Batı müziği Arap müziğini nasıl özgürleştirdi?

Batı sanatında, ister filmlerde ister şarkılarda olsun, sansür politikaları bulmak zor

Sanatsal yaratıcılık artık sadece şarkı ve ilahi söylemeye odaklanmıyor
Sanatsal yaratıcılık artık sadece şarkı ve ilahi söylemeye odaklanmıyor
TT

Batı müziği Arap müziğini nasıl özgürleştirdi?

Sanatsal yaratıcılık artık sadece şarkı ve ilahi söylemeye odaklanmıyor
Sanatsal yaratıcılık artık sadece şarkı ve ilahi söylemeye odaklanmıyor

Eşref el-Hassani
Çağdaş Arap müziği, son 20 yılda, resmi kurumların ulusal müzik üretimiyle ilişkilerindeki zayıflığı göstermesine katkıda bulunmakla kalmayıp, aynı zamanda kendisini besleyen ve damarlarına yeni kan pompalayan varoluşsal bir dönüşüme tanık oldu.
Bu, onu müzik prodüksiyon blogunda prestijli ve derin bir konum haline getiren bazı Arap müzik projelerine yaptığı olağanüstü katkı sayesinde oldu.
Nitekim, yerel desteğin müzisyenlere ve şarkıcılara empoze etmeye çalıştığı çeşitli profil oluşturma ve ilahi veya şarkı söyleme biçimlerinin üstesinden de bu sayede gelindi.
Bu nedenle bazı araştırmacılar, Arap müzisyenlerin diğer ifade biçimlerine açılmasında dış desteğin önemli rol oynadığını düşünüyor ve bu dönüşümün, onları, yaratıcılıklarında güçlü sanatsal kalelerini aşarak, daha önce hiç hayal etmedikleri estetik alanlara doğru geliştirdiğine inanıyor.
Sanatsal yaratıcılık artık sadece şarkı ve ilahi söylemeye odaklanmıyor, müziği araçları, mekanizmaları ve yaratıcılığıyla bağımsız bir varlık olarak ele alıyor ve aynı zamanda şarkıyla daha köklü bir ilişki kuruyor.
Müzisyen, modern Arap müziği tarihinde olduğu gibi artık şarkısında şarkıcıyı takip etmiyor, bunun yerine estetik açıdan güvenilir bir sanatsal ufuk elde etmek için müziğinde yeni tarzlar yaratıyor. 
Bununla birlikte, bu dönüşüm tüm Arap müzik prodüksiyonlarını etkilemedi, çünkü bazıları çağdaş bir görünüme kavuşmuş olsa da çoğu hala geleneksel olmaya devam ediyor. Çoğunda gelenek içine nüfuz etmiş ve tüm sanatsal ve estetik seçimlerini yönetmiştir.
Bu dönüşüm henüz özümsenmedi ve buna müzik enstrümanlarındaki yetersiz yeniliklere rağmen şarkılarını hala klasik tarzla söyleyen Arap sanatçılar da dahildir.
Arap müziği tüm temsilleri, özellikleri, sembolleri ve klasik modelleriyle şarkının geçmişini sentezleme ve yeniden çağrıştırma sınırlarını aşmayan retrospektif bir bakış açısına göre çalıştığında burada müzikal bir moderniteden bahsedilebilir mi? 

Çağdaş müziğin özellikleri
Çağdaş müzik, modern Arap müziğini karakterize eden taklit sınırlarını aşması ve müzikal yaratıcılığın üzerinde yazma ve besteleme eylemine öncelik vermeyi temel alan sanatsal bir bakış açısı olmasıyla ayırt edilir.
Müziğe güfte pahasına değer veren Arap sanatsal deneyimlerine nadiren rastladığımız için müzisyenin söz yazarının bir taklitçisi haline geldiği şekilde değil, müziğin yoğunluğunu ve her zamanki oryantal monotonluğunu kıran sanatsal etkileşimler ve estetik kesişimler yaratmasıyla yeni tarzlar oluşturulabilir.
Bazı uzmanlar "deney"i çağdaş müziği karakterize eden en önemli estetik kavramlardan biri olarak görüyor.
Bunun nedeni, kavramın bazı müzik tarzlarının dayandığı estetik kavram haline gelen melez müzik formlarının yaratılmasına yol açmasıdır.
Buradaki deneyler her zaman müzik kurallarının kıskacından bağımsız.
Çünkü bunlar akademik kesinlikleri kırmaya ve yok etmeye ve onları çağdaş müzik tarihinde sadece sistemsel fikirler haline getirmeye dayalı bir sanat formu oluşturmaya çalışmaktadır. 
Yazar Georgette Issa bu konuyla ilgili düşüncelerini şöyle dile getirmişti:
"Modern veya Batı müziğinde olduğu gibi, izlenen katı yeni kurallara saygı duyma konusunda her zaman bir istek olmuştur. Ama şimdi, deney kavramı herhangi bir müzik kuralından tamamen kaçınmak anlamına geliyor. 20'nci yüzyılın ortalarından günümüze kadar, deneyin kendisi en iyi değer haline geldi ve örneğin rock müzik bu bağlamda ortaya çıktı."
Çağdaş müziğin özelliklerinden biri de kompozisyonu ve birden fazla söylem ve anlamı taşıyabilmesi olduğu için, müzik yapımcıları artık bu konuya el atıyor ve şarkının yayılmasında siyasi veya ideolojik tartışma yaratmak amacıyla protest albümleri destekliyor.

Sansür şiddeti
Ayrıca sansür, Arap şarkıcı ve müzisyenleri dış desteği kabul etmeye iten en önemli pratik engellerden birini oluşturuyor.
Kamu işlerinin modernleşmesine ve buna eşlik eden sanat ve estetik endüstrisindeki yeniliklere rağmen, kurumlar hala bazı albümleri hakim siyasi söyleme karşı çıktıkları veya kamu ahlakını zedeledikleri gerekçesiyle reddediyor.
Bu yerel ve ulusal destek biçimleri, yirminci yüzyılın ellili yıllarından beri Arap müziğine eşlik eden tüm modernleşme biçimlerini çürütmeye çalışıyor.
Sansür sadece sanat hayatını aksatmakla kalmadı, aynı zamanda birçok şarkı söyleme deneyimini değiştirmeye ve bunları rap'ten rai'ye ve rai'den popüler ve pop'a dönüştürmeye katkıda bulundu.
Bu sayede sanatçı genellikle çağdaş şarkıları karakterize eden politik sınırlardan kaçındı.
Böylece amacı sadece eğlence ve tüketim olan, hareketli şarkılara dönüşmüş onlarca ciddi şarkı söyleme deneyimine tanık oluyoruz.
Yabancı müzik tarzıyla üretim, Arap müziğinin modernleşmesine katkıda bulundu. Bunun nedeni, finansal bağımsızlığın sanatçılara yeni, daha benzersiz ve yaratıcı müzik yaratma imkanı vermesi.
Çünkü sanatçı, bedenini sonsuz müzikal deneylerin enginliğine bırakırken, sanatsal koşullara ve estetik engellere tabi değil.
Batı sanatında, ister filmlerde ister şarkılarda olsun, sansür politikaları bulmak zor olduğundan, büyük lirik eserler ulusal yapımların dayattığı sınırlara uymak zorunda kalmaz.
Bu nedenle Batı müziği 20'nci yüzyılın başından beri devasa eserler üretmiştir ve bu, Arap dünyasında da benzer bir etki yarattı.
Bunun örnekleri Suad Massi, Meşru Leyla ve bazı alternatif müzik gruplarının eserleridir.

Independent Türkçe



Warner Bros CEO'su siyah Superman istememiş: Fazla 'woke'

Fotoğraf: Warner Bros/DC
Fotoğraf: Warner Bros/DC
TT

Warner Bros CEO'su siyah Superman istememiş: Fazla 'woke'

Fotoğraf: Warner Bros/DC
Fotoğraf: Warner Bros/DC

Superman'in siyah versiyonunu konu alan bir filmin Warner Bros CEO'su David Zaslav tarafından reddedildiği bildirildi.

Nisan 2022'de Warner Bros Discovery'nin CEO'su olan 65 yaşındaki Zaslav, birkaç fiyaskonun ardından DC Comics filmlerini nasıl düzelteceklerini araştırmaya başladı.

Ortaya atılan fikirlerden biri, yazar Ta-Nehisi Coates'un yurttaşlık hakları hareketi dönemindeki siyah bir Superman hakkında yazdığı iddialı bir senaryoydu.

Warner Bros'un DC eserlerini yeniden başlatma girişimlerini inceleyen bir yazıda Wall Street Journal, Zaslav'ın "fazla 'woke'" olduğu için bu fikre sıcak bakmadığını bildirdi.

Haberde ayrıca DC Studios'un yeni eş CEO'ları James Gunn ve Peter Safran'ın projeyi daha sonraki bir tarihte yeniden başlatabileceği ima ediliyor.

AV Club, Coates'un senaryosunun 2021'e kadar uzandığını ve Yıldız Savaşları (Star Wars) yönetmeni J.J. Abrams'ın yapımcılığını üstleneceği bir film için yazıldığını aktarıyor.

hyjuıo
Ta-Nehisi Coates (AP)

Coates o dönemde yaptığı açıklamada "Warner Bros, DC Films ve Bad Robot tarafından DC Genişletilmiş Evreni'ne davet edilmek benim için bir onur. Amerika'nın en ikonik efsanevi kahramanının mirasına anlamlı bir katkıda bulunmayı dört gözle bekliyorum" demişti.

Abrams da şöyle eklemişti:

Anlatılmayı bekleyen yeni, güçlü ve etkileyici bir Superman hikayesi var. Bu hikayeyi beyazperdeye taşımak için muhteşem Coates'la çalışmaktan daha fazla heyecan duyamazdık ve bu fırsat için Warner Bros ekibine müteşekkiriz.

49 yaşındaki Coates, Dünyayla Benim Aramda (Between the World and Me) adlı kitabıyla 2015 ABD Ulusal Kitap Ödülleri'nde kurgu dışı kategorisinin kazananı oldu. Dünya çapında yaptığı seyahatleri belgeleyen The Message adlı kitabını 2024'te yayımladı.

Ayrıca 2016'da Marvel Comics için yılın en çok satan çizgi romanı olan Black Panther serisini yazdı. Black Panther'ın ilk sayısı satışa çıktığı ilk ay 253 bin 259 kopya sattı. İkinci sırada 175 bin kopya satan Star Wars: Poe Dameron yer aldı.

Karakterin 50. yılı anısına çıkan kitap, kurgusal Afrika ülkesi Wakanda'dan gelen prens ve savaşçı T'Challa'nın hikayesini yeniden yazıyor. 

Diğer yandan Warner Bros ve DC Studios, James Gunn'ın yönettiği ve başrollerinde David Corenswet'in ikonik kahramanı, Rachel Brosnahan'ın Lois Lane'i ve Nicholas Hoult'un Lex Luthor'u canlandırdığı yeni bir filmle Superman'i yeniden başlattı.

Independent Türkçe