Yemen: Husiler İbb şehrinde gözaltı merkezleri kuruyor

Husilerin kendi saflarında savaşmaları karşılığında İbb’de serbest bıraktıkları tutuklular (Husi medyası)
Husilerin kendi saflarında savaşmaları karşılığında İbb’de serbest bıraktıkları tutuklular (Husi medyası)
TT

Yemen: Husiler İbb şehrinde gözaltı merkezleri kuruyor

Husilerin kendi saflarında savaşmaları karşılığında İbb’de serbest bıraktıkları tutuklular (Husi medyası)
Husilerin kendi saflarında savaşmaları karşılığında İbb’de serbest bıraktıkları tutuklular (Husi medyası)

Husi milislerin İbb şehri merkezinde resmi ve sivil birçok kurum, kuruluş ve büro binasını, aynı zamanda kendilerine bağlı müdürlükleri yeni hapishanelere, gözaltı merkezlerine ve gizli dehlizlere çevirdiği bildirildi.
Diğer yandan Husi milisler, el-Mukahhal ismi ile meşhur aktivist Hamdi Abdurrezzak el-Havlani’nin cenazesine katılan binlerce bölge sakinine misilleme olarak adam kaçırma kampanyaları düzenliyor. Mukahhal, gruba ait hapishanede kaldığı sırada milisler tarafından öldürülmüştü.
Kaynakların aktardığına göre, İbb'de güvenlikten sorumlu Husi milis lideri Ebu Ali el-Kahlani'nin eski korumasının, bazı cezaevleri ve tutukevlerini daha kapsamlı hale getirme çalışmalarının uygulanmasını bizzat denetlemeye devam ediyor. Şehirde yaşayan milyonlarca kişinin çektiği acılar hiçe sayılarak bu amaçla milyonlarca riyalin harcandığı söyleniyor.
İnsan hakları kaynakları, tapu ve kadastro kurumu büro başkanlığına atanan Husi lider Zayid Bedir’yi şehir merkezindeki bir devlet tesisi dahilinde özel hapishaneler kurmakla suçluyor.
Darbeci lider Zayid Bedir, son dönemde takip ve adam kaçırma kampanyaları yürüterek İbb'de devlet arazisi ve gayrimenkul kiralayan onlarca vatandaşı hedef almıştı. Kaynaklar, Bedir’in vatandaşları korkutmayı, gayrimenkulleri teslim etmeye veya para ödemeye zorlamak istediğini aktarıyor.
Yerel aktivistlerin sosyal medya platformlarında paylaştığı gönderilerde, Zayid Bedir’in şehir merkezindeki tapu ve kadastro kurumu bürosu yakınlarında kurduğu özel bir cezaevinde perişan haldeki bir İbb sakini görülüyor.
İbb'deki bir insan hakları kaynağı da daha önce Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada darbeci milislerin devlete ait veya sivil birçok kurum dahilinde gizli hapishane oluşturmaya devam ettiğinden bahsetmişti. Aynı zamanda, “Gruba ait cezaevlerinin çoğu; genel işler idaresi, temizlik ve ıslah kurumu, vakıflar dairesi, vergi dairesi, gençlik ve spor ofisi, aynı zamanda devlete ve özel sektöre ait hak ve özgürlüklerin vahşice ihlal edildiği bazı kurumlar gibi ilde bazı idari ofislerin bodrum katlarında bulunuyor” ifadelerini kullandı. Kaynağın ifade ettiğine göre, grubun bu kurumların hanedanlığına bağlı bazı liderleri bu kurumlarda çalışanları ve il sakinlerini asılsız suçlamalar ile buradaki hapishanelerde tutuyor.
Husilerin il halkına yönelik ihlalleri her geçen gün artarak devam ediyor. Bölge sakinleri, yüzlerce kişinin hapse atıldığını, devlet kurumlarının bazı ofislerinde keyfi olarak gözaltına alındığını, milislerin teminat almadan bu kişileri serbest bırakmayı reddettiğini belirtiyor.
Yemenli kaynaklar, milislerin geçtiğimiz yıl İbb, Zamar ve Sana'nın çeşitli bölgelerinde 70 yeni hapishane kurduğunu bildirmişti. Husi grubunun son yıllarda kurduğu toplam 205 cezaevinin bu husustaki uluslararası standartlara tabi olmadığı biliniyor.
Yemen Esirler ve Kaçırılanlar Örgütü’nün önceki raporuna göre, darbe ve savaş yıllarında Husi milisler tarafından en az 2 bin insanın kaçırıldığı biliniyor. Raporda, grubun kontrolündeki bölgelerde çok sayıda hapishane ve gözaltı merkezinin bulunduğu, buralarda binlerce muhalifin, gruba karşı çıktığı bilinen aktiviten bulunduğu, bu kişilere yönelik çeşitli işkence ve ağır ihlallerin uygulandığı üzerine duruluyor.
Husiler, tuttukları mahkumları polis karakollarından adli emir olmadan gizli yerlere naklediyor.
Söz konusu rapora göre, 230'u resmi, 298’i gizli olmak üzere 639 cezaevini yöneten Husiler, askeri birimlerin veya bakanlık ve kamu idareleri gibi devlete bağlı binaların bodrum katlarında 111 farklı özel hapishane oluşturdu. Sana'da 110, İbb’de 91, Hudeyde’de 78 işkence ve gözaltı merkezi bulunuyor.
Husilere bağlı bazı gözaltı merkezlerin ise konut binaları, okullar ve üniversiteler gibi gayri resmi merkezlerde bulunduğuna dikkat çeken rapor, temizlik, havalandırma, su, elektrik, sağlık gibi temel ihtiyaçlar açısından karşılaması gereken uluslararası standartları karşılamıyor.



Trump'ın eş-Şera ile görüşmesi, çeyrek asırdır gerçekleşen ilk ABD-Suriye zirvesi olma özelliği taşıyor

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
TT

Trump'ın eş-Şera ile görüşmesi, çeyrek asırdır gerçekleşen ilk ABD-Suriye zirvesi olma özelliği taşıyor

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)

ABD Başkanı Donald Trump bugün Suudi Arabistan'da, Beşşar Esed ve rejiminin devrilmesine öncülük eden Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile görüşecek. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, “Başkan Donald Trump, Suudi Arabistan ziyareti sırasında Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera’yla görüşmeyi kabul etti” denildi.

Bu açıklama, Trump'ın Riyad'daki Suudi Arabistan – ABD Yatırım Forumu sırasında yaptığı “Suriye ile normal ilişkileri yeniden tesis etmek için adımlar attım. Suriye'ye parlama şansı vermek için yaptırımların kaldırılması talimatı vereceğim. Artık parlama zamanı geldi. Tüm yaptırımları durduracağız. İyi şanslar Suriye, bize çok özel bir şey göster” açıklamasının ardından geldi.

Eş-Şera, eski Devlet Başkanı Hafız Esed'in 2000 yılında Cenevre'de Bill Clinton ile görüşmesinden bu yana bir ABD Başkanı ile görüşen ilk Suriye lideri olacak.

Bu arada haber siteleri Suriyeli kaynaklara dayanarak eş-Şera'nın bugün Suudi Arabistan'ı ziyaret edeceğini ve bu ziyaretin ABD Başkanı Donald Trump'ın Körfez liderleriyle yapacağı toplantıya denk geleceğini duyurdu. ABD, eş-Şera'nın geçtiğimiz aralık ayında iktidara gelmesinden bu yana onunla nasıl başa çıkacağını düşünüyor. Körfez liderleri Şam'daki yeni hükümeti desteklediklerini ve 14 yıllık iç savaş sırasında Esed rejimine destek veren İran'ın Suriye'de yeniden nüfuz sahibi olmasını engelleyeceği için Trump'ın da bu hükümeti desteklemesini istediklerini ifade ettiler.

fvyuı
Suriye’nin başkenti Şam’da Beşşar Esed ve Hafız Esed'in resimlerinin olduğu tabelayı kaldıran güvenlik güçleri (AFP)

Trump'la görüşme, 2003'te ABD öncülüğünde ülkenin işgalini takip eden isyandaki rolü nedeniyle bir zamanlar Irak'ta hapsedilen Suriye Cumhurbaşkanı için büyük bir destek.

Eş-Şera ocak ayında, Heyetu Tahriru’ş-Şam'ın (HTŞ) öncülüğündeki muhalif grupların Şam'a girerek Esed ailesinin 54 yıllık iktidarına son verdiği görkemli saldırıdan bir ay sonra Suriye'nin cumhurbaşkanı olarak atandı.

Dönemin Başkanı Joe Biden kararı, yönetimi henüz yeni Suriye hükümetini resmen tanımamış olan Trump'a bıraktı. Esed döneminde Şam'a uygulanan yaptırımlar halen yürürlükte.

Trump pazartesi günü yaptığı açıklamada, Suriye hükümetine yönelik yaptırımları kaldırmayı düşündüğünü söyledi. “Suriye'ye yönelik yaptırımları kaldırmak isteyebiliriz, çünkü onlara yeni bir başlangıç için fırsat vermek istiyoruz” diyen Trump, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kendisini bu yönde teşvik ettiğini belirtti. Bu yorumlar, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'ya karşı derin bir kuşku duyan Trump için belirgin bir ton değişikliğine işaret ediyor.

fgtyhju
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığına göre, 30 Nisan'da Şam'da eş-Şera ile dört saat görüşen Trump yanlısı ABD'li aktivist Jonathan Bass, Suriyeli ve Körfez ülkelerinden aktivistlerle birlikte, Trump'ın Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ziyareti sırasında iki başkan arasında tarihi bir görüşme ayarlamaya çalıştı.

dfevrgthyju
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera geçtiğimiz mart ayında Kahire'de Filistin konulu Arap Birliği Zirvesi’ne katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Suriye, ülkeyi küresel finans sisteminden izole eden ve 14 yıllık acımasız bir savaşın ardından ekonomik iyileşmeyi son derece zorlaştıran ABD yaptırımlarının hafifletilmesi için Washington'un koşullarını yerine getirmekte zorlanıyor.

Bugün Riyad'da ABD Başkanı ile görüşmeye hazırlanan eş-Şera, kendisine yapılan resmi davetin önde gelen İran yanlısı Iraklı siyasetçiler ve destekçileri tarafından ağır bir şekilde eleştirilmesinin ardından cumartesi günü Bağdat'ta yapılacak Arap Birliği Zirvesi’ne katılmayacağı için özür diledi.

Diplomatik bir kaynak pazartesi günü AFP'ye yaptığı açıklamada, “Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, 17 Mayıs'ta Irak'ın başkenti Bağdat'ta yapılması planlanan 34. olağan Arap Birliği Zirvesi’ne katılmayacak. Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani ülkesinin zirve heyetine başkanlık edecek” dedi.