İsrail'de gösterileri düzenleyen gruplardan 34'ü eylemleri sürdüreceklerini açıkladı

İsrail'de gösterileri düzenleyen gruplardan 34'ü, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun krize neden olan "yargı reformu"nu erteleme adımını samimi bulmayarak, eylemlerini sürdüreceklerini duyurdu.

İsrail polisi Pazartesi akşamı yargı reformu yasasına karşı Tel Aviv'deki protestoları dağıttı (DPA)
İsrail polisi Pazartesi akşamı yargı reformu yasasına karşı Tel Aviv'deki protestoları dağıttı (DPA)
TT

İsrail'de gösterileri düzenleyen gruplardan 34'ü eylemleri sürdüreceklerini açıkladı

İsrail polisi Pazartesi akşamı yargı reformu yasasına karşı Tel Aviv'deki protestoları dağıttı (DPA)
İsrail polisi Pazartesi akşamı yargı reformu yasasına karşı Tel Aviv'deki protestoları dağıttı (DPA)

İsrail gazetesi Yediot Ahranot'un haberine göre, gösterileri düzenleyen yaklaşık 130 gruptan 34'ü, yargı düzenlemesine karşı eylemlerini sürdüreceklerini bildirdi.
"Siyah Bayraklar Hareketi" ile Netanyahu hakkındaki yolsuzluk suçlamaları nedeniyle yargılanmasının hızlandırılmasını isteyen "Suç Bakanı Hareketi'nin" (Crime Minister) de aralarında bulunduğu bu gruplar, Eski Başbakan ve ana muhalefet Gelecek Var Partisi lideri Yair Lapid ile Eski Savunma Bakanı ve muhalefetteki Ulusal Birlik Partisi Başkanı Benny Gantz'ın, "müzakerelere hazır oldukları" yönündeki açıklamalarını eleştirerek, müzakerelerin "hayali" olduğunu savundu.
Netanyahu'ya atıfta bulunan gruplar, "Dün, frenlerini kaybetmiş ve ülkeyi yönetmeye layık olmayan bir liderin halkı bir kez daha aldatma girişimine daha tanık olduk." ifadesini kullandı.
Netanyahu'nun "diktatör yasalarını" parlamentodan geçirmeyi planladığını kaydeden söz konusu gruplar, "Bu aldatmacaya düşmeyeceğiz; var gücümüzle mücadeleye devam edeceğiz." ifadelerine yer verdi.

Batı Kudüs ve Tel Aviv'de eylem
Öte yandan, Netanyahu hükümeti temsilcileri ile muhalefet partilerinin müzakere için bir araya geldiği Batı Kudüs ve Tel Aviv'de yüzlerce kişinin katıldığı gösteriler düzenlendi.
İsrail Kanal 12 Televizyonu da Tel Aviv, Kudüs ve diğer bazı kentlerde yargı düzenlemesinin iptali için cumartesi günü eylemler düzenleneceğini duyurdu.

Netanyahu hükümetinin tartışmalı "yargı reformu"
İsrail'de Adalet Bakanı Yariv Levin, 5 Ocak'ta Yüksek Mahkemenin yetkilerini sınırlandıran ve iktidarın yargı atamalarında söz sahibi olmasını öngören bir "yargı reformu" planladıklarını duyurmuştu.
Bunun ardından ülke genelinde 13 haftadır, on binlerce İsrailli, hükümetin yargı düzenlemesine karşı kitlesel protestolar gerçekleştirmişti.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, dün akşam yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında, ülke çapında kitlesel protestolara ve grevlere neden olan yargı düzenlemesini ertelediğini açıklamıştı.
Netanyahu'nun düzenlemeyi erteleme kararı, koalisyon ortağı aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ile anlaşmasının ardından gelmişti.
Taraflar arasındaki anlaşma kapsamında, Ben-Gvir'in yönetimindeki Ulusal Güvenlik Bakanlığına bağlı "Ulusal Muhafızlık" isimli yeni bir güvenlik gücü kurulmasının bir sonraki kabine toplantısında onaylanması kararlaştırılmıştı.



Azalan iyimserliğe rağmen... Gazze Şeridi'nde ateşkes için ABD destekli öneri tartışılıyor

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
TT

Azalan iyimserliğe rağmen... Gazze Şeridi'nde ateşkes için ABD destekli öneri tartışılıyor

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)

İsrail ve Hamas’tan müzakereciler, 6 Temmuz'dan bu yana Doha'da devam eden ateşkes görüşmelerinin son turunda, esirlerin aşamalı olarak serbest bırakılmasını, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nin bazı bölgelerinden çekilmesini ve çatışmanın sona erdirilmesine ilişkin görüşmeleri içeren 60 günlük ateşkes için ABD destekli bir öneriyi tartışıyorlar.

ABD'li, Katarlı ve Mısırlı arabulucular bir anlaşmaya varmak için çalışıyor, ancak bir anlaşmaya varılabileceğine dair iyimserlik azaldı.

İşte Reuters'a isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bir yetkilinin özetlediği ateşkes önerilerinin ayrıntıları ve ilgili bazı siyasi hesaplara bir bakış:

İsrailli esirler ve Filistinli mahkûmlar

Gazze Şeridi'nde tutulan 10 esir, 18 cesetle birlikte 60 günlük bir süre içinde iade edilecek. Takaslar tören olmadan gerçekleşecek. Buna karşılık İsrail de sayısı henüz belli olmayan Filistinli mahkûmları serbest bırakacak. İsrail, Hamas ve müttefikleri tarafından tutulan 50 esirden yaklaşık 20'sinin hayatta olduğuna inanıldığını söylüyor.

Filistinlilere yardım

19 Ocak'ta varılan bir anlaşmaya göre, Birleşmiş Milletler (BM) ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi'nin (ICRC) katılımıyla Gazze Şeridi'ne yeterli miktarda yardım derhal ulaştırılacak.

İsrail’in geri çekilmesi

İlk gün, ilk 8 esirin serbest bırakılmasının ardından İsrail ordusu, üzerinde mutabık kalınacak haritalara göre Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki bazı bölgelerden çekilecek. Yedinci gün, 5 ceset alındıktan sonra, İsrail haritalara göre Gazze Şeridi'nin güneyindeki bazı bölgelerinden çekilecek.

ABD Başkanı Donald Trump, Maryland eyaletindeki Andrews Ortak Üssü'nde gazetecilere el sallarken (AFP)ABD Başkanı Donald Trump, Maryland eyaletindeki Andrews Ortak Üssü'nde gazetecilere el sallarken (Arşiv-AFP)

Teknik bir ekip, teklifin çerçevesi üzerinde mutabakata varıldıktan sonra yapılacak hızlı müzakereler sırasında çekilme kılavuzunun oluşturulması için çalışacak.

Kalıcı ateşkes müzakereleri

Anlaşmanın ilk gününde kalıcı ateşkes müzakereleri başlayacak. Bir anlaşmaya varılması halinde, 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'nde tutulan tüm esirler ve Filistinli mahkûmlar serbest bırakılacak.

Garantiler

Teklif, ABD Başkanı Donald Trump'ın anlaşmaya bağlılığını garanti ediyor. Arabulucular, ara verilen süre boyunca ciddi müzakerelerin yapılmasını sağlayacak ve daha fazla zamana ihtiyaç duyulması halinde bu süreyi uzatabilecekler.

İsrail'de siyasi hesaplar

İsrail hükümetinin iki aşırı sağcı üyesi, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, ateşkes çabalarını eleştirerek bunun yerine Hamas'ın tamamen yok edilmesi çağrısında bulundu.

İki ismin bir anlaşma imzalanması halinde istifa edip etmeyeceği belli değil. Netanyahu onları kendi tarafında tutmak için İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nde ocak ayında yürürlüğe giren son ateşkesten çok daha geniş bir alanı kontrol etmesi için bastırıyor ve ordunun güneyde Han Yunus ile Refah arasındaki bölgeyi kontrol etmesine izin veriyor. Hükümet bu bölgede yaklaşık 600 bin kişi için bir ‘insani yardım şehri’ inşa etmeyi planladığını ve bunun Gazzeliler için güvenli bir alan olacağını belirtti. Muhalifler bu kenti bir toplama kampına benzetti.

Eleştirmenler, Netanyahu'nun müzakereleri Knesset'in yaz tatiline gireceği 27 Temmuz'a kadar uzatmaya çalıştığını söylüyor. Zira Knesset açık değilken bir hükümeti devirmek çok zordur.

Hamas'ın siyasi hesapları

Hamas, bu kadar çok toprağın doğrudan İsrail'in kontrolüne bırakılmasına ya da kıyı şeridi üzerindeki zaten kırılgan olan kontrolünü azaltacak kapalı bir ‘insani yardım şehri’ kurulmasına temelden karşı. Bu nedenle Hamas, İsrail güçlerinin ocak ayındaki ateşkesten önce belirlenen hatlara çekilmesini talep ediyor.

Hamas ayrıca, İsraillilerin ateşkesi uzatma niyetinde olmadıklarından endişe duyduğundan, çatışmaların durdurulmasının savaşın sona ermesine yol açacağına dair daha güçlü garantiler verilmesi için bastırıyor.