Azerbaycan, İran ile gerilimin ortasında İsrail'de büyükelçilik açtı

Cohen Bakü'yü Tahran karşısında iş birliği yapmaya çağırırken, Bayramov 'Ermeni işgaline' karşı destek talep etti

Bayramov ve Cohen’in dün Kudüs'te düzenlediği basın toplantısından bir kare (Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı)
Bayramov ve Cohen’in dün Kudüs'te düzenlediği basın toplantısından bir kare (Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı)
TT

Azerbaycan, İran ile gerilimin ortasında İsrail'de büyükelçilik açtı

Bayramov ve Cohen’in dün Kudüs'te düzenlediği basın toplantısından bir kare (Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı)
Bayramov ve Cohen’in dün Kudüs'te düzenlediği basın toplantısından bir kare (Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı)

Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov dün ülkesinin Tel Aviv'deki büyükelçiliğinin açılışını yaptı. İsrail ile Azerbaycan arasında ilişkilerin kurulmasından bu yana bir ilk olan bu adım, Bakü ile güney komşusu Tahran arasında güven krizini tırmandıracak bir gelişme olarak görülüyor.
Bakan Bayramov dün sabah Tel Aviv'e geldi ve burada siyasi liderler ve bir grup ekonomistle toplantılara başladı. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile görüşmek için Ramallah'ı da ziyaret etmeyi planlayan Bayramov, görüşmelerine İsrailli mevkidaşı Cohen ile başladı. Cohen, görüşmede iki ülke arasındaki ekonomi, enerji, eğitim, akademi, kültür, spor ve diğer alanlardaki ilişkilerin güçlendirilmesini tartıştıklarını söyledi. Cohen ayrıca, ‘birkaç hafta sonra önemli bir ekonomik heyetin başında Azerbaycan'a resmi bir ziyaret gerçekleştireceğini’ açıkladı.
İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen, atılan adımın ‘stratejik ilişkilerdeki sıçramanın bir delili’ olduğunu söyleyerek “İsrail'de Azerbaycan büyükelçiliğinin açılması iki ülke arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesinin ek bir kanıtıdır. Azerbaycan Müslüman bir ülkedir ve stratejik konumu aramızdaki ilişkiyi oldukça önemli ve büyük potansiyellere sahip bir ilişki kılmaktadır. Dışişleri Bakanı Bayramov ile İran'a karşı ortak bir cephe oluşturma ve ekonomi, güvenlik ve yenilenebilir enerji alanlarında iş birliğini artırma hususlarında anlaştım. Yakında İsrail ve Azerbaycan arasındaki ticari ilişkileri daha da derinleştirecek büyük bir ekonomik heyet ile Bakü'ye gideceğim” ifadelerini kullandı.
Bayramov “İki ülkenin ortak bir hedefi var ki bu, bölgesel barış, istikrar ve refahın oluşturulmasına katkıda bulunan stratejik bir ortaklığa ulaşmak amacıyla iş birliği yapmaktır (...) Azerbaycan'da önemli bir Yahudi kesimi bulunuyor ve Azeri kökenli İsrail vatandaşlarıyla birlikte siyasi, güvenlik, ekonomik ve kültürel boyutları olan gerçek bir ortaklık kuruyor” ifadelerini de sözlerine ekledi.
Bayramov, İsrail'in ülkesine güvenliğini ve toprak bütünlüğünü koruması ve Ermenistan'ın işgal ettiği toprakları geri alması için büyük ve önemli yardımlar sağladığını belirtti. Ekonomik iş birliğinde bir sıçrama olduğunu söyleyerek iki ülke arasındaki ticaret hacminin 2022'de bir önceki yıla göre yüzde 85 arttığına işaret etti. Bayramov, Azerbaycan'da faaliyet gösteren 114 İsrail şirketi olduğunu, İsrail petrolünün yüzde 30'unu Azerbaycan'dan satın aldığını ve yüksek teknolojik uzmanlık elde edildiğini kaydetti.
İsrail, 1991'de bağımsızlığını kazanmasıyla Azerbaycan'ı ilk tanıyan ülkelerden biri olmuş ve 1993'te Bakü'de büyükelçilik açmıştı. Ancak 30 yıl boyunca Azerbaycan'ın İsrail'de resmi diplomatik bir temsilciliği yoktu.
Azerbaycan'ın Tel Aviv Büyükelçisi Muhtar Memmedov, pazartesi günü İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'a güven mektubunu sunmuştu. Herzog “Azerbaycan laik bir ülkedir ve İsrail'de büyükelçilik açan ilk Şii ülkedir. İslam ülkelerindeki en büyük Yahudi topluluklarından biri Azerbaycan’da yaşıyor ve sayılarının 12-18 bin arasında olduğu tahmin ediliyor” açıklamasında bulunmuştu.



Pekin ve Manila Güney Çin Denizi'ndeki gemi çarpışması nedeniyle karşılıklı suçlamalarda bulundu

Çin Sahil Güvenlik gemisi (solda) Güney Çin Denizi'ndeki ihtilaflı sularda Sabina Adaları yakınlarında Filipin Sahil Güvenlik gemisi BRP Teresa Magbanua ile çarpıştı. 31 Ağustos 2024 (AFP)
Çin Sahil Güvenlik gemisi (solda) Güney Çin Denizi'ndeki ihtilaflı sularda Sabina Adaları yakınlarında Filipin Sahil Güvenlik gemisi BRP Teresa Magbanua ile çarpıştı. 31 Ağustos 2024 (AFP)
TT

Pekin ve Manila Güney Çin Denizi'ndeki gemi çarpışması nedeniyle karşılıklı suçlamalarda bulundu

Çin Sahil Güvenlik gemisi (solda) Güney Çin Denizi'ndeki ihtilaflı sularda Sabina Adaları yakınlarında Filipin Sahil Güvenlik gemisi BRP Teresa Magbanua ile çarpıştı. 31 Ağustos 2024 (AFP)
Çin Sahil Güvenlik gemisi (solda) Güney Çin Denizi'ndeki ihtilaflı sularda Sabina Adaları yakınlarında Filipin Sahil Güvenlik gemisi BRP Teresa Magbanua ile çarpıştı. 31 Ağustos 2024 (AFP)

Çin ve Filipinler bugün (Cumartesi) birbirlerini, Güney Çin Denizi'nde iki sahil güvenlik gemisinin çarpışmasına kasıtlı olarak neden olmakla suçladılar; bu, hayati önem taşıyan su yolunda artan benzer olayların sonuncusuydu.

Pekin, bir Filipin gemisini 31 Ağustos 2024 tarihinde Çin sahil güvenlik gemisine kasten çarpmakla suçladı (AFP)Pekin, bir Filipin gemisini 31 Ağustos 2024 tarihinde Çin sahil güvenlik gemisine kasten çarpmakla suçladı (AFP)

Bir ay içinde beşinci deniz kazası

Sabina Adaları yakınlarında meydana gelen çarpışma, iki ülke arasında uzun süredir devam eden Güney Çin Denizi anlaşmazlığın parçası olarak bir ay içinde yaşanan beşinci deniz kazası oldu.

Pekin, bir Filipin gemisini 31 Ağustos 2024 tarihinde bir Çin sahil güvenlik gemisine kasten çarpmakla suçladı (AFP) Pekin, bir Filipin gemisini 31 Ağustos 2024 tarihinde bir Çin sahil güvenlik gemisine kasten çarpmakla suçladı (AFP)

Filipinler Sahil Güvenlik Sözcüsü Jay Tarela, olayın görüntülerini göstererek yaptığı basın açıklamasında, Çin sahil güvenlik gemisinin herhangi bir provokasyon olmaksızın “doğrudan ve kasıtlı olarak Filipin gemisine çarptığını” söyledi.

Çin Sahil Güvenliği yaptığı açıklamada, Güney Çin Denizi'ndeki tartışmalı sığ sularda “yasadışı olarak karaya oturan” bir Filipin gemisinin çapasını kaldırdığını ve Çin gemisine çarptığını söyledi.

Çin Sahil Güvenlik sözcüsü Liu Dejun, yaptığı açıklamada, Filipinler'i Sabina Adaları bölgesinden derhal çekilmesi veya Çin'in "tüm ihlalleri kesin bir şekilde engellemek" için kararlılıkla yapacaklarının sonuçlarına katlanması çağrısında bulundu.

Tarela, çarpışmanın Filipin Sahil Güvenliği'nin en büyük gemilerinden biri olan 97 metrelik Teresa Magbanua'ya zarar verdiğini, ancak kimsenin yaralanmadığını söyledi. Ülkesinin “tacizlere ve Çin Sahil Güvenliğinin tırmanan eylemlerine rağmen” gemiyi geri çekmeyeceğini belirtti

Çin Sahil Güvenlik gemisi, Güney Çin Denizi'ndeki ihtilaflı sularda Sabina Adaları yakınlarında Filipin Sahil Güvenlik gemisi BRP Teresa Magbanua ile çarpıştı 31 Ağustos 2024 (AFP)Çin Sahil Güvenlik gemisi, Güney Çin Denizi'ndeki ihtilaflı sularda Sabina Adaları yakınlarında Filipin Sahil Güvenlik gemisi BRP Teresa Magbanua ile çarpıştı 31 Ağustos 2024 (AFP)

Güney Çin Denizi'nde egemenlik hakları

Pekin, Filipinler, Brunei, Malezya, Tayvan ve Vietnam'ın hak iddia ettiği kısımlar da dahil olmak üzere Güney Çin Denizi'nin neredeyse tamamı üzerinde egemenliği olduğunu söylüyor.

Şarku'l Avsat'ın edindiği bilgiye göre yılda 3 trilyon dolar değerinde ticaretin geçtiği su yolunun bazı bölümlerinin petrol ve doğal gaz yataklarının yanı sıra balık stokları açısından da zengin olduğuna inanılıyor.

Lahey'deki Daimî Tahkim Mahkemesi, 2016 yılında Çin'in stratejik Güney Çin Denizi'nin büyük bir bölümü üzerinde “tarihi haklara” sahip olmadığına hükmetmiş, Pekin ise bu kararı reddetmişti.