Ramazan ayında oruç tutan çocuklar için 5 önemli ipucu

Ramazan’da çocukların orucuna dair 5 önemli tıbbi ipucu
Ramazan’da çocukların orucuna dair 5 önemli tıbbi ipucu
TT

Ramazan ayında oruç tutan çocuklar için 5 önemli ipucu

Ramazan’da çocukların orucuna dair 5 önemli tıbbi ipucu
Ramazan’da çocukların orucuna dair 5 önemli tıbbi ipucu

Çocukların Ramazan ayında oruç tutma zorunluluğu olmamasına rağmen, oruç deneyimine başlamak istemeleri doğal olarak psikolojik durumlarına olumlu olarak yansımakta.
Şarku’l Avsat’a konuşan Çocuk Doktoru Hani Remzi Ivad, çocukların oruç tutmaya başlaması için uygun olabilecek belirli bir yaş olmadığını, ancak en azından ergenliğin başladığı sağlıklı çocuklar için tercih edilmesi gerektiğini belirtti.

Ramazan ayında oruç tutan çocuklar için 5 önemli tıbbi tavsiye
Ramazan ayında oruç tutan çocuklar için doğru yaş
Dr. Ivaz, on yaşından önce çocukların oruç tutmaması gerektiği konusunda anne babaları uyarıyor. Çünkü o yaştaki çocukların yiyecek ve sudan yoksun bırakılmasının, özellikle gelişimin erken evrelerindeyken tıbbi sorunlara neden olabileceğini söylüyor. Vücudun ve beynin büyük miktarda glikoza ihtiyaç duyduğunu ve glikozun vücut için yakıt görevi gördüğünü belirtiyor. Vücudu dehidrasyondan korumak için yeterli sıvı alımının gerekli olduğunun da altını çiziyor.

Oruçluyken susamamak için 10 önemli ipucu
Açlık süresi ne kadar uzun olursa, vücudun o kadar fazla glikoza ihtiyacı olur, bu da kaslarda bulunan protein gibi diğer kaynakların şekere dönüşmesine yol açar. Ardından yağ da glikoza dönüştürülmesine yol açar. Aynı zamanda çocuğun yeterli sıvı alamaması susuzluğun artmasına, idrar çıkışının azalmasına ve bazen de kas spazmlarına neden olabilir.
Dr. Ivaz, daha büyük çocuklar için orucun kademeli olmasının tercih edilebileceğini vurguluyor. Örneğin, bir çocuk ilk gün aç hissetmesi durumunda orucunu bozabilir.  Daha sonra her gün süreyi 15 dakika artırır. Böylece vücudun aniden değil, yavaş yavaş alışması için iyi bir fırsat olur. Anne babalar da çocuklarına, yetişkinlerden daha erken oruç açmalarının utanılacak bir şey olmadığını söyleyerek, psikolojik durumlarına yardımcı olur. Öte yandan özellikle sıcak havalarda, anne babaların gözünde ne kadar kısa olursa olsun oruç tutabilecekleri süre boyunca çocuklar oruç tutmaya teşvik edilmelidir.
Ayrıca şunu da okuyabilirsiniz: Oruç ve çocuklar... Tavsiyeler ve uyarılar

Oruç tutan çocukların spor yapması
Bu bağlamda Dr. Ivad, çocuklara oruç sırasında futbol ve yüzme gibi şiddetli egzersizler gerektiren sporlardan kaçınmalarının tavsiye edilmesini ve glikoz ihtiyacını artırmamak için sporun iftar sonrasına ertelenmesinin gerektiğini söylüyor.
İftardan sonra aşırıya kaçmadan vücudun nemli kalması için bol sıvı alınması tercih edilir. Çünkü vücudun ihtiyacından fazla olan su idrarla dışarı atılmakta.

Ramazan ayında çocuklar için sahurun önemi
Sahur, genel olarak oruçlu insanlar ve özellikle çocuklar için önemli bir öğün olarak kabul edilir. Anne babalar çocuklarının o yemeği yediğinden emin olmalı. Çünkü çocuklar için sahur orucun önemli bir parçasıdır. Bu öğünde kepekli tahıllar, baklagiller, meyve ve sebzeler gibi lif bakımından zengin yiyecekler tercih edilmelidir.

Yüksek lifli bir diyet kalp sağlığını nasıl destekler?
Yağsız et ve yumurta en önemli hayvansal protein kaynağıdır. Bu nedenle iftarda ve sahurda bu ürünler ve süt ürünleri mutlaka bulunmalıdır. Çocukların reçel veya işlenmiş meyve suları gibi şeker içeriği yüksek gıdalardan kaçınmaları tercih edilir.  Çünkü bunlar, çabuk aç hissetmelerini sağlar ve besin değeri proteininkiyle aynı değildir. Ayrıca susuzluğu önlemek için aşırı tuz içeren yiyeceklerden de kaçınmalısınız.

Ramazan ayında çocuklar için iftar
Hazımsızlık, şişkinlik ve karın ağrısından kaçınmak için Ramazan ayında yemeğin kısa bir mola ile ayrılmış iki öğüne bölünmesi her zaman tercih edilir. İster hayvansal ister bitkisel olsun, iftarın ana menüsünde daima protein ağırlıklı gıdalar tercih edilmeli.
Zeytinyağı veya keten tohumu gibi tercihen sağlıklı yağların kullanılması durumunda, asitli içeceklerden ve tatlıdan kaçınılması veya az miktarda tüketilmesi gerekir.  Bunların yerine şeker eklenmeden meyve veya doğal meyve suları tercih edilmelidir.
İftardan sonra yüksek kalori içeren kuruyemişler, büyük miktarlarda antioksidan içerdikleri için az miktarda yenebilir.
İftar: Ramazan’da orucunuzu açarken bu besinlere dikkat edin

Ramazan ayında çocuklar için uyku nasıl olmalı?
Okuldan dönen çocukların iftar öncesi uyumaları, yorgunluğu önlemek için tercih edilebilir. Çocuklar akşamın erken saatlerinde yatarak iyi dinlenirlerse, sahurda uyanabilir. Böylece ertesi gün konsantrasyonlarını etkilenmemiş olur. Ancak sahurdan sonra hemen yatmamaları tercih edilir.

Ramazan’da sağlıklı ve iyi bir uyku için gerekli adımlar nelerdir?
Çocukların oruç tutmasını kolaylaştıran genel ipuçları

  1. Çocuğunuzun oruç tutmasını engelleyecek herhangi bir hastalıktan mustarip olmadığından emin olmanız gerekir.
  2. Çocuğun tabağına yapacağınız basit bir dokunuş onu yemeye teşvik eder. Bu yüzden sebze ve meyveleri ağaç veya güler yüz şeklinde keserek süslemeyi tercih edebilirsiniz.
  3. Çocuklarınızı fakirlere ve muhtaçlara verilen Ramazan kolileri hazırlamaya dahil edin. Bu sayede onları, sadaka vermeye teşvik etmiş ve önemini kavratmış olursunuz.
  4. Ramazan ayının başlangıcından birkaç gün önce, biraz neşe ve farklılık hissetmeleri için evi süsleyebilirsiniz.
  5. Çocuğun yemeğini seçmesine izin verin, çünkü fikrini paylaşmak özgüvenini arttırır.
  6. İftar yemeği hazırlarken çocuğun mutfağa girmesine gerek yok. Sadece yemek masasını hazırlaması ve süslemesi için ondan yardım isteyin.


İki ayak üstünde yürümenin sırrı, dizdeki küçük kemikte mi saklı?

Lateral fabella, diz eklemlerindeki kıkırdağın aşınmasını ifade eden kireçlenmeden muzdarip kişilerde daha sık görülüyor (Pexels)
Lateral fabella, diz eklemlerindeki kıkırdağın aşınmasını ifade eden kireçlenmeden muzdarip kişilerde daha sık görülüyor (Pexels)
TT

İki ayak üstünde yürümenin sırrı, dizdeki küçük kemikte mi saklı?

Lateral fabella, diz eklemlerindeki kıkırdağın aşınmasını ifade eden kireçlenmeden muzdarip kişilerde daha sık görülüyor (Pexels)
Lateral fabella, diz eklemlerindeki kıkırdağın aşınmasını ifade eden kireçlenmeden muzdarip kişilerde daha sık görülüyor (Pexels)

Dizdeki küçük ve çoğu insanda artık bulunmayan bir kemik, insanların iki ayak üstünde yürümesini sağlamış olabilir. 

Susam tanesi büyüklüğündeki lateral fabella kemiği, toplumun yaklaşık yüzde 39'unda var. Diz kapağına gömülmüş bu kemik osteoartrit veya kireçlenmeden muzdarip kişilerde iki kat daha sık görülürken, hakkında pek fazla şey bilinmiyor. 

Birleşik Krallık'taki King's College London'dan araştırmacılar, 93 ayrı primat türünde bu kemiğin varlığına dair verileri inceleyerek insanlarda farklı şekilde evrimleştiğini kaydetti.

Bilim insanları bu farklılaşmanın, ilk insanların 4 ayaktan iki ayak üstünde yürümeye geçmesini sağladığını düşünüyor. 

Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences adlı hakemli dergide bugün (11 Eylül) yayımlanan makalede, hominidler dışındaki çoğu primatta bu kemiğin olduğu tespit edildi.

Hominid familyası, insanların yanı sıra şempanze, orangutan ve bonobo gibi türleri içeriyor. 

Ekip son 100 yılda yayımlanan araştırmaları tarayarak lateral fabella da dahil, dizde yer alan susamsı kemiklerin varlığını analiz etti. 

Lateral fabellanın, hominid dışındaki türlerde hep başka bir susamsı kemikle beraber oluştuğu saptandı. 

Bilim insanları lateral fabellanın, hominidlerde diğer primatlardan farklı şekilde geliştiğini ve bu sayede farklı bir amaca, yani iki ayak üstünde yürümeye hizmet ettiğini düşünüyor.

Bu durum, insanlarda başka bir susamsı kemik olmadan lateral fabellanın ortaya çıkmasını açıklayabilir. 

King's College London'dan Dr. Michael Berthaume yazarları arasında yer aldığı çalışma hakkında "Sıklıkla yanlış anlaşılan bu kemiğin primatlarda birden fazla şekilde evrimleşmiş olabileceğini ve insanların, tüm hominidlerin başlangıcında ortaya çıkan farklı bir evrim biçimine sahip olduğunu gösteriyor" diyerek ekliyor:

Bu kemiği yeni bir şekilde kullanmak, Australopitekus gibi ilk insanların dört ayak üstünde yürümekten dik yürümeye geçmesini sağlamış olabilir.

Lateral fabellanın insanlarda görülme sıklığı son 100 yıldır artış gösteriyor. Araştırmacılar bunun, insanların daha iyi beslenmesi ve kemiği oluşturan kaynaklara sahip olmasıyla açıklanabileceğini düşünüyor. 

Dr. Berthaume, fabellanın iki ayak üstünde yürümeyi sağladığını doğrulamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulsa da bulguların umut verici olduğunu söylüyor: 

İnsanlar dışındaki neredeyse tüm diğer örneklerde, primatların çiftler halinde fabella geliştirdiğini biliyoruz. Primatların hareket etme şeklinin bu kemiklerin evrimini etkilemediğini de biliyoruz, peki insanlar neden farklı?

Independent Türkçe, Phys.org, Sky News, Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences