Çin, Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen’in Orta Amerika ziyareti kapsamında ABD'yi de ziyaret etmesini provokasyon olarak değerlendirdi. Washington ise Pekin'i aşırı tepki vermekten kaçınmaya çağırdı. Tsai'nin Guatemala ve Belize'ye gitmeden önce 30 Mart'ta New York'tan geçmesi, dönüş yolunda ise Los Angeles’a uğraması planlanıyor. Tsai'nin bu ziyareti, Honduras’ın geçtiğimiz haftalarda Çin ile diplomatik ilişkiler kurması ardından Tayvan'ı egemen bir devlet olarak tanımaya devam eden 13 ülkeyle ilişkileri ilerletme çabaları kapsamında planlandı.
Tayvan'dan ayrılmadan önce havaalanında gazetecilere konuşan Tsai, “Dış baskı, dünyayla ilişki kurma kararımızı engelleyemez. Biz sakin, kendinden emin, boyun eğmeyen ve kışkırtıcı davranmayan bir ülkeyiz” vurgusunda bulundu. Tsai'nin uçağına Büyük Okyanus üzerindeki seyri sırasında F-16 savaş uçakları eşlik etti.
Tsai, 2016 ile 2019 yılları arasında ABD’ye altı kez gitti. Bu yedinci ziyaret ise Washington ve Pekin arasındaki gerilimi artırabilir. Tsai, Los Angeles’ta ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ile bir araya gelebilir. Ancak Tayvanlı yetkililer, McCarthy ile bir görüşme gerçekleşeceğini ya da Tsai'nin New York'taki programını doğrulamadı. Tayvan medyası, Tsai'nin New York’taki Hudson Enstitüsü'nde bir konuşma yapacağını bildirdi. Tsai, daha önce eyaletlerin Tayvan'ı resmen tanıması gerektiğini belirten eski Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile görüşmeyi tercih etti.
Tayvan adasını kendi topraklarının ayrılmaz bir parçası olarak gören, gerekirse zorla geri alacağını dile getiren Çin, ABD ile Tayvan arasındaki ilişkilere şüpheyle yaklaşıyor. Pekin, Tek Çin ilkesi uyarınca hiçbir ülkenin Pekin ve Taipei ile aynı anda resmi ilişki kurmaması gerektiğinde ısrarcı.
Çin'in Tayvan İşleri Ofisi, Tsai’nin ziyaret kapsamına ABD’yi de almış olmasını ‘provokasyon’ olarak değerlendirdi. Ofisin sözcüsü Zhu Fenglian, “Tayvan liderinin ABD’den bu tahmini geçişi, aslında ABD'ye güvenerek bağımsızlık kazanmayı amaçladığı bir provokasyondur” açıklamalarında bulundu. ABD Temsilciler Meclisi Başkanı ile Tayvan Devlet Başkanı arasındaki herhangi bir görüşmenin ciddi bir provokasyon teşkil edeceğini vurgulayan Fenglian, buna ‘karşı tedbirlerle kararlı bir şekilde karşılık vereceklerini’ duyurdu. Aynı zamanda görüşmenin Tek Çin ilkesini ciddi şekilde ihlal edeceğini, Çin'in egemenliğine ve toprak bütünlüğüne zarar vereceğini, Tayvan Boğazı'nda barış ile istikrarı yok edeceğini de ekledi.
Eski ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin 2022'de Tayvan'a yaptığı ziyaret üzerine Pekin ada etrafında kapsamlı manevralar düzenlemiş, Taipei ise bu adımları işgalinin başlangıcı olarak değerlendirmişti.
Washington ise üst düzey bir yetkilisi aracılığıyla yaptığı açıklamada, Çin'i söz konusu ziyareti abartılı bir tepki vermek için kullanmamaya, Tayvan'a daha fazla baskı kurmamaya çağırdı. Pekin'in Tayvan üzerindeki askeri, ekonomik ve diplomatik baskısını yoğunlaştırdığını vurgulayan ABD yönetimi yetkilisi, “Ancak Tayvan'ın statükosunu değiştirmeye yönelik bu tek taraflı girişimler, ABD hükümetini ABD üzerinden geçiş süreçlerini kolaylaştırmaya ilişkin uygulamalarını değiştirmeye sevk etmeyecek” ifadelerine başvurdu. Aynı zamanda Pekin'i ABD ile açık iletişim kanallarını sürdürmeye, diplomatik kanallar aracılığıyla çok çeşitli konularda görüş alışverişinde bulunmaya çağırdı.
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mao Ning, “Aşırı tepki veren Çin tarafı değil, Tayvan'ın bağımsızlığı için ayrılıkçı güçleri desteklemek üzere gizli anlaşmalar yapmaya devam eden ABD tarafıdır” vurgusunda bulundu.
ABD'nin Tayvan ile resmi diplomatik ilişkilerinin bulunmaması dolayısıyla, Washington Tsai'nin ABD'den geçişinin resmi bir ziyaret değil, rutin bir transit yolculuk olduğunu vurgulamak istiyor. Ancak bu vurgu, Çinlileri yatıştırmıyor.
1995 yılında o zamanki Tayvan Başkanı Lee Teng-hui New York'a gidip mezunu olduğu Cornell Üniversitesi'ni ziyaret ettiğinde, 3. Tayvan Boğazı Krizi’ne yol açan bir olaylar zinciri patlak vermişti. Çin’in Tayvan'a füze denemelerini de içeren askeri tatbikatları aylar sürmüştü. ABD, krizi sona erdirmek amacıyla iki uçak gemisinin yer aldığı savaş grubunu boğazdan geçirerek yanıt vermişti.
Tayvan Devlet Başkanı Tsai’nin ABD ziyareti Çin’e göre ‘provokasyon’
Tayvan Devlet Başkanı'nın ABD ziyaretini eleştiren Pekin, kararlı önlemler alacağı tehdidinde bulundu
Tayvan Devlet Başkanı Tsai’nin ABD ziyareti Çin’e göre ‘provokasyon’
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة