP)
14 Aralık'ta Bondi Plajı'nda düzenlenen Yahudi Hanuka kutlaması sırasında meydana gelen silahlı saldırıyla suçlanan Naveed Akram, Avustralya'nın Yeni Güney Galler eyaletinde olduğu düşünülen bir yerde ateşli silahlarla talim yaparken görülüyor... Bu fotoğraf, 22 Aralık 2025'te yayınlanan bir mahkeme belgesinden alınmıştır (AFP)

Polisin bugün yaptığı açıklamaya göre, geçen hafta Sidney'deki Bondi plajına düzenlenen saldırıyla suçlanan iki kişi, Avustralya'nın kırsal kesimlerinde topçu eğitimi almış. Başbakan Anthony Albanese ise ülkenin Yahudi topluluğundan özür dileyerek, nefret suçlarına karşı yasaları sıkılaştırma sözü verdi.

Yeni Güney Galler Mahkemeleri tarafından 22 Aralık 2025 tarihli Polis Bilgi Formu'nda yayınlanan bir mahkeme deliline eklenen bu fotoğraf, Sydney'de Naveed Akram adına kayıtlı CN59DR plakalı aracın içinde bulunan ve siyah kumaş üzerine beyaz boyayla yapılmış gibi görünen ev yapımı bir DEAŞ bayrağını göstermektedir (AFP)Yeni Güney Galler Mahkemeleri tarafından 22 Aralık 2025 tarihli Polis Bilgi Formu'nda yayınlanan bir mahkeme deliline eklenen bu fotoğraf, Sydney'de Naveed Akram adına kayıtlı CN59DR plakalı aracın içinde bulunan ve siyah kumaş üzerine beyaz boyayla yapılmış gibi görünen ev yapımı bir DEAŞ bayrağını göstermektedir (AFP)

Yetkililer, 14 Aralık'ta Bondi Plajı'nda düzenlenen bir Yahudi festivali sırasında ateş açarak 15 kişiyi öldürmek ve onlarca kişiyi yaralamakla suçladıkları Naveed Akram ve babası Sajid'i suçluyor. Bu, ülkenin son otuz yıla yakın süredir yaşadığı en kötü saldırı olarak değerlendiriliyor.

Polis, saldırı sırasında 50 yaşındaki Sajid Akram'ı vurarak öldürürken, 24 yaşındaki Naveed ise yaralandı. Polis, Naveed'in bugün hastaneden cezaevine nakledildiğini açıkladı.

Polis belgeleri, iki şüphelinin saldırıdan önce Yeni Güney Galler kırsalında ateşli silahlarla eğitim aldığını ortaya koydu. Şüphelilerin tüfek ateşlerken ve polis tarafından "taktiksel" olarak tanımlanan bir şekilde hareket ederken çekilmiş fotoğrafları yayınlandı.

Polis, şüphelilerin saldırıyı aylarca titizlikle planladığını belirtti.

 Ayrıca, iki adamın saldırıyı gerçekleştirmeden önce "Siyonistleri" kınayan bir video kaydettiğini bildirdi.

Yeni Güney Galler Mahkemeleri tarafından 22 Aralık 2025 tarihli "Polis Bilgi Formu"nda yayımlanan bir mahkeme deliline eklenen bu fotoğraf, başlangıçta patlayıcı cihaz olarak değerlendirilen iki patlamamış boru bombasını göstermektedir (AFP)Yeni Güney Galler Mahkemeleri tarafından 22 Aralık 2025 tarihli "Polis Bilgi Formu"nda yayımlanan bir mahkeme deliline eklenen bu fotoğraf, başlangıçta patlayıcı cihaz olarak değerlendirilen iki patlamamış boru bombasını göstermektedir (AFP)

Telefonlarından birinde bulunan videoda, DEAŞ bayrağının önünde oturmuş, Kur'an ayetleri okuyup ardından Bondi saldırısının nedenlerini tartıştıkları görülüyor.

Belgelerde ayrıca Sajid ve Naveed Akram'ın saldırıdan günler önce Bondi Plajı'nda keşif yaptıkları belirtiliyor.

Polis ayrıca, saldırı sırasında Bondi Plajı'ndaki insanlara el bombası attıklarını, ancak bombaların patlamadığını ifade etti.

Avustralya, saldırının birinci haftasını pazar günü saat 18:47'de bir dakikalık saygı duruşuyla andı.

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığına göre, Bondi Plajı'nda hayat yavaş yavaş normale döndü. Ziyaretçiler, kurbanları anmak için köprüye ve duvarlara çiçekler bıraktı.

Sorumluluk üstlenmek

Saldırının ardından artan baskıyla karşı karşıya kalan Albanese, aşırılıkçı ve nefret söylemine karşı daha sert yasalar çıkaracağına söz verdi.

Yeni Güney Galler Başbakanı Chris Minns, Bondi Plajı'nda Yahudi Hanuka kutlaması sırasında meydana gelen ölümcül silahlı saldırıyla ilgili son gelişmeleri paylaşmak üzere bugün Yeni Güney Galler Parlamento Binası'nda bir basın toplantısı düzenledi (Reuters)Yeni Güney Galler Başbakanı Chris Minns, Bondi Plajı'nda Yahudi Hanuka kutlaması sırasında meydana gelen ölümcül silahlı saldırıyla ilgili son gelişmeleri paylaşmak üzere bugün Yeni Güney Galler Parlamento Binası'nda bir basın toplantısı düzenledi (Reuters)

Başbakan bugün yaptığı açıklamada, “DEAŞ'tan ilham alan teröristlerin galip gelmesine izin vermeyeceğiz. Toplumumuzu bölmelerine izin vermeyeceğiz ve birlikte bunun üstesinden geleceğiz” dedi.

Şöyle devam etti: “Başbakan olarak, görev sürem boyunca işlenen vahşetten sorumlu hissediyorum ve Yahudi topluluğunun ve ülkemizin bir bütün olarak yaşadıkları için üzgünüm.”

"Hükümetin Avustralyalı Yahudileri korumak ve onların temel haklarını, yani kim olduklarıyla gurur duyma, dinlerini uygulama, çocuklarını eğitme ve Avustralya toplumuna tam olarak katılma haklarını garanti altına almak için her gün çalışacağını" vurguladı.

Avustralya federal hükümeti, silah yasaları, nefret söylemi ve polis ve istihbarat teşkilatı prosedürlerinin gözden geçirilmesiyle ilgili bir dizi reform açıkladı.

Albanese ayrıca “sokaklarımızdan silahları kaldırmaya” yönelik kapsamlı bir öneriyi de duyurdu. Bu geri alım programı, 35 kişinin ölümüne yol açan Port Arthur saldırısının ardından Avustralya'nın silah sahipliğine karşı sert önlemler aldığı 1996 yılından bu yana en büyük program olma özelliğini taşıyor.

Bu arada, saldırının gerçekleştiği Yeni Güney Galler hükümeti, eyalet parlamentosuna “ülkedeki en sert” olarak nitelendirdiği bir dizi silah kontrolü reformu sundu.

Yeni Güney Galler Başbakanı Chris Minns gazetecilere yaptığı açıklamada, “Dünyanın pazar günkü terör saldırısından öncekiyle aynı olduğunu iddia edemeyiz” dedi.

Yeni düzenlemelere göre, bireyler en fazla dört ateşli silaha sahip olabilirken, çiftçiler gibi istisnai durumlar için bu sayı 10'a kadar çıkabiliyor. Yetkililere göre, eyalette şu anda 1,1 milyondan fazla ateşli silah dolaşımda bulunuyor.

Yeni yasa ayrıca, şüphelilerden birine kayıtlı bir araçta bulunan DEAŞ bayrağı da dahil olmak üzere "terörist sembollerin" sergilenmesini yasaklıyor.

Yetkililer ayrıca, bir terör saldırısının ardından üç aya kadar protestoları yasaklayabilecekler.

Minns, Filistin yanlısı gösteriler sırasında kullanılan "intifadanın küreselleşmesi" ifadesi de dahil olmak üzere, nefret söylemini kısıtlamayı gelecek yıl değerlendireceğini belirtti.


BM: Afganistan'da DEAŞ Horasan'a bağlı 2 bin savaşçı faaliyet gösteriyor

11 Aralık'ta Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde Afgan polis memurları (EPA)
11 Aralık'ta Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde Afgan polis memurları (EPA)
TT

BM: Afganistan'da DEAŞ Horasan'a bağlı 2 bin savaşçı faaliyet gösteriyor

11 Aralık'ta Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde Afgan polis memurları (EPA)
11 Aralık'ta Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde Afgan polis memurları (EPA)

Birleşmiş Milletler’in (BM) yayımladığı bir raporda, DEAŞ Horasan örgütünün Afganistan’da yaklaşık 2 bin savaşçıyı bünyesinde barındırdığı, 14 yaşın altındaki çocuklara ideolojisini aşıladığı ve sürdürdüğü terör eylemleriyle bölgesel güvenliği tehdit ettiği belirtildi.

Raporda, Peştunların Afganistan’daki DEAŞ unsurlarının lider kadrolarında ağırlıkta olduğu, buna karşılık çok sayıda militanın Orta Asya ülkelerinden geldiği kaydedildi. Şarku’l Avsat’ın Khaama Press’ten aktardığına göre, örgütün yapısı ulusötesi bir nitelik taşıyor.

Rapora göre, DEAŞ Horasan’ın temel hedefleri arasında küresel ölçekte geniş çaplı saldırılar düzenlemek, savaşçı devşirme kapasitesini göstermek ve mali destek sağlamak yer alıyor. Analistler, örgütün etki alanını genişletmesinin Afganistan ve genel olarak bölge için kalıcı bir tehdit oluşturduğu uyarısında bulunuyor.

BM raporunda ayrıca, örgütün Afganistan’ın kuzeyindeki bazı bölgelerde ve Pakistan sınırına yakın alanlarda okullar kurduğu, bu merkezlerde 14 yaşın altındaki çocuklara ideolojik eğitim verildiği ve intihar saldırıları için hazırlandıkları ifade edildi. BM, çocukların bu şekilde kullanılmasını son derece tehlikeli olarak nitelendirdi.

Uzmanlar, söz konusu raporun Afganistan’ın hâlen birçok aşırılık yanlısı örgüt için güvenli bir sığınak olma özelliğini koruduğunu ortaya koyduğunu belirtiyor. Bölgesel ve uluslararası otoriteler, terörle mücadelede eşgüdümlü adımlar atılmaması halinde bu örgütlerin nüfuzlarını genişletebileceği ve bölgenin farklı noktalarında yeni saldırılar gerçekleştirebileceği endişesini dile getiriyor.


Pakistan: İmran Han ve eşi yolsuzluk davasında 17 yıl hapis cezasına çarptırıldı

Eski Pakistan Başbakanı İmran Han'ın Mart 2023 tarihli bir fotoğrafı (Reuters)
Eski Pakistan Başbakanı İmran Han'ın Mart 2023 tarihli bir fotoğrafı (Reuters)
TT

Pakistan: İmran Han ve eşi yolsuzluk davasında 17 yıl hapis cezasına çarptırıldı

Eski Pakistan Başbakanı İmran Han'ın Mart 2023 tarihli bir fotoğrafı (Reuters)
Eski Pakistan Başbakanı İmran Han'ın Mart 2023 tarihli bir fotoğrafı (Reuters)

Pakistan merkezli Geo News televizyonu, bir mahkemenin bugün eski Başbakan İmran Han ve eşi Büşra Bibi hakkında, devlete ait hediyelerin gerçek değerinin altında elden çıkarılmasıyla bağlantılı bir yolsuzluk davasında her biri için 17 yıl hapis cezası verdiğini duyurdu.

Han ailesinin avukatı Rana Mudassir Umar, Reuters’a yaptığı açıklamada, mahkemenin savunmayı dinlemeden karar verdiğini belirterek, “Mahkeme, İmran Han ve Büşra Bibi’yi yüksek para cezalarıyla birlikte 17’şer yıl hapis cezasına çarptırdı” dedi.

Eski bir uluslararası kriket oyuncusu olan İmran Han, daha sonra siyasete atılarak öne çıkan bir isim olmuş ve Ağustos 2018 ile Nisan 2022 arasında Pakistan Başbakanı olarak görev yapmıştı.

Han, 10 Nisan 2022’de mecliste yapılan güven oylaması sonucunda görevden alınmış ve Pakistan tarihinde bu yöntemle görevden düşürülen ilk başbakan olmuştu.

2024’ün başlarında ise İmran Han hakkında birden fazla yolsuzluk davasında hapis cezaları verilmişti. Han ve eşi, halen Ravalpindi’de tutuklu bulunuyor.