Savaş ve deprem sonrası Suriye: Terk edilmiş binalar yılan ve farelerin barınağı haline geldi

Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib kırsalında geçen ay meydana gelen depremin neden olduğu yıkım (Reuters)

Son günlerde Suriye vatandaşları, en son 6 Şubat’ta Suriye’nin kuzeyini ve Türkiye’nin güneyini vuran yıkıcı depremden etkilenen yerleşim bölgelerinde ortaya çıkan vahşi yaban hayvanları ve yılan olgusunun yayılmasından bahsetti. Bazıları da 2011’den bu yana devam eden savaş dolayısıyla terkedilen evlerin farelerin barınağına dönüştüğünden şikayet etti.
Şarku’l Avsat’a konuşan Hama’daki yerel kaynaklar, Hama şehrinin el-Karameh mahallesindeki sivil savunma mensuplarının ve şehirdeki sokak köpeklerinin yardımıyla bir çakalı öldürdüğünü söyledi. Mahallede bir süre önce ‘Bal Porsuğu’ adı verilen başka bir vahşi hayvan da öldürülmüştü. Kaynaklar, Tartus valiliği el-Mamura kasabasındaki koyun sürüsüne saldıran kurtların yaklaşık 25 koyunu öldürdüklerini söyledi. Kaynaklar, kurtların son üç yılda kırsal kesimdeki yerleşim bölgelerinde yeniden ortaya çıktığını ve genellikle evlerin bahçelerindeki kümes hayvanlarını aramaya geldiklerini söyledi.
Humus’un batı kırsalında yaşayan bir kadın, evindeki tavuk kümesinin bir ay boyunca yırtıcı bir kurt tarafından saldırıya uğradığını, yaklaşık 30 tavuktan geriye sadece iki tavuk kaldığını belirtti. Oğlunun kurdu pusuya düşürerek öldürmeyi başardığını söyledi. Ayrıca geçen hafta yılanların ve sürüngenlerin korkutucu bir dönüşünden bahsetti.
Suriye Yerel Yönetim ve Çevre Bakanlığı Biyoçeşitlilik Direktörü Bilal el-Hayık, yılanların yuvalarından rastgele çıkışını ülkenin maruz kaldığı depreme bağladı. El-Hayık yerel el-Vatan gazetesine verdiği demeçte,   “Hama, Lazkiye, Halep ve İdlib illerindeki depremden etkilenen bölgelerde yılanlar ve sürüngenler rastgele ve normalden daha fazla sayıda ortaya çıktı. Deprem, yılanların yuvalarını etkileyerek yuvaların tahrip olmasına ve yollarının bozulmasına neden oldu. Bu da yılanların çıkışına yol açtı. Depremden etkilenen bölgedeki sürüngenlerin tamamı yer kabuğu tabakasının hareketinden etkilenerek yüzeye çıktı. Bahardaki yüksek sıcaklıklar da yılanları artırdı” dedi. El-Hayık, yılanlar ve diğer canlıların kendileri için kalacak yeni ve uygun bir yer bulunca bu fenomenin doğal olarak azalacağını belirtti. Bunun, bölgelerinin depremlere maruz kalması sırasındaki doğal olaylardan olduğunun altını çizdi.
Son zamanlarda yazın yaklaşması ve sıcaklıkların artmasıyla Hama kırsalında, en az bir gencin ölümüne neden olan birçok yılan ısırığı vakası yaşandı.
Çevre aktivistleri, Suriye’de 6’sı çok zehirli, 28’i zehirli olmayan yaklaşık 38 yılan türünün belgelendiğini söylüyor. Ancak bir yerleşim bölgesinde yılan görülür görülmez korku yayıldığı için vatandaşların çoğunluğu bu türler arasında ayrım yapmamakta.
Vahşi hayvanlar ve yılanlar olgusu, savaştan zarar gören yerleşim bölgelerinde yoğun olarak görülen farelerde birlikte daha da artıyor. Şam’ın batı kırsalındaki bir kasaba yaşayan kadın, yaşadıkları binada fare popülaritesinde bir artış olduğunu fark ettiğini ve bunun kaynağının binanın zemin katındaki falafel restoranı olabileceğini söyledi. Kadın, tuzaklar ve zehirler kurduğunu söyledi. Ancak fareler, savaşın başından beri sahipleri tarafından terk edilen dördüncü kattaki kapalı daireyi kolonileştirebilecekleri sonucuna varana kadar binada yayılmaya başladı. Muhtar ve polis terkedilmiş daireye girdi ve fare kolonisiyle karşılaştı. Buda onlarca terk edilmiş dairede başka kolonilerin olasılığı konusunda kasabada paniğe yol açtı.
Şam’daki sivil toplum kaynakları, kemirgenlerin yayılması konusunun yeni olmadığını belirtti. Restoran sayısının arttığı bir dönemde belediyeler tarafından yapılması gereken hizmetlerdeki düşüş, kamu hijyeni ve sağlık güvenliği önlemleri nedeniyle son dönemlerde durumun kötüleştiğini doğruladı. Sivil toplum kaynakları, yerleşim yerlerindeki çöplerin toplanmadan birkaç gün boyunca sokaklarda kalmasının bu durumu daha da artırdığını söyledi.