BM Libya Temsilcisi Batili taraflara seçim yükümlülüklerini hatırlattı

Libyalı tarafların Cenevre’de yeni bir toplantı düzenleyeceği açıklandı

Mişri, Trablus’taki Devlet Yüksek Konseyi binasında BM Temsilcisi Batili ile görüştü (Libya Devlet Yüksek Konseyi)
Mişri, Trablus’taki Devlet Yüksek Konseyi binasında BM Temsilcisi Batili ile görüştü (Libya Devlet Yüksek Konseyi)
TT

BM Libya Temsilcisi Batili taraflara seçim yükümlülüklerini hatırlattı

Mişri, Trablus’taki Devlet Yüksek Konseyi binasında BM Temsilcisi Batili ile görüştü (Libya Devlet Yüksek Konseyi)
Mişri, Trablus’taki Devlet Yüksek Konseyi binasında BM Temsilcisi Batili ile görüştü (Libya Devlet Yüksek Konseyi)

Birleşmiş Milletler’in (BM) Libya Özel Temsilcisi Abdullah Batili, Temsilciler Meclisi ve Devlet Yüksek Konseyi’ni bir kez daha Libya halkına karşı görevleri olarak, seçimleri ‘belirli bir zaman çerçevesi içinde’ yapma yükümlülüklerini yerine getirmeye çağırdı. Batili, geçen pazartesi günü başkent Trablus’ta düzenledikleri toplantı sırasında Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri’ye (13’üncü anayasa değişikliği uyarınca kurulan ve seçim kanununu hazırlamakla görevli olan) 6+6 Teknik Komite’ye temsilcilerini aday göstermesi için konseye liderlik etmesi çağrısı yaptığını söyledi. Batili ayrıca, BM misyonunun teknik ve lojistik destek sağlamaya daimi olarak hazır olduğunu vurguladı.
Öte yandan Mişri, Batili ile yaptığı görüşmede Yüksek Konsey’in ‘siyasi nedenlerle kimseyi dışlamaması gereken, ancak seçim yasalarının bazı maddeleriyle ilgili yürürlükteki mevzuata saygı duyan’ seçim yasalarıyla ilgili tavrını dile getirdiğini belirtti. Mişri’ye göre Batili, ‘ülkedeki mevcut durumu hesaba katan ve seçimlere ulaşmaya yardımcı olan’ bir uzlaşmaya varmanın önemli olduğunu vurguladı. Halid el-Mişri ayrıca, görüşmede 5+5 Askeri Komite’nin Trablus’taki son toplantısını da ele aldıklarını ve bu yolun seçimleri güvence altına alacak planlar geliştirerek seçim sürecini desteklemedeki rolünü teyit ettiğini söyledi.
Konsey tarafından yayınlanan bir bildiriye göre Mişri, Yüksek Konsey’e bağlı komitelerin başkanlarıyla, ‘seçimlerin sağlam yasalara uygun olarak tamamlanmasını desteklemek için atılacak adımları’ ve ‘istikrarı artıran yolların önemini’ tartışmaya odaklanan bir toplantıya da başkanlık etti. Konsey’in bazı üyelerinin aktardığına göre Yüksek Konsey ile ortaklaşa kurulan 6+6 komitesindeki konsey üyelerinin seçilmesi için, ilerleyen dönemde Trablus’taki merkezinde resmi bir toplantı yapılması planlanıyor.
Aynı şekilde Batili, Başkanlık Konseyi üyesi Abdullah el-Lafi ile yaptığı görüşmede konseyin siyasi çıkmazı kırma çabalarını övdüğünü belirtti. BM Özel Temsilcisi, bu yıl seçimleri gerçekleştirebilmek için siyasi ve güvenlik tarafları arasında güven artırıcı önlemlerin devam ettirilmesi konusunda fikir alışverişinde bulunduklarına dikkati çekti ve ulusal uzlaşı yolundaki ilerlemeyi de ele aldıklarını belirtti.
Diğer taraftan Lafi, bu yıl gerçekleştirilecek seçimlerin başarısına katkı sağlayacak güvenlik ve askeri kurumları birleştirme çabalarını memnuniyetle karşıladığını ve başarısını sağlamak için katılımcılar arasında güven köprüleri kurmaya çalıştığını açıkladı. Başkanlık Konseyi’nin Batili’nin ulusal uzlaşma projesinin başarısı yoluyla istikrar sağlama çabalarına verdiği desteğin devam ettiğini vurgulayan Abdullah el-Lafi’ye göre Batili, BM misyonunun ana ortağı olan Başkanlık Konseyi’nin ülkede istikrarı sağlama çabalarına övgüde bulundu. Lafi ayrıca, ulusal uzlaşma için kapsamlı bir konferansın toplanması konusunda atılan adımları tartıştıklarına dikkat çekti.
Öte yandan Başkanlık Konseyi üyesi Musa el-Koni, BM Genel Sekreteri’nin Siyasi İşler ve Barış İnşasından Sorumlu Yardımcısı Rosemary DiCarlo ile New York’ta bir araya geldi. Koni’nin belirttiğine göre DiCarlo, seçimlere ulaşmak için BM ve Başkanlık Konseyi arasındaki ortaklığın önemine vurgu yaptı. DiCarlo ayrıca, Başkanlık Konseyi’nin ulusal uzlaşma konusundaki kilit rolüne de övgüde bulundu.
Aynı şekilde İsviçre’deki İnsani Diyalog Merkezi, bu yıl yapıcı seçimler düzenlenmesini destekleyen önerilerde bulunmak amacıyla 5 Nisan’da Cenevre’de önemli Libyalı ortaklar ve uluslararası toplum üyeleriyle ‘gayri resmi bir beyin fırtınası toplantısı’ gerçekleştirmeye hazırlanıyor.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre İnsani Diyalog Merkezi Orta Doğu ve Kuzey Afrika Bölgesi Direktörü Romain Grandjean tarafından gönderilen bir davetiye, 3-5 Nisan tarihleri ​​arasında Libyalı katılımcılar arasında gerçekleştirilecek olan tartışmaların son oturumunda, seçim takvimi ve seçim sonrası döneme ilişkin güvence ve garantilerin yanı sıra seçim takvimi ve güvenlik düzenlemeleri üzerinde durulacağını gösterdi. Ayrıca sonuçların, daha sonra BM ve diğer ilgili taraflara sunulacak olan tavsiyeler şeklini alması bekleniyor.
Söz konusu toplantı, kendisini çatışma tarafları arasında arabuluculuk yapmayı amaçlayan bir sivil toplum kuruluşu olarak tanıtan İnsani Diyalog Merkezi’nin (2021’de Cenevre’deki Libya Siyasi Diyalog Forumu tarafından onaylanan) ‘yol haritası’ anlaşmasının hazırlanmasına katkıda bulunması dolayısıyla önemli. Yol haritası, başkanlığını Muhammed el-Menfi’nin yaptığı Başkanlık Konseyi ile Abdülhamid el-Dibeybe başkanlığındaki geçici ‘Birlik’ hükümetinden oluşan bir geçiş otoritesinin oluşmasıyla sonuçlanmıştı.
Bu yılın başında merkez ve BM misyonu, deneyimi tekrar etme isteğine dair söylentileri yalanlarken, ancak yeni çağrı bu inkarın doğru olmadığını gösterdi. Bilgi sahibi kaynaklara göre bu hareketin, Batili’nin ‘Temsilciler Meclisi ve Yüksek Konsey’in ertelenen cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimleri için kanun çıkaramaması durumunda, tüm siyasi partileri alternatifleri düşünme’ ile tehdit etmesinden kaynaklandığını söyledi.



Suriye: Gürültünün ortasında hukuk devleti talepleri

Fotoğraf: SANA
Fotoğraf: SANA
TT

Suriye: Gürültünün ortasında hukuk devleti talepleri

Fotoğraf: SANA
Fotoğraf: SANA

Aliya Mansur

Yeni Suriye ulusal logosunun (görsel kimlik) lansman töreni, Suriye'deki her etkinlik gibi Suriyeliler arasında geniş çaplı bir tartışmanın eşlik ettiği, etkileyici ve güzel bir etkinlikti. Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara'nın katıldığı Halk Sarayı'ndaki görkemli törene, “Suriye Demokratik Güçleri”nin kontrolü altındaki Rakka ve Haseke hariç olmak üzere Suriye'nin çeşitli bölgelerinde aynı anda düzenlenen kutlamalar eşlik etti. Gösteriler ve sloganlar Suriye devriminden sahneleri çağrıştırdı.

Şara'nın tören sırasında yaptığı etkileyici konuşma Suriye'nin birliğinin ve çeşitliliğinin altını çizdi ama daha tören bitmeden önce Suriyeliler arasında şu tartışma başlamıştı; bu ulusal logo gerçekten Suriyeli mi yoksa başka ülkelerden “ilham mı” alındı? Bazıları bunun bir alkollü içecek şirketnin ticari logosu olduğunu söyleyecek kadar şüphelerinde ileri gittiler.

Suriye şahininin “çalıntı” olduğu suçlamaları - ki bu kesinlikle doğru değil - ve bunlara verilen karşılıklar arasında meselenin özü neredeyse kayboldu. Oysa meselenin özü şu: Nasıl bir Suriye istiyoruz? Hukuk devleti olan bir Suriye mi yoksa halkın ruh hallerinin dalgalanmalarına tabi bir Suriye mi?

Konuya ilişkin yorumunda Anayasa Bildirgesi Taslağı Komitesi üyesi Dr. Ahmed el-Karbi, resmi logoların kabulü tartışılırken yasal temellere dayanmanın gerekliliğini vurguladı. Anayasa Bildirgesi'nin 5. maddesinde açıkça “devletin logosu kanunla belirlenir” ifadesinin yer aldığına ve hukuka dayalı bir devletin anayasal çerçevelere uygun olarak onaylanmamış bir logoya indirgenemeyeceğine işaret etti.

Suriye'deki tartışma ve çekişmenin özü bu olmak yerine, bazı Suriyeliler binlerce yıllık Suriye anıtlarına kazınmış olan Suriye şahininin kökeni ve sembolizmiyle ilgili suçlamalarda bulunmakla meşgul oldular.

Esed rejiminin devrilmesinden ve Şara'nın yönetime gelmesinden bu yana, Suriye halkı hükümetin, özellikle de Başkan Şara'nın her eylemini mutlak biçimde destekleyenler ile hükümetin yaptığı her eylemi veya açıklamayı mutlak biçimde reddedenler arasında bölündü. İki grup arasında, bir şeyleri düzeltmek amacıyla eleştirenlerin ve teşvik etmek amacıyla destekleyenlerin sesleri kayboldu.

Esed rejiminin devrilmesinden bu yana 7 ay geçti ve yeni otoritenin en belirgin özelliği Suriyelilerle ilişkilerinde şeffaf olmamak

Şarku'l Avsat'ın Al Majalla'dan aktardığı analize göre Esed rejiminin devrilmesinden bu yana yedi ay geçti ve yeni otoritenin en belirgin özelliği Suriyelilerle ilişkilerinde şeffaf olmamak. Bu da yorumlara kapıyı açıyor ve Suriye halkının doğasını ve doğruluğunu bilinmediği söylentilerin yayılmasına katkıda bulunuyor.

17 Mayıs'ta Suriye Cumhurbaşkanlığı, eski rejim tarafından işlenen ihlallerle ilgili gerçekleri ortaya çıkarmak, sorumlularından hesap sormak, mağdurlara tazminat ödemek ile görevli bir geçiş adaleti komisyonu kurulacağına dair bir kararname yayınladı. Kararname, Abdulbasıt Abdullatif'in komisyon başkanı olarak atanmasını ve duyuru tarihinden itibaren 30 günü geçmeyecek bir süre içinde bir çalışma grubu oluşturma ve iç yönetmelikler hazırlama görevini üstlenmesini öngörüyordu.

Bu kararnamenin yayınlanmasının üzerinden yaklaşık bir buçuk ay geçti, yani komisyonun kurulması için öngörülen 30 günlük süre geçti. Peki bu komisyon hangi aşamada? Cevap yok. Bu sadece şeffaflığın eksik olduğunu değil, aynı zamanda hükümetin kendi yayınladığı kararnamelere ve mevzuata, örneğin Anayasa Bildirgesi'nin 5. maddesine bağlı olmadığının da bir örneği.

İşte meselenin özü de budur: Nasıl bir Suriye istiyoruz?

Hukuk ve kurumlar devleti Suriye'nin sesi, iki grubun kopardığı gürültü arasında neredeyse duyulmuyor. Bir tarafta destekçiler var ve bunların çoğu Suriyelilerin “Aralık 2024 devrimcileri” olarak adlandırdığı, devrimin 14 yılı boyunca önemli bir rol veya sese sahip olmayan, şimdiyse hükümetin sağ tarafında yer alan kişiler. Diğer taraftaki hükümetin muhalifleri arasındaysa, hükümetin her türlü eylemini çarpıtmakla meşgul olan, çoğunluğu eski rejim kalıntısı ve solcu olan sesler bulunuyor. İkisi arasında aklın sesi kayboluyor.

Suriye'nin istikrarı sadece Suriye için değil, bölge için de bir öncelik. İstikrarlı bir Suriye, komşu ülkelerin istikrarının başlangıcıdır ve bir vatandaşlık devleti ve hukukun üstünlüğünün inşası, Suriyelilerin onlarca yıllık geleceğinin temel taşıdır. Sağlam olmayan temeller üzerine inşa edilen her yapı, özellikle Suriye'nin düşmanları hâlâ pusuda beklediğinden, çökme riski altındadır. Hukukun üstünlüğü, adalet, özgürlük, vatandaşlık ve şeffaflık, istediğimiz devleti inşa etmek için önceliklerdir.