Moritanya’da mahkumların firarını planlayan kişi tutuklandı

Muhammed Alyun Cebib Novakşot’taki en fakir ve en tehlikeli kenar mahallelerden birinde saklanıyordu.

Moritanya polisi tarafından tutuklanmasının ardından Ebu Usame Muhammed Alyun Cebib
Moritanya polisi tarafından tutuklanmasının ardından Ebu Usame Muhammed Alyun Cebib
TT

Moritanya’da mahkumların firarını planlayan kişi tutuklandı

Moritanya polisi tarafından tutuklanmasının ardından Ebu Usame Muhammed Alyun Cebib
Moritanya polisi tarafından tutuklanmasının ardından Ebu Usame Muhammed Alyun Cebib

Moritanya polisi, Muhammed Alyun Cebib isimli bir kişiyi tutukladı. Polis, tutuklanan kişinin, Mağrib El Kaidesi örgütü mensubu 4 mahkumun kaçışını düzenlediğini açıkladı. Söz konusu mahkumlar, yıllardır ülkenin en büyük hapishanelerinden birinde kalıyordu ancak 5 Mart’ta kaçtılar ve bir hafta sonra 3’ü etkisiz hale getirilirken 4’üncüsü tutuklandı.
Polis, yaptığı basın açıklamasında, şahsın Ebu Usame lakabıyla tanındığını bildirirken Beyaz bir tişört giymiş, elleri arkasından bağlı bir fotoğrafı yayınladı. Moritanya polisi, tutuklunun uyruğu veya yaşı hakkında herhangi bir bilgi vermese de, tutuklanan kişi otuzlu yaşlarında, koyu tenli, özenle kesilmiş kirli sakallı bir genç.
Ulaşılan özel bilgiler, Ebu Usame’nin firar eden mahkumların lideri ve içlerinden en tehlikelisi olan Es-Salik Velid Şeyh’in karısının öz kardeşi olduğuna işaret ediyor.
Polis tarafından yapılan açıklamada, ilgili kişinin yoğun takip çalışmalarının ardından pazar günü şafak vakti yakalandığı belirtildi. Operasyonda, güneydeki Novakşot’un Riyad bölgesinde bulunan bir eve yapılan baskın sırasında ona ulaşıldığını ve bu bölgenin yetkililerin kontrolünden uzak gecekondu mahalleleriyle Novakşot’un en fakir ve en tehlikeli bölgelerinden biri olduğunu belirtti.
Polis, tutukluyu ‘olayın koşulları ve olaya katılımı hakkında soruşturmaya başladığını ve soruşturma biter bitmez yargı sürecine sevk edileceğini belirtti.
Ebu Usame’yi mahkumların firarını planlayan kişi olarak tanıtan polis, zanlının mahkumlara 3 Moritanyalı güvenlik personelini öldürdükleri silahı sağladığını ayrıca hapishaneden çıktıktan sonra Moritanya çölü üzerinden Mali’ye doğru gitmeleri için onları bekleyen bir araba hazırladığını ancak Moritanya jandarmasının terörle mücadele biriminin kaçan mahkumları Moritanya çölünün ortasında yakalamasının ardından tüm planının başarısız olduğunu bildirdi.
Bununla birlikte, Moritanya ordusunda eski bir subay olan güvenlik uzmanı Muhammed Muamil, Ebu Usame’nin Novakşot’taki son terör saldırısının beyni olup olmadığını araştırıyor. Şarku’l Avsat’a konuşan Muamil “Tasarım ve planlama aşamasında Ebu Usame’nin önemli bir rol oynadığını göz ardı etmesem de kişisel olarak, başka olasılıklara da sıcak bakıyorum” dedi.
Muamil, mahkumların kaçışı hakkında “Seçtikleri yol ve kan dökmelerinin ve aşırı saldırganlıklarının nedenleri hakkında sorular gündeme geliyor. Adrar’dan geçerken izledikleri dağlık ve kumlu yolu seçmeleri başarılı oldu mu? Bunun arkasında kim vardı? Genel olarak, onlar hapishaneden kaçtıktan sonra hapishanenin içinde ve kaçışlarından sonra arkalarında kim, nasıl vardı? Tüm bunlarda Muhammed’in (Ebu Usame) rolü nedir?” diye sorularını sıraladı.



Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.